12

Historia i gastronomia

14 – 28 sierpnia 2009 * Kurier Galicyjski

KRYJÓWKA

warszawska, obs³ugiwana

i przet³umaczon¹ ostatnio

przez zetempowców soc-re-

na jêzyk polski (wydawnictwo

alistyczna gospoda „Pod czer-

Rea) pasjonuj¹c¹ monografiê

wonym wieprzem”, z portre-

„Knajpy Lwowa”. Licz¹ca

tami ca³uj¹cych siê usta w

500 stron, piêknie wydana,

usta Bre¿niewa i Honeckera

ze star¹ map¹ Lwowa i mnóst-

i zabawnymi nazwami potraw,

wem oryginalnych przed-

s¹ kpin¹ z minionych czasów.

wojennych pocztówek. O¿ywaj¹

„Kryjivka” natomiast, nie tylko

na kartach tej ksiêgi wszystkie

Polakom, których we Lwowie

s³ynne lwowskie cukiernie

sporo, ale równie¿ wielu in-

i restauracje od „Mamy Telicz-

Tekst TADEUSZ OLSZAÑSKI

nym przywo³uje pamiêæ

kowej” i „Ziemiañskiej” poczy-

dziennikarz „Polityki”

dla Kuriera Galicyjskiego

KONSTANTY CZAWAGA

zdjêcia

Z niejakim wahaniem

pukam do wejœcia, znajdu-

j¹cej siê we Lwowie przy

Rynku nr 14, na wprost

ratusza, szeroko reklamo-

wanej restauracji „Kryjivka”.

Portret Stepana Bandery

Moich w¹tpliwoœci nie roz-

wiewa nawet fakt, ¿e lokal

haniebnej roli UPA podczas

naj¹c, a na hotelu „Georgea”

znajduje siê w s³ynnej i piêk-

II wojny œwiatowej. Dla m³o-

koñcz¹c. Jest coœ niezwyk³ego

nej Weneckiej Kamienicy

dych Ukraiñców, z którymi

w tym, ¿e ukraiñski pisarz

z 1585 r. Tu bowiem, w œred-

rozmawiam, to bohaterzy,

lata pracy poœwiêci³ odtwo-

niowiecznejpiwnicy,urz¹dzono

którzy walczyli o samostijn¹

rzeniu dziejów galicyjsko-

jedyn¹ w swoim rodzaju

Ukrainê, dla nas sprawcy

polskich knajp, z mnóstwem

knajpê w postaci bunkra UPA.

bratobójczej rzezi, ludobój-

anegdot i wykazem, dok³ad-

Fasada kamienicy jest

stwa na Wo³yniu. M³odzi

nym wykazem, kto w nich

odremontowana, ale sieñ

Ukraiñcy o tym pojêcia nie

bywa³. Od profesora prawa

mroczna i zatêch³a, a drzwi

maj¹, bo licz¹ce zaledwie 20

i premiera rz¹du austriackie-

do „Kryjówki” starannie za-

lat niepodleg³oœci pañstwo,

go Kazimierza Badeniego na

maskowane, w postaci pó³ki

gloryfikuje swoj¹ przesz³oœæ,

prze³omie XIX i XX wieku,

przez geniusza matematyki

Stefana Banacha, malarza

Artura Grottgera, aktora Ste-

fana Jaracza, pisarza Jana

Parandowskiego, pianisty

Artura Rubinsteina, po boha-

terów s³ynnej radiowej „Lwow-

stoi rkm, z którym w rêku za

nagina historiê. I to nas

„Wychodek”

drobn¹ op³atê mo¿na siê sfo-

ci¹gle dzieli. Bo choæ ca³ym

tografowaæ. Grozê wnêtrza

sercem jesteœmy po stronie

³agodz¹ normalnie ubrane,

skiej Fali” – Toñcia i Szczep-

buduj¹cej z ogromnym tru-

³adne i mi³e, m³ode kelnerki,

cia. Lwów by³ i przecie¿, po-

dem swoj¹ przysz³oœæ Ukra-

ale wiêkszoœæ dañ serwowa-

zostanie niezwyk³ym miej-

iny, to zdanie sobie sprawy

na jest w mena¿kach, herbata

scem rozkwitu polskiej kul-

z wyrz¹dzonych wzajemnie

w blaszanych kubkach i tylko

tury oraz nauki. Nic te¿ tego

krzywd, a ostatnia boli naj-

piwo w normalnych kuflach.

