14

Golgota Wschodu

7 23 kwietnia 2009 * Kurier Galicyjski

oficerów w obozach na terenie

CMENTARZ KATYŃSKI

Zwi¹zku. Obaj doskonale znali

jêzyk rosyjski (Sikorski nim

nie w³ada³). Anders by³ rodem

z Rygi (nazwisko o brzmieniu

mi pok³on”. Seminarzysta nie

³otewskim), a przed rewolucj¹

odpowiedzia³: „IdŸ precz, sza-

studiowa³ na akademii woj-

tanie”. Ale odda³ mu pok³on,

skowej w Petersburgu. Czap-

chocia¿ Bibliê musia³ znaæ

ski nale¿a³ do polskiej ugodo-

i historiê kuszenia na pustyni

wej arystokracji i by³ paziem

zna³ te¿. Zosta³ w³adc¹ jednej

na dworze ostatniego rosyj-

JADWIGA JAMRÓZ

szóstej czêœci œwiata z nada-

skiego cara – Miko³aja II.

nia ksiêcia ciemnoœci. Biada

Mieszka³ stale w Pary¿u. W

tej ziemi!...

Pomnijcie duszy

1939 roku przyjecha³ do Pol-

W dwudziestoleciu miêdzy-

przedzgonne rozpacze,

ski, by walczyæ z Niemcami,

wojennym porozumia³y siê ze

¿e was ju¿ nigdy w ¿yciu

ale zosta³ internowany przez

sob¹ dwa potwory: Hitler i Sta-

nie zobaczê,

armiê sowieck¹.

lin. Pasowali do siebie, jak dwa

najukochañsi na œwiecie.

Penetrowanie sowieckich

(Z poezji legionowej)

buciki tej samej pary, Nieda-

obozów nie da³o wiele. Wiêk-

remnieRosjaniemaj¹przys³owie

szychskupiskpolskichoficerów

„Dwa sapoga – para” dla okre-

Wœród nich byli tak¿e legio-

tam nie znaleziono. Podró¿e

œlenia ludzi dobrze do siebie

niœci, ale nie zginêli na polu

Czapskiego zaowocowa³y tylko

pasuj¹cych. W³osy staj¹ na

bitwy. Prze¿yli pierwsz¹ wojnê

ksi¹¿k¹ „Na nieludzkiej ziemi”,

g³owie na myœl, co by siê dalej

œwiatow¹, prze¿yli dwadzieœcia

która stanowi dokument.

dzia³o, gdyby Hitlerowi nie

lat miêdzywojennego „urlopu”,

Tymczasem Anders wypro-

znudzi³a siê ta przyjaŸñ.

a w³aœciwie przerwy miêdzy

wadzi³ ze Zwi¹zku do Iranu nie

Stalin spokojnie patrzy³ na

zaborami i okupacj¹, a w 1940

tylko ¿o³nierzy (oficerów)

podbój Europy, przez któr¹

roku stanêli niespodziewanie

zdolnych do walki na froncie,

Hitler szed³ jak burza. By³

nad do³ami œmierci.

ale te¿ ogromne masy wywie-

pewien, ¿e po zagarniêciu

Niemieckie oflagi tak¿e nie

zionych w latach 1939-1941

przez armiê niemieck¹ Europy

przypomina³y sanatoriów, ale

roku polskich obywateli, w tym

Zachodniej bêdzie móg³ po

Niemcy jeñców nie zabijali. Na

pewnym czasie zasiaæ tam

pewno nie z dobrego serca. Po

Zw³oki ofiar

Józef D¿ugaszwili w Gruzji by³ synem

zbrodni katyñ-

praczki i niez³ym poet¹. Stalinem,

skiej le¿a³y w

potworem i w³adc¹ jednej szóstej

do³ach w pe³nym

czêœci œwiata, zosta³ w Rosji.

umundurowaniu.

Podoficerów

ziarna komunizmu, a w³aœci-

prostu bali siê, ¿e wtedy sprzy-

i szeregowców

wie totalitaryzmu w sowieckim

mierzeni bêd¹ zabijaæ ich

wydaniu.

