11

Kurier Galicyjski * 14 – 28 sierpnia 2009

WE LWOWSKIM KOŚCIELE

- Przy parafii dzia³a bib-

Czêsto my, ksiê¿a s³yszymy

wiele razy s³ysza³em zarzuty

lioteka. Czy parafia prowa-

zarzuty, ¿e Koœció³ ukrainizuje

– po co, tu jêzyk ukraiñski?

ŚW. ANTONIEGO

dzi te¿ inna dzia³alnoœæ?

Polaków. Pyta³em – w jakim

„Dlaczego ksi¹dz po ukra-

- Z biblioteki korzysta

jêzyku rozmawiaj¹ w domu,

iñsku Mszê odprawia?” – pyta

ZABRZMIAŁA POEZJA

ma³o osób. Ksi¹¿ki wyelimi-

okazywa³o siê, ¿e rozmawiaj¹

jedna z parafianek. – „Ma¿

nowa³ Internet. W ka¿d¹

po ukraiñsku. By³em w ró¿-

pani, kim jest?” – „Ukraiñ-

sobotê jest czynny gabinet

nych œrodowiskach, mieszka-

cem” – odpowiada. Mówiê –

ZBIGNIEWA HERBERTA

„odprawiam Msze po ukraiñ-

dentystyczny, we czwartki –

³em i pracowa³em na £otwie

prawie przez 10 lat. Nikt nie

sku równie¿ dla pani mê¿a,

dzia³a poradnia lekarska. S¹

zrobi³ ze mnie £otysza. Jes-

aby razem z pani¹ przychodzi³

sale katechetyczne, jedna

tem Polakiem i zostanê nim,

do koœcio³a”.

sala do nauki jêzyków obcych.

Przy wykoñczeniu tego domu

gdzie bym nie by³. Mam przy-

Zrozumia³em potrzebê

bardzo nam pomóg³ nie¿yj¹cy

jació³, którzy ukoñczyli szko³y

istnienia w koœciele jêzyka

ju¿ p. Józef Œliwka, ówczesny

szef Oœrodku Sportu i Rek-

reacji w Rybniku.

- Jak wygl¹da sytuacja

z kolegiat¹ stanis³awowsk¹?

- W koœciele mieœci siê

Muzeum Malarstwa Sakral-

nego. W³adze nie zwracaj¹

koœcio³a wiernym, gdy¿

wed³ug nich – nie ma dok¹d

przenieϾ muzeum. Nie jest to

KONSTANTY CZAWAGA

schodach zosta³y zapalone

do koñca prawd¹. Tak samo

tekst i zdjêcia

znicze. Mo¿na by³o tak¿e

mówiono o koœciele jezuitów,

nabyæ tom poezji Zbigniewa

gdzie mieœci³o siê archiwum

W koœciele pw. œw. Anto-

Herberta, po polsku i w t³u-

wojewódzkie. Gdy jezuici pro-

niego we Lwowie, gdzie

maczeniu na jêzyk ukraiñ-

sili, aby zwrócono im œwi¹-

przed niemal 85 laty

ski, który ukaza³ siê we

tynie, odpowiedŸ by³a taka –

chrzest przyj¹³ Zbigniew

lwowskim wydawnictwie

nie mamy dok¹d przenieœæ

Herbert, zabrzmia³a 28

„Kameniar”.

lipca poezja wieszcza.

„Zbigniew Herbert jest

archiwum. Ale, gdy przyje-

Utwory wykonano w jêzyku

wybitnym wspó³czesnym

cha³ patriarcha z Kijowa, po

polskim i ukraiñskim.

poet¹ a Lwów jest dumny, ¿e

miesi¹cu œwi¹tyniê katolick¹

w jego dziejach by³a taka

Wieczór literacko-artys-

przekazano prawos³awnym.

postaæ” – powiedzia³ dyrek-

tyczny „Zbigniew Herbert na

Tak samo jest z kolegiat¹.

