17

w Polsce

Kurier Galicyjski * 1 15 grudnia 2008

PODRĘCZNIK PATRIOTYZMU

Na tabliczkach, umiesz-

i wrogów. Ksi¹dz Tomaszek

stara³a siê ratowaæ mê¿a

czonych pod figurami anio-

i grabarz Langer postanowili

przed rozstrzelaniem. Na-

UKRAIŃSKIEGO

³ów, znalaz³y siê wezwania

po œmierci do³¹czyæ swoje

stêpne dwie czaszki, to prze-

do stawienia siê na S¹d Os-

poœmiertne szcz¹tki do tych,

dziurawione czaszki ¿o³nierzy,

WEDŁUG JERZEGO HOFFMANA

tateczny, napisane w jêzyku

które ju¿ przebywa³y w Ka-

na których widaæ pozosta-

czeskim i ³aciñskim. Niesa-

plicy. I tak siê sta³o.

³oœci po razach, zadanych

szablami. Dziwne czaszki

HALINA P£UGATOR tekst

zdjêcie www.filmpolski.pl

Kaplica w Czerm-

nej jest jedynym

W ¯ytomierzu, w ramach

V Miêdzynarodowego

takim miejscem

Festiwalu Sztuk Filmowych

w Polsce.

„Kinotur” odby³ siê przed-

premierowy pokaz filmu

Tatara, Mongo³a i cz³owieka,

dokumentalnego Jerzego

zniekszta³conego syfilisem.

Hoffmana – „Ukraina.

¿yciu trzeba coœ lubiæ, a coœ

S¹ tam te¿ inne koœci: koœæ

Kszta³towanie siê narodu.”

nienawidziæ. W filmie o Uk-

udowa ogromnego Szweda,

Film re¿ysera polskiego

rainie jest moje serce,” – mówi³

który mia³ 2 metry 20 cen-

o œwiatowej s³awie zosta³

Jerzy Hoffman.

tymetrów wzrostu, nastêpnie

nazwany przez Prezydenta

Jeœli chodzi o ukraiñsko-

koœæ Ÿle zroœniêta po z³ama-

festiwalu „Kinotur” Paw³a

polskie konflikty miêdzyet-

niu i koϾ udowa przestrze-

Mentowa „podrêcznikiem

niczne, to re¿yser powiedzia³,

lona kul¹.

z poczucia patriotyzmu uk-

¿e nikt i nigdy nie zmieni

mowicie wygl¹daj¹ te figury

Do niedawna (teraz znaj-

Raz w roku o pó³nocy

raiñskiego.” Sk³ada siê on

pogl¹dów tych, którzy prze-

anio³ów otoczone warstwa-

duj¹ siê w specjalnie dla

z 14 na 15 sierpnia odprawia

z czterech czêœci i opowiada

¿yli tragediê i œmieræ bliskich.

mi koœci i czaszek i napis

tego celu wykonanej, szkla-

siê w Kaplicy Czaszek Mszê

o historii Ukrainy od czasów

„Oni odchodz¹, a my pracu-

pod anio³em trzymaj¹cym

nej gablocie), na o³tarzu Ka-

œwiêt¹ za wszystkich tych,

najdawniejszych do rewolu-

jemy dla przysz³ych pokoleñ.

którzy w niej spoczywaj¹,

tr¹bê – „Powstañcie z mart-

plicy le¿a³y, wyró¿nione tym

cji pomarañczowej. G³ówny-

Jestem pewien, ¿e wendetta

wych”, zaœ pod anio³em, trzy-

mi postaciami filmu s¹ sam

bêdzie istnia³a d³u¿ej na

maj¹cym wagê - „PójdŸcie

Jerzy Hoffman i opowieϾ

Sycylii, ni¿ miêdzy Polakami

pod s¹d”.

o Ukrainie. Wszystko to na

i Ukraiñcami.”

Prace w kaplicy trwa³y

tle wspania³ego podk³adu

Jerzy Hoffman jest prze-

nieprzerwanie a¿ do roku

muzycznego: orkiestra sym-

konany, ¿e wspiera dziœ Uk-

foniczna gra g³ównie dwie

rainê dla jej przysz³oœci,

Kaplica, popularnie

piosenki: „Hej, soko³y!” oraz

poniewa¿ bez niepodleg³ej

zwana Kaplic¹

„Oj, czyj to kiñ stojit” w aran-

Ukrainy bêdzie ciê¿ko nie-

¿acji kompozytora Krzesimira

podleg³ej Polsce. Re¿yser bar-

Czaszek, jest

Dêbskiego.

dzo tolerancyjnie podchodzi

w³aœciwie wspól-

Film nie jest ekranizacj¹

do historii tych narodów, w

ksi¹¿ki Leonida Kuczmy

pierwszej kolejnoœci pragn¹c

nym grobowcem

„Ukraina – to nie Rosja”.

samopoznania. Hoffman jest

ofiar wojen

„Gdybym nie by³ re¿yserem,

gotowy do tego, ¿e historycy

i epidemii.

zosta³bym historykiem. Po

bêd¹ siê sprzeczali, bo naj-

lekturze we mnie coœ siê za-

wa¿niejsza dla niego jest

1804. Zgromadzono dwa-

pali³o. Z moj¹ nie¿yj¹c¹ ju¿

opinia widza, jego emocje.

jak tak¿e za wszystkich, któ-

miejscem, czaszki ludzi

dzieœcia cztery tysi¹ce ludz-

¿on¹, która by³a Ukraink¹,

Zaœ w przysz³oœci re¿yser

niezwyk³ych. I tak, zgodnie

rzy umarli na skutek chorób

kich szkieletów! W samej

prze¿yliœmy szczêœliwie 33

chce nakrêciæ film o sowiec-

z jego wol¹, czaszka ksiêdza

zakaŸnych lub w wyniku

kaplicy na wystrój œcian i su-

lata. Nigdy nie biorê siê za

kim dzieciñstwie na Syberii.

nieszczêœliwych wypadków.

