25

Kurier Galicyjski * 26 maja 11 czerwca 2009

„Górale z Żagania” – ku Bukowińskim Spotkaniom

MIROS£AW DELOST

tekst i zdjêcia

Od sierpnia 2003 roku ist-

nieje w ¯aganiu Zespó³ Górali

Czadeckich „Jode³ki”. Pod

kilkoma wzglêdami jest to

wyj¹tkowy zespó³ i dlatego

warto siê nim zainteresowaæ

i troszkê o nim wiedzieæ.

Kierownikiem i za³o¿ycie-

lem grupy jest Zofia Delost,

która wraz ze œp. mê¿em Mar-

cinem zaprasza³a osoby do

zespo³u. Zapraszano tych,

którzy mieli góralskie korze-

nie, poniewa¿ oni posiadali

wiednie materia³y, z których

sywnie dokupowali materia³y,

zdolnoœci muzyczne oraz

to we w³asnym zakresie uszyto

sami szyli i ozdabiali koszule,

piêknie brzmi¹ce g³osy. Sama

góralskie spódnice, zopaski

wyszywali plecka i dziordany,

pani Zofia podkreœla, ¿e „zes-

i kiptarki oraz spleciono kistki.

aby mieæ jak najwierniejsze

zrodzi³a siê w ¯aganiu a „Jo-

pe³niaj¹c prawdziwy góralski

pó³ powsta³ z potrzeby serca.

Wyszukano równie¿ wœród

góralskie stroje. To s¹ na-

de³ki” od pocz¹tku jej pa-

nastrój podczas wystêpów

Chcieliœmy cieszyæ siê œpiewem,

krewnych kwieciste chustki

prawdê zdolne osoby! Zaku-

tronuj¹. Przedsiêwziêciu

zespo³u. Muzykom nale¿¹ siê

zachowywaæ bukowiñskie

i czarne kapelusze. Zaczêto

piono równie¿ kierpce i inne

postawiono cele integracji œro-

wielkie podziêkowania.

pieœni i pokazywaæ piêkn¹

ju¿ wtedy przypominaæ sobie

dodatki…

dowiska polskich Bukowiñ-

„Jode³ki” ze wzglêdu na

kulturê ojców naszych innym

sposobywyszywaniakoralikami

W 2008 roku „Jode³ki”

czyków oraz pielêgnacje i za-

swój harmonijny œpiew,

ludziom”. Kazimierz Rewaj –

tzw. plecków do zdobienia

goœci³y po raz drugi na Miê-

szczepienietradycjikolêdowania

bardzo czêsto zapraszane s¹

jeden z najstarszych cz³on-

damskich koszul oraz dzior-

dzynarodowym Festiwalu w

wœród m³odszego pokolenia.

na koncerty. Do maja 2009

ków w zespole - dopowiada³

danów s³u¿¹cych do ozdoby

Jastrowiu. Radoœæ zespo³u w

Idea zak³ada organizowanie

roku a wiêc w ci¹gu piêciu i

„czym skorupka za m³odu

szyi. To, czego dokona³ zespó³

uczestnictwie w tych festiwa-

Kolêdowañ co roku w innym

pó³ roku zespó³ wystêpowa³

nasi¹knie itd…”

