III
POWRÓCIŁ DO LWOWA
Kurier Galicyjski 1 15 listopada 2008
Ossolińskich i lwowskiej biblioteki
rzony o prozę Z. Herberta „Król
REFLEKSJE
naukowej im. W Stefanyka
mrówek”. Prywatna mitologia”.
kolejne spotkanie i sesja nau
Z. Herbert w tym utworze podaje
kowa były zorganizowane
własną interpretację mitów
wzorcowo. Specjalnie chciał
greckich.
O ZBIGNIEWIE HERBERCIE
bym zaznaczyć pracę organiza
Z. Herbert był poetą, który
cyjną p. Stanisława Basarabowi
miał wiele do powiedzenia,
cza, przedstawiciela Ossolineum
dlatego, że interesowała go,
we Lwowie, dla którego owe
przede wszystkim, wizja „nie on
Herberta. Była najpiękniejsza dla
wzwyż... Krzysztof Sawicki, nasz
IRENA MASALSKA tekst
spotkanie było debiutem w jego
w świecie, a świat w nim”. Taka
mnie, otwarto ją na zamku w
konsul, podszedł do Ministra
MARIA BASZA zdjęcie
pracy na tak odpowiedzialnym
poezja budzi duże zaintere
Sandomierzu. Dotyczyła ona
kultury Ukrainy i mówi: „Piękny
stanowisku.
sowanie u współczesnego
raczej świata antyku i Śródziem
pomnik!” Tamten mówi: „Tak!”
5 października w siedzibie
czytelnika.”
nomorza w twórczości Herber
„A wy nam głupiej tablicy nie
Polskiego Towarzystwa Przyja
Staraniem przedstawiciel
ta. Była to dla mnie najpięk
dajecie we Lwowie zamonto
ciół Sztuk Pięknych oraz redakcji
stwa wrocławskiego Zakładu im.
niejsza wystawa o Herbercie, był
wać.”, mówi konsul Sawicki.
„Lwowskich Spotkań” odbyło
film, poznałam też rodzinę
„Jak to?” Natychmiast był
się spotkanie, które można
POTĘGA SMAKU
PRZESŁANIE
Herberta. Później byliśmy współ
telefon do Kijowa, potem z Kijo
nazwać herbertowskim, bowiem
organizatorami Dni Herberta we
wa do Lwowa i tablicę zamon
w całości zostało poświęcone
PANA COGITO
Lwowie, włączył się w to Uniwer
towano na pół godziny przed jej
Zbigniewowi Herbertowi, jego
Pani Profesor Izydorze
sytet im. Iwana Franki, różne
poświęceniem. Jesteśmy z tego
życiu, twórczości, poezji, związ
Dąmbskiej
organizacje ukraińskie i polskie.
bardzo dumni, bo współdziałali
kom ze Lwowem. Uczestniczyli
Idź dokąd poszli tamci do
W Pałacu Sztuk Pięknych we
przy tym i Polacy, i Ukraińcy, różne
w nim: Grzegorz Górny, po
To wcale nie wymagało
ciemnego kresu
Lwowie odbyła się wystawa
organizacje społeczne i pań
przednio korespondent lwowski
po złote runo nicości twoją
wielkiego charakteru
herbertowska.
stwowe.
„Życia Warszawy”, obecnie
ostatnią nagrodę
nasza odmowa niezgoda i upór
Udało się też wydać – to za
mieliśmy odrobinę koniecznej
sługa pana Sapihy – ponad
idź wyprostowany wśród tych
odwagi
sześćsetstronicowy tom poezji
co na kolanach
lecz w gruncie rzeczy była to
Zbigniewa Herberta w języku
wśród odwróconych plecami i
sprawa smaku
polskim i ukraińskim. Nigdzie na
obalonych w proch
świecie nie ukazało się tak
obszerne dwujęzyczne wydanie
Tak smaku
ocalałeś nie po to aby żyć
masz mało czasu trzeba dać
Herberta. Uważam, że nagrodę
w którym są włókna duszy
świadectwo
Nobla powinien był dostać
i chrząstki sumienia
Zbigniew Herbert, a nie Wisława
bądź odważny gdy rozum
Szymborska. Jest dobrą poetką,
kto wie gdyby nas lepiej
zawodzi bądź odważny
tekściarką, ale...napisała wiersz,
i piękniej kuszono
w ostatecznym rachunku
poświęcony Stalinowi, którego
słano kobiety różowe płaskie
jedynie to się liczy
nie mogę jej darować.
