12

Śladem krakowskiej konferencji

12 25 czerwca 2009 * Kurier Galicyjski

O JEZUPOLU POD STANISŁAWOWEM, HRABIACH

DZIEDUSZYCKICH I JEŹDZIE PO DZIURACH NA ROWERZE

HALINA P£UGATOR

tekst i zdjêcia

W tej niedu¿ej wiosce na

Przykarpaciu codziennie

wspominaj¹ Chrystusa. I to

nie dlatego, ¿e mieszkaj¹

tam a¿ tak pobo¿ni ludzie.

Wiara jest obecna w ich

¿yciu, ale codzienne wzy-

wanie Jezusa wynika z tego,

¿e znane niegdyœ miasteczko

nosi nazwê Jezupol. Nazwa

pochodzi od po³¹czenia

s³ów Jezus i greckiego polis

– miasto. Miasto le¿y na sa-

mym brzegu Dniestru. Po

drugiej stronie tej czarnej

rzeki le¿y miasto Mariampol,

gdzie do dziœ s¹ jeszcze

ruiny, zniszczonego podczas

I wojny œwiatowej pa³acu

Jab³onowskich. Do Jezupola

wybieraliœmy siê ju¿ dawno,

jednak tak naprawdê do od-

wiedzenia tego miejsca zmo-

bilizowa³a nas niedawna

konferencja, która odbywa³a

siê w Krakowie z okazji

setnej rocznicy œmierci

Odradzaj¹cy siê koœció³ dominikanów w Jezupolu

Wojciecha Dzieduszyckiego,

przedstawiciela znanego

rodu hrabiowskiego, który

Dawny pa³ac Dzieduszyckich

pozostawi³ po sobie nieza-

tarty œlad w historii Jezupola.

nach ¿adnego remontu drogi

wiejskiej, ludzie wsiedli na

rowery. Za to Jezupol otrzy-

ma³ na Ziemi Stanis³awow-

skiej miano ma³ego Szanghaju.

„Autobusy z wioski do

centrum obwodowego je¿d¿¹

regularnie, – mówi¹ miejscowi

uczniowie, – ale tu lepiej

jeŸdziæ na dwóch kó³kach.

Tak wygodniej. Dlatego jeŸ-

dzimy do szko³y na rowerach”.

Jeœli dla doros³ych taka wy-

goda bywa konieczna, to dla

dzieci jest to kolejn¹ okazj¹

do tego, by siê spóŸniæ na

Meble z pa³acu Dziedu-

Zrujnowane mury koœcio³a

lekcje. Wieœ jest rozleg³a,

szyckich w miejscowym

Te drzewa pamiêtaj¹

muzeum

Do historii przeszed³ dowcip Dziedu-

hrabiów Dzieduszyckich

od s³ów „wyczesywaæ biesy”.

szyckiego, kiedy na zaproszeniu na

W³aœnie tak w owym czasie

– porz¹dek. „Chyba mo¿e tak

Dojedziemy do Europy

nazywana by³a procedura

byæ, ¿eby w takim, chcia³oby

wspólny obiad, otrzymanym od samego

na rowerze

karania z³oczyñców, która,

siê rzec, œwiêtym miasteczku

premiera Badeniego, napisa³: DUPA.

Ze Stanis³awowa do Jezu-

jak siê zdaje, odbywa³a siê w

by³ nie³ad? – jeszcze w drodze

Wybuch³ to skandal. Natomiast w³aœ-

pola jest szybki i ³atwy dojazd.

tej miejscowoœci. Tych, którzy

mówi¹ miejscowi. Co prawda,

W ci¹gu dnia kursuje wiele

zostali z³apani za kradzie¿,

z samymi drogami w mias-

ciciel jezupolskiego maj¹tku ze œmiechem

autobusów i poci¹gów. Wiêk-

zabójstwo, cudzo³óstwo i inne

teczku, tak jak wszêdzie, nie

wyt³umaczy³, ¿e to skrót od s³ów: „Dziê-

szoœæ mieszkañców wsi pracuje

z³e uczynki, przepêdzano

wszystko jest dobrze. Roztropni

w centrum obwodowym Przy-

przez kolumnê s³ug. Ka¿dy z

mieszkañcy Przykarpacia

kujê uprzejmie, przyjdê akuratnie”.

karpacia. Jest tu bardzo czysto,

nich trzyma³ w rêku kij i bi³

zawsze sobie radz¹. W czasie,

rowerach, pozostawiaj¹c je

chaty s¹ schludne, w obejœciu

karanego. Wypêdza³ – wycze-

czasem uczniowie musz¹ po-

kiedy nawet nie ma w pla-

w podwórkach tych, którzy

sywa³ przez bicie „z³ego”, który

konywaæ w drodze do szko³y

„Dzieduszyccy byli we wsi bardzo

mieszkaj¹ w centrum wsi.

panowa³ w duszy i umyœle

kilka kilometrów. Zdarza siê,

lubiani, – wspomina miejscowa Polka

Parkingi rowerowe s¹ nawet

karanego.

¿e dzieci i m³odzie¿ nie korzy-

obok sklepów i szko³y. Nad-

Miasto z imieniem Chrys-

staj¹ z autobusów szkolnych,

Ludwika Krzy¿anowska. – Stary hrabia

mieniæ nale¿y, ¿e nikomu

tusa wspominane jest od

pozostaj¹c wiernymi przyja-

by³ prosty, lubi³ rozmawiaæ z ludŸmi,

przez myœl nie przejdzie ukraœæ

1597 roku. Wedle legendy, het-

cio³om na dwu kó³kach.

rower. Czy¿by dzia³a³a magia

man Potocki uciekaj¹c przed

Rozpoczê³y siê ju¿ wakacje

gani³ tych, którzy zagl¹dali do kieliszka

nazwy?

przewa¿aj¹cymi wojskami ta-

i mo¿na bêdzie jeŸdziæ na

i nie chcieli pracowaæ. Lubi³ k¹piele

tarskimi rzuci³ siê do rzeki

rowerach od rana do nocy.

w Dniestrze i s³ucha³, jak s³udzy œpie-

Kiedyœ

z krzykiem „Panie Jezu, daj

Dlatego to dzieci w Jezupolu

wyganiano tu diab³a

pole” – czyli daj mi drogê.

s¹ zdrowsze, ni¿ ich rówieœ-

waj¹ pieœni ukraiñskie. M³ody hrabia,

„Niegdyœ Jezupol nazywa³

Przep³ywaj¹c przez Dniestr

nicy w innych wioskach. Dla

w przeciwieñstwie do swego ojca, zwraca³

siê nie tak piêknie i mi³o dla

modli³ siê: „ Jezus…, Maria...”

nich jazda na rowerze – to

uszu, – opowiada dyrektor

Uda³o mu siê uratowaæ i odt¹d

i zabawa, i sport, i czysty

uwagê na modê i zawsze wygl¹da³

miejscowej szko³y Mychaj³o

miasto na prawym brzegu

ekologicznie œrodek lokomocji.

wspaniale. Jego ¿ona czêsto jeŸdzi³a

Truszyk. – Do 1594 roku osa-

nazywa siê Jezupol, a na lewym

Doroœli równie¿ docieraj¹ do

z mê¿em do lasu i zbiera³a œlimaki”.

da nazywana by³a Czesybiesy,

Mariampol. Na miejscu sta-

autobusu czy poci¹gu na

CMYK