19

tak nas piszą

Kurier Galicyjski * 12 25 czerwca 2009

drewniane domy i stada g³od-

wzrokiem i doda³ nie œpie-

A kiedy nadejdzie dzieñ,

explicite o prezydencie Ka-

zwykle przepada³y podczas

nych psów, podobne do wilków.

sz¹c: do oficera podesz³a

w którym zostanê prezydentem

czyñskim i premierze Tusku,

kontroli), oraz takie gdzie po-

Najciekawsz¹ postaci¹ w na-

polska dziewczyna, pilotuj¹ca

Polski, moim pierwszym dek-

lecz analogia by³a a¿ nadto

dobieñstwo nabywcy pasz-

szej czwórce jest ukraiñski

grupê w autokarze i wska-

retem ustanowiê nie tylko

widoczna.

portu by³o dostatecznie du¿e,

biznesmen Taras, wracaj¹cy

zuj¹c na Igora powiedzia³a:

Kartê Polaka, to ma³o, ale te¿

„I to jest w³aœnie ten cy-

aby mo¿na by³o zostawiæ

do Kijowa z Dêbicy, gdzie

honorowe obywatelstwo pol-

oryginaln¹ fotografiê niena-

„To ruski”. Oficer zakl¹³ g³oœno

gañski cyrk w naszej telewizji”

pracuje dla polskiej farmaceu-

skie dla Igora. Tak dobrego

ruszon¹. Szczêœcie odwa¿nym

na s³owo „k” (jeœli podœwia-

– podsumowa³ swoje wywody

tycznej firmy „Olimp”. Taras

cz³owieka dawno ju¿ nie

sprzyja i Igorowi przypad³

domie myœla³ o dziewczynie

domoros³y analityk nauk po-

p³ynnie mówi po polsku i tyl-

spotka³em w ¿adnym z odwie-

w udziale taki w³aœnie paszport.

z autokaru, to bym siê z nim

litycznych z Kijowa. Czy¿by

ko niektóre jego s³owa – po¿y-

dzanych przeze mnie krajów

Igor dok³adnie opisa³ „pol-

zgodzi³) i po ponownym przej-

Taras mia³ racjê?

czone z rosyjskiego – nie s¹

na œwiecie. Polsce przybêdzie

skich ch³opaków”, którzy

rzeniu paszportu kaza³ mu

A oto drugie ciekawe spot-

zrozumia³e dla moich m³o-

wysi¹œæ z autokaru. Igor zosta³

jeden uczciwy obywatel. A ten

dokonywali przerzutu grupy

kanie. Tym razem moim roz-

dych towarzyszów podró¿y,

aresztowany, odebrano mu

wszystko wiedz¹cy m¹drala w

lewych „Polaków” na zachód

mówc¹ jest Igor (lub – bardziej

Polaków. Ale sens jego bardzo

wszystko. co posiada³ w³¹cznie

poci¹gu opowiada³, ¿e „czy to

– do Niemiec i dalej do Anglii.

poprawnie – Ihor), m³ody

d³ugiego monologu jest a¿

Ukraina, czy to Polska, to jest

taksówkarz w Tarnopolu.

nadto dobrze zrozumia³y dla

tylko rzecz umowna”. Nie-

Nazwa miasta wywodzi siê

wszystkich.

prawda! Tak niestety jeszcze

podobno od nazwiska pol-

OpowieϾ Tarasa uderza

nie jest. Dzieli nas dziejowa

skiego hrabiego Tarnowskiego,

w samo sedno rzeczy. To nie

przepaœæ, a ró¿nica nie wy-

ale kto to wie na pewno?

wa¿ne – mówi³ – czy ziemiê

daje siê maleæ – przeciwnie –

Miasto le¿y wprost na trakcie

uœpion¹ w g³êbokich warst-

ta ró¿nica wzrasta.

