17

stalowe monstrum

Kurier Galicyjski * 14 23 lipca 2009

PRZEBIEGLI 780 KM

ciwko twierdzy brytyjskiej

pisz¹cych o beznadziejnej cel-

wa³a potwornych ciœnieñ,

w Gibraltarze. Nie zgodzi³ siê

noœci Dory, niemog¹cej jakoby

jakie w niej panowa³y. Dodat-

jednak na to dyktator Hisz-

trafiæ w forty twierdzy, a strze-

kowo niezwykle agresywne

Z NAMYSŁOWA

panii genera³ Franco. Dora

laj¹cej po wodach zatoki,

spaliny, po ka¿dym wystrzale

musia³aby stan¹æ na ziemi

nawet 600 metrów od celu.

korodowa³y przewód lufy w

DO STANISŁAWOWA

hiszpañskiej, a tego genera³

Za dziewi¹tym strza³em,

stopniu zaskakuj¹cym konst-

sobie nie ¿yczy³. Drugi po-

pocisk wagi 7 ton przelecia³

ruktorów.

mys³, aby ustawiæ Dorê nad

jak przez dym przez 30 met-

W styczniu 1944 roku Do-

brzegiem kana³u La Manche,

rów morskiej wody w zatoce,

ra ju¿ po remoncie, odes³ana

sk¹d mog³aby ostrzeliwaæ

przebi³ kilkanaœcie metrów

zosta³a na front pod Lening-

Wielk¹ Brytaniê, te¿ upad³.

morskiego dna, prawie trzy-

radem, ale nie dojecha³a do

Na terenie nadbrze¿nym Wiel-

metrowy strop ze zbrojonego

swojej stacji przeznaczenia.

kiej Brytanii, bêd¹cym w za-

betonu i eksplodowa³ wew-

Ofensywa radziecka zmusi³a

znicze na grobach tych nie-

HALINA P£UGATOR tekst

znanych, ale wci¹¿ obecnych

MARCIN ROMER zdjêcia

w naszej pamiêci”.

Biegaczy wspiera tak¿e

Niedawno Stanis³awów

Urz¹d Miasta Namys³owa,

goœci³ czwart¹ polsko-ukra-

Starostwo Powiatowe oraz

iñsk¹ sztafetê przyjaŸni

Urz¹d Marsza³kowski w

Namys³ów-Lwów-Stanis-

Opolu. Ka¿dego roku bie-

³awów. Fina³ sztafety mia³

gacze zatrzymuj¹ siê w innym

miejsce przy pomniku Adama

mieœcie. Byli we Lwowie,

Mickiewicza. Pomnik stoi w

Otynii, Jaremczy i teraz w

samym centrum miasta. Bie-

Stanis³awowie. A¿eby dotrzeæ

gacze w dresach o jaskrawo

z Namys³owa do Stanis³awo-

czerwonym kolorze z bia³o-

wa, Polacy pokonali 780(!!!)

czerwonymi i niebiesko-

Adolf Hitler po inspekcji poligonu

kilometrów. Ka¿dy z uczest-

¿ó³tymi flagami w rêkach

ników przebieg³ pewien odci-

zwrócili na siebie uwagê

siêgu Dory, Anglicy nie mieli

nek drogi, a to 20-25 kilo-

turystów i miejscowych

metrów ka¿dego dnia. Wœród

niczego cennego. Na tym

mieszkañców, którzy zebrali

uczestników biegu jest wielu

siê przy pomniku na spot-

terenie nie by³o celu godnego

zawodowców, którzy wielo-

kanie sportowców.

ostrzeliwania przez Dorê.

Trochê z nieba, spad³o do-

wództwu niemieckiemu oblê-

¿enie Sewastopola. Ta nie-

zwykle silna rosyjska twier-

dza na Krymie nie poddawa³a

siê niemieckim szturmom,

bombardowaniom artyleryj-

skim i nalotom. Twierdza w

Sewastopolu by³a ciekawym

umocnieniem, zrêcznie kom-

ponuj¹cym w sobie elementy

Dora wymaga³a dla siebie

¿elbetonu i naturalnych ska³.

7 tonowy pocisk Dory.

czterech torów

Obsadzona przez 106 tysiêcy

£uska Dory i dla porówna-

¿o³nierzy i 8 tysiêcy mary-

nia doœæ wysoki ¿o³nierz,

narzy, broni³a siê bardzo

n¹trz g³ównego magazynu

stoj¹cy obok

skutecznie. Niewiele myœl¹c,

amunicyjnego twierdzy. To,

pos³ano tam Dorê. Rozmon-

co potem nast¹pi³o przypo-

j¹ do powrotu. Dzia³o, wci¹¿

towano Dorê i za³adowano j¹

w czêœciach, przewieziono do

mina³o jak¹œ apokaliptyczn¹

krotnie uczestniczyli w mara-

Wo³odymyr Ustyñski,

na 100 wagonów kolejowych,

Grafenwohr.

katastrofê. Si³a wybuchu

tonie, ale s¹ te¿ amatorzy,

naczelnik Wydzia³u Turystyki

tworz¹c z nich kilka d³ugich

W ostatnich dniach III Rze-

nagromadzonych pocisków

którzy maj¹ nie mniejsz¹

w Stanis³awowie, opowiedzia³

poci¹gów. Zmontowano j¹

roznios³a na strzêpy najbli¿-

szy poci¹gi z czêœciami Dory

wytrwa³oœæ i si³ê.

