22

14 – 28 sierpnia 2009 * Kurier Galicyjski

wygl¹dem ¿a³osnego lebie-

mocno pochylonych, jak pod

Czyta³em doœæ ³zaw¹ opo-

Militari i Krzy¿em Walecz-

albo nie dopuszczaæ Niem-

gi, ubli¿a tym ch³opakom.

obstrza³em, biegn¹cych, a to

wieœæ o ma³ym ch³opcu war-

nych.

ców do naszej ulicy. Niech

z karabinami, a to z butelka-

szawskim, weso³ym uliczniku,

- Gawrosz! Dobre sobie!

wiêc, nie dziwi bezprzyk³adne

„Za” i „przeciw” kultu

mi w rêkach, wœród dymu

gawroszu (tak by³o tam napi-

Legenda o walcz¹cych

mêstwo  i  poœwiêcenie

walcz¹cego dziecka

i wal¹cych siê œcian i nikt,

sane), bohaterskim „Antku

dzieciach ma swoje oparcie

warszawiaków. To dlatego

Dobrze bêdzie teraz zacy-

ani s³owem nie zaj¹kn¹³ siê

Rozpylaczu”. Proszê Pañstwa.

czêœciowo jeszcze w kilku

nawet warszawscy „gów-

towaæ opiniê znawcy przed-

nawet, ¿e jest to fragment

Tak naprawdê nie mo¿na!

zdjêciach z okresu Powsta-

niarze” rwali siê do broni,

miotu:

bynajmniej nie filmu doku-

„Antek Rozpylacz” – to nie

nia, na których mo¿na zo-

¿eby zabiæ chocia¿ jednego

„Przypadki dzieci walcz¹-

mentalnego, ale film fabu-

¿aden gawrosz, ani rezolutny

baczyæ ch³opaczków z kara-

Niemca, albo rzuciæ w niego

cych w Powstaniu rzeczy-

larny. Przeciwnie. Fragment

binami na ramieniu, siêga-

butelk¹ benzyny. Nikt nor-

wiœcie siê zdarza³y, ale trze-

ten wmontowany zosta³

j¹cymi kolb¹ do ziemi, trzon-

malny nie wysy³a dzieci do

ba podkreœliæ, ¿e by³y mimo

pomiêdzy prawdziwe filmy z

kowymi granatami za pasem,

walki, ale warszawskie dzie-

wszystko bardzo rzadkie.

Powstania i pokazywany by³

czy te¿ innymi atrybutami,

ci same siê do tej walki

Dowódcy unikali, jak ognia

w TV kilkanaœcie co naj-

walcz¹cych ¿o³nierzy Pow-

pcha³y.

przyjmowania do oddzia³ów

mniej razy na dzieñ. Komuœ,

stania. Trzeba nie lada tu-

Paradoksalnie, wiêksze

petu, aby przedstawiaæ te

szanse na prze¿ycie mia³o

zdjêcia na powa¿nie, jako

siê na barykadach, a nie

zdjêcia walcz¹cych, m³o-

„w domu”. Bo co to by³ za

dziutkich ¿o³nierzy Powsta-

dom? Walono do niego z

nia.

ciê¿kiej artylerii (kalibru

£¹cznik „Kêdziorek”

To nie jest prawdziwe zdjêcie z Powstania. To jest

kadr z filmu „Zakazane piosenki”, który ma

pokazywaæ bohaterskie dzieci walcz¹ce z Niemcami.

Œmieræ ³¹cznika Wojtka Zaleskiego ps. „Orze³ Bia³y”.

Twórcy filmu nie wiedzieli, ¿e w czasie Powstania

Kolega niesie zw³oki Wojtka, ¿eby go pochowaæ

opaskê nosi³o siê na PRAWEJ rêce

Czym te zdjêcia naprawdê

nawet 600 mm!), bombar-

kto to widzia³, trudno bêdzie

by³y? – By³y fotograficznym

walcz¹cych dzieci, b¹dŸ na-

dowano z powietrza z ciê¿kich

wyt³umaczyæ, ¿e 10-cio letnie

¿artem, zdjêciami upozo-

wet „m³odszej” m³odzie¿y z

bombowców i bombowców

Bosonogi ³¹cznik

dzieci w Powstaniu jednak

wanymi, jak zdjêcie z „bia-

kilku przyczyn, np.: – osoby

nurkuj¹cych, ostrzeliwano

nie strzela³y. Mo¿na tylko

takie nie mia³y ¿adnego

rakietami moŸdzierzy sal-

³ym niedŸwiedziem” z Zako-

ulicznik, ale pan Antoni Szczê-

zwróciæ mu uwagê na to, ¿e

doœwiadczenia bojowego

wowych, których wybuchy

panego.

sny Godlewski powa¿ny, 21

ch³opcy na filmie fabu-

(podejrzewam nawet, ¿e dla

mia³y tak¹ potworn¹ si³ê, ¿e

S¹ tacy, których takie

letni student tajnych komple-

larnym nosz¹ powstañcze

niektórych karabin by³by

z zabitych zrywa³o ca³¹ odzie¿,

zdjêcia wzruszaj¹. – Jak

tów Politechniki Warszaw-

opaski na lewym ramieniu,

zbyt du¿ym ciê¿arem); – nie

chc¹, to niech siê wzruszaj¹,

skiej, syn wicewojewody no-

nawet paski od spodni,

podczas gdy w Powstaniu,

chciano przelewaæ dzieciêcej

ale zdjêcia robione by³y nie

wogródzkiego. Bra³ udzia³ w

pozostawiaj¹c trupy kom-

opaski nosi³o siê na ramie-

krwi, nie chciano, ¿eby œmieræ

dla wzruszeñ, lecz dla œmie-

Powstaniu jako ¿o³nierz

pletnie nagie. Zapadaj¹ce

niu prawym. Ju¿ to œwiad-

zbiera³a ¿niwo u tych, do

chu.

