15

Kurier Galicyjski * 2 13 lutego 2009

AK, wy¿ej wzmiankowanym

byliœmy pewni, ¿e Gu³agu by

Liczne wsie, w tym Ba¿a-

„Owczarkiem” (zreszt¹ te¿

nie prze¿y³.

nówka, otrzymywa³y ze strony

poszukiwanym przez UB).

Ojciec powróci³ do swojej

banderowców ¿¹dania z³o¿e-

Minê³o ok. dwa tygodnie

ukochanej pracy, ale pozosta³a

nia kontrybucji pod groŸb¹

od aresztowania ojca, gdy

mu obsesja, ¿e jest œledzony

spalenia. Wielkie wra¿enie,

Kresowiana – LUTY

pewnego dnia, póŸnym popo-

i szpiegowany, od której nie

a nawet przera¿enie wywo³a³o

³udniem zjawi³ siê u nas cywil

uwolni³ siê do koñca ¿ycia.

zabicie w Jab³onkach, przez

o wyraŸnie semickich rysach

Pod koniec 1947 roku ma-

upowsk¹ sotniê Bira, gen.

w Domu Spotkań z Historią

i zacz¹³ przepytywaæ mamê:

ma urodzi³a swoje ostatnie ju¿

Karola Œwierczewskiego (28

dziecko, a moj¹ siostrê Alinê,

– Pani ma zmartwienie!

marca 1947). Fakt ten napa-

która, ¿yj¹c ju¿ w lepszym

Aresztowano mê¿a. Jak pa-

wa³ uzasadnionym lêkiem

13 lutego, pi¹tek – godz. 18.00

ni myœli, dlaczego? Zacz¹³

czasie, zosta³a cenionym leka-

o dalszy los polskich wsi, skoro

W cyklu „Kino kresowe” – Kwiaty Targowicy, re¿.

rozpytywaæ o przesz³oœæ

rzem-kardiologiem.

nawet wiceministra obrony

Joanna Wierzbicka (1998, 55 min).

okupacyjn¹ ojca. Matka, nie

Rok 1948 przyniós³ mi

narodowej banderowcy od-

Film opowiada o burzliwych i dramatycznych losach kre-

wiedz¹c, z kim ma do czynie-

w darze œwiadectwo ukoñcze-

wa¿yli siê zamordowaæ!

sowych rodzin magnackich – Potockich, Branickich, Komo-

nia i podejrzewaj¹c prowoka-

nia szko³y podstawowej, upo-

LudnoϾ polska ziemi sanoc-

rowskich. Kamera poprowadzi nas do s³ynnych rezydencji

cjê, unika³a jasnych odpowie-

wa¿niaj¹ce do dalszej eduka-

w Krystynopolu, Bia³ej Cerkwi, Tulczynie i Humaniu, niezwy-

Szko³a w Ba¿a-

k³ych parków Aleksandria i Zofiówka. Jednym z bohaterów

dzi. Aby mamê otworzyæ, ów

cji w ogólniaku lub szkole

nówce szybko

filmu jest mieszkaj¹cy na Ukrainie kompozytor i poeta

d¿entelmen wyjaœni³, ¿e jest

zawodowej. Gdzieœ na pocz¹t-

Eugeniusz Potocki, potomek Stanis³awa Szczêsnego

oficerem PUBP w Sanoku

ku lipca 1948 r. przyst¹pi³em

znalaz³a siê w

Potockiego.

i chcia³by pomóc, wiêc prosi

do „egzaminu” wstêpnego do

œcis³ej czo³ówce

Spotkanie z re¿yserk¹ filmu i wspomnienie o autorze

o szczeroœæ. Wyjaœni³ te¿ powód

Pañstwowego Gimnazjum i Li-

scenariusza Macieju Faflaku. Prowadzi Tomasz Kuba

powiatu sanoc-

swej inicjatywy: – Wiem, ¿e

ceum Ogólnokszta³c¹cego

Koz³owski.

m¹¿ pani za okupacji ukry-

kiego. Byliœmy

Czy Konfucjusz

wa³ ¯ydówkê. To by³a moja

zupe³nie zasko-

18 lutego, œroda - godz. 18.00

mia³ racjê? Oto

bliska rodzina. Choæ ona nie

W cyklu „Opowieœci z Kresów” – Czerwony pas, za

czeni, gdy pew-

prze¿y³a, to ja mam d³ug wdziê-

jest pytanie,

pasem broñ… W goœcinie u Hucu³ów.

cznoœci wobec mê¿a i chcia³-

nej nocy zjawi³a

tak¿e do naszego

Film Szum Prutu, Czeremoszu…, re¿. Maciej Faflak

bym pomóc.”

(1998, 20 min)

siê w naszym

pokolenia!

