18
Świątynia pomnik
17 31 października 2008 * Kurier Galicyjski
KOŚCIÓŁ ŚW. ELŻBIETY
JURIJ SMIRNOW
tekst i zdjęcia
Kościół św. Elżbiety znajduje
się na placu Kropiwnickiego
(dawna nazwa – plac Solny,
Józefa Bilczewskiego) na skrzy
żowaniu ulic Gródeckiej i Leona
Sapiehy. Historia budowy świą
Franklin Delano Roosevelt
tyni sięga 1894 r., kiedy to pow
1933 1945
stała idea budownictwa i został
powołany pierwszy komitet
budowy kościoła. Ów komitet
otrzymał od Namiestnictwa, za
pozwoleniem samego Cesarza
Franciszka Józefa I, grunt o po
Gerald R. Ford 1974 1977
wierzchni 1000 sążni kwadra
towych dla budownictwa przy
szłej świątyni. To była połowa
placu Solnego, z tego, więc,
powodu miejsca na budownic
two było za mało. Cztery lata
później udało się kupić za sym
Harry Truman 1945 1953
boliczną cenę, 20.000 koron,
drugą część, o wielkości 1200
sążni kwadratowych.
Świątynia pomnik
Na początku zamierzano
zbudować kościół i klasztor i za
prosić ojców Redemptorystów
lub Salezjanów, ale później
zdecydowano, że świątynia bę
dzie parafialna pod zarządem
kleru parafialnego. W 1898 r.
powołano nowy komitet budo
wy kościoła, który postanowił
Fronton kościoła św. Elżbiety
poświęcić nowy kościół św. El
Ronald Wilson Reagan 1981 1989
żbiecie Węgierskiej i nadać mu
ogromne zainteresowanie wśród
odbywały się w obecności ty
charakter memoriału na pa
kleru rzymskokatolickiego i lud
sięcy, a nawet dziesiątków ty
miątkę zabitej przez terrorystów
ności. Organizatorzy konkursu
sięcy ludzi.
cesarzowej Elżbiety i pięć
„poinformowali też w półofi
Bardzo trafnie napisał współ
dziesięciolecia przebywania
cjalny sposób, iż chcą, aby
czesny historyk sztuki, krakowski
Dwight David Eisenhower
na tronie Cesarza Franciszka
wzięli w nim udział wyłącznie
prof. Jan Ostrowski, że budowa
1953 1961
Józefa I. W komitecie główną
architekci polscy ze wszystkich
kościoła „wiąże się natomiast
rolę odgrywali Namiestnik Ga
części ziem polskich”. Na kon
raczej ze skalą przedsięwzięcia,
licji Leon hrabia Piniński oraz ks.
kurs wpłynęło 19 projektów.
towarzyszącym mu napięciem
Józef Bilczewski (od 17. 12. 1900 r.
Decyzję jury ogłoszono dnia 19.
emocji patriotycznych i religij
Roosevelt
lwowski arcybiskup metropo
03. 1903 r. Pierwsze miejsce
nych oraz ogólnopolskim kon
kursem na projekt, niż z imma
W 1898 r. powołano nowy komitet budowy koś
nentnymi wartościami jego
architektury, w gruncie rzeczy
cioła, który postanowił poświęcić nowy kościół
schematycznej i zapóźnionej.”
św. Elżbiecie Węgierskiej i nadać mu charakter
Budowa kościoła miała również
John Fitzgerald Kennedy
memoriału na pamiątkę zabitej przez terrorystów
podkreślić „polski i rzymsko
1961 1963
katolicki charakter” Lwowa
cesarzowej Elżbiety i pięćdziesięciolecia prze
owego czasu, co niejedno
bywania na tronie Cesarza Franciszka Józefa I.
znacznie było odbierane przez
Waszyngton
lita, od 23. 10. 2005 r. – święty).
podzielono między architektem
ukraińską część społeczeństwa.
