25

Kurier Galicyjski * 12 25 czerwca 2009

do wielkiego sporu z cesa-

tucyjn¹ Œwiêtej Góry, nawi¹-

tyloma wiekami budowano,

(Friends of Mount Athos) s¹

ny œwiatowej, w zimie 1915-

rzem bizantyñskim Micha³em

zuj¹c¹ do z³otej bulli cesarza

jak potrafiono wznosiæ ku

badania historii, kultury,

1916, alianci rozwa¿ali, czy

VIII Paleologiem, który na-

Jana I Tzimiskesa z 972 r.,

niebu na niegoœcinnych, ska-

architektury i literatury orto-

nie by³oby celowe zajêcie

Œwiêtej Góry, i szykuj¹c siê

ciskany przez papie¿a Grze-

która przyzna³a jej pe³n¹

listych zboczach tak wielkie

doksyjnych monasterów

gorza X zgodzi³ siê na pod-

autonomiê. Owszem, w Ka-

obiekty sakralne. Klasztory s¹

Athosu oraz szerzenie pozy-

do desantu, przygotowali

skanej na ten temat wiedzy,

nawet okupacyjne znaczki.

pisanie unii miêdzy obu Koœ-

ries przebywa grecki guber-

bogatymi skarbnicami relik-

g³ównie za pomoc¹ wydaw-

Wydrukowano je – licz¹ca

cio³ami, na co mnisi z Athosu

nator, ale jego zadaniem jest

wii, dzie³ sztuki (zw³aszcza

nictw, w tym corocznie wyda-

szeœæ znaczków seria mia³a

nie chcieli przystaæ (unia

jedynie dba³oœæ o porz¹dek,

ikon), bezcennych rêkopisów

wanego biuletynu. Cz³onkowie

wejϾ do obiegu 25 stycznia

przetrwa³a tylko siedem lat).

i ksi¹g. Nowo przyjmowani

stowarzyszenia odbywaj¹

1916 r. – na pok³adzie kr¹¿¹-

Micha³ zareagowa³ wydaniem

mnisi (ich liczba w ostatnich

coroczne spotkania.

cego po œródziemnomorskim

rozkazu poucinania niepo-

latach wci¹¿ roœnie, jest ich

akwenie lotniskowca „Ark

kornym mnichom g³ów. Przy

teraz ogó³em oko³o 1700) to

Filatelistyczne poletko

Royal”! Znaczki by³y opisane

tej okazji znowu zap³onê³y

tak¿e zastrzyk œwie¿ej, m³odej

krwi. Przybywa wielu m³odych

Któ¿ nie chcia³by zobaczyæ

w trzech jêzykach, angiel-

klasztory. Nastêpca Micha³a,

niezwyk³oœci Œwiêtej Góry na

skim, rosyjskim i greckim,

jego syn Andronik II Paleolog,

ludzi, w tym tak¿e z wy¿szym

a przedstawia³y dwug³owego

bizantyñskiego or³a z owalnym

szyldem na piersi zawiera-

j¹cym wizerunek Madonny

i Dzieci¹tka. Ale decyzjê o ak-

cji odwo³ano i znaczki znisz-

Kseropotamou (970)

Grigoriju (XIV w.)

Chilandar (972)

Zografu (973)

Pantelejmona (X w.)

czono (ciekawe, czy wszystkie?).

Z kolei tak¿e Grecja zamierza³a

w 1916 r. przygotowaæ znacz-

ki dla Athosu (mia³y to byæ

znaczki obiegowe z 1913 r. z

nadrukiem Œwiêta Gmina

Konstamonitou (X w.)