tor wydawnictwa „Kameniar”

zawsze we Lwowie” zosta³

Przyje¿d¿a³ kardyna³, bis-

Przedstawicielki tworz¹cej siê przed 20. laty parafii

– Dymitro Sapiha. Przypom-

wpisany w ramy projektu

kupi. Pan Wyszywaniuk obie-

nia³, ¿e w pobli¿u koœcio³a

„Imiê na mapie literackiej

ca³, i¿ kiedy wyprowadzi siê

Ukrainy”. Zorganizowa³y go

œw. Antoniego znajduje siê

wojskowy szpital z posesji

ojczystego, gdy pracowa³em

ukraiñskie, to nikomu nie

ukraiñskie wydawnictwo

dom rodzinny poety. Wyrazi³

Potockich, tam w³aœnie zosta-

przeszkadza. Nie wszyscy

na £otwie. W niedzielê, o godz. 9

„Kameniar”, redakcja gazety

te¿ wdziêcznoœæ ojcom fran-

nie przeniesione muzeum.

musz¹ byæ rzymokatolikami

by³a Msza œw. w jêzyku pol-

„Lwowskie Spotkania” oraz

ciszkanom, za udostêpnienie

Jednak ta posiad³oœæ zosta³a

i nie wszyscy musz¹ chodziæ

skim. Suma, o godz. 12 – po

Fundacja „Pomoc Polakom

pomieszczeñ œwi¹tyni.

przez niego sprzedana. Nadal

do tego koœcio³a. Kiedyœ po-

³otewsku. Chocia¿ zna³em

na Wschodzie”.

Bo¿ena Rafalska, redaktor

nie ma dok¹d przenieœæ

wiedzia³em jednemu z kon-

jêzyk ³otewski, rozmawia³em.

Poezjê Zbigniewa Herberta

naczelny „Lwowskich Spot-

muzeum. Nawet zosta³a zare-

sulów, ¿e ci ludzie, którzy byli

Lecz, gdy by³a Msza œw. w jê-

recytowali aktorzy Polskiego

kañ” doda³a, ¿e wspólny

jestrowana wspólnota wier-

od powstania parafii zas³u¿yli

zyku polskim – by³o to jakoœ

Teatru we Lwowie oraz Uk-

polsko-ukraiñski projekt

nych tej parafii. Niebawem –

tak „bli¿ej”. Ten wzorzec z £ot-

na Kartê Polaka. Konsul po-

raiñskiego Teatru Akade-

„Zbigniew Herbert na zawsze

wybory prezydenckie, nast¹pi

wy przenios³em tutaj. Wiele

wiedzia³: „Proszê ksiêdza, to

mickiego im. Marii Zañko-

we Lwowie” wzbogaca kul-

zmiana administracji miej-

osób dziêkuje mi za to, ¿e

nie jest Karta Katolika, tylko

wieckiej. Przed koœcio³em na

turê tego miasta.

scowej, nie ma nawet part-

mo¿e uczestniczyæ we Mszy

Karta Polaka”. Tutejsi miesz-

nera do rozmów. Niektórzy

œw., sprawowanej w ich jêzy-

kañcy, którzy byli katolikami,

urzêdnicy miejscy mówi¹ –

byli te¿ Polakami, chocia¿ nie

ku ojczystym. Je¿eli by³oby w

wybudujcie nam muzeum, a

wszyscy posiadaj¹ dokumenty,

naszej parafii 20 Rosjan,

my oddamy wam kolegiatê.

potwierdzaj¹ce pochodzenie

bêdzie Msza po rosyjsku, bê-

Muzeum jest potrzebne, ale

polskie.

dzie 20 Niemców – bêdzie

- Czy uwa¿a ksi¹dz, ¿e

niech o to postara siê miasto.

Msza po niemiecku. Nie wiem,

- Niedawno ekipa Telewizji

Karta Polaka powinna byæ

czy nie wiêcej jest w naszej

Polskiej krêci³a w Stanis-

te¿ dostêpna dla ludzi

parafii Ukraiñców ni¿ Polaków.