¿o³nierzy, wziêtych do niewoli.

nie by³o. Ekshu-

Matka Boska Katyñska

Francuzi, którzy nie chcieli

Zaczêli zabijaæ jeñców sowiec-

mowano te¿

umieraæ za Gdañsk, nie chcie-

roboty. Na roli i w przemyœle.

kich dopiero wtedy, gdy Stalin

rozmawia³ o tym ze Stalinem

zw³oki genera³ów

li te¿ umieraæ za Pary¿. Za-

Patrz, oddajemy wam cerkwie,

i Beri¹, wed³ug innej byli to

na propozycjê wymiany jeñców

dowolili siê rz¹dem w Vichy

niedobitki popów wypusz-

Beria i Mierku³ow. By³o to na

odpowiedzia³: „U was nie ma

– Smorawiñskiego

z nieszczêsnym staruszkiem

czamy z obozów. Bierzcie siê

pocz¹tku wojny z Niemcami

naszych jeñców. S¹ tylko zdraj-

i Bohatyrowicza.

Petainem na czele. S¹dzono go

wszyscy do roboty”.

(w 1941 roku). „Trzeba zmo-

cy ojczyzny”.

za to po wojnie (mia³ 90 lat),

Przy takiej polityce Niemcy

bilizowaæ tych kilkanaœcie

Jak to siê sta³o, ¿e „Kau-

starców, kobiet i dzieci z ró¿-

ale zmar³ wkrótce po tym ha-

bez wystrza³u doszliby do

tysiêcy polskich oficerów,

kaski bandyta” (wed³ug okreœ-

„którzy s¹- internowani w

nych miejsc zasiedlenia, prze-

niebnym s¹dzie w wieku 95

W³adywostoku. Chwa³a Bogu,

lenia Churchilla) przez kilka-

de wszystkim z Kazachstanu.

lat. Nawet, je¿eli uznaæ go za

¿e nie doszli. Nie wiedz¹c, co

obozach”. Na co mia³ odpo-

dziesi¹t lat rz¹dzi³ z. Kremla

Sikorski nie by³ tym zachwy-

kolaboranta, to bardziej za-

robiæ z jeñcami, m³odych zdro-

wiedzieæ Beria (czy Mierku-

jedn¹ szóst¹ czêœci¹ œwiata i

cony. On potrzebowa³ ¿o³nie-

s³u¿y³ na wspó³czucie, ni¿ na

wych ch³opców pos³ali do

³ow): „Nie, tych ludzi nie.

ca³y kraj przed nim klêcza³?

rzy. Ale Anders zna³ Rosjê,

pogardê.

gazu. Tego siê ukryæ nie da³o.

Myœmy z nimi pope³nili du¿y

On wiêcej wytoczy³ krwi z Ro-

której Sikorski nie zna³ (by³

W 1940 roku ca³a Europa

O tym dowiedzieli siê po dru-

b³¹d”. Tu wpad³ mu w s³owo

sji, ni¿ wszystkie kaukaskie

przed I wojn¹ œwiatow¹ pod-

Zachodnia by³a w rêku Hitle-

giej stronie frontu. I przestali

Stalin (czy Beria): „Tych ludzi

wojny razem wziête, zaczyna-

danym austriackim). Anders

ra. W³ochy Mussoliniego by³y

siê poddawaæ. Na froncie mo¿e

nie ma ju¿ na terenie Zwi¹z-

j¹c od czasów Katarzyny II,

zdawa³ sobie sprawê, ¿e musi

jego sprzymierzeñcem. Hisz-

zginiesz, mo¿e nie. A w komo-

ku”. „A gdzie s¹?”. „Uciekli...”

koñcz¹c wojn¹ czeczeñsk¹.

wyprowadziæ wszystkich, bo

pania, otoczona morzem i od

rze gazowej zginiesz na pewno.

„Dok¹d?” No… do Man-

Przed mikrofonem wystêpowa³

zostawiæ ich tam mo¿e tylko

Europy oddzielona górami,

Przestali siê poddawaæ i za-

d¿urii”.

rzadko. Po rosyjsku mówi³

na zag³adê. A jak bêd¹ wal-

mimo faszystowskich rz¹dów

czêli siê biæ.

Czyli, kilkanaœcie tysiêcy

z silnym kaukaskim akcentem,

czyæ na froncie z Niemcami

nie anga¿owa³a siê w wojnê po

oficerów w obcych (polskich)

nawet je¿eli w zgodzie z gra-

Komory gazowe

¿o³nierze wiedz¹c, ¿e ich rodzice,

stronie Niemiec, zachowuj¹c

mundurach sz³o przez ca³y

matyk¹. Pewnie czyta³ z kartki,

by³y zbrodni¹,

¿ony i dzieci zosta³y na „nie-

wobec nich ¿yczliw¹ neutral-

Zwi¹zek Sowiecki do Mand-

ale wola³, ¿eby w przemówie-

ludzkiej ziemi”? Oficerów dalej

noϾ.

