18

Rozmowy Kuriera

26 maja 11 czerwca 2009 * Kurier Galicyjski

„NIGDY NIE ŻAŁOWAŁAM DECYZJI

spotkania, sympozja. Po

-Tak, ale to Niemcy

prostu siê poznawaæ – ró¿ni¹c

wywo³a³y wojnê i to mocar-

siê przy tym œwiatopogl¹dowo

stwa zwyciêskie postanowi³y

i programami politycznymi.

wysiedliæ Niemców. W du¿ej

Decyzje s¹ czêsto bardzo per-

mierze Niemcy – SS i Gestapo

sonalne, zaœ minister musi

– wysiedla³o Niemców z ich

z³o¿yæ konkretny podpis pod

domów, uciekaj¹c przed fron-

zarz¹dzeniem. Kraje Europy

tem wschodnim. Na mocy

Zachodniej maj¹ du¿¹ wymianê

tych decyzji my, jako Polacy

miêdzy sob¹. Kiedyœ by³a

z Kresów, mieszkamy dziœ na

wa¿na geopolityka, dziœ jest

ziemiach zachodnich. Nie

wa¿na sprawa wiary, Koœcio³a,

wyobra¿am sobie, ¿eby przy-

demografii. Niemcy siê wy-

szed³ jakiœ Niemiec i mówi³,

ludniaj¹, Polacy zaczêli wyku-

¿e jesteœmy goœæmi. My ju¿

pywaæ ziemie w Niemczech

nie mamy dok¹d wracaæ, bo

Wschodnich. Jest to proces

byœmy musieli przyjechaæ tu

odwrotny, ni¿ ja sam prze-

i zachowaæ siê tak samo.

widywa³em. Wiedzia³em, ¿e

Mieszkam w Szczecinie, w do-

mo¿e tak byæ, nie wiedzia³em,

mu poniemieckim, a przyje-

¿e a¿ w takim stopniu.

chaliœmy z Ha³uszczyniec.

W Unii Europejskiej zoba-

Mo¿e powstaæ efekt domina.

czy³em bardzo szczere i mocne,

By³em jednym z tych euro-

ale kulturalne debaty. W

pos³ów, którzy byli przeciwko

Polsce czêsto w czasie debat

niepodleg³oœci Kosowa. Po raz

mo¿na us³yszeæ: „Pan jest oszo-

pierwszy po wojnie w Europie

³omem” lub „pan nie powinien

zmieni³y siê granice. Wêgrzy

o tym mówiæ”. W Unii Euro-

w Siedmiogrodzie czy Polacy

pejskiej jest du¿a wolnoœæ,

na WileñszczyŸnie mog¹ po-

w czasie debaty mówi siê o

wiedzieæ w przysz³oœci: „My

wszystkim. Debaty s¹ ostre

ju¿ jesteœmy w innym kraju -

i mocne, ale po nich siê wraca

swoim”.

Dyrektor Szko³y Ogólnokszta³c¹cej nr 3 w Stanis³awowie Swiet³ana Do³gowa

wzmocnionym, bo swoje

W³asnoœæ jest œwiêt¹ spra-

stanowisko trzeba uargu-

w¹. Powinna byæ w prawo-

Rozmowa ze Swiet³an¹

skich z 14 szko³y. Uprosi³am,

- Pochodzê ze Wschodu

mentowaæ. Nie mo¿na krzyczeæ:

witych rêkach. Dla mnie

„Nale¿y mi siê!”

niezrozumia³e jest, dlaczego

Do³gow¹ – dyrektor Szko³y

aby dano mi jeszcze rok na

Ukrainy, z Chersonia. Ale

By³a w Europarlamencie

w³adze Lwowa nie chc¹ oddaæ

Ogólnokszta³c¹cej nr 3 w

przygotowanie rodziców,

p³ynie we mnie krew ukraiñ-

debata na temat Kosowa –

koœcio³a œw. Marii Magdaleny.

Stanis³awowie z polskim

nauczycieli i dzieci. Poza tym

ska po matce, rosyjska po

najwa¿niejsza dla mnie w

W Polsce, gdyby by³a taka

i rosyjskim jêzykiem nau-

dochodzi³y do nas informacje

dziadku i bu³garska po ojcu.

czasie tej piêcioletniej kaden-

w³asnoœæ prawos³awna czy

czania. Rozmawia³ Marcin

o du¿ej liczbie skandali, zwi¹-

Ciekawe po³¹czenie. Mój oj-

cji. Ta sprawa przez najbli¿sze

inna – powinniœmy to zwró-

Romer

zanych w³aœnie z tymi kla-

ciec ciê¿ko chorowa³, kiedy

lata bêdzie dotyczy³a wiêk-

ciæ. ¯ydzi, którzy utracili sy-

sami, pisemnych skargach

zmar³, brat matki zabra³ mnie

szoœci narodów w Europie.

nagogê, powinni j¹ odzyskaæ.

