16

Bukowińskie szlaki

7 23 kwietnia 2009 * Kurier Galicyjski

ODWIEDZAJCIE POLSKIE WSIE NA BUKOWINIE

WOJCIECH KRYSIÑSKI

kraju, ale dotkn¹æ go zmys³ami,

tekst i mapa

otworzyæ szeroko oczy i uszy,

RAFA£ RZEKIECKI zdjêcia

ws³uchaæ i zapatrzeæ... Zna-

czenia „s³owa” napotka siê na

Lat temu bêdzie ze szeœæ,

swojej drodze, czy zostan¹

na konferencji odbywaj¹cej

wch³oniête i czy zostanie

siê podczas Dni Polskich w

podjêta próba zrozumienia...

Suczawie pad³ pomys³ zakty-

Lecz nie zdobywajmy Buko-

wizowania turystycznego

winy si³¹, nie próbujmy za-

okolic wsi polskich na Buko-

krzyczeæ ciszy – Ona nadal

winie Po³udniowej. Przysz³o

rzuca kl¹twy i uroki!

mi wtedy w imieniu grupki

Nie wierzycie..., to przyjedŸ-

„szaleñców i wariatów” ten

cie i sami sprawdŸcie!

pomys³ przedstawiæ. Zapa³u

Napotkacie wprawdzie ba-

wœród miejscowych siê nie

rierê jêzykow¹, ale nie jest to

spodziewa³em, ale jakiegoœ

nieusuwalna przeszkoda.

konstruktywnego odzewu

Przecie¿ ziemiê tê zamieszkuj¹

tak. Skoñczy³o siê na milcz¹-

równie¿ Polacy, którzy do

cej zgodzie…

omawianych wsi dotarli w la-

Kierowaliœmy siê wtedy

tach 30-tych XIX wieku.

wzrastaj¹c¹ czêstotliwoœci¹

Powsta³y wtedy wsie polskie

odwiedzin Karpat wschodnich

Nowy So³oniec (1834), Plesza

przez grupy studenckie oraz

(1836) i Pojana Mikuli (1842).

trosk¹ o sytuacjê ekonomiczn¹

Stamt¹d w latach 1910 – 1920

mieszkañców wsi. Do dziœ stoj¹

czêœciowo przenieœli siê do

mi w oczach obrazy z odwie-

Paltynosy. Pod koniec XVIII

dzanych wsi, w których turystê

wieku, oko³o 1792 roku, spro-

witali S³owem Bo¿ym dziadko-

wadzono fachowców z Bochni

wie i wnuki. Pytani o resztê

i Ka³usza, a póŸniej tak¿e z

rodziny odpowiadali, ¿e wyje-

Wieliczki, do powstaj¹cej

chali do pracy za granicê:

wtedy kopalni soli w Kaczyce.

Hiszpania, W³ochy, Niemcy,

Dziœ w miejscowoœciach

Grecja, Izrael... A mo¿liwoœci

tych na co dzieñ u¿ywa siê jê-

zarobku na miejscu? Okaza³o

zyka polskiego i jego odmiany

siê, ¿e praktycznie ¿adne. Có¿,

gwarowej.

ziemia na wysokoœci 700 m

Przecie¿ nie trzeba jechaæ

n.p.m. niewiele rodzi – trawê,

daleko. Region Bukowiny po-

owies i ziemniaki. Nieco ni¿ej

³udniowej, znajduj¹cy siê w

po³o¿one wsie dodatkowouzys-

Rumunii, pañstwie cz³onkow-

kuj¹kukurydzê i sady owocowe.

skim UE, niezbyt jest daleko

A ca³oœæ dochodu bierze siê z

odsuniêty od dzisiejszych

hodowlikrów i owiec. Pozostaje

granic Polski, a na dodatek

turystyka.

silnie z polskoœci¹ powi¹zany,

sposobem znakowania, ró¿-

ni¹cym siê od ogólnie stosowa-

nego w Rumunii.

