12

Nasz przewodnik Brzeżany

1 15 listopada 2008 * Kurier Galicyjski

MIASTO, W KTÓRYM JEST RAJ

siê przeobrazi³o, zwrócono

czona w 1554 roku, o czym

wiernym koœció³ pw. œw. Mi-

informowa³ specjalny napis

ko³aja i cerkiew œw. Trójcy,

nad jego bram¹ po³udniow¹.

zaœ Rynek i niektóre wille po

Potomkowie magnata konty-

remontach kapitalnych od-

nuowali dzie³o swego przodka

DMYTRO ANTONIUK

m³odnia³y o sto lat.

i w³asnym sumptem wybu-

tekst i zdjêcia

dowali koœció³ gotycki pw.

Raj jest niedaleko

œw. Miko³aja, a tak¿e klasz-

Galicja zawsze s³ynê³a ze

Nie patrz¹c na to, ¿e

tor ojców bernardynów, któ-

swych zachwycaj¹cych

biedy i nieszczêœcia nigdy

rego architektura mia³a

krajobrazów, licznych

nie zostawia³y miasta, Brze-

wyraŸne cechy budowli ob-

rzek, mnóstwa lasów

ronnej. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e

Byæ mo¿e, wkrótce

i, oczywiœcie, piêkna

napady Turków i Tatarów

powstan¹ z ruin stary

niedu¿ych przytulnych

nie by³y wówczas rzadkoœci¹.

miasteczek. Brze¿any –

Po rozbiorach Polski

zamek i kaplica

to Galicja w miniaturze.

Brze¿any znalaz³y siê w sk³a-

Stare miasto

grobowa Sieniawskich,

dzie Imperium Austro-Wê-

zostan¹ wyremonto-

Zarys historii miasta

imów, obecnie zaœ nie mo¿na

gierskiego. Chocia¿ nowi

kopu³y cerkwi i koœcio³ów,

wane i zab³ysn¹

patrzeæ bez ¿alu na dach,

gospodarze nie byli darzeni

kolorowe dachówki, zachwy-

W s³owniku Borysa Grin-

nowym piêknem

który siê zawali³, a tak¿e na

przez ludnoœæ miejscow¹

caj¹ca architektura willi

czenki wyraz „brze¿an” oz-

œciany, upstrzone wyrazami

szczególn¹ mi³oœci¹, jednak

polskich i austriackich, za-

nacza „mieszkañca terenów

pozosta³e zabytki.

nieprzyzwoitymi. Obroñcy

w czasach austriackich na-

skakuj¹ce wygiêcia ulic.

przybrze¿nych”, a byæ mo¿e,

Wówczas Brze¿any

st¹pi³ prawdziwy rozkwit

jest to najbardziej odpo-

mog¹ zostaæ nazwane,

miasta. Otwarto tu gimna-

wiednie wyjaœnienie nazwy

tak, jak sto lat temu,

zjum, zosta³y wybudowane

miasta, poniewa¿ w okolicy

„ma³¹ Szwajcari¹.”

zgrabne budynki w ró¿nych

jest doœæ du¿o rzek i jezior.

¿any maj¹ swój w³asny Raj.

Tak nazywa siê przedmieœ-

cie, le¿¹ce dwa kilometry od

centrum, gdzie stoi pañski

pa³ac ze wspania³ym parkiem.

Sw¹ nazwê przedmieœcie za-

wdziêcza równie¿ Sieniaw-

skim. Ich zamek w Brze¿a-

nach mia³, przede wszystkim,

charakter obronny i w cza-

sach pokoju nie by³ zbyt

przytulny. Wobec tego, pod-

Koœció³ rzymskokatolicki pw. Wniebowziêcia Najœwiêt-

jêto decyzjê o wybudowaniu

szej Maryi Panny

„daczy za miastem”. W tym

Zabytki mo¿na tu spotkaæ

na ka¿dym kroku, jednak,

nie wszystkie mo¿na zwie-

dzaæ, a niektóre znajduj¹ siê

Wnêtrze koœcio³a ormiañskiego z XVIII w.

w stanie wrêcz op³akanym.

