7

Ku Niepodległej

Kurier Galicyjski * 1 15 listopada 2008

ODRODZENIE PAŃSTWA POLSKIEGO

najszybciej odrodzona zno-

wu w zupe³nej niepodleg³oœci

zajê³a na nowo miejsce w

gronie pañstw i kontynu-

owa³a sw¹ historiê”.

16 listopada - wys³ano

podpisan¹ przez Pi³sudskie-

go depeszê: „Jako Wódz Na-

czelny Armii Polskiej, pragnê

notyfikowaæ rz¹dom i naro-

dom wojuj¹cym i neutralnym

istnienie Pañstwa Polskiego

Niepodleg³ego, obejmuj¹-

cego wszystkie ziemie zjed-

noczonej Polski”.

18 listopada - Pi³sudski

podpisa³ oficjaln¹ nominacjê

rz¹du skrajnie lewicowego

IRENA MASALSKA

pañstwa - ca³¹ w³adzê cywil-

utworzonego przez Jêdrzeja

n¹ i wojskow¹, a nastêpnie

Moraczewskiego.

Niepodleg³a Polska odro-

rozwi¹za³a siê. Tym sposobem

19 listopada - zakoñczy³a

dzi³a siê w listopadzie

w³adza polska w Warszawie

siê ewakuacja okupacyjnych

1918 roku w ci¹gu zaled-

nie wy³oni³a siê z porozu-

oddzia³ów niemieckich z te-

wie trzech tygodni.

mienia polskich stronnictw,

renu Polski.

To niezwyk³e tempo

jak to siê prowizorycznie

22 listopada - Rada Mi-

zaskoczy³o ówczesnych

sta³o poprzednio w Galicji i

nistrów uchwali³a dekret o

obserwatorów wydarzeñ

jak to próbowa³ w Warszawie

podstawach ustrojowych

politycznych w Polsce i Eu-

przeprowadziæ G³abiñski.

pañstwa polskiego

ropie. Dzieñ 11 listopada

Nie wy³oni³a siê nawet z

27 grudnia 1918 - wy-

by³ oficjalnym Œwiêtem

jednostronnego, lecz b¹dŸ co

buch powstania wielkopol-

Narodowym Polski w latach

b¹dŸ samow³adnego zama-

skiego w Poznaniu.

1937-1939. Po wojnie...

chu, jak rz¹d lubelski: pow-

Odzyskiwanie przez Polskê

dopiero w 1989 roku wróci³

sta³a ona poœrednio, ale w

niepodleg³oœci by³o proce-

do kalendarza oficjalnych

prostej linii - z nominacji

sem stopniowym i wybór 11

œwi¹t pañstwowych.

niemieckiej.” (prof. Micha³

listopada jest doϾ arbitralny.

Bobrzyñski „Dzieje Narodu

Dzieñ 11 listopada usta-

Oto kronika tamtych dni:

Polskiego” str. 270)

nowiono œwiêtem narodowym

5 listopada 1916 - wy-

11 listopada na ulicach

Józef Pi³sudski

dopiero ustaw¹ z kwietnia

danie aktu, gwarantuj¹cego

wszystkich miast panowa³a

1937 roku, czyli prawie 20

powstanie Królestwa Pol-

euforia z powodu rodz¹cej

1918 listopad, Warszawa

lat po odzyskaniu niepod-

siê ju¿ zupe³n¹ dezorga-

skiego, w bli¿ej nieokreœlo-

siê niepodleg³oœci.

- Pismo Rady Regencyjnej

leg³oœci.

nizacjê tej karnej armii.

nych jeszcze granicach.