Dnia 20. 12. 1898 r. metropolita
lwowskim Teodorem Talowskim
Budownictwo zamierzano za
S. Morawski poświęcił miejsce
i Sławomirem Odrzywolskim z
kończyć w sierpniu 1907 r. Prace
pod budowę świątyni i umieścił
Dnia 25. 09. 1904 r. arcybiskup J. Bilczewski po
tam krzyż. Wtedy też rozpoczę
święcił rozpoczęcie budowy fundamentów,
to zbiórkę pieniędzy na budowę,
ale przez długi czas nie pro
a dnia 15. 10. 1905 r. położył kamień węgielny
wadzono żadnych robót bu
i uroczyście wmurował akt fundacyjny. Wszystkie
dowlanych i nawet nie ogłoszo
te uroczystości odbywały się w obecności
no konkursu na projekt kościoła.
Na ten fakt w dniu 8. 05. 1901 r.
tysięcy, a nawet dziesiątków tysięcy ludzi.
zwróciło uwagę kurii i komitetu
Mount Rushmore
Lwowskie Towarzystwo Politech
Krakowa. Po złożeniu odmowy
jednak przetrwały aż do 1911 r.
niczne, podejmując odpowiednią
udziału w dodatkowym konkur
Mury kościoła zbudowano w
decyzję, a również pisał o tym
sie przez S. Odrzywolskiego, jury
1908 r. W latach 1908 – 1911 da
prof. Jan Bołoz Antoniewicz
zaakceptowało projekt T. Ta
chy nakryto miedzianą blachą,
Lyndon Baines Johnson 1963 1969
AFORYZMY GREKÓW
w specjalnie wydanej pracy
lowskiego. Dnia 7. 09. 1904 r.
elementy rzeźbiarskie zostały
(1901), w której rozważał również
arcybiskup Józef Bilczewski
wykonane pod kierownictwem
problem stylu, w jakim miała
podpisał umowę z architektem
rzeźbiarza Edmunda Pliszew
Heraklit
być zbudowana świątynia.
– budowniczym ze Lwowa Karo
skiego. W 1908 r. rzeźbiarz
* Wiedza jest drugim słońcem
lem Richtmannem i powierzył
Tadeusz Błotnicki opracował
dla tych, którzy ją posiadają.
Projekt i rozpoczęcie budowy
mu wykonanie wszystkich robót
projekt i model figury św. El
* Ta sama droga prowadzi pod
Dnia 5. 03. 1902 roku został
budowlanych. Zastępcą tech
żbiety, a w 1911 r. została ona
górę i w dół.
ogłoszony konkurs na projekt
nicznym został architekt Bronisław
wykonana w kamieniu i usytu
* Złymi świadkami są oczy i uszy
kościoła, określono styl przyszłej
Bauer. Kierownikiem artystycz
owana na najwyższej wieży
ludzi, którzy mają dusze barba
świątyni, a mianowicie „romań
nym wykonania projektu był T.
kościoła. Świętą przedstawio
rzyńskie.
ski lub tzw. przejściowy, lub
Talowski, a architekt Jan Nawo
no jako młodą, idealną, piękną
* Choroba pozwala poznać
wczesnogotycki”, a również
ryta został kierownikiem tech
kobietę z koszykiem róż. Jak
słodycz zdrowia, zło – dobra,
podkreślono, że kościół ma
nicznym budowy. Dnia 25. 09.
podkreślił krakowski badacz
głód – sytości, zmęczenie –
mieścić 2200 osób, powinien
1904 r. arcybiskup J. Bilczewski
P. Krasny, „taki sentymentalny
wypoczynku.
mieć 500 miejsc do siedzenia w
poświęcił rozpoczęcie budowy
obraz tej świętej został wprowa
* Ludzie powinni strzec prawa
ławkach. Koszt budowy i ozdo
fundamentów, a dnia 15. 10.
dzony około 1860 r. przez au
jak murów rodzinnego miasta,
bienia oszacowano na 700 000
1905 r. położył kamień węgielny
striackich i czeskich rzeźbiarzy,
bo tylko za murami można żyć
koron. Ogłoszenie konkursu
i uroczyście wmurował akt fun
którzy zgodnie z rekomenda
bezpiecznie.
wywołało we Lwowie i Galicji
dacyjny. Wszystkie te uroczystości
cjami Franciszka Józefa I nada
Richard Milhous Nixon 1969 1974