Pierwsza wzmianka o Brze-

¿anach w dokumentach

oficjalnych pochodzi z roku

1375. Wówczas tu, na zie-

miach, opanowanych przez

Pierwsza wzmianka

o Brze¿anach w doku-

mentach oficjalnych

pochodzi z roku

1375.

zachodnich s¹siadów Ksiêstwa

Halicko-Wo³yñskiego, by³a

Kaplica grobowa rodziny Seniawskich w zamku

niewielka osada, nale¿¹ca

brze¿añskim

do magnata W³adys³awa

Opolskiego. Zanim zaœ nie-

spuœcizny architektonicznej

celu wybrano najbardziej

Cerkiew greckokatolicka

wielka mieœcina przekszta³-

s¹ zaniepokojeni równie¿

malownicz¹ okolicê Brze¿an,

ci³a siê w prawdziwe miasto,

stanem klasztoru bernardy-

Zamek, w którym w latach

gdzie by³ gêsty las i kilka sa-

stylach architektonicznych,

minê³o nie miej, ni¿ 150 lat.

nów, który liczy sobie 350

20. ubieg³ego wieku miesz-

dzawek. Kiedy ukoñczono

wy³o¿one tory kolejowe. Jed-

By³o to w XVI wieku, kiedy

lat. Od czasów sowieckich

kali ludzie, le¿y w ruinach.

budowê pa³acu i urz¹dzanie

nak, dalszy rozkwit przerwa³y

król Polski Zygmunt I poda-

mieœci siê tu poprawczak dla

Na terenie jest kaplica gro-

parku, powsta³o pytanie o to,

pierwsza i druga wojna œwia-

niepe³noletnich. W oczach

bowa Sieniawskich, niepow-

jak nazwaæ rezydencjê. ¯ona

Niegdyœ kaplica Sieniawskich konkurowa³a

niszczeje równie¿ synagoga

tarzalna ze wzglêdu na sw¹

Adama Sieniawskiego, która

z kaplic¹ Boimów, obecnie zaœ nie mo¿na

osiemnastowieczna.

architekturê renesansow¹.

mia³a na imiê Ewa, dowcipnie

patrzeæ bez ¿alu na dach, który siê zawali³,

Jednak, niesprawiedliwe

70 lat temu zadziwia³a

zauwa¿y³a, ¿e, poniewa¿ oboje

podró¿nych swym wystro-

by³oby twierdzenie, ¿e ojco-

z mê¿em maj¹ imiona bib-

a tak¿e na œciany, upstrzone wyrazami

lijne, to miejsce ich odpo-

nieprzyzwoitymi.

¯ona Adama Sieniawskiego, która mia³a na

czynku ma siê nazywaæ

imiê Ewa, dowcipnie zauwa¿y³a, ¿e, poniewa¿

rowa³ Brze¿any Miko³ajowi

Rajem.

towa, które bardzo zaszko-

Sieniawskiemu. Ten zaœ wy-

Do Raju czêsto przyje¿-

dzi³y miastu.

oboje z mê¿em maj¹ imiona biblijne, to miej-

walczy³ dla Brze¿an prawo

d¿ali znani goœcie. Do nich

sce ich odpoczynku ma siê nazywaæ Rajem.

Renesans w ruinach

magdeburskie i podj¹³ siê

nale¿a³ równie¿ Piotr I, który

budowy zamku w dolinie

jem i bogato udekorowanymi

wie miasta nie robi¹ nic dla

przebywa³ tu w roku 1707.

Je¿eli siê wdrapiemy na

pomnikami nagrobnymi.

zachowania i odnowienia

Jak g³osi legenda, car rosyj-

rzek Z³ota i Gni³a Lipa. Bu-

jeden z pagórków, które ota-

Niegdyœ kaplica Sieniawskich

zabytków. Centrum Brze¿an

ski by³ tak zaskoczony tym,

dowa gniazda rodowego

czaj¹ Brze¿any, to naszym

konkurowa³a z kaplic¹ Bo-

co zobaczy³, ¿e nakaza³, by

Sieniawskich zosta³a ukoñ-

oczom jawi siê piêkny widok:

w ostatnim czasie znacznie