o rezolucji parlamentu europejskiego

3

Kurier Galicyjski * 17– 29 marca 2010

paWeŁ zaLeWski dLa „dzerkaŁa Tyżnia”

wej. A dokładnie o tym, że do momentu

na poziom europejski, co,

- Panie zalewski, jak pan

„Jeśli Ukraina myśli o

ogłoszenia państwa ukraińskiego we

właściwie, pan zrobił?

uważa, czy decyzja Januko-

członkostwie w Unii Euro-

Lwowie Bandera ściśle współpracował

- to nie Europa stworzy-

wicza o rewizji dekretu Jusz-

pejskiej, powinna zrewido-

z nazistowskimi Niemcami, z czym

ła problem z nagrodzeniem

czenki odnośnie Bandery po-

wać rolę Bandery w histo-

historycy na Ukrainie nie mogą się

Bandery. Dla nas nagrodze-

prawi wizerunek ukraińskiego

rii” – mówi polski europoseł

pogodzić. Tak czy inaczej, prowadze-

nie tego człowieka - to uzna-

prezydenta w Polsce? Na ile

Paweł zalewski w wywiadzie

nie dyskusji historycznej jest bardzo

nie, że metody, którymi posługiwał

taki krok ukraińskiego prezy-

dla ukraińskiego tygodnika

ważne, ale ja nie dążę do jej rozpo-

się Bandera są możliwe do przyjęcia

denta może w ogóle zmienić

„Dzerkało tyżnia”.

częcia. Chcę jednak podkreślić, że

dla tych, którzy go nagradzali. To kry-

jego odbiór wśród polskich

„Dzerkało tyżnia”: Panie

ten punkt o wartościach jest bardzo

tycznie ważny moment. Rozumiem,

elit i przeciętnych Polaków?

zalewski, proszę pozwolić

ważny. Uwierzcie mi: terror – to nie

że takie idee i wcześniej były dosyć

- Nie wydaje mi się, że to sprawa

rozpocząć od niedawnej wi-

jest wartość europejska.

popularne na zachodniej Ukrainie, ale

Polski, ale że to sprawa całego świa-

zyty nowo wybranego prezy-

pan Juszczenko wyniósł tę sprawę na

ta. To, co jest rzeczywiście ważne

- Czy wiadomo panu, że

denta Ukrainy Wiktora Janu-

poziom ogólnoukraiński. Zatem, ona

- to zacząć wewnętrzną dyskusję na

wiele osób na Ukrainie za-

kowycza w Moskwie, gdzie

już nie może być tylko problemem

Ukrainie, by zrozumieć, że problem

uważyło sprzeczność między

oświadczył, że anuluje dekret

między Polską i Ukrainą. Po nagro-

wartości istnieje. Jeśli pana Januko-

punktem 19. waszej rezolucji,

o nadaniu stepanowi Bande-

dzeniu Bandery mogliście zobaczyć

wicza poprą w tej decyzji, to on uczy-

gdzie znajdują się apele do są-

rze tytułu Bohatera Ukrainy.

wiele artykułów w różnych krajach

ni Ukrainę bliższą Europie. Ale to, jak

siednich krajów o niewtrąca-

Jest pan szczęśliwy z tego

świata, co pokazywało wielkie zanie-

wiadomo, suwerenne prawo waszego

nie się w wewnętrzne sprawy

powodu? to właśnie to, cze-

pokojenie tą decyzją. To nie problem

kraju. Tak, my zademonstrowaliśmy,

Ukrainy i 20. gdzie napisano

go domagał się pan w zaini-

ukraińsko-polskich stosunków, to pro-

zostać członkiem Unii Europejskiej.

że wartości są ważne, ale każdy z

o konieczności rozważenia

cjowanej przez pana rezolucji

blem wartości.

To po prostu niemożliwie. Uważam,

nas sam decyduje, przestrzegać tych

decyzji odnośnie Bandery?

Parlamentu Europejskiego.

- Nie ma absolutnie żadnej sprzecz-

My w Polsce swego czasu też

że ta dyskusja jest niezwykle ważna

wartości czy nie.

ności między tymi dwoma punktami. Je-

zmierzyliśmy się z naszą przeszło-

dziś, bo nikt z Unii Europejskiej w po-

Mogę tylko powiedzieć: jeśli Ukra-

- Paweł Zalewski: Jestem jednym

śli Ukraina chce być w UE, to powinna

ścią, przeprowadziwszy, na przykład,

przednich latach nie kładł nacisku na

ina myśli o członkostwie w Unii Euro-

z dwóch inicjatorów wspomnianej

kierować się tymi wymogami odnośnie

wielką narodową dyskusję wokół Je-

podobne sprawy, i dlatego, oczywi-

pejskiej, to powinna zrewidować rolę

przez panią rezolucji. Rozesłaliśmy

przestrzegania europejskich wartości,

dwabnego. To niezwykle ważne, aby

ście, niektórzy Ukraińcy byli zdziwieni

Bandery w historii oraz jego działal-

propozycje do wszystkich naszych

które musi wykonać każdy kraj z po-

każdy kraj, który życzy sobie zostać

dlaczego raptem pojawił się temat,

ności. Każdy naród miał ludzi, które

kolegów w Parlamencie Europejskim,

dobnymi zamiarami. Chciałbym przy-

w przyszłości członkiem Unii Euro-

którego przedtem nikt w UE nie po-

popełniali błędy. Wśród wielu narodów

kierując się bardzo ważnym celem:

pomnieć pani wypadek z Austrią, kiedy

pejskiej przeprowadził taką krytyczną

ruszał.

byli ludzie, którzy zabijali Żydów. I to co

po prezydenckich wyborach na Ukra-

do władzy doszła partia Haidera i jaka

rewizję swojej historii.