Mama zaryzykowa³a i opo-

Zapraszamy na spotkanie o Hucu³ach i HuculszczyŸnie,

mieszkaniu

wiedzia³a mu o naszych losach

o huculskich wierzeniach, tradycji, budownictwie i zdob-

okupacyjnych. Zreszt¹ czy

Mêskiego im. Królowej Zofii

ekipa ubowsko-

nictwie. Tomasz Kuba Koz³owski opowie o trwaj¹cej do dziœ

mia³a inne dobre wyjœcie?

w Sanoku. Ten „egzamin” - to

fascynacji Huculszczyzn¹ i jej odbiciach w nauce, sztuce,

enkawudowska,

Goœæ wyjaœni³ te¿, ¿e sprawa

by³a raczej rozmowa kwa-

malarstwie i literaturze. Opowieœæ ilustrowana bêdzie unika-

która przetrz¹s-

jest trudna, bo m¹¿ jest

lifikacyjna, maj¹ca na celu

tow¹ ikonografi¹ ze zbiorów autora. Spotkaniu towarzyszyæ

ocenê spo³eczno-polityczn¹

wiêŸniem NKWD i zosta³

bêdzie pokaz filmu dokumentalnego Szum Prutu, Czere-

nê³a mieszkanie

kandydata. G³ówny g³os w ko-

zakwalifikowany do wywie-

moszu.

i aresztowa³a

Prowadzi Tomasz Kuba Koz³owski.

zienia w g³¹b ZSRR. Pod

misji mia³ niejaki Kazimierz

ojca.

mam¹ nogi siê ugiê³y i zawali³

Granat, ówczesny przewodni-

25 lutego, œroda - godz. 18.00

siê œwiat, bo doskonale wie-

cz¹cy Prezydium MRN w Sa-

Spotkanie z ksi¹¿k¹. Promocja albumów - Droho-

dzia³a, co taka perspektywa

noku, a potem II sekretarz KP

kiej odetchnê³a z ulg¹ dopiero

bycz Feliksa Lachowicza oraz Kresy w sztuce polskiej

oznacza. Prosz¹c o pomoc,

PZPR. Pamiêtam, ¿e pyta³

wtedy, gdy w kwietniu 47

W styczniu 2008 roku, nak³adem Wydawnictwa Bosz,

doda³a, ¿e nasza sytuacja

mnie o g³ówne budowle socja-

zosta³a podjêta tzw. Akcja

uka¿¹ siê dwa albumy poœwiêcone Kresom. Burzliwe dzieje

materialna nie daje szansy na

Wis³a, która skutecznie po³o-

lizmu, a zw³aszcza o zak³ady

Drohobycza w postaci iluminowanej kroniki zawieraj¹cej

rewan¿ finansowy. Facet po-

chemiczne w Dworach k. Oœ-

¿y³a kres barbarzyñstwu

oryginalne prace Feliksa Lachowicza, przechowywane w zbio-

¿egna³ siê grzecznie, dodaj¹c,

wiêcimia. Nie mia³em z tym

UPA. Pewnie te¿ prawd¹ jest,

rach Ossolineum. Drugi album prezentuje najcenniejsze

¿e niczego nie obiecuje na

¿adnego k³opotu, bo odpo-

¿e przy realizacji akcji ucier-

obrazy i grafiki dotycz¹ce Kresów znajduj¹ce siê w zbiorach

pewno, ale spróbuje pomóc.

wiednio pokierowany przez

pia³o wielu niewinnych ludzi,

Muzeum Narodowego w Krakowie. W promocji wezm¹

Po dalszych 3-4 dniach, ku

ojca, systematycznie czyta-

ale tak jest zawsze przy rady-

udzia³ Bogus³aw Szymanik – dyrektor wydawnictwa BOSZ,

naszej nieopisanej radoœci,

³em gazetê „Wolnoœæ”, która

kalnych posuniêciach.

Beata D³ugajczyk z Zak³adu Narodowego im. Ossoliñskich

ojciec pojawi³ siê w domu i opo-

zawiera³a wszystko, co wów-

Inne powa¿ne zagro¿enie

we Wroc³awiu, Urszula Kozakowska-Zaucha z Muzeum

wiedzia³ dalszy ci¹g. Siedz¹c

czas trzeba by³o wiedzieæ.

nadesz³o ze strony bezpieki

Narodowego w Krakowie i Romuald Ko³udzki-Stobbe ze

w ciupie, wiedzia³, ¿e wraz

i NKWD. Mój ojciec, zgodnie

W ten sposób rozpocz¹³em

Stowarzyszenia Przyjació³ Ziemi Drohobyckiej.

z innymi akowcami oczekuje

nowy etap ¿ycia, nauki i zdo-

z rozkazem, natychmiast po

Prowadzi Tomasz Kuba Koz³owski

na wyjazd za Ural. Pewnego

bywania zawodu w warun-

wyzwoleniu zaprzesta³ dzia-

dnia wszed³ stra¿nik, kaza³

kach pokojowych, pod „czu³¹”

³alnoœci konspiracyjnej, pod-

***

mu siê zebraæ i iœæ z nim. Oj-

opiek¹ nowej socjalistycznej

j¹³ pracê w szkole, pracowa³

Dom Spotkañ z Histori¹ (DSH) — instytucja kultury

ciec s¹dzi³, ¿e w³aœnie nad-

Ojczyzny, Polskiej Rzeczypos-

z oddaniem i pe³nym poœwiê-

m. st. Warszawy — zajmuje siê popularyzowaniem historii

szed³ czas podró¿y. Tymcza-

politej Ludowej. To jednak ju¿

ceniem. Szko³a w Ba¿anówce

Polski i Europy Œrodkowo-Wschodniej w XX wieku, ze szcze-

sem zosta³ zaprowadzony do

jest temat na ca³kiem inn¹

szybko znalaz³a siê w œcis³ej

gólnym akcentem na skutki nazizmu i komunizmu.