„Niepodobna oddaæ tego

14 stycznia 1917 - roz-

do Naczelnego Dowódcy

Do czasu wybuchu II woj-

upojenia, tego sza³u radoœci,

Ludnoœæ samorzutnie zaczê³a

Wojsk Polskich Józefa

ny œwiatowej œwiêto obcho-

poczêcie dzia³alnoœci przez

jaki ludnoœæ polsk¹ w tym

rozbrajaæ ¿o³nierzy, którzy

Pi³sudskiego, sk³adaj¹cego

dzono tylko dwa razy - w roku

Tymczasow¹ Radê Stanu.

momencie ogarn¹³. (...) Kto

poddawali siê temu prze-

12 listopada 1917 -

w jego rêce w³adzê pañ-

1937 i 1938.

tych krótkich dni nie prze-

wa¿nie bez protestu.” (M.

stwow¹

Niestety, w 1939 roku

przejêcie obowi¹zków g³owy

¿y³, kto nie szala³ z radoœci

Jankowski, „11 listopada

Do Naczelnego Dowódcy

Polska ponownie utraci³a

pañstwa przez Radê Regen-

w tym czasie wraz z ca³ym

1918 r.” [w:] Warszawa w

Wojsk Polskich

niepodleg³oœæ, 1 wrzeœnia bez

cyjn¹.

narodem, ten nie dozna w

pamiêtnikach pierwszej woj-

7 paŸdziernika 1918 -

Józefa Pi³sudskiego.

wypowiedzenia wojny zosta-

swym ¿yciu najwiêkszej

ny œwiatowej, Warszawa

og³oszenie niepodleg³oœci Pol-

³a zaatakowana przez Niemcy

radoœci. Cztery pokolenia

1971).

„Stan przejœciowy podzia-

hitlerowsko-nazistowskie, a

ski przez Radê Regencyjn¹.

czeka³y, pi¹te siê doczeka³o.

1918 listopad 11, Warsza-

³u zwierzchniej w³adzy pañ-

25 paŸdziernika 1918 -

17 wrzeœnia - zdradziecko

Od rana do wieczora groma-

wa - Dekret Rady Regencyj-

stwowej, ustanowiony odezw¹

napadniêta przez Sowiety.

powo³anie rz¹du Józefa Œwie-

dzi³y siê t³umy na rynkach

nej do narodu polskiego o

z dnia 11 listopada 1918 r.,

W latach 1939-1944 -

¿yñskiego.

miast; robotnik, urzêdnik

przekazaniu w³adzy wojsko-

nie mo¿e trwaæ bez szkody

30 paŸdziernika 1918 -

podczas okupacji hitlerow-

porzuca³ pracê, ch³op porzu-

wej Józefowi Pi³sudskiemu.

dla powstaj¹cego Pañstwa

skiej - oficjalne lub jawne

Polska Komisja Likwidacyj-

ca³ rolê i lecia³ do miasta, na

„Wobec gro¿¹cego niebez-

Polskiego. W³adza ta powinna

œwiêtowanie, podobnie jak

na w Krakowie przejê³a w³a-

rynek, dowiedzieæ siê, prze-

pieczeñstwa zewnêtrznego

byæ jednolita. Wobec tego,

dzê w Galicji Zachodniej.

i ka¿de inne przejawy pol-

konaæ siê, zobaczyæ wojsko

i wewnêtrznego, dla ujedno-

kieruj¹c siê dobrem Ojczyzny,

1 listopada 1918 - wy-

skoœci, by³o niemo¿liwe. W

polskie, polskie napisy, or³y

stajnienia wszelkich zarz¹dzeñ

postanawiamy Radê Regen-

roku 1945 w³adze komunis-

buch³y polsko-ukraiñskie

na urzêdach, rozczulano siê

wojskowych i utrzymania

cyjn¹ rozwi¹zaæ, a od tej chwili

tyczne œwiêtem pañstwowym

walki we Lwowie - Bój o Lwów.

na widok kolejarzy, ba, na

porz¹dku w kraju, Rada Re-

obowi¹zki nasze i odpowie-

3 listopada 1918 - na-

uczyni³y dzieñ 22 lipca -

widok polskich policjantów

gencyjna przekazuje w³adzê

dzialnoœæ wzglêdem narodu

datê podpisania Manifestu

st¹pi³a kapitulacja Austro-

i ¿andarmów.” („Powstawa-

wojskow¹ i naczelne dowódz-

polskiego w Twoje rêce, panie

PKWN, jako Narodowe Œwiê-

Wêgier.

nie II Rzeczypospolitej. Wybór

two wojsk polskich, jej pod-

Naczelny Dowódco, sk³adamy

z 6 na 7 listopada 1918

to Odrodzenia Polski.

dokumentów”).

leg³ych, Brygadierowi Józe-

do przekazania Rz¹dowi Na-

W czasach komunizmu

– powsta³ w Lublinie Tym-

Podobna atmosfera pano-

fowi Pi³sudskiemu.

rodowemu. Dan w Warsza-

1945-89 wielokrotnie orga-

czasowy Rz¹d Ludowy Re-

wa³a w stolicy.