Swiet³ana Do³gowa dy-

sk³adanych na nauczycieli,

do Tarnopola, by jej ul¿yæ w

- Przed wojn¹ by³o czyn-

Nie wiem, czy narody, miesz-

nych we Lwowie ponad 40

kaj¹ce na Rusi zakarpackiej,

rektor Œredniej Szko³y Ogól-

dyrekcjê szko³y w urzêdach

utrzymaniu rodziny, mam

koœcio³ów rzymskokato-

za parê lat nie powiedz¹:

nokszta³c¹cej nr 3 z rosyj-

i ogólnie mówi¹c - napiêt¹ at-

jeszcze siostrê. Tam kontynu-

lickich, prawie ¿aden do

„Jeœli Unia Europejska zgo-

skim i polskim jêzykiem

mosfer¹. Kto by³ sprawc¹ tych

owa³am naukê, ale chcia³am

rzymskich katolików nie

dzi³a siê na Kosowo, to my

nauczania w Iwano-Fran-

„afer”, nie wiem, choæ pada³y

koniecznie studiowaæ jêzyk

wróci³. Dawano te œwi¹tynie

chcemy iϾ w tym samym

kowsku (d.Stanis³awowie).

ró¿ne oskar¿enia i nazwiska.

rosyjski, a Tarnopol nie dawa³

baptystom etc., ¿eby tylko

kierunku.

Nauczycielka z wy¿sz¹ kate-

Przyznajê, by³am tym wszyst-

takiej mo¿liwoœci. To by³ rok

- Czy mo¿e zaistnieæ

nie katolikom rzymskim.

gori¹, odznaczona Medalem

kim przera¿ona. Tu by³ spo-

1976. Tak wiêc trafi³am do

ma³e przesiedlenie narodów?

-Ten temat nie ominie

za pracê, nagrodzona dyplo-

kój, a tylko w atmosferze

Iwano-Frankowska na wy-

Niemcy ze wschodnich te-

w³adz Lwowa. Nie wyobra¿am

mem Wzorowy Pracownik

spokoju mo¿na budowaæ.

dzia³ rosyjski. Na trzecim

renów pojechali na zachód,

sobie, ¿eby zosta³o pominiête

Polacy – do Niemiec, teraz

prawo w³asnoœci. Oczywiœcie,

Oœwiaty Ukrainy, Listem

Tak wiêc z powodu decyzji,

roku pozna³am obecnego

mo¿e Ukraiñcy zaczn¹ w

jest problem, jak wróciæ w³as-

pochwalnym Ministerstwa

podjêtej  przez  Wydzia³

mê¿a a na czwartym by³am

Polsce kupowaæ ziemie i

noœæ prywatn¹. Wielu Polaków

Oœwiaty i Nauki Ukrainy.

Oœwiaty o przeniesieniu tych

ju¿ mê¿atk¹. Po studiach w

przesiedlaæ siê?

nie otrzyma³o swej w³asnoœci,

Jaka jest? Dlaczego zdecy-

klas do naszej szko³y, nie by³o

1980 r. zaczê³am pracowaæ w

- Mo¿e tak byæ. Przez

która by³a zagrabiona przez

dowa³a siê na przyjêcie klas

euforii po ¿adnej ze stron.

szkole nr 3, pocz¹tkowo jako

d³u¿szy czas po 1989 roku

komunistów. W ró¿nej formie

polskich do kierowanej przez

Rodzice uczniów nie chcieli

szkolna dru¿ynowa pionie-

myœla³em, ¿e historia ju¿ siê

ta w³asnoœæ zostaje oddana.

siebie placówki? Jak ocenia

„Trójki”. To w tamtê szko³ê

rów, gdy¿ nie by³o pracy dla

skoñczy³a. Nie ma muru ber-

Przed tym problemem stoi pó³

wspó³pracê polsko-ukraiñ-

Polska zainwestowa³a: re-

nauczyciela rusycysty i trzeba

liñskiego, wszystko wróci³o

Europy Wschodniej – na przy-

do punktu wyjœcia i tak ju¿

sk¹ i szereg jeszcze innych

k³ad Ba³kany i kraje nad-

monty, meble, tablice. Osta-

siê by³o „zaczepiæ”, aby podj¹æ

bêdzie. Historia jest bardzo

ba³tyckie.

pytañ, które zamierzam posta-

tecznie wziêliœmy klasy tzn.

pracê w zawodzie, potem ju¿

- Jak Pan widzi rozwój

ciekawa i bêdzie jeszcze wiele

wiæ pani dyrektor. Na roz-

dzieci i nauczycieli z Polski,

posz³o ³atwiej, tak wiêc ko-

sytuacji np. na Ukrainie, w

zakrêtów. Dzisiaj o swojej

mowê umawialiœmy siê tele-

lejno by³am nauczycielk¹,

nauczycieli ze szko³y 14 - nie.