jak opłatek
Ojciec Święty Jan Paweł II
a Gniew twój bezsilny niech
lub fantastyczne twory
i Zbigniew Herbert byli naszym
będzie jak morze
z obrazów Hieronima Boscha
sumieniem. Kiedyś Tadeusz
ilekroć usłyszysz głos
lecz piekło w tym czasie było jakie
Samborski, będący w swoim
poniżonych i bitych
mokry dół zaułek morderców
czasie prezesem Fundacji
barak
niech nie opuszcza ciebie
„Pomoc Polakom na Wscho
nazwany pałacem
twoja siostra Pogarda
dzie”, zarzucił nam, występując
sprawiedliwości
dla szpiclów katów tchórzy oni
w Senacie, że na naszych
samogonny Mefisto
wygrają
łamach jest za dużo Herberta i
pójdą na twój pogrzeb i z ulgą
w leninowskiej kurtce
Ojca Świętego. Czy my mamy
rzucą grudę
posyłał w teren wnuczkę Aurory
większe autorytety moralne?
a kornik napisze twój uładzony
chłopców o twarzach
Tadeusz Rzemykowski, przedsta
życiorys
ziemniaczanych
wiciel Komisji Senackiej do spraw
bardzo brzydkie dziewczyny
Łączności z Polakami Za Gra
i nie przebaczaj zaiste nie
o czerwonych rękach
nicą, też to zarzucił. Bardzo
w twojej mocy
szybko zareagowała na to
przebaczać w imieniu tych
wszystko dziennikarka „Radia
Zaiste ich retoryka była aż
których zdradzono o świcie
Lwów”, która zapytała: „Za dużo
nazbyt parciana
strzeż się jednak dumy
było Herberta na łamach
(Marek Tulliusz obracał się
niepotrzebnej
„Lwowskich spotkań”, a czy nie
w grobie)
oglądaj w lustrze swą
jest za dużo zdjęć...prezesów na
łańcuchy tautologii parę pojęć
błazeńską twarz
łamach „Gazety Lwowskiej”?
jak cepy
powtarzaj: zostałem powołany
Na tym się skończyło. Droga do
dialektyka oprawców żadnej
czyż nie było lepszych
Chciałam jeszcze wspomnieć
Herberta nie była łatwa.
publicysta „Frondy”, a także
dystynkcji w rozumowaniu
państwu, jak odsłaniano tablicę
Po raz pierwszy zetknęłam się
Dmytro Sapiha, dyrektor wydaw
strzeż się oschłości serca
składnia pozbawiona urody
Zbigniewa Herberta we Lwowie.
z poezją Herberta w Wilnie, na
nictwa „Kameniar” Moderatorem
kochaj źródło zaranne
koniunktiwu
Najwięcej wysiłku włożyli w to
studiach, we Lwowie nie można
spotkania była Bożena Rafalska,
ptaka o nieznanym imieniu dąb
Rafał Dzięciołowski, ówczesny i
było o nim mówić. On nie
redaktor naczelna „Lwowskich
zimowy
Tak więc estetyka może być
obecny wiceprezes Fundacji
nazywał swego miasta po
Spotkań.”
światło na murze splendor nieba
pomocna w życiu
„Pomoc Polakom na Wscho
imieniu, pisał po prostu: „miasto”.
one nie potrzebują twego
Bożena Rafalska powiedzia
nie należy zaniedbywać nauki
ciepłego oddechu
dzie” oraz konsul RP Krzysztof
Wyniósł stąd ogromną kulturę,
ła na wstępie: „Herbert był
o pęknie
są po to aby mówić: nikt cię nie
Sawicki. Gdyby nie Krzysztof
to, nad czym jeszcze musimy
„człowiekiem renesansu” – po
pocieszy
Sawicki, to by tej tablicy na domu
pracować, odbudowywać,
etą, pisarzem, malarzem, ban
Zanim zgłosimy akces trzeba
Herberta nie było. Była taka
przede wszystkim, my, Polacy.