Œwiêtej Góry), ale siê z tego

w³asne oczy! Niewielu to siê

pomys³u wycofa³a. Podobne

uda, ale w wielkiej miniaturze

zamiary mieli w czasie II woj-

mo¿na je przecie¿ zobaczyæ

ny W³osi, kiedy ruszyli na

Karakalou (XI w.)

na znaczkach. Wybierzmy siê

Grecjê, lecz tak¿e ich zaniechali.

zatem na filatelistyczne po-

natomiast administracj¹ Au-

Ale mamy tak¿e niespo-

Ksenofontos (X w.)

letko. Oczywiœcie, poœwiêci³a

tonomicznej Republik¹ Góry

dziankê: w maju 2008 r. Vas-

Athosowi sporo znaczków

Athos zajmuje siê tzw. Œwiêta

silios Loukas, szef departa-

poczta grecka, w latach 1927,

Gmina, w której sk³ad wcho-

mentu poczty greckiej zaj-

1940, 1961, 1963 (w tym

dzi jeden przedstawiciel ka¿-

muj¹cego siê filatelistyk¹,

roku wydano osiem znacz-

dego klasztoru, corocznie do

oznajmi³, ¿e w partnerstwie

ków w zwi¹zku z obchodami

tej misji wybierany, jej w³adz¹

z w³adzami Agion Oros poczta

Pantokratoros (1363)

1000. rocznicy za³o¿enia

wykonawcz¹ z kolei jest

grecka zamierza wydawaæ

opowiedzia³ siê jednak za

pierwszych klasztorów), 1972,

czterosobowa Agia Epistasia

znaczki Autonomicznej Re-

mnichami i szczodrze sypn¹³

1994

(Œw. Inspekcja), równie¿ pra-

publiki Góry Athos. ZapowiedŸ

pieniêdzmi, aby odbudowaæ

Ale wpisana w znaczki his-

cuj¹ca na zasadzie rotacji.

szybko zosta³a zrealizowana,

to, co zosta³o zniszczone.

toria Athosu na tym siê nie

Wypada tu jeszcze na-

w ci¹gu kilku miesiêcy uka-

Jako taki spokój panowa³

koñczy. Musimy ponownie

pomkn¹æ o incydencie z 1913 r.

za³o siê a¿ piêæ serii, z których

nieco ponad sto lat, w 1380 r.

siêgn¹æ w przesz³oœæ. Oto

Dosz³o wówczas do nieporo-

prawie wszystkie zaprojek-

Esfigmenou (X w.)

bowiem pojawili siê osmañ-

bowiem wszystkie pañstwa,

zumieñ w klasztorze rosyjskim

towano wykorzystuj¹c prze-

scy Turcy, którzy niby to

które niegdyœ sobie Athos

(w wiêkszoœci s¹ one greckie,

wykszta³ceniem, przygoto-

chowywane w Muzeum Naro-

zapowiadali, ¿e bêd¹ respek-

podporz¹dkowa³y lub chcia³y

poza tym jest jeden serbski,

wanych do podjêcia prac przy

dowym drzeworyty znanego

towaæ niezale¿noœæ Œwiêtej

tam jakoœ zaznaczyæ sw¹ obec-

jeden bu³garski, w niektórych

katalogowaniu obiektów

greckiego artysty-rytownika

Góry (co wyjedna³ u nich ce-

noœæ wyda³y dlañ (lub chcia³y

przebywaj¹ tak¿e mnisi z Gru-

sztuki. Prace – jak siê przewi-

Giorgosa Moschosa. Ka¿da

wydaæ) w³asne znaczki. Pierw-

sarz Manuel II Paleolog), ale

zji, Rumunii, Ukrainy), tote¿

duje – potrwaj¹ kilkadziesi¹t

seria liczy piêæ znaczków, ra-

sza by³a tu Turcja, która w

w istocie rzeczy grabili, co siê

u wybrze¿y pó³wyspu zakot-

lat! Finansowo wspiera te

zem jest ich zatem 25. Emisje

1880 r. opatrzy³a osiem w³as-

da³o. Jeszcze gorzej by³o za

wiczy³a flota rosyjska z arcy-

prace Unia Europejska,

ukaza³y siê 16 maja, 13

su³tana Murata II, który kaza³

nych znaczków nadrukiem

biskupem Wo³ogdy i maryna-

UNESCO i liczne placówki

czerwca, 4 lipca, 22 sierpnia

skonfiskowaæ dobra mona-

w kszta³cie trójk¹ta, z literami

rzami, którzy mieli po³o¿yæ

akademickie.