Polsce, w Unii Europejskiej

niepodleg³oœci mówi Szkocja.

fonicznie i wcale nie by³o nam

zastêpc¹ dyrektora, by w koñ-

Razem z nimi przesz³y ksi¹¿ki

– w oparciu o to, co siê dzi-

Dla mnie to jest niewyob-

³atwo uzgodniæ termin spot-

cu kontynuowaæ pracê jako

polskie i kilka tablic, wiêcej

siaj dzieje. W jakim kie-

ra¿alne. Wybory wygra³a tam

kania. Rady, kontrole, sprawy

dyrektor.

nic.

runku, wed³ug Pana, powinna

Szkocka Partia Narodowa.

- Mówi siê, ¿e klasy pol-

bie¿¹ce to chleb powszedni w

- Pierwszy kontakt z Pol-

pójœæ polska polityka wschod-

W tym kraju, gdzie ludzie

skie to „dziecko” Towa-

sk¹ to…

szkole, zw³aszcza pod koniec

nia i polskie oddzia³ywanie

maj¹ wszystko – nawet trzy

poprzez Uniê Europejsk¹ na

samochody w domu – wra-

rzystwa KP im. Franciszka

roku szkolnego. Jestem w

- Mój m¹¿, którego ojciec

Wschód.

caj¹ do to¿samoœci. Mówi¹

Karpiñskiego. Jak uk³ada

holu szko³y, wakacyjny wy-

zaraz po wojnie zosta³ wys³a-

o sobie: „Ja jestem Szkotem”.

- Mamy instytuty, mamy

siê wspó³praca z Towarzyst-

strój wyprzedza troszkê same

ny w³aœnie do Polski, po raz

W Polsce pañstwo wspiera

zaplecze, znamy Wschód, jako

wem, czy mo¿ecie wzajem-

wakacje, ale atmosfera waka-

pierwszy jêzyk polski us³y-

mniejszoœci narodowe, Koœ-

Polacy – bardziej, ni¿ kraje

nie liczyæ na swoj¹ pomoc i

cyjna jest ju¿ wyczuwalna,

sza³am, gdy wysz³am za m¹¿.

cio³y. Przestrzeganie praw

Europy Zachodniej. Powin-

wsparcie. To w pani szkole

wyraŸnie unosi siê w powiet-

M¹¿ nie uczy³ siê polskiego

mniejszoœci narodowych jest

niœmy wspó³pracowaæ ze

jest obecnie siedziba TKP.

rzu. Dawny klasztor ss. Ur-

w ¿adnej szkole, ale dobrze

wypisane na sztandarach

wszystkimi – i z Parti¹ Regio-

szulanek przygarn¹³ polskie

- Powstanie klas polskich

mówi po polsku.

Unii Europejskiej. Nie wyob-

nów, i z Juli¹ Tymoszenko.

ra¿am sobie, ¿eby by³o inaczej.

Powinniœmy jeŸdziæ na wspólne

klasy, tak wiêc jêzyk polski

to z pewnoœci¹ zas³uga Towa-

- Ile lat ucz¹ siê w tej

szkole uczniowie klas pol-

s³ychaæ tutaj tak samo, jak

rzystwa, to jego przedstawi-

skich? I jak siê to wszystko

ukraiñski i rosyjski. Dobryj

ciele jeŸdzili do Kijowa

PRACA

zaczê³o?

deñ, zdrastwujtie i dzieñ

za³atwiaæ wszelkie formal-

dobry – pozdrowienia padaj¹

noœci, a nie by³o ich ma³o.

- W³aœnie mija ósmy rok.

W POLSCE

wymiennie w zale¿noœci od

Zgadza siê z t¹ opini¹ równie¿

A jak siê zaczê³o? Reorgani-

tego, kogo witaj¹ uczniowie.

dyrektorka 14 szko³y pani

zacja. Szko³a nr 14, w której

Przed drzwiami gabinetu

Kuleszowa. Dwa lata temu

by³y klasy polskie, zosta³a

Agencja pracy czasowej poszukuje pracowników

wita mnie uœmiechniêta

pani prezes Towarzystwa

przekszta³cona w gimnazjum,

do sprzątania dużych powierzchni handlowych

pani dyrektor.

zwróci³a siê z proœb¹ o wy-

a w naszej szkole drastycznie

i biurowych.

- Jak to siê sta³o, ¿e tra-

dzielenie pomieszczenia na

zmniejszy³a siê liczba dzieci.

Zgłoszenia na adres: handel@bcj konsalting.eu

fi³a pani do Iwano-Fran-

cele Towarzystwa. Po namyœle

Pod koniec sierpnia otrzyma-

więcej na stronie www.bcj konsalting.eu

kowska?

³am nakaz przyjêcia klas pol-

zgodzi³am siê, choæ nie ma tu