25

Kurier Galicyjski * 18 – 28 września 2009

PAŁACE, ŚWIĄTYNIE I DWORY

WSCHODNICH RUBIEŻY RZECZYPOSPOLITEJ

MARIA BASZA

- Obudówka, gdzie do dziœ

tekst i zdjêcia

zachowa³y siê imponuj¹ce

ruiny dawnej rezydencji So-

19 sierpnia br. w Muze-

bañskich, której budowê

um Etnografii i Rzemios³a

rozpoczêto oko³o roku 1800.

Artystycznego we Lwowie

Z balkonu rozci¹ga³ siê nieg-

zosta³a otwarta wystawa

dyœ widok na szeroko rozlane

fotograficzna, na której przed-

stawy i pa³acowy park;

stawiono prace Krzysztofa

- Napadówka – klasycys-

Hejke, Rafa³a Dziêcio³ow-

tyczny dwór wybudowa³ tu

skiego i Andrzeja W¹sow-

Walerian Przy³uski na po-

skiego. Prezentowane foto-

cz¹tku XIX w. By³ to w tym

grafie przywo³uj¹ pamiêæ

czasie jeden z najpiêkniej-

o dawnych Kresach I Rzeczy-

szych dworów na Ukrainie,

pospolitej. Ekspozycja by³a

dziœ grozi mu ca³kowita

ju¿ wystawiana w Warszawie

zag³ada;

i w Krakowie. Do Lwowa

- Pojeziory, ko³o Wo³kowy-

zosta³a sprowadzona dziêki

szek na Litwie, w dawnym

staraniom Konsulatu Gene-

woj. Trockim, widok przez

ralnego Rzeczypospolitej

kolumnadê oficyny. Psary na

Polskiej we Lwowie.

Ukrainie – jedna z okazalszych

Wystawiono fotografie, a

rezydencji Ziemi Halickiej.

w³aœciwie – reprodukcje zdjêæ

Malowniczo urozmaicona

w formie plakatów. Spoœród

bry³a pa³acowa – to najlepszy

Przemawia konsul RP we Lwowie Marcin Zieniewicz

fotografii Krzysztofa Hejke,

przyk³ad stylu eliptycznego,

w muzeum lwowskim znalaz³y

popularnego w koñcu XIX w.

siê m.in.:

„Pragniemy pokazaæ wiel-

- Warê¿ na Ukrainie, w daw-

koœæ i piêkno dziedzictwa

nym woj. Lwowskim – koœció³

kulturowego o wymiarze

Pijarówpw.œw.MarkaAposto³a,

ogólnoœwiatowym. Chcemy

wzniesiony w XVII w.

kszta³towaæ wspóln¹ kultu-

- Grodno – koœció³ i klasztor

raln¹ przestrzeñ zjednoczonej

Brygidek, wybudowany w

Europy” – powiedzia³ podczas

latach 1642-1651, w stylu

otwarcia obecnej ekspozycji

wczesnego baroku, z elemen-

dyrektor muzeum lwowskiego

tami tzw. renesansu lubel-

Roman Czme³yk.

skiego;

Konsul RP we Lwowie Mar-

- Podhajce, na Ukrainie, w

cin Zieniewicz oœwiadczy³: „Na

dawnym woj. Tarnopolskim –

tych fotografiach widzimy

wnêtrze koœcio³a parafialnego,

pami¹tki naszej wspólnej

w kaplicy grobowej, przy prez-

polsko-ukraiñskiej, polsko-

biterium spoczê³y szcz¹tki

bia³oruskiej, czy polsko-

fundatorki œwi¹tyni – Zofii

litewskiej historii. W³aœnie one

Tyszkiewiczowej, wojewodziny

ukazuj¹ nasz¹ wspóln¹

trockiej. W koœciele znajduje

przesz³oœæ, w³aœnie one po-

siê tak¿e kaplica grobowa, w

winny inspirowaæ nas obecnie

Kazimierza Wielkiego. Od koñca

- Drohobycz na Ukrainie,

fortezza. Jest jednym z najcie-

której zosta³ pochowany

i w przysz³oœci. Mamy tak¿e

hetman Stanis³aw Rewera-

lat 90. XX w. trwaj¹ tu prace

w dawnym woj. Lwowskim –

kawszych na Ukrainie. Widok,

obowi¹zek zachowania tych

Potocki;

konserwatorskie, prowadzone

koœció³ parafialny pw. œw.

od strony ogrodu ukazuje

wspania³ych obiektów dla

- Wilno – wnêtrze koœcio³a

przez polskich specjalistów,

Bart³omieja, ufundowany w

obronny charakter budowli,

nastêpnych pokoleñ”.