Tomaszka, zmar³ego w roku

fitu u¿yto trzy tysi¹ce cza-

to, co mnie nie porusza. W

KG

KG

Kaplica w Czermnej jest

1804, obok czaszka graba-

szek i nieznan¹ iloœæ innych

rza Langera, dalej czaszka

jedynym takim miejscem

koœci. Reszta czaszek, czyli

JERZY HOFFMAN W ODESSIE

w Polsce. W Europie s¹ jeszcze

wójta Czermnej, Martinca.

dok³adnie dwadzieœcia jeden

tylko dwa podobne do niej

Czaszka ta jest przestrze-

tysiêcy, znajduje siê w kryp-

SIERGIEJ TARCHANOW

kszta³towania siê i niepod-

miejsca: w Rzymie i w Cze-

leg³oœci Ukrainy.” Myœlê, ¿e

chach, w Sedlcu ko³o Kutnej

W ostatnich dniach

m³odzie¿ z zainteresowa-

Hory.

paŸdziernika Odessa i jej

niem obejrzy ten d³ugi serial

Raz w roku o pó³-

mieszkañcy serdecznie

dokumentalny, gdzie s¹ pre-

witali wybitnego re¿ysera

zentowane nie eksponowane

nocy, z 14 na 15

kina polskiego i œwiatowego.

dot¹d zdjêcia i dokumenty,

sierpnia odprawia

26 i 27 paŸdziernika w

opatrzone wczeœniej klauzul¹

siê w Kaplicy

Pa³acu Politechniki Odeskiej

„œciœle tajne”.

zgromadzi³o siê wielu mi³oœ-

Drugiego dnia pokazu

Czaszek Mszê œw.

ników talentu i twórczoœci

filmowego pan Jerzy Hoffman

za wszystkich

Jerzego Hoffmana. Oprócz

spotka³ siê z publicznoœci¹,

przedstawicieli starszego

odpowiadaj¹c na liczne py-

tych, którzy tu

pokolenia, przysz³o te¿ sporo

tania. Niestety, wiele z nich

spoczywaj¹

m³odzie¿y, studentów uczelni

mia³o charakter prowoka-

odeskich. Tym razem Jerzy

cyjny, pada³y te¿ oskar¿enia.

Hoffman prezentowa³ widzom

Có¿, ¿yjemy w spo³eczeñ-

Wizyta w Kaplicy Czaszek,

sw¹ now¹ pracê – cztero-

stwie, podzielonym na obozy

dla ka¿dego, kto siê na to

cie pod kaplic¹. Kaplica,

lona w wyniku egzekucji,

odcinkowy film dokumen-

i ka¿dy pragnie zobaczyæ

odwa¿y, staje siê czymœ wa¿-

popularnie zwana Kaplic¹

jakiej dokonali na wójcie

talny „Ukraina. Kszta³towanie

swoje widzenie historii i

nym. Jak nigdy dot¹d, widaæ

Czaszek, jest w³aœciwie wspól-

¿o³nierze austriaccy, karz¹c

siê narodu”. Jak powiedzia³

swoj¹ prawdê. By³a te¿ kon-

wtedy tymczasowoϾ naszej

nym grobowcem ofiar wojen

go w ten sposób za rzekome

sam re¿yser, impulsem do

ferencja prasowa dla dzien-

egzystencji. Patrzymy na po-

Do niedawna (teraz znajduj¹ siê

nakrêcenia filmu pos³u¿y³a

nikarzy odeskich.

zosta³oœci po kilku tysi¹cach

lektura ksi¹¿ki Leonida Kucz-

Mimo ¿e postrzegamy

w specjalnie dla tego celu wykonanej,

ludzi, bo przyszed³ taki czas,

my „Ukraina – to nie Rosja”.

historiê Ukrainy czasem tro-

¿e musieli odejœæ i pozo-

szklanej gablocie), na o³tarzu Kaplicy

Re¿ysera powitano owacj¹

chê inaczej, ¿yczymy panu

stawili po sobie to, czego siê

le¿a³y, wyró¿nione tym miejscem,

na stoj¹co. Jerzy Hoffman

Jerzemu Hoffmanowi wielu

w tak¹ drogê nie zabiera.

bardzo dziêkowa³ wszystkim

sukcesów twórczych oraz

Patrzymy na to i wiemy, ¿e

czaszki ludzi niezwyk³ych.

za przybycie. W trakcie spot-

wiele zdrowia. Spodziewamy

oni nigdy ju¿ tu nie powróc¹.

kania i projekcji by³o s³ychaæ

siê nowych spotkañ z pub-

i epidemii. Wspólnie zgro-

przeprowadzenie przez góry

Przyt³aczaj¹co zaczyna wów-

oklaski. W filmie oczyma

licznoœci¹ ukraiñsk¹, która

madzone le¿¹ tu koœci po-

¿o³nierzy pruskich. Obok

czas dzia³aæ budz¹ca siê w

re¿ysera zosta³a przedsta-

bardzo lubi i ceni sobie jego

mordowanych i ich morder-

czaszki wójta znajduje siê

nas œwiadomoœæ, ¿e my, tak

wiona bogata, czêsto skom-

prace.

ców, cywilów i wojskowych,

czaszka jego ¿ony, któr¹

samo jak i oni, te¿ nigdy ju¿

KG

KG

plikowana i tragiczna historia

cz³onków rodzin, przyjació³

¿o³nierze zamordowali, gdy

na ziemiê nie powrócimy.