17

na Zakarpacie

Kurier Galicyjski * 24 kwietnia – 14 maja 2009

Cygañska

szerzeniu siê chorób zakaŸ-

siostry dominikanki, kap³ani

którym jest ponad 130 chat.

protestanckie i dwa domy

droga do Boga

nych i wenerycznych, o AIDS.

diecezjalni oraz katecheci

Towarzyszy nam ha³aœliwa

modlitwy, jednak z okazji

Romowie s¹ odbierani jako

œwieccy. W taborach cygañ-

dziatwa cygañska. S¹ tu prze-

Miejscowoœci, do której

Dnia Biblii wszyscy zgodnie

z³o spo³eczne.

skich w Wyszkowie, Pawszy-

wa¿nie gliniane cha³upy o

jechaliœmy samochodem z

zasiedli razem na du¿ej sali.

- Wielokrotnie bywa³em za

nie oraz innych z udzia³em

niewymyœlnych kszta³tach,

diakonem Joszk¹, na mapie

„Wœród Romów nie ma

granic¹: na Wêgrzech, w Fin-

„Caritas-Spes” Koœcio³a rzym-

mo¿na tak¿e zobaczyæ bu-

nie ma. To samo dotyczy in-

waœni miêdzywyznaniowych”,

landii, w innych krajach,

skokatolickiego zosta³y wy-

dynki gospodarcze dla ptac-

nych osad romskich, czêsto

- z dum¹ zauwa¿a Joszka

interesowa³em siê, jak tam

budowane Centra duchowe

twa czy œwiñ. Koni, jednak,

o du¿ej iloœci mieszkañców.

£acko. Rozsiani po ca³ym

¿yje siê Cyganom, - kontynu-

Romów, gdzie jest kaplica,

jest wiêcej ni¿ samochodów,

Z zamo¿nej wioski Serednie,

œwiecie Cyganie nie maj¹

uje opowieœæ Joszka £acko.

salki, kuchnia oraz inne po-

³¹cznie z le¿¹cymi na ogrom-

¿yj¹cej z uprawy winoroœli,

w³asnego Koœcio³a, do³¹czaj¹

– Tam Cyganów traktuje siê

mieszczenia. Podejmuje siê

nych kupach z³omu, który

wje¿d¿amy do lasu. Wkrótce

do najbli¿szych wspólnot

z powag¹, próbuj¹ ich zrozu-

próby nauczenia Romów prac

Cyganie zbieraj¹ po okolicz-

miêdzy pagórkami ukazuje siê

modlitewnych, z czasem two-

mieæ. U nas na Zakarpaciu,

w ogrodzie, a tak¿e robienia

nych wsiach.

nam widok przypominaj¹cy

rz¹c odrêbne parafie cygañ-

skie lub wspólnoty. Na Za-

karpaciu mo¿na spotkaæ

Cyganów, którzy chodz¹ do

œwi¹tyñ prawos³awnych, rzym-

skokatolickich, reformackich,

grekokatolickich, a tak¿e do

protestanckich domów mod-

litwy. Chocia¿ pobo¿nych

Romów jest bardzo ma³o, Cy-

ganie ¿adnej instytucji nie

ufaj¹ tak, jak Koœcio³owi. Co

prawda, sprawami Romów

przejmuj¹ siê nie wszystkie

„Przewa¿nie tylko tak mo¿-

na w domu zarobiæ jakiœ grosz”

- skar¿¹ siê m³odzi mê¿czyŸni,

którzy zaprosili mnie do swej

cha³upy. Chwal¹ siê, ¿e jest

u nich ³adnie – na œcianach

s¹ dywany, stoj¹ tu meble,

jest telewizor kolorowy.

Czêœæ Romów wyje¿d¿a

st¹d do taboru w Sosnówce

pod Sokalem na Ziemi Lwow-

skiej. Tam, na zab³oconych

miejscach, jest okazja do

tego, by z ³yka pleœæ koszyki.