Franciszkanów pw. Najœwiêt-

koordynowane przede wszyst-

1392 r. przez króla W³a-

otoczonej licowanymi ka-

„Kultura jest zawsze zwi¹-

szej Maryi Panny, widok

kich przez Stowarzyszenie

dys³awa Jagie³³ê. Œwi¹tynia

mieniem fortyfikacjami;

zana z religi¹. ¯ycie ludzkie,

„Wspólnota Polska”;

pe³ni³a tak¿e funkcje obronne,

- Ró¿awa na Bia³orusi –

chóru. Prawdopodobnie jest to

praca, kultura i koœció³ sta-

- Tartaków na Ukrainie, w

by³a otoczona wa³em ziem-

pa³ac wraz z galeriami ³¹cz-

najstarszy koœció³ murowany

nowi¹ jedn¹ ca³oœæ. Ka¿dy

by³ym woj. Be³skim; koœció³

nym, wykonanym na pole-

nikowymi, które prowadzi³y do

w Wilnie;

ksi¹dz, zaczyna swoj¹ pracê

farny pw. œw. Micha³a archa-

cenie Zygmunta I Starego. Jej

oficyn, flankuj¹cych dziedzi-

- Wilno – Ostra Brama.

w nowej parafii od ratowania

nio³a, ufundowany przez woje-

wyposa¿enie uleg³o zniszczeniu

niec. Jest jednym z najwiêk-

Brama miejska, wzniesiona

zabytków. Ca³a archidiecezja

wodê kijowskiego Franciszka

b¹dŸ kradzie¿y za rz¹dów

szych za³o¿eñ typu palatyñ-

w XVI w. razem z przylegaj¹cym

jest jednym z najwiêkszych

Salezego Potockiego;

sowieckich, kiedy urz¹dzono

skiego na obszarze I Rzeczy-

do niej fragmentem muru

placów budowy, gdzie ponad

obronnego, stanowi jedyn¹

- Brze¿any na Ukrainie, w

tu magazyn.

pospolitej. Rezydencja nale¿a³a

sto koœcio³ów znajduje siê

pozosta³oœæ dawnych fortyfika-

dawnym woj. Tarnopolskim –

Rafa³ Dziêcio³owski pokaza³

przez prawie 300-lecie do

obecnie w remoncie” – powie-

cji. Miejsce, s³yn¹ce z cudow-

kaplica zamkowa Sienawskich

lwowianom „skrawek” Litwy,

rodziny Sapiehów;

dzia³ ks. Jan Nikel – nowy

nego obrazu Matki Boskiej

z XVI-XVIII w., przyk³ad wybit-

Bia³orusi i Ukrainy:

- Dobroszyn w pobli¿u

proboszcz Katedry Lwowskiej.

Ostrobramskiej. W 1927 r. w

nej architektury manieryzmu,

- Pa³ac w Towianach, który

Lwowa – elewacja ogrodowa

Znany fotografik lwowski

ulegaj¹cy stopniowemu nisz-

zosta³  wybudowany  na

póŸno-barokowego pa³acu

obecnoœci Józefa Pi³sudskiego

Georg Borysowski w prywatnej

czeniu wskutek braku jakich-

prze³omie XVIII-XIX wieku

letniej rezydencji arcybisku-

i prezydenta Ignacego Moœcic-

rozmowie z „Kurierem” pod-

kolwiek prackonserwatorskich;

przez Benedykta Marconiego

pów lwowskich, obecnie sie-

kiego obraz zosta³ uroczyœcie

kreœli³, i¿ fotografie, przedsta-

- Lwów – wnêtrze XVIII-

– pisarza litewskiego;

dziba Instytutu Rolniczego;

koronowany koronami papies-

wione na obecnej ekspozycji

wiecznej kaplicy Boimów,

- Borkuszki – w dawnym

- Tyniatyn na Ukrainie,

kimi przez metropolitê war-

s¹ bardzo dobre. Niestety,

po³o¿onej obok katedry ³a-

woj. Wileñskim, monumen-

w dawnym woj. Rac³awskim.

szawskiego kard. Aleksandra

ukazuj¹ straszne zniszczenia

ciñskiej, na terenie dawnego

talna neobarokowa brama

Ignacy Witos³awski wybudo-

Kakowskiego;

obiektów zabytkowych. Pan

cmentarza. Manierystyczna

z okresu miêdzywojennego

wa³ na pocz¹tku XIX w. jedn¹

Bazylika metropolitalna –

Borysowski zastanawia siê

sanktuarium pw. Najœwiêtszej

kaplica grobowa lwowskiej

prowadzi do pa³acu, niestety

z najwspanialszych w Polsce

nad tym, gdzie szukaæ œrod-

Maryi Panny, katedra ³aciñ-

rodziny Boimów – kupców

obecnie zdewastowanego;

rezydencji neogotyckich.

ków aby uratowaæ to, co

ska – jeden za najstarszych

wêgierskich, do dziœ jest

- Podhorce, na Ziemi Lwow-

Spoœród kolekcji Andrzeja

jeszcze uratowaæ mo¿na.

koœcio³ów Lwowa, którego bu-

jednym z najciekawszych za-

skiej. Pa³ac stanowi typ rezy-

W¹sowskiego wystawiono

KG

bytków Lwowa;

dencji, zwany balazzo in

m.in. fotografie:

dowê rozpoczêto za czasów