„Kurierowi Galicyjskiemu”, ¿e

w odleg³oœci 25 kilometrów

musia³y siê rozjechaæ, bo

sze otoczenie magazynu.

„Ten bieg tak siê spodoba³

miasteczko Namys³ów od

od Sewastopola. 5 czerwca

czêœci wielkiego dzia³a znaj-

Forty, dzia³a i ludzkie zw³oki

uczestnikom, ¿e ci, którzy

dawna jest zaprzyjaŸnione z

biegli chocia¿ raz, na pewno

uzdrowiskiem Jaremcza.

1942 roku Dora rozpoczê³a

dowano w bardzo ró¿nych

fruwa³y w powietrzu. W jednej

do³¹cz¹ do nas w roku na-

Miasta prowadz¹ wymianê

ostrza³ twierdzy. W sumie

sekundzie Rosjanie zostali

miejscach Niemiec. W kwiet-

stêpnym, – opowiada Arka-

delegacji pracowników orga-

wystrzeli³a 48 pocisków.

niu 1945 roku znaleziono

pozbawieni prawie ca³ej amu-

diusz Oleksiak, kierownik

nów samorz¹du terytorial-

Wszêdzie, gdzie upad³ pocisk

czêœci Dory w lesie ko³o Au-

nicji. Ku podziwowi œwiata,

sztafety. – Ci, którzy nie maj¹

nego, zespo³ów dzieciêcych

Dory, powstawa³ w ziemi lej

erbach. Innym miejscem,

bronili siê jednak w gruzach

tu rodziny, i przyjechali, albo

i artystycznych. „Dla naszego

g³êbokoœci 30 metrów.

twierdzy jeszcze przez kilka

gdzie znaleziono czêœci Dory,

raczej przybiegli po raz

miasta jest to dobra promocja,

by³y okolice Chemnitz. ¯o³-

tygodni. Twierdza pad³a do-

pierwszy, s¹ wprost oczaro-

poniewa¿ ludzie obserwuj¹

Celny strza³

nierze amerykañscy znaleŸli

piero 3 lipca 1942 roku.

wani Ukrain¹”.

zmiany, które odby³y siê w

Dla finalistów biegu, do-

W miejscu, gdzie teren

dwa poci¹gi z czêœciami Dory

Stanis³awowie, chocia¿by w

datkow¹ atrakcj¹ by³o te¿ to,

aspekcie turystycznym i chc¹

twierdzy Sewastopol dotyka

Epilog

na zapomnianych bocznicach

¿e oczekiwa³a ich na mecie,

tu przyje¿d¿aæ ponownie, ale

wybrze¿a zatoki Siewiernaja,

kolejowych w Bawarii. Jest

Dorê zdemontowano i odes-

bawi¹ca w³aœnie w mieœcie

ju¿, jako goœcie”.

pod dnem tej zatoki, Rosjanie

faktem, ¿e nigdzie nie znale-

³ano na poligon w Dar³owie.

ekipa telewizji polskiej.

„Chcemy, aby przyjaŸnili

zbudowali podziemny i pod-

ziono ca³kowicie zmontowa-

Tam okaza³o siê, ¿e trzeba

Wszyscy pragnêli zrobiæ sobie

siê tak¿e sportowcy z miast

wodny zarazem magazyn

nej Dory. Nikt te¿ nie próbo-

wymieniæ lufê potê¿nego

pami¹tkow¹ fotografiê ze

partnerskich, – mówi portalowi

amunicji. G³ówny magazyn

wa³ zmontowaæ armaty z

dzia³a. Obliczenia mówi³y, ¿e

znan¹ prezenterk¹ telewizji

Ko³omyja organizator sztafety

amunicji dla sewastopolskiej

czêœci, które siê zachowa³y.

wymiana lufy powinna siê

polskiej Ann¹ Popek.

Micha³ Stadniczuk, którego

twierdzy. Dora zaczê³a „wyma-

Ukochane dziecko Adolfa Hit-

odbyæ po 100 wystrza³ach

Po pobycie na Przykar-

rodzina wywodzi siê z Otynii.

paciu goœcie z Polski poje-

– Poza tym, wielu z obecnych

cywaæ” ten magazyn, strzelaj¹c

armaty. ¯ycie pokaza³o, ¿e

lera, jak niektórzy nazywali

chali do Lwowa, gdzie z³o¿yli

tu sportowców pochodzi z

po wodach zatoki. To w³aœnie

Dorê, odesz³o z tego œwiata

lufa ledwo wytrzyma³a nieca³e

wieñce na Cmentarzu Orl¹t.

tych ziem. Oczywiœcie, od-

sta³o siê póŸniej podstaw¹

w œlad za cz³owiekiem, dziêki

50 wystrza³ów. Stal, z jakiej

wiedzimy krewnych, zapalimy

KG

drwinek niektórych autorów,

któremu powsta³o.

odkuwano lufê nie wytrzymy-