i 7 listopada. Ka¿da seria, jak

chów. Przeœladowania zakoñ-

wskazuj¹cymi, i¿ s¹ przezna-

kres teologicznemu konflik-

Trudno przeceniæ wielk¹

zapewniono, ma nak³ad nie

czy³y siê dopiero po wyparciu

czone do u¿ytku na Œwiêtej

towi. Próby pokojowego za³at-

wartoœæ historyczn¹ i kultu-

wy¿szy ni¿ 60 000. Zapo-

Turków z Grecji – w wojnie z

Górze. Carska Rosja zawsze

raln¹ Athosu, nic wiêc dziw-

wienia sporu nie da³y rezul-

wiedziano dalsze, bêd¹ przed-

nimi (1821-1829) wraz z Hel-

wspomaga³a prawos³awn¹

tatu, wiêc 31 lipca marynarze

nego, ¿e Œwiêt¹ Górê wpisano

stawiaæ skarby z klasztor-

lenami walczyli tak¿e o sw¹

braæ z Athosu. Pod koniec

ruszyli do szturmu na klasz-

(w 1988 r.) na Listê Œwiato-

nych archiwów, ikony, doku-

wolnoœæ mnisi, po broñ siêgnê³o

XIX w. uruchomi³a w Karies

tor Pantelejmona. Opornych

wego Dziedzictwa kultural-

menty. Mo¿na liczyæ na to, ¿e

ich prawie 2 000. W 1830 r.

w³asny urz¹d pocztowy, który

znaczki bêd¹ mia³y wœród

mnichów ulokowano na stat-

nego UNESCO.

og³oszono niepodleg³oœæ Gre-

pos³ugiwa³ siê znaczkami

pielgrzymów i turystów wiel-

ku, który zamieniono w wiê-

Dodajmy jeszcze, ¿e w

cji, wówczas ca³y Pó³wysep

rosyjskimi, wydanymi dla

kie powodzenie. A my tu z

zienie, czêœæ wyekspedio-

1990 r. powsta³o Stowarzy-

Chalcydycki, a wiêc tak¿e

poczt Rosji w Lewancie, od

przyjemnoœci¹ je prezen-

wano do Rosji.

szenie Przyjació³ Athosu,

Athos, znalaz³ siê pod ber³em

1910 r. zaœ – znaczkami tego

tujemy.

którego prezydentem jest bis-

królestwa greckiego. Dziœ

samego przeznaczenia, ale

Œwiêta Góra, jak to tylko

Wielka rodzina

kup metropolitalny Timothy

nadal nale¿y do Grecji, ale na

wyemitowanymi z okazji 50.

pokrótce przedstawiliœmy,

Dziœ do wielkiej monas-

Ware, a wœród jego cz³onków

mocy a¿ piêciu miêdzynaro-

rocznicy istnienia Rosyj-

mia³a lepsze i gorsze czasy,

tycznej rodziny Agios Oros

figuruj¹ m. in. ma³¿onek

dowych traktatów ma status

skiego Towarzystwa ¯eglugo-

teraz jednak wizja jej przy-

nale¿y 20 klasztorów. S¹ to

królowej El¿biety, ksi¹¿ê

okrêgu autonomicznego.

wego i Handlowego, lecz z

sz³oœci jest jasna, chyba

wielkie obiekty, z których

Filip, tudzie¿ ich syn, na-

Parlament grecki potwierdzi³

nadrukiem Mont Athos lub S.

przetrwa jeszcze niejedno ty-

wiêkszoœæ liczy ponad tysi¹c

stêpca tronu brytyjskiego,

to, ratyfikuj¹c Kartê Konsty-

AFON. Z kolei podczas I woj-

si¹clecie.

lat. Zadziwia, jak je przed

ksi¹¿ê Karol. Zadaniem FoMA

CMYK