18

W 20. rocznicę założenia

18 sierpnia 2008 * Kurier Galicyjski

ZALĄŻKI STOWARZYSZENIA POLSKIEGO WE LWOWIE

(cd. z nr poprzedniego)

gracji bp Szczepanem Wesołym.

Na Konferencji była dość liczna

grupa przedstawicieli mediów,

zarówno z Polski, jak i z światowej

prasy polonijnej.

Konferencja została zorgani

zowana przez Senat RP, repre

zentowany przez pierwszego

Marszałka Senatu profesora

A. Stelmachowskiego (który

niedługo przedtem został wy

brany na Prezesa nowo utworzo

nego – w zamian PRL owskiej

PROF. DR LESZEK MAZEPA tekst

„Polonii” – Stowarzyszenia „Wspól

zdjęcia archiwum autora

nota Polska”), wraz z przewodni

czącym Rady Koordynacyjnej

Polonii Wolnego Świata Stanis

Konferencja „Kraj i Emigracja”

ławem Orłowskim z Kanady.

w Rzymie

Jednym z celów konferencji by

Kulminacją mojego życia

ło umożliwienie Polakom ze

oraz mego prezesowania Towa

Wschodu (jeszcze oddzielonym

rzystwu Kultury Polskiej Ziemi

„żelazną kurtyną”) poznanie

Lwowskiej są wydarzenia, które

swych rodaków z Zachodu,

odbyły się w 1990 roku. W dniach

poznanie „smaku wolności”

26 30 października w Rzymie

(przecież prawie wszyscy de

zorganizowana została Konfe

legaci z ZSRR byli po raz pierwszy

rencja „Kraj – Emigracja” jako

w autentycznie „zachodnim”

spotkanie przedstawicieli Po

kraju), poznanie Wiecznego

laków ze Wschodu, z Zachodu

Miasta i – najważniejsze –audien

i z Kraju.

cja u Papieża.

Oczywiście, nie mam zamiaru

Jesteśmy Polakami

przekazywać wszystkiego, co się

W jednym z wystąpień na

działo na samej Konferencji, kto

konferencji, która odbywała się

i o czym mówił. Najwięcej miej

w Domu Polskim im. Jana Paw

sca jednak, poświęcono proble

ła II na via Cassia w Rzymie

mom Polaków, mieszkających w

(tam też mieszkaliśmy), powie

ZSRR. Zaznaczę tylko, iż kilka

działem, iż nazwa ta niewłaści

krotnie zabierałem głos w róż

wie odbija faktyczne przedsta

pacji niemieckiej niosła czynną

nych kwestiach, wypowiadałem

wicielstwo na niej, ponieważ

pomoc podziemiu lwowskiemu,

się dla różnych środków ma

Polacy ze Wschodu wcale nie

stanisławowskiemu i kołomyjskie

sowego przekazu (z tego powo

są emigrantami. Jedni pocho

mu, udało się jej uratować wielu

du doznałem wiele przykrości od

dzą z republik, które niegdyś

ludzi. Swoje przebogate rodowe

mych lwowskich rodaków...).

były częścią przedwojennej

zbiory obrazów przekazała Zam

Polski. Więc, jesteśmy rdzennymi

kom Królewskim w Warszawie

Monte Cassino

My, z Ziemi Lwowskiej, z zachodu Białorusi

W niedzielę, 28 października

odbył się wyjazd do legendar

i z Litwy nie jesteśmy też Polonią, lecz Polakami

nego Monte Cassino. Niestety,

(chociaż ostatnio nazywają nas Ukraińcami,

przyjechaliśmy zbyt późno i nie

mieliśmy możliwości zwiedzić

czy Białorusinami i Litwinami pochodzenia

założonego półtora tysiąca lat

polskiego)

temu klasztoru. Na cmentarzu

(położonym na wzgórzu naprze

Polakami z terenów, przez które

ciw oddalonego klasztoru),

i na Wawelu. Rozmawialiśmy,

przesunięto granice – wbrew

oczywiście, o Lwowie, a nawet

gdzie zostali pochowani żołnie

rze Wojska Polskiego różnych

woli naszych ojców i dziadów.

o Rozdole, gdzie był pałac i do

Inni – ci z dalekich republik – są

wyznań i narodowości (są tam

bra Lanckorońskich. Była w

potomkami zesłańców – uczest

też krzyże prawosławne oraz

świetnej intelektualnej formie,

Gwiazdy Dawida) wraz z gene

ników powstań przeciw caratowi

mimo poważnego wieku – miała

lub wywiezionymi, represjono

rałem W. Andersem, został spo

wówczas 92 lata (zmarła w

dech z zachwytu. Świadomość

matka cesarza Konstantego,

wanymi przez bolszewików w ra

Rzymie w wieku 104 lat!).

rządzony ołtarz polowy i odbyła

tego, że znajdujemy się w Rzy

jako pierwszy z osób koronowa

się Msza św., którą celebrował

mach „walki klasowej” i tworze

mie, w Watykanie, że mamy

nych uznał chrześcijaństwo:

nia „nowego ładu”. My, z Ziemi

Biskup Z. Kamiński ze wszystkimi

Wycieczki

niesamowitą okazję „dotknąć”

