16

Tabor wędruje

24 kwietnia – 14 maja 2009 * Kurier Galicyjski

OBCY W CENTRUM EUROPY

li³em siê za swoj¹ ¿onê. Bi³a

mnie, wypêdza³a z domu. Rzu-

cano mnie na ³ó¿ko, krêpo-

wano rêce i nogi, do ust si³¹

wlewano wódkê, obym tylko

KONSTANTY CZAWAGA

nie szed³ na spotkanie wier-

tekst i zdjêcia

nych. Dziêki Bogu, moja ¿ona

teraz te¿ jest chrzeœcijank¹.

„Znów poprzyje¿d¿ali do

Starsza córka Nadia ma 23

Lwowa Cyganie z Zakarpacia”,

lata. W naszej wspólnocie re-

– takie narzekania mo¿na

ligijnej dzia³a szko³a niedziel-

we Lwowie us³yszeæ niemal

na, córka jest katechetk¹ w

codziennie. Có¿ mówiæ o in-

grupie m³odszej. Druga córka,

nych regionach i tzw. pro-

Tatiana, ma 21 lat, opano-

wincji.

wa³a zawód sekretarki i pracê

Niegdyœ w miejscowoœci

przy komputerze. Tak, jak

Sarny na Polesiu by³em œwiad-

dotychczas, naszym domem

kiem, jak w trakcie spotkania

jest tabor. W U¿horodzie s¹

m³odzie¿y chrzeœcijañskiej

cztery tabory cygañskie, w któ-

kap³an zapyta³: „Czy wiecie,

rych mieszka prawie szeϾ

Jeden z najwiêkszych taborów cygañskich w powiecie U¿horod

kim s¹ Cyganie?” „To ¿eb-

tysiêcy Cyganów. Kiedyœ nie-

racy”, „Oni kradn¹ i oszukuj¹”,

„To ludzie, którzy nie maj¹,

gdzie mieszkaæ i wêdruj¹ po

œwiecie”, – pada³y odpowiedzi.

Tylko jeden ma³y ch³opiec

powiedzia³: „To s¹ nasi bracia.”

Czy pamiêtamy o tym my,

doroœli? Co wiemy o Romach,

którzy od ponad 500 lat ¿yj¹

obok nas?

Niedawne badania socjo-

logiczne s¹ zatrwa¿aj¹ce:

prawie 65% obywateli Ukra-

iny nie chce widzieæ w Ro-

mach swych wspó³obywateli,

a 40% w ogóle jest za tym,

¿eby wys³aæ wszystkich Cy-

ganów poza granice Ukrainy.

Historia Joszki

Najwiêksze skupiska Ro-

mów s¹ na Zakarpaciu, gdzie,

Diakon cygañskiej wspólnoty protestanckiej Josyp £acko

jak g³osz¹ wyniki spisu lud-

noœci, jest ich prawie 13

jestem pewien, ¿e mam opa-

nowany materia³ nawet z dwu,

– nie ukrywa³ Joszka. – Kiedy

chodzi³em do szko³y, dzieci,

nie bêd¹ce Cyganami, nie

ufa³y nam, traktowa³y nas,

ma³ych Cyganów, z pogard¹.

W szkole krad³em tym dzie-

potajemnie. Wspomina, jak

ciom chleb, za co one mnie

nawidzi³em Rusinów, a obecnie

zasiedzia³ siê do póŸna w

bi³y. A ja myœla³em, ¿e do-

jestem diakonem we wspól-

chacie ukraiñskiej i tam za-

rosnê, bêdê silny i wówczas

nocie ukraiñskiej Koœcio³a

proponowano mu nocleg.

bêdê r¿n¹³ Rusinów. Pewien

chrzeœcijan ewangelików, a

mê¿czyzna przezwa³ mnie

- Myœla³em: gdzie gospo-

tak¿e s³u¿ê Bogu wœród Cy-

Bogiem cygañskim. Bêd¹c

darz przygotuje dla mnie

ganów wêgierskich w jednym

ma³ym ch³opcem, chcia³em

pos³anie? – a on zaprosi³ mnie

z powiatów obwodu.