wach œniegu, które teraz noc¹

Podczas mojego krótkiego

poci¹g przecina, nazwiemy

pobytu na uniwersytecie w

„Ukrain¹” czy te¿ „Polsk¹”. To

Tarnopolu mia³y miejsce dwa

jest jedynie nazwa umowna,

niby niewiele znacz¹ce zda-

bo ziemia ta ju¿ dawno nale¿y

rzenia. Kiedy zacz¹³em wyk³ad

do bogatych Niemców, Angli-

do m³odzie¿y, pos³uguj¹c siê

ków, Hiszpanów i Nowo-

jêzykiem rosyjskim, wsta³

ruskich. To oni tutaj rz¹dz¹.

z ³awki jeden student – dosyæ

Biednym wpychaj¹ na si³ê

pewny siebie – i powiedzia³ po

pieni¹dze w postaci przeró¿-

prostu: „Tutaj nie mówi siê po

nych po¿yczek i kredytów na

rosyjsku”. Komentarz zbytecz-

przebudowê domu, na nowy

ny, bo na ksenofobiê nie ma

Natalia Diaczenko w izbie

samochód lub plazmowy

lekarstwa. Tyle tylko, ¿e w

Autor w Instytucie Mechaniki Ukraiñskiej Akademii

ukraiñskiej w karczmie

telewizor, na otwarcie w³as-

mojej d³ugiej karierze nau-

Nauk we Lwowie. Od lewej dyrektor Instytutu prof.

„Stary M³yn” w Tarnopolu

negoprzedsiêbiorstwa,rzekomo

czyciela akademickiego by³ to

Wo³odymyr Wasylowycz Panasiuk, od prawej jego

kolejowym do Kijowa, trochê

po to, aby ul¿yæ ich trudnemu

pierwszy tego rodzaju przy-

zastêpc¹ dr Ihor Dmytrak

dalej na wschód od Lwowa.

losowi. Ale nie zapominaj¹

padek.

By³ tam jakiœ Ryszard, ten

Dziœ miejscowoœæ ta nosi

oni ani na chwilê o po¿yczo-

z paszportem. Poddano go

Drugi incydent dotyczy

dobry, i jakiœ W³adys³aw, ten

nazwê Ternopil (co przypo-

nych pieni¹dzach i nale¿nych

szczegó³owemu œledztwu w

naprawy mojego laptopa,

z³y. Obydwaj szkolili Igora

mina staro¿ytn¹ Grecjê), a sam

procentach, ani te¿ o tym,

obecnoœci t³umacza, potem

który od roku nie dzia³a³ po-

przygotowuj¹c go do prze-

Lwów to te¿ ju¿ nie Lwów lecz

czyja tak naprawdê ta ziemia

osadzono w wiêzieniu i na

prawnie, bo pewien informa-

rzutu – opowieœæ jakby ¿ywcem

Lviv. I tak bêdzie po wsze czasy,

jest. Ziemia nale¿y do zagra-

koniec deportowano w kajda-

tyk popsu³ go w Krakowie.

nawet wtedy kiedy znikn¹

wziêta z historii Drugiej Wojny

nicznych banków oraz do

nach na Ukrainê. Tutaj te¿

Najlepsi komputerowi ek-

wszystkie idiotyczne i upoka-

Œwiatowej lub te¿ z filmu

tych, którzy urzeczywistnia-

odsiedzia³ swoje, zanim wróci³

sperci ze szko³y Tadeusza

rzaj¹ce granice. Nota bene ta

o James Bondzie. Cel operacji

j¹c plan Bismarcka „Drang

do rodzinnego miasta, Tarno-

Pomianka w Rzeszowie,

obecna w Moœciskach wo³a

by³ prozaiczny i zupe³nie

nachOsten”stworzyliniedawno

pola...

nazywanej Wy¿sz¹ Szko³¹

o pomstê do nieba, ur¹gaj¹c

przyzwoity: podj¹æ pracê w

Uniê Europejsk¹... Nikt w

Przez resztê dnia wy-

Informatyki i Zarz¹dzania,

wszelkim standardom kultury

Anglii, gdzie obywatele Polski

przedziale nie oœmieli³ siê

dzwania³em z mojej komórki

tzw. WSIZ, próbowali kom-

europejskiej. Podobno i Pol-

mog¹ pracowaæ legalnie.

w sieci „Kyiv-Star” do Igora

wykrztusiæ s³owa sprzeciwu,

puter naprawiæ – i bez skutku.

ska i Ukraina le¿¹ w Europie.