Po utworzeniu Rz¹du Na-

wie, dnia 14 listopada 1918

nizowane w ca³ym kraju

publiki Polskiej z Ignacym

„Warszawa ¿y³a w tych

rodowego, w którego rêce Rada

roku.”

Aleksander Kakowski,

przez opozycjê manifestacje

Daszyñskim na czele.

dniach na ulicach. (...) Gdy

Regencyjna, zgodnie ze swy-

9 listopada - po abdyka-

Zdzis³aw Lubomirski,

patriotyczne by³y tego dnia

11 listopada, w historycz-

mi poprzednimi oœwiadcze-

Józef Ostrowski

brutalnie t³umione przez

cji cesarza Wilhelma II pro-

nym dniu zawieszenia broni,

niami, zwierzchni¹ w³adzê

„Dziennik Praw Pañstwa

oddzia³y ZOMO, a ich uczest-

klamowano w Niemczech

wyszed³em rano na miasto,

pañstwow¹ z³o¿y, Brygadier

Polskiego” 1918, nr 17,

nicy bici i aresztowani przez

republikê.

ulica mia³a wygl¹d jakiœ

Józef Pi³sudski w³adzê woj-

10 listopada - powróci³

poz. 39

S³u¿bê Bezpieczeñstwa.

zupe³nie inny ni¿ zwykle:

skow¹, bêd¹c¹ czêœci¹ zwierz-

Narodowe Œwiêto Niepod-

do Warszawy z internowania

ludzie poruszali siê szybko,

chniej w³adzy pañstwowej,

14 listopada 1918 - nowym

leg³oœci, obchodzone 11 lis-

w Magdeburgu Józef Pi³-

ka¿dy patrzy³ z ciekawoœci¹

temu¿ Rz¹dowi Narodowe-

topada, przywrócono ustaw¹

sudski.

naoko³o, ka¿dy czegoœ wy-

mu zobowi¹zuje siê z³o¿yæ,

dekretem Rada Regencyjna

11 listopada - w Com-

Sejmu (jeszcze PRL), w 1989.

czekiwa³, zawi¹zywa³y siê

co stwierdza podpisaniem

postanowi³a siê rozwi¹zaæ

Dzieñ ten jest dniem wol-

piegne we Francji podpisano

rozmowy miêdzy ludŸmi

tej odezwy. Dan w Warszawie,

i ca³¹ w³adzê w pañstwie

nym od pracy. G³ówne ob-

zawieszenie broni bêd¹ce

nieznajomymi. Niemców

dnia 11 listopada 1918 r.”

przekaza³a Józefowi Pi³sud-

Aleksander Kakowski,

chody, z udzia³em najwy¿-

kapitulacj¹ Niemiec i koñ-

spotyka³o siê niewielu i nie

skiemu, ustanawiaj¹c urz¹d

Józef Ostrowski,

szych w³adz pañstwowych,

cz¹ce I wojnê œwiatow¹.

mieli ju¿ tak butnych min

naczelnika pañstwa.

Zdzis³aw Lubomirski

15 listopada - papie¿

odbywaj¹ siê w Warszawie

„Rada Regencyjna na-

jak poprzednio, wiêkszoœæ z

Józef Pi³sudski

na placu Józefa Pi³sudskiego,

tychmiast, tj. w dniu 11 lis-

nich mia³a ju¿ na mundu-

Benedykt XV w liœcie do

„Dziennik Praw Pañstwa

przed Grobem Nieznanego

topada, przekaza³a w rêce

rach czerwone rewolucyjne

arcybiskupa Aleksandra

Polskiego” 1918, nr 17,

Józefa Pi³sudskiego - jako

¯o³nierza.

kokardki, dyscyplina rozluŸ-

Kakowskiego da³ wyraz

poz. 38

tymczasowego naczelnika

ni³a siê, widzia³o siê i czu³o

pragnieniu, „by Polska jak

KG

KG