18

Rozmowy Kuriera

2 16 marca 2009 * Kurier Galicyjski

KS. BAZYLI PAWEŁKO:

„JEŻELI CHCĘ BYĆ KSIĘDZEM, TO NIM BĘDĘ”

Z ks. Bazylim Pawe³k¹ –

20 osób. Mia³em wówczas 24

(Dyneburga). Przez pó³ roku

proboszczem parafii rzymsko-

lata. Zosta³em wyœwiêcony,

pomaga³em starszemu, scho-

katolickiej w ¯o³kwi rozma-

kiedy ukoñczy³em 29 lat. Przez

rowanemu ksiêdzu, który mia³

wia Maria Basza.

ponad dwa lata, jako kap³an

za sob¹ 10 lat zes³ania na

zdjêcia autorka

pracowa³em na £otwie. W su-

Workutê. PóŸniej zosta³em

mie, po 11 latach pobytu na

przeniesiony do parafii w Kra-

- Jak to siê sta³o, ¿e m³ody,

£otwie, wróci³em na Ukrainê.

s³awiu. Tam by³ du¿y koœció³

przystojny lwowianin Bazyli

Trudnoœci, które napotyka³y

pw. œw. Ludwika. Z ks. Józe-

Pawe³ podj¹³ nie zbyt po-

mnie w drodze do kap³añstwa

fem £apkowskim, który by³

pularn¹ w czasach re¿ymu

pochodzi³y od przedstawicieli

tam proboszczem, pracowa³em

komunistycznego decyzjê –

w³adz pañstwowych. Zgodnie

rok i dziesiêæ miesiêcy. Kaza-

zostania ksiêdzem?

z ideologi¹ komunistyczn¹,

nia mówi³em po polsku i po

- Urodzi³em siê we Lwowie,

któr¹ powszechnie g³oszono,

rosyjsku. Zlecono mi tak¿e

czym ogromnie siê szczycê. W

i¿ ksiê¿a s¹ niepotrzebni, ¿e

parafiê dojazdow¹ w miej-

samym centrum miasta, na

koœcio³y s¹ obsadzone, ¿e w

scowoœci Auleja, w odleg³oœci

starej ulicy Krakowskiej,

przysz³oœci ksi¹dz nie bêdzie

25 km od Kras³awia, gdzie

która nigdy nie zmienia³a swej

mia³ pracy.

wszystko odbywa³o siê wy³¹cz-

nazwy. Urodzi³em siê niemal

Rozumia³em od samego

nie w jêzyku ³otewskim. Pod-

obok murów Katedry Ormiañ-

pocz¹tku – je¿eli chcê byæ

czas swego doœæ d³ugiego

skiej, niedaleko Katedry

ksiêdzem, to nim bêdê. W tym

pobytu na £otwie, opanowa-

£aciñskiej, w pobli¿u ulicy

przekonywali mnie tak¿e inni

³em jêzyk ³otewski w takim

Teatralnej, przy której mieœci

ksiê¿a, moi przyjaciele, którzy

stopniu, ¿e mog³em czytaæ,

siê szko³a nr 62, do której

dodawali mi otuchy. Do dziœ

spowiadaæ, mówiæ kazania.

chodzi³em – dawniej Szko³a

pamiêtam s³owa obecnego

Kiedy sytuacja spo³eczno-

Miejska im. Adama Mickie-

kardyna³a ³otewskiego Janisa

polityczna zaczê³a siê zmie-

wicza. Wzrasta³em, mo¿na

Pujatsa, ówczesnego inspek-

niaæ, œci¹gniêto mnie na

powiedzieæ w samym centrum

tora seminarium duchownego,

Ukrainê. Od listopada 1989

Lwowa. Architektura, œrodo-

który mówi³ do kandydatów,

roku zlecono mi parafiê ¯ó³-

wisko, piêkno miasta pozy-

którzy nie dostali siê do se-

kiew, nastêpnie dosz³y kolejne

tywnie oddzia³ywa³o na mnie.

minarium po kolejnej próbie:

inne parafie. Obecnie, oprócz

Wprawdzie, z Katedr¹ zwi¹za-

„¯yczê wam, ¿ebyœcie byli, jak

¯ó³kwi, obs³ugujê parafie:

³em siê nie od samego dzieciñ-

te koty. Bo ile razy kota siê

Stara Skwarzawa i koœció³

stwa, ale dopiero od roku 70.

podrzuca, on wychodzi z tego

w Kulikowie.

Przygl¹da³em siê pracy i po-

- Kiedy koœció³ w ¯ó³kwi

bez szwanku, zawsze staje na

zosta³ zwrócony wiernym?

stawie o. Rafa³a Kiernickiego,

szed³em do zakrystii, gdzie

zacz¹³em pracê, jako zwyk³y

³apy”.