Najtrudniejsz¹ spraw¹

okaza³o siê przekonanie miej-

scowych do potrzeby znako-

wania szlaków, bo nie wyda-

wa³o siê to im konieczne. Do

tej pory wielu z nich przygl¹da

siê ¿yczliwie naszej pracy, ale

nie chce siê mocniej w ni¹

anga¿owaæ, niektórzy rozpo-

czêli budowê i rozbudowê

czêœci agroturystycznych swo-

ich gospodarstw, inni... Ale

i tu b³yska œwiate³ko zrozu-

mienia. Paru miejscowych

Malowane s¹ odcinki szlaku z Pojany na Kubów Wierch

szybciej wróci³o w zimie po

(¿ó³ty) i z Kubów Wierchu do Pleszy (niebieski)

zabawie w s¹siedniej wsi do

o atrakcyjnym terenie, bogaty

domu, bo napotkali „hyrby”

rów, szum buków i niewiary-

w zabytki, posiadaj¹cy w³asn¹

(herby, czyli znaki) na drze-

godne, wprost bajkowe ukszta³-

odrêbnoœæ jêzykow¹, etnogra-

wach. Okaza³o siê te¿, ¿e i tu-

towanie powierzchni. Je¿eli

ficzn¹.

ryœci zaczêli wiêcej wêdrowaæ

ju¿ raz tam ktoœ dotar³, to

Region wprost idealny do

pomiêdzy wsiami i chodziæ na

wraca, bo Bukowina rzuca na

wypoczynku. Nie tylko do

wycieczki w góry. A wiadomo,

ludzi swój czar. Czar ziemi

Szlak znakuj¹ miejscowi mieszkañcy. Ubrany na jasno

przejœcia w drodze do pozna-

¿e taki turysta musi gdzieœ

nieska¿onej, pe³nej poezji

Edek Kucharek, ubrany na ciemno – £ukasz Juraszek

nia œwiata, ale tak¿e do zatrzy-

jeœæ i spaæ, wiêc zostawia

i piêkna. Ziemi otwartej dla

Obiecywaliœmy wtedy, ¿e

pracê koordynowa³ i do dziœ

mania siê, zadumy... Czysty

grosze, co coraz bardziej za-

ludzi, którzy chc¹ patrzeæ

powstan¹ szlaki turystyczne,

ekologicznie, ze zdrow¹ ¿yw-

koordynuje £ukasz Juraszek

czyna byæ uwzglêdniane w

i ws³uchiwaæ siê ca³ym sob¹

zostanie wydana mapa tych

noœci¹ i potrawami nie zna-

z Pojany Mikuli.

domowych bud¿etach miesz-

w g³osy natury, mówi¹ce nam

terenów, zostanie napisany

Projekt zaaprobowany zo-

nymi w Polsce, takimi jak np.

kañców. Letnicy zaczynaj¹

prawdy podstawowe. Nie

przewodnik. To uda³o siê

mama³yga.

sta³ przez Prefekta (wojewodê)

byæ zatem oczekiwanymi

wolno tu wejœæ na si³ê, to nic

spe³niæ! Mapê mamy – tu wielki

Region, gdzie czêsto chleb

województwa suczawskiego,

goœæmi. Mam zreszt¹ nadzie-

nie daje; nale¿y wst¹piæ ³agod-

uk³on dla firmy IITRKarto-

pieczony jest w domach!

który w porozumieniu z Sal-

jê, ¿e za kilka lat wyznako-

nie, jakby mimochodem, daæ

Jak zatem przybli¿yæ go

vamontem (odpowiednik

wane œcie¿ki bêd¹ normalnym

siê pochwyciæ przyrodzie bu-

grafia z Warszawy, która tak¹

wszystkim odwiedzaj¹cym;

naszego GOPR), odpowie-

elementem krajobrazu i eko-

kowiñskiej, spotkaæ siê z

mapê wyda³a, przewodnik

bez wzglêdu na wiek, aktyw-

dzialnym za znakowanie

nomii wsi.

zamieszkuj¹cymi j¹ ludŸmi. To

pope³ni³ autor tego artyku³u,

noœæ ruchow¹, przybywa-

szlaków górskich, zezwoli³

Przecie¿ wszystkich nas

jest taki kraj, gdzie s³owo two-

wyda³ go Dekorgraf z ¯aga-

j¹cym indywidualnie, rodzin-

nam na znakowanie, oraz na

kiedyœ i dziœ przyci¹gnê³a i przy-

rzenia ma jeszcze swoj¹ moc,

nia, a szlaki turystyczne

nie, czy w grupach.

pos³ugiwanie siê „europejskim”

ci¹ga tajemniczoœæ monasty-

wiêc nie nale¿y zdobywaæ tego

malowa³o wiele osób, których