odnaleŸæ owego cygañskiego

do pokoju, w którym by³a

Kwestia

Boga, który umiera³ za nas,

czysta poœciel. W domu, w

narodowoœciowa

Romów. Gdy sta³em siê do-

taborze opowiada³em wszyst-

kim o tym, jak ten chrzeœci-

ros³y, to pi³em, krad³em, oszu-

Gdy zapyta³em Joszkê, czy

janin przez swe uczynki

kiwa³em – jak inni Cyganie.

doœwiadcza jakichœ przeœla-

potwierdza³ to, co mówi³. Jeœli

W roku 1982 los zetkn¹³

dowañ ze strony przedstawicieli

Pan dotkn¹³ serca Cygana, to

Joszkê z przedstawicielami

innych narodowoœci, opowie-

Koœcio³a chrzeœcijan ewange-

zamyœli siê on nad swoim

dzia³, ¿e wczeœniej mia³ d³ugie

lików, wiêc ¿ycie tego Cygana

zachowaniem, zechce siê

w¹sy, a w³osy spada³y mu na

tysiêcy. Statystyki nieoficjal-

z okolicznych wspólnot pro-

zaczê³o siê zmieniaæ. Praco-

uwolniæ od z³ych nawyków,

ramiona. Zmieni³ to, ¿eby nie

ne mówi¹ o 30-40 tys. osób.

testanckich, Josyp £acko.

wa³ jako kierowca, powa¿nie

a kiedy zrobi coœ z³ego, to od

wygl¹daæ na Cygana. Obie

Okazj¹ do mego kolejnego

Miejscowi Cyganie mówi¹ na

zaj¹³ siê samokszta³ceniem.

razu myœli o tym, ¿e tak nie

córki równie¿ nie chc¹ siê wy-

ju¿ pobytu u Romów na Za-

niego po wêgiersku – Joszka.

W czasach sowieckich wierni

mo¿na. Kiedy uwierzy³em w

ró¿niaæ w t³umie mieszkañ-

karpaciu, sta³ siê Dzieñ Biblii.

Zanim nasza niewielka grupa

tego Koœcio³a spotykali siê

Boga, to przez osiem lat mod-

ców U¿horodu. Jednak, nie

Zorganizowa³ go Zachodni

ekumeniczna dotar³a do le¿¹-

zawsze pomaga to w uzyska-

Kiedy chodzi³em do szko³y, dzieci, nie

Oddzia³ Regionalny Ukraiñ-

cego wœród lasów i pagórków

niu równych praw obywa-

bêd¹ce Cyganami, nie ufa³y nam, trak-

skiego Towarzystwa Biblij-

taboru cygañskiego, Joszka

telskich z s¹siadami, repre-

nego, maj¹cego sw¹ siedzibê

opowiedzia³ o sobie ³adn¹

zentuj¹cymi inne narody.

towa³y nas, ma³ych Cyganów, z pogard¹.

we Lwowie. Impreza odby³a

ukraiñszczyzn¹ i zaznaczy³,

Pe³ne cierpienia tabory cygañ-

W szkole krad³em tym dzieciom chleb,

siê w jednym z najwiêkszych

¿e, oprócz swego dialektu

skie nadal s¹ faktycznie odi-

za co one mnie bi³y. A ja myœla³em, ¿e

taborów cygañskich w po-

romskiego zna jêzyki wêgier-

zolowane od reszty spo³eczeñ-

wiecie U¿horod. Naszym

ski, s³owacki i rosyjski.

stwa. Bezrobocie rodzi prze-

dorosnê, bêdê silny i wówczas bêdê

przewodnikiem by³ inteli-

- Mam dokument, ¿e ukoñ-

stêpczoœæ. Co tu ju¿ mówiæ o

r¿n¹³ Rusinów - Josyp £acko

gentny Rom, diakon jednej

czy³em osiem klas, jednak nie

alkoholizmie, narkomanii,