w tak krótkim czasie, by spe³-

lach bardzo dobrze oddaje

skupisku Bukowiñczyków

a¿ 94 razy. Tak du¿a iloœæ

Cz³onkami zespo³u s¹ osoby

niæ postawiony mu warunek

Maria Najdek mówi¹c: „Do

rozproszonych po ziemi lu-

prezentacji grupy amatorskiej

w ró¿nym wieku, które wy-

i pojechaæ po raz pierwszy na

Jastrowia warto jeŸdziæ, bo

buskiej, Dolnym Œl¹sku i Zie-

jest z pewnoœci¹ czymœ wyj¹t-

wodz¹ siê z górali czadeckich

festiwal do Jastrowia, wprowa-

mo¿na siê spotkaæ z ludŸmi z

mi Pilskiej. W styczniu 2006

kowym. Nie powinno to

z Bukowiny. Najstarsi urodzili

dzi³o wielu w podziw i zadu-

Bukowiny. Mo¿na poogl¹daæ

odby³o siê „I Bukowiñskiego

jednak nikogo dziwiæ. Wy-

siê na Bukowinie to pocho-

mê. Czy¿ to nie jest niesamowite

wystêpy ró¿nych zespo³ów i

Kolêdowania” w ¯aganiu, a

starczy raz pos³uchaæ wystêpu

dz¹cy ze wsi Dunawiec: Maria

i wyj¹tkowe? Wielkie brawa

pos³uchaæ piêknego œpiewu

„Jode³ki” by³y jego gospoda-

„Jode³ek” by przekonaæ siê

Najdek, Kazimierz Rewaj i œp.

nale¿¹ siê ca³emu zespo³owi,

i piêknego grania. Mo¿na mile

rzem i wspó³organizatorem.

o ich wysokim poziomie

Aniela Garnek, natomiast

a w szczególnoœci pani Zofii -

spêdziæ czas”. Obecnie nasi

Uroczystoœci odby³y siê z

artystycznym. Zrozumie siê

Wanda Kubisiak z domu Ku-

kierowniczce „Jode³ek” za

górale z radoœci¹ przygoto-

okazji 60. rocznicy przyjazdu

wówczas góralsk¹ dumê oraz

czak i Tadeusz Drozdek pocho-

determinacjê, poœwiêcenie i za

wuj¹ repertuar na kolejny

pierwszych rodzin górali

dozna siê niezapomnianych

dz¹ z Bani³owa. M³odsi urodzili

umiejêtne kierowanie zespo³em

festiwal w Jastrowiu, który

czadeckich z Bukowiny na

wra¿eñ artystycznych.

siê ju¿ na ziemi ¿agañskiej

ludzi.

odbêdzie siê ju¿ w czerwcu

ziemiê ¿agañsk¹. „Jode³ki”

Nikogo nie powinny te¿

w BrzeŸnicy lub w samym

Tak wiêc nasi górale z

2009 roku. Na przygotowanie

by³y równie¿ wspó³organiza-

dziwiæ sukcesy zespo³u. Do

¯aganiu, a wiêc po przyjeŸdzie

¯agania w czerwcu 2007

maj¹ ju¿ niewiele czasu…

torem kolejnych edycji „Bu-

najwiêkszych zalicza siê

z Bukowiny do Polski. Trzon

roku pojechali na swój pierw-

Cz³onkowie zespo³u oprócz

kowiñskich Kolêdowañ” tj. w

zdobycie w czerwcu 2006

zespo³u tworz¹ osoby miesz-

szy miêdzynarodowy festiwal

dbania o strój podejmuj¹

Gozdnicy (2007), w Zawadzie

roku tytu³u laureata I miej-

kaj¹ce obecnie w ¯aganiu, do

do Jastrowia. Zaproszenie

szereg innych dzia³añ, zmie-

(2008) i w Lubaniu (2009).

sca VIII Ogólnopolskiego

których do³¹czyli chêtni pob-

„Jode³ek” do tak elitarnego

rzaj¹cych do pielêgnowania

Przedsiêwziêcie to ku radoœci

Festiwalu Polszczyzny i Pieœ-

liskich miejscowoœci: BrzeŸnicy,

grona zespo³ów bukowiñskich

kultury góralskiej. Np. zbie-

wielu Bukowinczyków dobrze

ni Kresowej w ¯arach, w

Miodnicy i Wymiarek. Cz³on-

by³o dla nich wielkim wyró¿-

raj¹ i kompletuj¹ pieœni górali

siê rozwija a uczestniczy³o ju¿

kategorii zespo³ów wokalno –

kowie „Jode³ek” nosz¹ góralskie

nieniem, docenieniem wyso-

czadeckich. Nieoceniona w

w nim 13 zespo³ów górali

instrumentalnych. Na tym

nazwiska: Buganik, Chabiniak,

kiego poziomu artystycznego

tym zakresie jest przytaczana

czadeckich oraz jeden chór

samym festiwalu 2007 roku,

Drozdek, Garnek, Irski, Le-

i uwieñczeniem dotychcza-

ju¿ Maria Najdek, która to w

bukowiñski. „Jode³ki” zapra-

grupa otrzyma³a wyró¿nienie

chocka, Najdek, Rewaj i inne.