UB i wezwany na przes³u-

opowieœæ. Zadawa³em sobie

czo³ówce powiatu sanoc-

Organizuje wystawy, projekcje filmowe, spotkania ze œwiad-

wielokrotnie pytanie: czy

kiego. Byliœmy zupe³nie za-

chanie. Przes³uchiwa³ go

kami, seminaria, warsztaty edukacyjne oraz prowadzi

doœwiadczenia wojennych lat

skoczeni, gdy pewnej nocy

oficer, którego wczeœniej po-

dzia³alnoœæ wydawnicz¹. Swoje zasoby udostêpniania bez-

1939-43-47 mia³y jakiœ

zjawi³a siê w naszym miesz-

zna³a mama. Po zebraniu

p³atnie. DSH œciœle wspó³pracuje z Oœrodkiem KARTA,

wp³yw na moje dalsze ¿ycie?

kaniu ekipa ubowsko-enka-

relacji i porównaniu ich z in-

niezale¿n¹ organizacj¹ pozarz¹dow¹, od lat dokumentuj¹c¹

Mam wra¿enie, ¿e ten wp³yw

wudowska, która przetrz¹s-

formacjami od mamy, poin-

historiê minionego stulecia, oraz innymi organizacjami i œro-

by³ niew¹tpliwy i co najmniej

nê³a mieszkanie i aresztowa³a

formowa³ ojca, ¿e zostaje zwol-

dowiskami w kraju i za granic¹, m.in. z Instytutem Pamiêci

wspó³decydowa³ o moich

ojca. Zrozpaczona mama

niony do domu. Przypomnia³

Narodowej, Instytutem Studiów Politycznych PAN; Insty-

postawach i niektórych wy-

usi³owa³a coœ siê dowiedzieæ

ojcu okupacyjny epizod z ¯y-

tutem Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie;

borach ¿yciowych. O tym, ¿e

w sanockim UB, jednak nie

dówk¹, podziêkowa³ za

Oœrodkiem Badañ, Informacji i Upowszechniania Memoria³

przesz³oœæ mo¿e okreœlaæ

uzyska³a ¿adnej informacji,

opiekê nad ni¹ i doda³, ¿e

w Moskwie, Instytutem Badañ nad Totalitaryzmem im.

przysz³oœæ, wiedzia³ i napisa³,

poza tym, ¿e ojciec przebywa

„my umiemy byæ i wdziê-

Hannah Arendt w DreŸnie, Fundacj¹ Körbera w Hamburgu.

ju¿ w VI wieku p.n.e. chiñski

w sanockim wiêzieniu. Do-

czni, i mœciwi.”

Dom Spotkañ z Histori¹, ul. Karowa 20, 00-324 War-

myœliciel i mêdrzec Kung-Fu-

tar³a poprzez znajomych do

W nastêpnym dniu ojca

szawa, czynny: wtorek-pi¹tek: 10.00-18.00 oraz sobota-

Cy (Konfucjusz) i dlatego jego

stra¿nika wiêziennego z Po-

zwolniono z ubowskiego

niedziela: 11.00-17.00. Ksiêgarnia historyczna otwarta w

sentencjê wybra³em na

sady Jaæmierskiej i prosi³a go

aresztu. Nie wiem jak ów ubo-

godzinach pracy DSH oraz podczas spotkañ. Na wszystkie

motto drugiej czêœci moich

o zdobycie jakichœ wiado-

wiec rozliczy³ siê ze swej

imprezy WSTćP WOLNY. Wiêcej informacji mo¿na znaleŸæ

na stronie: www.dsh.waw.pl.

reminiscencji. Czy Konfu-

moœci. Droga okaza³a siê

decyzji z „doradcami” z

o tyle skuteczna, ¿e da³o siê

cjusz mia³ racjê? Oto jest

NKWD i czy w ogóle musia³

Wiêcej informacji:

pytanie, tak¿e do naszego

ustaliæ powód aresztowania,

siê wyt³umaczyæ. Faktem

Agata Kwiek, kom. 0 606 374 758, e-mail:

pokolenia!

którym okaza³a siê okupacyjna

natomiast pozosta³o, ¿e

a.kwiek@dsh.waw.pl

praca dla AK i BCH oraz zna-

prawdopodobnie uratowa³

KG

Magda Lasia, e-mail: m.lasia@dsh.waw.pl

jomoϾ z szefem propagandy

ojcu ¿ycie, bo, znaj¹c ojca,