Muzeum Watykańskie, Kolose

Lwowskiej, z zachodu Białorusi

innymi księżmi – uczestnikami

Konferencję poprzedziła ran

wytworów szczytów ludzkiego

um, Forum Romanum, Via Appia,

Konferencji. Współuczestnikiem

i z Litwy nie jesteśmy też Polonią,

na Msza św. w Bazylice św. Piotra,

geniuszu, że szczęśliwy los sprawił

Plac Wenecki Ołtarz Ojczyzny

p

lecz Polakami (chociaż ostatnio

ekumenicznej modlitwy za zmar

odprawiona przez ks. Kardynała

tak wyjątkowy prezent życiowy,

omnik Wiktora Emanuela [grób

nazywają nas Ukraińcami, czy

J. Glempa. Potem (a może to

Nieznanego Żołnierza], bazyliki:

Białorusinami i Litwinami pocho

było w innym dniu, bo byliśmy

Nie mam zamiaru przekazywać wszystkiego,

św. Pawła za Murami, gdzie

w Bazylice dwukrotnie) było też

został pochowany ten drugi

co się działo na samej Konferencji, kto i o czym

W latach okupacji

zwiedzanie Bazyliki oraz jej

Apostoł, św. Jana na Lateranie

mówił. Najwięcej miejsca jednak poświęcono

podziemnej części, gdzie jest

oraz Sancta Maria Maggiore

niemieckiej prof. dr

grób św. Piotra. Apostoła i wielu

i inne zabytkowe obiekty).

problemom Polaków, mieszkających w ZSRR.

hab. Karolina Lancko

Świadomość tego, że znajdujemy się w Rzymie,

rońska niosła czynną

łych był biskup Z. Tranda, repre

o jakim nawet myśleć lub marzyć

w Watykanie, że mamy niesamowitą okazję

pomoc podziemiu

zentujący Kościół Ewangelicko

– do tegoż w warunkach rze

Reformowany w Polsce. Było

„dotknąć” wytworów szczytów ludzkiego

lwowskiemu, stanisła

czywistości sowieckiej – uskrzyd

bardzo uroczyście i wzruszająco.

lała, napawała natchnieniem

geniuszu, że szczęśliwy los sprawił tak wyjątkowy

wowskiemu i kołomyj

Zostały złożone kwiaty i wieńce

przypływu nowych sił, dawała

prezent życiowy, o jakim nawet myśleć lub

– również przez obecnych przed

skiemu, udało się jej

poczucie stabilnej więzi z twar

stawicieli miasta Monte Cassino

dym gruntem autentycznych

marzyć – do tegoż w warunkach rzeczywistości

uratować wielu ludzi.

z burmistrzem na czele. Przywioz

duchowych i ludzkich nieprzemi

sowieckiej – uskrzydlała, napawała natchnie

łem stamtąd na pamiątkę kilka

jających wartości.

dzenia polskiego). Przepraszano

kamyczków. A całą uroczystość

W konferencji uczestniczyło

niem przypływu nowych sił, dawała poczucie

nas za tę gafę...

mam utrwaloną na taśmie

89 przedstawicieli organizacji

stabilnej więzi z twardym gruntem autentycznych

video.

Spotkanie zapoznawcze od

polskich i polonijnych z 22 krajów

było się w gmachu Augustia

duchowych i ludzkich nieprzemijających wartości.

świata.

Tragedia

num, w którego dużej sali od

Były to: Argentyna, Australia,

Po tej uroczystości „świecką

bywały się m. in. spotkania czy

papieży. Potem odbyło się

Austria, Brazylia, Dania, Francja,

Podczas zwiedzania Bazyliki

konferencje Papieża z biskupa

część” delegatów powieziono

spotkanie z delegatem Prymasa

Kanada, Niemcy, Republika

Sancta Maria Maggiore byliśmy

na obiad do tawerny na brzegu

mi. Na spotkaniu miałem okazję

Polski ds. duszpasterstwa emi

Południowej Afryki, Szwajcaria,

świadkami niecodziennej uro

morza Tyreńskiego obok miej

poznać legendarną postać –

gracji, arcybiskupem Szczepa

Szwecja, USA, Wielka Brytania;

czystości: procesji wielkiej ilości

panią profesor Karolinę hrabinę

scowości Gaeta. Po obiedzie

nem Wesołym w polskim kościele

Czechosłowacja, Rumunia, Wę

kawalerów i dam Orderu Mal

młodsi uczestnicy poszli się

Lanckorońską – pierwszą kobie

św. Stanisława. Oczywiście,

gry, zamiast ZSRR wymieniono

tańskiego – we wspaniałych

wykąpać w morzu, które było

tę  doktor habilitowaną historii

podczas pobytu w Rzymie, miały

osobno Białoruś, Estonię, Litwę,

historycznych strojach i z odzna

sztuki na UniwersytecieLwowskim,

dość wzburzone. I stała się

miejsce zorganizowane wy

Łotwę, Rosję, Ukrainę, delega

czeniami. Była to chyba jakaś

straszliwa tragedia! Utonęła Ita

wybitnego naukowca i mece

cieczki po mieście (Święte Scho

cja „Wspólnoty Polskiej”, licząca

rocznicowa uroczystość. Pamiąt

Kozakiewicz z Rygi – młoda,

nasa kultury i sztuki. Można by o

dy, po których do domu Piłata

24 osoby oraz duszpasterze po

ki, architektura, wystrój artystycz

niej bardzo wiele napisać w

piękna, niezwykle inteligentna

wchodził Chrystus, które przy

lonijni wraz z delegatem Prymasa

ny tych świątyń, wszystko to, co

i energiczna kobieta, wyśmienita

osobnym eseju. W latach oku

wiozła z Jeruzalem św. Helena –

Polski ds. duszpasterstwa emi

udało się zobaczyć – zapierało