Czu³em, jak jego opowieœæ

i prosi³em, aby zawióz³ mnie

ba, wszyscy potakiwali. A nasz

W Tarnopolu komputer zo-

S³ysza³em nawet pewnego razu,

komplikuje siê i jak wzrasta

to tu, to tam, bo nadchodzi³

wyk³adowca z Kijowa ci¹gn¹³

sta³ naprawiony w prywat-

jak ktoœ dowodzi³, ¿e œrodek

napiêcie. Niespodziewanie

koniec mojej wizyty w Tar-

dalej: rz¹dy odydwu krajów,

nym zak³adzie „My Compu-

geometryczny Europy znajduje

dla samego siebie odnios³em

nopolu. Zosta³o jeszcze kilka

i Polski, i Ukrainy, s¹ ju¿

ter”, obok uniwersytetu, na

siê na Ukrainie w³aœnie. Jed-

takie wra¿enie, jak gdybym to

godzin do odjazdu tego

przekupione i ju¿ nas sprze-

poczekaniu, za dos³ownie

nak geometria to nie wszystko.

ja wraz z Igorem siedzia³ w

cholernego poci¹gu z Kijowa

da³y za walutê. A po co by³y

kilka minut za jedyne 10

Ka¿dy naród sk³ada sie

tym autokarze i za chwilê

do Wroc³awia. Poci¹gu, któ-

te „opcje walutowe”? – wy-

hrywien. Dzia³a do tej chwili.

z pojedynczych ludzi, takich

mia³ przekraczaæ polsk¹ gra-

rego szczerze nienawidzi³em

krzykuje gromkim g³osem.

Czy jest zatem jakaœ ró¿nica

jak Taras, takich jak Igor i

nicê z Niemcami – w drodze

(poci¹g mia³ odjechaæ z

Polacy i Ukraiñcy s¹ ju¿ tutaj

miêdzy Polsk¹ a Ukrain¹?

do wolnoœci i dobrobytu. Po-

miliony innych. Ludzie ci

g³ównego dworca w Tarno-

tylko niewolnikami. Rabami,

Tak, ogromna – i w tym

stanowi³em po³o¿yæ wszystko

maj¹ przeró¿ne marzenia,

polu o godzinie 4:30 rano).

którzy do koñca ¿ycia i przez

wypadku na korzyϾ Uk-

na jedn¹ szalê i uto¿sami³em

których suma reprezentuje

Ilekroæ próbowa³em do³o¿yæ

nastêpnych kilka pokoleñ

rainy.

siê z moim rozmówc¹. Szybko

duszê narodu, to co w danym

spory napiwek Igorowi do

pracowaæ bêd¹ dla nowych

Punktualnie o 4:30 rano

pomyœla³em „jeœli jemu siê

narodzie jest najcenniejsze.

nale¿nej mu zap³aty za jazdê

panów. Popatrzcie co robi¹

dostojnie i bez poœpiechu

uda, to spe³ni siê to najwa¿-

Kiedy Igor zrozumia³, ¿e

taksówk¹, starannie zwraca³

rz¹dy tych dwóch krajów? –

wtoczy³ siê na peron trzeci

niejsze ¿yczenie w moim

przyjecha³em z Polski, opo-

nadmiar pieniêdzy lub te¿

mówi i zaraz wyjaœnia. Tak

dworca w Tarnopolu „ekspres”

¿yciu”. Opowieœæ Igora po-

wiedzia³ mi o swoich przygo-

zalicza³ je na poczet na-

jak kiedyœ przyje¿d¿a³ do wsi

z Kijowa. Tym razem moje

ch³onê³a mnie bez reszty.

dach w Polsce. Mówi³ tylko

stêpnej jazdy...