kowcem. 29 października, w dniu
czuwaj kiedy światło na
pilnie badać
sytuacja, że nam niemalże
Zetknęłam się z bardzo wieloma
urodzin Zbigniewa Herberta,
górach daje znak wstań i idź
kształt architektury rytm
zakazano zamontowania tej
intelektualistami ukraińskimi,
będzie prezentacja drugiego
dopóki krew obraca w piersi
bębnów i piszczałek
tablicy. Pan Sapiha starał się z
którzy znają Herberta, tłumaczyli
wydania wierszy Zbigniewa
twoją ciemną gwiazdę
jednej strony, ja się też starałam.
Herberta. Pan Wiktor Dmytruk
kolory oficjalne nikczemny
Herberta w języku polskim i uk
Były jakieś takie niuanse, że
przetłumaczył tom wierszy.
raińskim, poszerzonego o rysunki
rytuał pogrzebów
powtarzaj stare zaklęcia
myśmy właściwie nie wiedzieli,
Herbert stanął, jak gdyby, ponad
poety.”
ludzkości bajki i legendy
o co chodzi. Podejrzewam, że
wszystkim był i pozostał w
Nasze oczy i uszy odmówiły
bo tak zdobędziesz dobro
nam tu trochę przeszkodzili sami
Europie. Byliśmy w Związku
Przygoda
którego nie zdobędziesz
posłuchu
Polacy ze Lwowa, którzy niepo
Sowieckim, w PRL, musieliśmy
powtarzaj wielkie słowa
z tablicą pamiątkową
książęta naszych zmysłów
powtarzaj je z uporem
trzebnie zaczęli się zachowywać
długo iść, żeby się znaleźć w
„Chyba wszyscy inteligentni
wybrały dumne wygnanie
jak ci co szli przez pustynię i
nieadekwatnie. Dzień wcześniej,
Europie, a Herbert w Europie był.
ludzie wiedzą, kim był Zbigniew
ginęli w piasku
przed planowanym odsłonię
Trzeba docenić to, a także
Herbert, co dla niego znaczył
To wcale nie wymagało
ciem tablicy Zbigniewa Herberta,
oddanie poety miastu, jego
Lwów i świat antyczny, konty
wielkiego charakteru
a nagrodzą cię za to tym co
przed konferencją naukową na
poczucie sprawiedliwości wobec
nuowała. To jest jedno z najpię
Mieliśmy odrobinę niezbędnej
mają pod ręką
Uniwersytecie im. I. Franki, było
k ażdego narodu. On myślał
kniejszych zjawisk w kulturze
chłostą śmiechu zabójstwem
odwagi
odsłonięcie pomnika Tarasa
o każdym...”
polskiej, że on potrafił to
na śmietniku
Lecz w gruncie rzeczy była to
Szewczenki w Warszawie. Muszę
Spotkanie to było tylko małą
połączyć. Pamiętam, kiedy po
sprawa smaku
państwu powiedzieć, że to jest
próbą oddania hołdu poecie,
raz pierwszy pisałam w „Gaze
idź bo tylko tak będziesz przyjęty
jeden z najpiękniejszych pom
temu jego światu, który wyniósł
cie Lwowskiej” o Zbigniewie
do grona zimnych czaszek
Tak smaku
ników Szewczenki, jakie widzia
ze Lwowa.
Herbercie, opublikowaliśmy
do grona twoich przodków:
który każe wyjść skrzywić się
łam, bo Taras Szewczenko jest
Gilgamesza Hektora Rolanda
najpierw jego wiersz o zimie –
wycedzić szydersko
obrońców królestwa bez kresu
tam przedstawiony młody,
(c.d. tematu w następnym
w jakimś numerze zimowym.
choćby za to miał spaść
i miasta popiołów
romantyczny, piękny, taki, jak
numerze KG)
Potem zaproszono mnie na
bezcenny kapitel ciała głowa
gdyby za chwilę miał się unieść
pierwszą wystawę po śmierci
Bądź wierny Idź