¿urii. Wiêkszoœæ z nich nie

niach zastêpowali go inni.

wo³aj¹c¹ o pomstê

nie by³o.

Na Wschodzie Niemcy mieli

zna³a jêzyka rosyjskiego (lub

Ju¿ po upadku komuny

do nieba. Drug¹

W czerwcu 1941 roku Hit-

zdecydowanie s³aby wywiad

zna³a s³abo). I nikt ich nie

ktoœ z polskich dziennikarzy,

ler napad³ na Zwi¹zek Sowiec-

œrodowiskowy. W latach trzy-

zauwa¿y³??!!

bêd¹c w Gruzji, spyta³ tamtej-

tak¹ sam¹

ki, a w kwietniu 1943 roku

dziestych Stalin urz¹dzi³

Kilkuset z tych interno-

szego polityka, jak to siê sta³o,

zbrodni¹ by³y

w lasach smoleñskich odkryto

totaln¹ masakrê wœród niedo-

wanych oficerów skoncentro-

¿e taki pradawny naród z piêk-

do³y œmierci

do³y œmierci.

bitków starej inteligencji i tej,

wano w Griazowcu, nie bardzo

nymi tradycjami, ochrzczony

Dla niemieckiej propa-

która wyros³a ju¿ w czasach

wiadomo wed³ug jakich kry-

jeszcze w IV wieku (œwiêta

w Katyniu.

gandy by³ to nieoczekiwany

sowieckich. Tam ludzie wita-

teriów. Po wybuchu wojny

Nina), zrodzi³ takiego potwora

i bardzo cenny prezent. Ze

liby chlebem i sol¹ czorta z

„To gorsze, ni¿ zbrodnia, –

niemiecko - sowieckiej stano-

jak Józef D¿ugaszwili? „My

wszystkich podbitych krajów

rogami, a nie tylko armiê

to b³¹d!” - mawiaj¹ Anglicy.

wili oni zacz¹tek armii pol-

sami nad tym siê zastana-

Europy sprowadzono przed-

niemieck¹, która zreszt¹

Komory gazowe dla jeñców

skiej, która potem wysz³a do

wiamy, - odpar³ Gruzin. - Ale

stawicieli Czerwonego Krzy¿a

Rosjanom zawsze impono-

by³y zbrodni¹ wo³aj¹c¹ o

Iranu. Dziêki nim u³o¿ono listy

kim on by³ u nas? Synem

i dziennikarzy, dok³adnie

wa³a. Poddawali siê teraz tym

pomstê do nieba, a drug¹ tak¹

pozosta³ych kilkunastu ty-

praczki i niez³ym poet¹. A

fotografowano i opisywano

Niemcom ca³ymi dywizjami i

sam¹ by³y do³y œmierci w

siêcy, bo przypominali sobie

Stalinem zosta³ w Rosji”.

makabryczne znalezisko,

tu powinien by³ zadzia³aæ

Katyniu. I niebo us³ysza³o.

nazwiska kolegów, z którymi

Wygl¹da na to, ¿e semi-

fotografowano dokumenty

wywiad œrodowiskowy: „Sk¹d

Wymordowanie kilku-

dzielili prycze w Kozielsku,

narzysta D¿ugaszwili podpisa³

znalezione przy zw³okach. W

jesteœ, ch³opie? Z Bia³orusi?

nastu tysiêcy polskich ofice-

Starobielsku i Ostaszkowie.

cyrograf z szatanem, który

polskojêzycznej prasie Lwowa

Z Ukrainy? Z Ba³tów? Dosko-

rów by³o zbrodniczym b³ê-

W Griazowcu znaleŸli siê te¿

pokaza³ mu „wszystkie kró-

i Krakowa, a tak¿e w prasie

nale. Front ju¿ przeszed³,

dem, co przyznawali potem

W³adys³aw Anders i Józef

lestwa œwiata i chwa³ê ich”,

niemieckiej publikowano ma-

wracaj do domu. Do roli, do

sami sowieccy dygnitarze.

Czapski. Tym dwóm Sikorski

dodaj¹c: „To wszystko dam

teria³y dotycz¹ce Katynia.

fabryk, do ¿ony i dzieci - i do

Wed³ug jednej wersji ktoœ

zleci³ poszukiwanie polskich

tobie, je¿eli upad³szy, oddasz