³awowie film. Byliœmy na

szczególnie zas³u¿onych

Nie mo¿emy budowaæ

placu przykatedralnym. Anna

dla polskoœci, nawet tych

przysz³oœci, rozpamiêtuj¹c

Popek, szefowa zespo³u tele-

nieposiadaj¹cych  odpo-

tylko to, co by³o z³e w rela-

wizyjnego powiedzia³a, ¿e

wiednich dokumentów? .

cjach miêdzy narodami. Trze-

chce wejœæ na chwilê do koœ-

Ja te¿ znam takie osoby,

ba raczej, budowaæ przysz³e

cio³a. Mówiê – wejœæ tam

które nie s¹ Polakami, ale

relacje na tym, co dobre.

mo¿na, chocia¿ to nie koœció³

dla polskoœci zrobi³y wiêcej,

- Podczas 600 lat wspól-

w tej chwili, niestety.

ni¿ nie jeden „biologiczny”

nej historii daleko wiêcej

Polak.

- Dla naszego koœcio³a ten

by³o tego, co dobre.

W BUDAPESZCIE

obiekt jest bardzo wa¿ny. W

- Tak oczywiœcie. Wiêkszoœæ

- Nieraz próbujemy two-

tym koœciele proboszczem by³

spoœród tych, którzy zapo-

rzyæ coœ nowego, trzeba wróciæ

POWSTANIE POMNIK KATYNIA

ks. Eugeniusz Baziak, póŸniej-

cz¹tkowali tê parafiê nie

do tego, co ju¿ by³o dobre.

szy abp Lwowa, biskup-

- Jak uda³o siê Ksiêdzu,

posiada Karty Polaka. Jak

„Przywo³ywanie pamiêci

Vargów. Monument stanie

wygnaniec, ostatni biskup,

tak piêknie odnowiæ ten

mówi¹ Rosjanie: „Безбумашки

jednej z najwiêkszych

wiosn¹ 2010 roku w parku

którego bolszewicy wypêdzili

koœció³?

ты какашка, а з бумашкой

zbrodni, pope³nionych

Mêczenników Katynia, gdzie

- To trzeba by ksi¹¿ki pisaæ.

человекČ. Sk¹d wzi¹æ doku-

do Polski. On w³aœnie, w Kra-

przez re¿im totalitarny

przed rokiem István Tarlós,

Ci, którzy przyje¿d¿aj¹ do nas,

menty?

kowie udziela³ œwiêceñ bisku-

jest wa¿ne równie¿ dla Wêg-

lider budapeszteñskiego

Tu, w koœciele tworzy³a siê

pich ks. Karolowi Wojtyle.

mówi¹ – ale u was piêknie!

rów”, tak Gabor Demszky,

Fideszu, ods³oni³ tablicê,

polskoϾ, to Polacy byli tu od

Mo¿e przed beatyfikacj¹ Jana

- Mo¿e by zrobiæ tak¹

burmistrz Budapesztu,

mówi¹c: „To pierwsza forma

pocz¹tku, a ju¿ do nich

Paw³a II urz¹d miasta Stanis³a-

wystawê, ukazuj¹c¹ wygl¹d

uzasadnia³ decyzjê o budo-

upamiêtnienia ofiar Katynia

dochodzili Ukraiñcy i ludzie

wowa zwróci kolegiatê Koœcio-

koœcio³a sprzed 20 lat.

wie pomnika ofiar Katynia.

poza Polsk¹, w Europie

innych narodowoœci. Wpro-

³owi rzymskokatolickiemu?

- Chcemy wydaæ album,

Z szeœædziesiêciu czte-

Wschodniej”.

- Dziêkujê za rozmowê.

wadzi³em w koœciele jêzyk

przygotowujemy ju¿ mate-

wiadomoœci. wp.pl

rech projektów wybrano

ukraiñski. Z tego powodu

- Szczêœæ Bo¿e.

ria³y. Trzeba znaleŸæ sponsora.

dzie³o Gezy i Zsoltána Szeli-