nie zmieni, choæ ju¿ nie jest

bardziej – lepiej prêdzej ni¿

W karcie nie tylko z¹bek czosn-

polski, lecz ukraiñski, ale

póŸniej musi nast¹piæ. I nie

ku, pietruszka, kiszony ogórek,

przecie¿ od przesz³oœci nie

ukryje tego ¿adna kryjówka.

s³onina, bryndza, mama³yga,

sposób ani uciec ani jej zmie-

Zbiegiem okolicznoœci tu¿

a wiêc, typowe wojenne je-

niæ. A proces jej zamazywa-

obok „Kryjivki”, przy Rynku

dzenie, ale równie¿ bardziej

nia nic nie da i jakby zacz¹³

nr 17, a wiêc w reprezenta-

wyszukane kompozycje, jak

siê dezaktualizowaæ. Przynajm-

cyjnym miejscu Lwowa, znaj-

kapuœniak „Szczêœliwego

niej w dziedzinie gastronomii,

duj¹ siê siedziby Towarzystwa

sotnika”, golonka „Gieroja”,

przy której pozostaniemy.

Kultury Polskiej Ziemi Lwow-

czy te¿ pieczeñ wieprzowa

W zamienionym w 1962 r.

skiej, spo³ecznoœci czeskiej

„Haende hoch!”. Przy sto³ach

w Ivano-Frankiwsk – Stanis-

„Beseda” oraz Deutsche Heim!

Napis przy wejœciu do restauracji:„Uwaga! Moskale

mnóstwo rozbawionej m³o-

³awowie otwarto w³aœnie ele-

Nad bram¹ wisz¹ flagi pols-

wykopali jamê”

dzie¿y. Ceny umiarkowane.

ganck¹ restauracjê „Staryj

ka, czeska i niemiecka, ale

A mimo to, wraz z grup¹

Stanis³awiw”. Z olbrzymim

z ksi¹¿kami. Kiedy uchylaj¹

grubo ociosanymi bierwio-

tylko nasze towarzystwo

kresowiaków, z którymi

bilbordem, z polskim napisem

siê, trzeba podaæ has³o „S³awa

nami, niczym w typowej fron-

dysponuje du¿ym oknem

Ukrainie” i dopiero wtedy

towej ziemiance. Na œcia-

odwiedzamy nasze dawne

„Stanis³awówzaprasza”,znaszym

wystawowym z barwami

zostaniemy wpuszczeni. Wej-

nach – portrety przywódców

strony, czujê siê nieswojo.

or³em przy wejœciu i herbem

narodowymi oraz mnogoœci¹

œcia pilnuje ubrany w panterkê

niepodleg³oœciowych d¹¿eñ

„Kryjivka” nawi¹zuje do

za³o¿ycieli tego miasta – Re-

dyplomów i pucharów za

partyzant Ukraiñskiej Pow-

Ukrainy – Semena Petlury

mody podobnych knajp, jakie

werów Potockich. I te¿ tu

wszechstronn¹ wspó³pracê

stañczej Armii z pepesz¹

i Stepana Bandery, wojenne

powsta³y po upadku komu-

sporo miejscowej m³odzie¿y

na wielu polach – od kultury

w rêku i rozbraja nas, wciskaj¹c

odezwy, du¿o partyzanckich

nizmu na Wêgrzech i w Polsce.

przychodzi. Inna sprawa, ¿e

do sportu – z miejscowymi

w d³oñ blaszany naparstek

zdjêæ. Na pó³kach granaty

Ale zarówno budapeszteñski

o tê niezwykle wa¿n¹ zmianê

w³adzami. To dobry znak.

z samogonem. Gratis. Scho-

i rozmaita broñ, a nad jednym

„Marxim”, urz¹dzony na wzór

w patrzeniu na przesz³oœæ

Warto równie¿ przywo³aæ tu,

dzimy po stromych schodach

ze sto³ów wisi nawet stryczek.

gu³agu z kolczastymi drutami

znacznie ³atwiej w gastronomii

napisan¹ przez ukraiñskiego

do pomieszczeñ, wy³o¿onych

Zaraz obok, przy kominku

i go³¹bkami pokoju, jak i

ni¿ w polityce.

pisarza Jurija Wynnyczuka