Leœniczy pozwalaj¹ na r¹ba-

nie w lesie ga³êzi brzozowych,

z których Cyganie robi¹ mio-

te³ki. Mówi¹, ¿e mo¿na w ten

sposób nieŸle zarobiæ. Nieste-

ró¿nych pami¹tek. Siostry

Koœcio³y. Cyganie potrzebuj¹

ty, milicja czêsto zatrzymuje

zakonne, maj¹ce wykszta³-

nie tylko zagranicznej pomocy

Cyganów nie maj¹cych dowo-

cenie medyczne i pracow-

charytatywnej. Kto umie

du, trzeba wykupywaæ ich

nicy „Caritas-Spes” zaopie-

czytaæ – bierze do r¹k litera-

z aresztu.

kowali siê stanem zdrowia

turê religijn¹, szczególnie

Ci, którzy s¹ u w³adzy lub

Romów, którzy maj¹ najni¿-

ilustrowan¹ i przeznaczon¹

d¹¿¹ do niej, wspominaj¹ o

szy na Ukrainie poziom

dla dzieci. Bardzo czêsto takie

Romach z dowodami jedynie

¿ycia. Wielu Cyganów nie

ksi¹¿ki zachêcaj¹ osoby w

w czasie kampanii wyborczej.

do¿ywa wieku 50 lat. W

ró¿nym wieku do nauki czy-

Agitatorzy przychodz¹ wów-

taborze w Pawszynie us³y-

tania i pisania. Ukraiñskie

czas do wszystkich taborów.

sza³em, ¿e czêsto kobiety,

Towarzystwo Biblijne pomaga

Obiecaj¹ nawet przys³owiowe

które maj¹ lada chwila uro-

Cyganom w poznawaniu S³owa

gruszki na wierzbie, niechby

gdy m³ody Rom chce znaleŸæ

rezerwat Indian lub te¿ osiedle

dziæ, nie s¹ przyjmowane do

Bo¿ego, ofiaruj¹c im nagrania

tylko Cyganie przyszli i zag³o-

pracê, to nie mo¿e byæ zatrud-

biedoty w Ameryce £aciñ-

szpitali. Powodem jest brak

audio, a tak¿e filmy wideo

sowali. Cyganom z Zakar-

niony, bo nie ma dowodu oso-

skiej. Pojawienie siê w taborze

dowodów lub ³apówki. Dziêki

o tematyce biblijnej.

pacia obojêtne jednak jest,

bistego i sta³ego zameldowania.

nie-Cyganów, w dodatku

wytrwa³ej interwencji pracow-

Konferencja Biskupów

kto zostanie wybrany i kto

W chatkach-mazankach

ludzi nieznajomych, Romowie

nika socjalnego „Caritas-

Rzymskokatolickich Ukrainy

bêdzie kierowa³ Ukrain¹. Ma³ej

mieszka po 7-8 osób. Gdy

od razu odbieraj¹ z zainte-

Spes” zosta³o uratowane ¿ycie

powo³a³a oddzieln¹ komisjê,

mniejszoœci s³owackiej po-

m³ody cz³owiek osi¹ga wiek

resowaniem, ale te¿ robi¹ siê

niejednej Cyganki i wielu cy-

jednym z kierunków jej dzia-

maga tu S³owacja, rumuñskiej

16 lat, musi mieæ dowód oso-

czujni. W dowolnej chwili – to

gañskich dzieci. Niestety, mo-

³alnoœci jest duszpasterstwo

- Rumunia, Wêgrzy maj¹

bisty. Jeœli siê przyniesie

zale¿y od sytuacji – s¹ gotowi

¿liwoœci koœcielnych organi-

i katechizacja wœród ludnoœci

poparcie z Wêgier, tylko Ro-

ksiêgê mieszkaniow¹, mo¿e

do walki z niebezpieczeñ-

zacji charytatywnych oraz

romskiej. Biskup mukaczew-

mowie nie maj¹ pañstwa ma-

siê za³atwi. Natomiast ¿eby

stwem lub do „upolowania”

ich sponsorów zagranicz-

ski Antal Majnek powiedzia³

cierzystego. Najbardziej grzeje

otrzymaæ zameldowanie, to

zdobyczy. Dowiedziawszy siê,

nych s¹ ograniczone.

mi, ¿e jako pierwsi przedsta-

ich chyba s³oñce, które wscho-

ju¿ nale¿y mieæ odpowiedni¹

¿e przyjechaliœmy na Dzieñ

wiciele Koœcio³a rzymskoka-

dzi po tej stronie œwiata, gdzie

„Biznes” na miote³kach

powierzchniê mieszkaln¹,

Biblii, witaj¹ siê z nami, pró-

tolickiego wyci¹gnêli d³oñ do

bardzo dawno i bardzo daleko

bie¿¹c¹ wodê. Mamy wiele

buj¹ byæ grzeczni. W tym

Opodal wsi Serednie po-

Romów franciszkanie. Obec-

mieli Cyganie, hen w Indiach,

problemów z tym zwi¹zanych.

taborze s¹ dwie wspólnoty

znajemy tabor cygañski, w

nie Romami opiekuj¹ siê

sw¹ ojczyznê.