Kto pe³ni³ tu pos³ugê dusz-

ks. Ha³uniewicza, którego te¿

mia³em teczkê i od razu bie-

robotnik w fabryce „REMA” –

Mieszkaj¹c w Rydze, s³u¿y-

pastersk¹?

g³em do szko³y na ulicê

bardzo dobrze pamiêtam,

(radioelektronicznej i medycz-

³em do Mszy w koœciele œw.

Teatraln¹.

ministrantom, którzy pos³ugi-

nej aparatury). PóŸniej praco-

Alberta, przychodzi³em do

- Za czasów sowieckich

- W jakim wieku ksi¹dz

wali przy o³tarzu. To by³y takie

wa³em jako telefonista. Na tym

seminarium, odwiedza³em

miasto to nazywa³o siê Neste-

uœwiadomi³ sobie, ¿e chce

pierwsze wzorce, które wywar³y

stanowisku pracowa³em przez

tych, którzy wówczas studio-

row. Pierwszy raz wybra³em

zostaæ kap³anem?

doœæ trwa³y œlad w moim ¿yciu.

kilka lat.

wali: do ks. Józefa Legowicza,

siê do Nesterowa w sierpniu

- Bardzo wczeœnie. Ale od

W ten sposób rodzi³o siê to

Tymczasem nie traci³em

ks. Ludwika Marki, do innych

1985 roku. Wzi¹³em aparat

lat dwunastu mia³em mocne

dziwne powo³anie. Choæ wtedy

kontaktu z Katedr¹, z ksiê¿mi.

ksiê¿y z Ukrainy wschodniej.

fotograficzny. Zrobi³em kilka

przekonanie, ¿e chcê zostaæ

jeszcze nie bardzo rozumia-

Moja decyzja jeszcze bardziej

Kiedy ukoñczy³em seminarium,

zdjêæ. Do dziœ mam, wykonane

ksiêdzem.

³em, nie wiedzia³em, jak¹ drog¹

siê wzmaga³a. W maju 1977

by³y ju¿ inne czasy.

wtedy przeŸrocza. Spêdzi³em

- Czy ktoœ, oprócz ojca

- Czy s³u¿by KGB nie

idzie siê do kap³añstwa.

roku, kiedy ju¿ mia³em 19 lat,

tam jeden dzieñ, chodz¹c po

Rafa³a pomóg³ ksiêdzu w

- Co zaimponowa³o ksiê-

proponowa³y ksiêdzu, jako

pojecha³em po raz pierwszy do

mieœcie. Przez bramê, otacza-

rozeznaniu powo³ania kap-

dzu w postawie o. Rafa³a?

kandydatowi do kap³añstwa

Rygi, gdzie z³o¿y³em dokumenty

j¹c¹ koœció³ parafialny w

³añskiego?

w zamian za wspó³pracê,

- PunktualnoϾ, zdyscypli-

do tamtejszego Wy¿szego

Nesterowie nie mo¿na by³o

jakichœ u³atwieñ w dostaniu

- Ks. Ludwik Kamilewski –

nowanie, poczucie obowi¹zku.

Seminarium Duchownego. W

wejœæ na teren koœcielny,

siê do seminarium?

m³ody  kap³an,  maj¹cy

Tylko wtedy o. Rafa³a nie by³o

sierpniu stawi³em siê na

jednak w murze by³a ogromna

wówczas 28 lat, który przyby³

egzaminy. Dokumenty z³o¿y³o

w Katedrze, kiedy wyl¹dowa³

- By³y takie propozycje,

wyrwa, tamtêdy wszed³em.

do Katedry Lwowskiej. Od

jeszcze kilku kandydatów ze

w szpitalu, chocia¿ takich

by³y tego rodzaju podejœcia.

Koœció³ by³ zamkniêty, na

niego dowiedzia³em siê o

Lwowa, min. ju¿ œp. ks. Lud-

wypadków nie by³o za du¿o.

Przez to, ¿e nie szed³em na

drzwiach wisia³a k³ódka.

- Kiedy ksi¹dz zosta³

seminarium duchownym w

wik Marko. Jednak, jak siê

propozycje kolaboranckie, tyle

Zajrza³em do koœcio³a przez

ministrantem?

Rydze i w Kownie. Wiedzia³em

okaza³o – nie zosta³em przyjêty.

lat musia³em siê staraæ o przy-

otwór od klucza. Nawa g³ówna

te¿, i¿ do seminarium dostaæ

Otrzyma³em telegram, ¿e

- Do ministrantury przy-

jêcie do seminarium.