sowej pracy. Cz³onkowie zes-

m³odoœci spisywa³a od swojej

szaj¹ wiêc, bardzo gor¹co

a w 2008 roku tytu³ laureata

Przez pierwsze trzy lata

po³u byli bardzo szczêœliwi, ¿e

mamy œp. Agnieszki Irskiej

wszystkich zainteresowa-

III miejsca. Zespó³ w czerwcu

swojej dzia³alnoœci grupa no-

mogli przebywaæ poœród

bukowiñskie œpiwanki, a tak¿e

nych, na V ju¿ Bukowiñskie

2006 roku, zaj¹³ równie¿ II

si³a nazwê: Zespó³ Wokalno –

„swoich”, tzn. wœród Polaków,

liczne kolêdy i pastora³ki.

Kolêdowanie.

miejsce w konkursie na „Wia-

Instrumentalny „Jode³ki”.

Wêgrów, Rumunów i Ukraiñ-

Zespó³ posiada ju¿ je w swoim

Cz³onkowie zespo³u dok³a-

nek Œwiêtojañski” w ramach

Zespó³ wówczas prezentuj¹c

ców bukowiñskich. Zespó³ na

repertuarze. Posiada te¿ wiele

daj¹ te¿ wiele starañ, aby

Przegl¹du „Pod Œl꿹 Œpiewa-

siê podczas koncertów ubio-

tym festiwalu prezentowa³ z

innych piosenek góralskich.

tradycje bukowiñskie przeka-

nie” w Sobótce. Okaza³o siê

rem przypomina³ chór. Ko-

akompaniamentem kapeli,

Podczas koncertów, w zale¿-

zaæ m³odszemu pokoleniu.

wówczas, ¿e cz³onkinie zespo³u

biety by³y ubrane w d³ugie

pieœni górali czadeckich za-

noœci od okolicznoœci, grupa

I tak przy „Jode³kach” od ro-

potrafi¹ wspólnie upleœæ

ciemnozielone spódnice, tego

chowane w œwiadomoœci

œpiewa równie¿ pieœni bie-

ku funkcjonuje grupa dzie-

przepiêkny wianek, wprawia-

samego koloru kamizelki i bia-

najstarszego pokolenia i im

siadne, ludowe, i patriotyczne.

ciêca, która uczy siê gwaro-

j¹cy tamtejsze jury konkursowe

³e bluzki, natomiast mê¿czyŸ-

przekazane jako dziedzictwo

Cz³onkowiegrupypielêgnuj¹

wych œpiwanek i góralskich

oraz wielu ogl¹daj¹cych w

ni ubierali bia³e koszule,

kulturowe. Okaza³o siê, ¿e

tak¿e autentyczne tañce górali

tañców. Wszystkie dzieci w

podziw.

równie¿ ciemnozielone kami-

„Jode³ki” s¹ jedyn¹ grup¹

czadeckich tj.: syrbê, gro¿u-

zespole maj¹ pochodzenie

Grupa na zaproszenie Urzê-

zelki i czarne spodnie. Prze³om

górali czadeckich prezentu-

nego, anielê, cygankê, ciap-

górali czadeckich i s¹ radoœ-

du Marsza³kowskiego Woje-

w zakresie noszenia strojów

j¹c¹ pieœni wraz z towarzy-

kanego, kozaka i inne. Starsi

ci¹ starszej czêœci „Jode³ek”

wództwa Lubuskiego w grud-

nast¹pi³ wiosn¹ 2007 roku.