grupy szturmowej Korpusu

siê kamienice zawala³y

czy, jak w filmie obchodzi siê

której by³o im jeszcze dale-

Wydaje mi siê, ¿e Powsta-

Bezpieczeñstwa „Sokó³”.

ludzi, chroni¹cych siê po

z faktami historycznymi. Ale

nie Warszawskie wymaga

ko; (to chyba oczywiste) –

piwnicach. I to mia³y byæ

Uzbrojony w zrzutowego

nikt nie ma pretensji do fil-

nie wzruszeñ, a zrozumienia.

osoby takie wykazywa³y siê

domy, gdzie jakoby jest bez-

brytyjskiego Stena (pisto-

mu. To tylko opowieϾ his-

LudnoϾ milionowego

nadmiern¹ odwag¹ i zbyt

pieczniej? Bliskie zwarcie

lety maszynowe nazywano

toryczna i wystarczy, ¿e nie

du¿ym fanatyzmem, co tyl-

akowców z Niemcami bar-

miasta, bez ¿adnego przy-

wtedy – rozpylaczami), od-

bêdzie siê jej miesza³o z his-

ko zwiêksza³oby u nich

dzo czêsto uniemo¿liwia³o

wa¿ny do podziwu, sia³

gotowania,zosta³anaglewmon-

toryczn¹ prawd¹.

straty. Jeszcze raz zaznaczam,

im u¿ycie artylerii, lub bom-

pop³och wœród Niemców, a¿

towana w walki uliczne o nie-

Kult walcz¹cego dziecka

¿e do oddzia³ów walcz¹cych

bowców przeciwko placów-

wreszcie pad³ dnia 8 sierp-

s³ychanym natê¿eniu i prze-

ma te¿ swoje humorystyczne

przyjmowano od 16-17 lat.”

nia w nocnym szturmie na

ra¿aj¹cej zaciek³oœci.

kom AK, poniewa¿ pociski

wpadki. Ktoœ, kto nie ma pojê-

Tak mówi¹ ludzie dobrze

umocnion¹ placówkê nie-

Adolf Hitler na wiado-

i bomby razi³yby równie¿ i

cia o Powstaniu, ³atwo mo¿e

znaj¹cy Powstanie. Ale

mieck¹. Odznaczony po-

moœæ o Powstaniu, pocz¹t-

niemieckich ¿o³nierzy.

siê w jego historii pogubiæ.

œmiertnie Orderem Virtuti

kowo wyda³ rozkaz zabicia

zupe³nie co innego mówi siê

Natomiast takie ostrzeli-

wœród ludzi, którzy o Pow-

wszystkich mieszkañców

wania i bombardowania lot-

Ch³opak nazywa³ siê Witold Modelski.

staniu wiedz¹ niewiele,

Warszawy i spalenia wszyst-

nicze dzielnic mieszkanio-

W czasie Powstania nie mia³ jeszcze

kich domów, znajduj¹cych

którzy opieraj¹ sw¹ wiedzê

wych Warszawy, odbywa³y

siê w Warszawie. Wojsko nie-

na kilku tylko, standarto-

siê w³aœciwie na okr¹g³o

ukoñczonych 12 lat. Jego rodzice

wych zestawach ni to legend,

przez ca³e Powstanie. To

mieckie zaczê³o realizowaæ

zginêli pierwszego dnia Powstania

ni to informacji. Tam panuje

dlatego w Warszawie, poleg-

ten rozkaz w³aœnie na Woli,

g³êbokie przekonanie o tym,

³ych cywilów by³o w sumie

gdzie Niemcy szli od domu

zasypani podczas bombardowania.

¿e dzieci masowo bra³y ud-

bodaj dziesiêæ razy wiêcej,

do domu, zabijali wszyst-

Ch³opak by³ sam, bez domu i rodziny.

zia³ w walkach z Niemcami.

ni¿ poleg³ych ¿o³nierzy.

kich, którzy wpadli im w

Do oddzia³u przyszed³ z w³asnym

Podsycaj¹ to przekonanie

rêce, a domy podpalali.

To wszystko trzeba braæ

niektóre doniesienia pra-

Widz¹c to, ludnoœæ War-

pod uwagê, gdy wspomina

karabinem. No i co mieli z nim zro-

sowe i programy telewizyjne.

szawy  postanowi³a  siê

siê Powstanie. Pamiêæ o Pow-

biæ ¿o³nierze oddzia³u? – Przyjêli go!

Sam ogl¹da³em niedawno,

broniæ. Tylko to, bowiem

staniu Warszawskim nie jest

jeszcze im zosta³o. Warsza-

wci¹¿ od nowa powtarzany

po to, ¿eby nad nim p³akaæ.

Teraz, razem z ¿o³nierzami mia³

fragment filmu fabularnego

wa by³a otoczona i nie

Jest po to, ¿eby o nim

wiêksze szanse prze¿ycia, ni¿by nadal

„Zakazane piosenki”, nakrê-

mo¿na by³o z niej uciec.

myœleæ.

pozostawa³ samotny. Teraz mia³

conego przecie¿ dopiero po

Mo¿na by³o czekaæ, a¿ na

KG

wojnie, gdzie widzia³o siê

nasz¹ ulicê przyjd¹ Niemcy

przynajmniej co jeϾ.

kilku ma³ych ch³opców,

i wszystkich wystrzelaj¹