– ogo³ocona, pusta, widzia³em

- Studiowa³ ksi¹dz w se-

siê nie jest wcale ³atwo. Ks.

w³adze seminaryjne nie s¹

st¹pi³em dopiero w wieku

ambonê z lewej strony i w g³êbi

minarium na £otwie. W

Ludwik jeszcze bardziej doda³

przeciw, natomiast decyzja

szesnastu lat. O. Rafa³, kaza³

– szkielet o³tarza g³ównego

jakim jêzyku, oprócz jêzyka

mi ochoty.

o moim przyjêciu bêdzie

starszemu ministrantowi

oraz kolumny. W niszy g³ównej

- Wiadomo, ¿e aby dostaæ

³otewskiego mieliœcie wy-

zale¿a³¹dow³adzpañstwowych.

uczyæ mnie pos³ugiwania do

wisia³ Chrystus na krzy¿u, bez

siê do Wy¿szego Semina-

k³ady?

Do dzisiaj mam ten telegram.

Mszy œw. To wszystko odby-

g³owy, bez prawej rêki. Po obu

Napisano po rosyjsku: „Се

rium Duchownego w czasach

wa³o siê przy zamkniêtych

- W seminarium duchow-

stronach o³tarza widzia³em

минария Вас принять не

komuny trzeba by³o mieæ

drzwiach. O. Rafa³ póŸniej tylko

nym w Rydze by³y wyk³ady

ciemne stalle. Wszêdzie by³o

может, нет свободных мест”.

pozwolenie od s³u¿b KGB

przyjmowa³ egzamin. Mówi³

w jêzyku polskim, rosyjskim,

pe³no kurzu.

(SB). Przez ile lat ksi¹dz

Sk³ada³em dokumenty do

czêsto tak – nie masz jeszcze

niektóre skrypty by³y po ³a-

W 1985 roku, po trzecim

czeka³ na to, aby dostaæ siê

seminarium równie¿ w 1978

cinie. Na moim roku byli

roku studiów seminaryjnych

w¹sów, to nie mo¿esz s³u¿yæ

na studia filozoficzno-teo-

roku. Po tej, tak¿e nieudanej

do Mszy. By³o to takie

alumni z Bia³orusi, kilku z

nawet mi przez myœl nie przy-

logiczne? Jakie przeszkody

próbie wyjecha³em ze Lwowa

powiedzenie na weso³o, a do-

Ukrainy, jeden narodowoœci

sz³o, ¿e kiedyœ w tym koœciele

stanê³y na drodze do kap-

na £otwê – do Rygi. Zamel-

piero póŸniej zrozumia³em, ¿e

niemieckiej z Kazachstanu.

bêdê odprawia³ Mszê œw., bêdê

³añstwa?

dowa³em siê tam i rozpocz¹-

ta wypowiedŸ mia³a o wiele

Nasz rocznik by³ najwiêkszy.

tu proboszczem. Ks. Ludwik

- Ukoñczy³em szko³ê. By³ to

³em pracê. Po raz trzeci, w

g³êbszy sens.

W tym czasie seminarium zo-

Kamilewski przygotowywa³ ten

rok 1975. Mama nie broni³a

1979 próbowa³em siê dostaæ

Pocz¹tkowo mog³em s³u¿yæ

sta³o nieco rozbudowane, dla-

koœció³ do otwarcia, gromadzi³

mi pójœcia do seminarium.

do seminarium, jako obywatel

do Mszy tylko o godz. 7-30.

tego by³a mo¿liwoœæ przyjêcia

ludzi. Ministranci katedralni

Tata natomiast, chcia³ abym

Republiki £otewskiej, jako

Poniewa¿ zajêcia w szkole

wiêkszej liczby kandydatów.

zaszklili okna. Wyremonto-

poszed³ na studia œwieckie.

mieszkaniec Rygi. Te¿ – nie!

rozpoczyna³y siê o godz. 8-15,

Po piêciu latach, 31 maja

wano dach, posprz¹tano w

Z³o¿y³em dokumenty na

W 1980 – równie¿ – nie! W 1981

na szczêœcie od koœcio³a by³o

1987 roku zostaliœmy wyœwiê-

koœciele, powycinano drzewa

uczelniê w Tarnopolu. Tam

te¿ nie uda³o siê. Dopiero w

doœæ blisko, wiêc o 8-10 ju¿

ceni. Ja dosta³em nominacjê

i krzaki, które na terenie przy-

„zawali³em” trzeci egzamin –

1982 roku zosta³em przyjêty.

musia³em „uciekaæ” z Katedry.

do parafii Liksna. By³a to wiej-

koœcielnym stworzy³y swego

geografiê. Wróci³em do Lwowa,

By³o nas na pierwszym roku

Po przyjêciu Komunii œw.

ska parafia, ko³o Dawgapi³su

rodzaju d¿ungle. Przez dwa