szeniem kapeli.

je sobie przypominaj¹, a

ufaj¹cej, ¿e folklor góralski na

niu 2007 roku promowa³a

Wtedy to Zbigniew Kowalski,

Ten pierwszy pobyt na

m³odsi siê ich ucz¹. Tañce te

ziemi ¿agañskiej nie zaniknie.

region lubuski podczas „Jar-

dyrektor Miêdzynarodowych

festiwalu sta³ siê niezapom-

prezentowane s¹ podczas

Wa¿n¹ czêœci¹ zespo³u jest

marku Gwiazdkowego” w

Festiwali Folklorystycznych

niany i czêsto jest wspomi-

wystêpów.

kapela w sk³adzie z najstar-

Poczdamie. Zaproszenie to by³o

„Bukowiñskie Spotkania”

nany jako coœ prze³omowego.

Niektórzy z „Jode³ek” gro-

szym Tadeuszem Drozdkiem

docenieniem wysokiego pozio-

zaprosi³ „Jode³ki’ do uczest-

Bo rzeczywiœcie to by³ prze-

madz¹ pami¹tki pochodz¹ce

odpowiedzialnym za muzyko-

mu „Jode³ek” przez osoby

nictwa w polskiej czêœci tego

³om. Cz³onkowie grupy mogli

z Bukowiny. Tê pokaŸn¹

wanie. Gra on w „Jode³kach”

odpowiadaj¹ce za kulturê w

festiwalu w Jastrowiu, stawia-

od tej pory wystêpowaæ w

kolekcje warto by³oby gdzieœ

na akordeonie, od samego

województwie lubuskim.

j¹c warunek zmiany strojów

nowych góralskich strojach –

kiedyœ zaprezentowaæ. S¹ w

pocz¹tku funkcjonowania

Zespó³ ca³y czas jest na

zespo³owych na stroje ludowe.

chocia¿ jeszcze niekomplet-

niej unikatowe autentyczne

zespo³u. Z czasem do³¹czyli

etapie rozwoju; tak wiêc po-

Nikt siê nie waha³. Wiadomo

nych - i mogli poczuæ siê na-

dokumenty, zdjêcia, obrazy

do kapeli: klarnecista Miros-

szukiwañ repertuaru, wiernego

by³o, ¿e nale¿y sprostaæ

prawdê dumni z tego, ¿e maj¹

postaci œwiêtych, ksi¹¿eczki

³aw Delost i kontrabasista

odtwarzania strojów oraz

zadaniu i stworzyæ od podstaw

góralskie pochodzenie. Posta-

do nabo¿eñstw i wiele innych

Marek Chabiniak. Kapela

podnoszenia swojego poziomu

stroje górali czadeckich,

nowili wówczas zmieniæ nazwê

cennych pami¹tek rodzin-

wspierana jest równie¿ przez

artystycznego. ¯yczmy wiêc

wzoruj¹c siê na tych przywie-

na Zespó³ Górali Czadeckich

nych, które z pieczo³owitoœci¹

skrzypaczkê Patrycjê Irsk¹

góralom z ¯agania wytrwa³oœci

zionych z Bukowiny. W ci¹gu

„Jode³ki”. Z t¹ nazw¹ s¹ obec-

przechowuje siê w domach.

oraz klarnecistê Czes³awa

w pielêgnowaniu i promowa-

dwóch miesiêcy zebrano

nie uto¿samiani.

Niezmiernie wa¿n¹ i ¿yw¹

Irskiego. To oni przepiêknie

niu autentycznej kultury

œrodki finansowe i zakupiono

W ci¹gu nastêpnych dwóch

w zespole jest idea Bukowiñ-

akompaniuj¹ podczas œpiewu

swoich ojców oraz dalszych

na po³udniu Polski odpo-

lat cz³onkowie zespo³u sukce-

skich Kolêdowañ. Idea ta

i graj¹ góralskie tañce, do-

sukcesów estradowych.