cygañski tabor, Cyganie dzie-

miejsce wypad³o w polskim

Zapomnia³em o otaczaj¹cym

w jêzyku ukraiñskim, który

Jak wiêc, myœleæ o Ukra-

lili siê na dwie grupy. Jedna

wagonie sypialnym i polski

nas œwiecie. Oto by³ on i by-

z trudem rozumia³em, a Igor

iñcach? W Rzeszowie mó-

ustawia³a scenê w namiocie

konduktor zapyta³ uprzej-

³em ja, obydwaj na fa³szywych

nie zna³ ani rosyjskiego ani

wiono mi „niech pan uwa¿a,

i przygotowywa³a j¹ do wie-

mie: „Pan do Polski?” Takie

polskich paszportach, i za

polskiego. Postaram siê odt-

broñ Bo¿e, nie zostawia ba-

czornego przedstawienia. Gdy

w³aœnie magiczne s³owa

chwilê mieliœmy przekraczaæ

worzyæ jego opowieœæ. Igor

ga¿u samego, tam tylko

baby i ch³opy we wsi, ciekawi

wypowiedzia³. I mia³ racjê,

granicê. Ca³e nasze przysz³e

jest m³odym mê¿czyzn¹, oby-

z³odzieje i bandyci, no wia-

co te¿ takiego poka¿¹ w cy-

bo ja nie jecha³em tylko do

¿ycie zale¿a³o od tego jednego

watelem Ukrainy. Kilka lat

domo kto”. A tutaj moja

gañskim cyrku, zbierali siê w

Rzeszowa, lecz jecha³em do

momentu. ¯o³nierz w polskim

temu podczas pobytu w Polsce,

walizka podró¿owa³a ca³¹

namiocie, druga czêœæ Cyga-

Polski – i gotów by³em oddaæ

mundurze uwa¿nie obejrza³

w okolicach Wroc³awia –

noc w zupe³nie innym prze-

nów pl¹drowa³a domy we wsi

wszystko, co posiadam, aby

paszport Igora, przyjrza³ siê

gdzieœ tam w ma³ym mias-

dziale i teraz, ju¿ niemal w

i krad³a co siê da³o. Dok³adnie

tylko tam wróciæ.

te¿ okazicielowi i niedba³ym

teczku, w pobli¿u granicy z

chwili odjazdu – taki Igor.

tak samo jest teraz w Kijowie

W poci¹gu, przez resztê

Niemcami – kupi³ na czarnym

ruchem rêki zaakceptowa³

Odda³ wszystkie hrywny

i w Warszawie – mówi³ Taras.

nocy i po³owê nastêpnego

rynku polski paszport za pó³-

przekroczenie granicy. „Wy-

i wszystkie kopiejki, które

Prezydent Juszczenko wojuje

dnia, nie zmru¿y³em oka.

tora tysi¹ca euro. Mówi³, ¿e

grana! Wygraliœmy ¿ycie!” –

próbowa³em mu zostawiæ!

w telewizji z premier Tymo-

A kiedy pokaza³ siê o œwicie

radosna myœl, jak b³yskawica

by³y dwa rodzaje takich pasz-

Myœlê, ¿e kiedyœ los uœmiech-

szenko, natomiast po przed-

pierwszy polski napis i zoba-

przemknê³a przez moj¹ g³owê,

portów do kupienia. By³y

nie siê i do Igora, i do mnie,

stawieniu wspólnie pij¹ wódkê

czy³em pierwszy polski

ale... widzia³em, ¿e to jeszcze

takie, w których w miejsce

bo jest jeszcze jedno niespe³-

i licz¹ pieni¹dze, które razem

koœció³, uwierzy³em, ¿e oto

nie koniec opowieœci. Igor po-

oryginalnego zdjêcia pod³o¿ono

nione marzenie u mnie, a Igor

ukradli. Co prawda Taras dy-

znowu jestem w OjczyŸnie.

KG

patrzy³ na mnie smutnym

zdjêcie nowego posiadacza (te

jak dot¹d, to przegra³.

plomatycznie nie wspomnia³