A ten temat powstał dziś chwilowo.

naprawdę ważnie - to nie bronić takich

inie zmieniła się sytuacja polityczna.

wrzawa z tego powodu podniosła się

Nie miałem zamiaru rozpoczynać

Jesteśmy zobowiązani odnosić się do

ludzi. Uznanie własnej współodpowie-

Do władzy doszedł nowy prezydent

w Unii Europejskiej. Przez stosunek

historycznej dyskusji wokół tego – to

naszych partnerów poważnie. „Poważ-

dzialności za zbrodnię w Jedwabnem

i nowa grupa polityczna. A więc, po-

Haidera do imigrantów, Austria była

powinni zrobić historycy. Ja chciałem

nie” oznacza, że Ukraina i inne kraje

tylko wzmocniło naszą europejską toż-

jawiła się konieczność, aby zademon-

na jakiś czas faktycznie wyłączona z

tylko pokazać, i nie tylko ja, a cały

oczekują wiele od Unii Europejskiej.

samość.

strować europejskie zobowiązania

wewnętrznego kierowania Unią Euro-

Parlament Europejski, który przyjął

Ale to także oznacza, że Ukraina czy

- W polskich kołach poli-

odnośnie wsparcia Ukrainy na jej eu-

pejską. To tylko potwierdza, na ile po-

większością głosów tę rezolucję, że

jakikolwiek inny kraj, który chce wstą-

tycznych istnieje myśl, że za-

ropejskiej drodze. Nasz pomysł pole-

ważna jest UE, kiedy chodzi o wartości.

wartości są ważne. I jeśli mówimy

pić do UE, powinien przyjąć europej-

inicjował pan tę rezolucję, a

gał na tym, żeby wysłać message do

o integracji z Unią Europejską, to

skie wartości. Jednocześnie znów

- Ale to nie przeszkodziło

szczególnie punkt o stepanie

ukraińskich ludzi i ukraińskiego rządu,

musimy mówić i o takich rzeczach.

chciałbym podkreślić, że kwestia Ban-

członkowi partii Haidera - Be-

Banderze po to, żeby wzmoc-

który składałby się z tych punktów. Po

Przecież UE – to nie tylko europejskie

dery jest do pewnego stopnia odosob-

nicie ferrero-Waldner później

nić swoją pozycję na euro-

pierwsze, jesteśmy tak samo oddani

standardy, prawo wspólnotowe czy

nionym problemem, bo dla większości

zostać eurokomisarzem...

pejskiej scenie politycznej

współpracy z Ukrainą w tym, co od-

Tak, ale pani pewnie pamięta całą

biznes, to jeszcze wartości. Na tym

Ukraińców najważniejsze jest to, by

i następnie zostać ministrem

nosi się do popierania koniecznych

drogę, którą musiała przejść, by zo-

właśnie polegał nasz sygnał. Rozu-

rząd i prezydent przeprowadzali udane

spraw zagranicznych Polski.

reform, wzmocnienia kraju, prze-

stać członkiem Komisji Europejskiej.

miem, zachodnia Ukraina uważa, że

reformy i uczynili wasz wielki kraj, wiel-

Jak pan to skomentuje?

strzegania prawa, walki z korupcją,

W trakcie tej drogi zmieniła swoje po-

Bandera był bohaterem, który starał

ki naród z wielkim potencjałem praw-

- To żart. Już dwa lata mamy

wsparcia dla ukraińskiej gospodarki

glądy. To świadczy tylko o tym, że kie-

się uratować Ukrainę. Ale chciałem

dziwie europejskim. I to zależy tylko

świetnego szefa MSZ, a ja do 2014

w czasie kryzysu, a także, po prostu,

dy ktoś chce współpracować z Unią

pokazać, że uznanie politycznych

od ukraińskiego narodu i od ukraiń-

roku będę eurodeputowanym. Na-

w przekształceniu Europy w bardziej

Europejską, to powinien przestrzegać

metod Bandery – a był on nie tyl-

skiego rządu. Ta rezolucja jest o tym,

wet moi wrogowie nie mogą zarzucić

otwartą dla waszego kraju. Mam tu na

wartości UE.

ko teoretykiem, a i praktykiem - jest

co należy zrobić, by Ukraina została

mi, że niby to wykorzystuje stosunki

myśli przygotowanie mapy drogowej,

nie do przyjęcia dla Unii Europejskiej.

w przyszłości członkiem UE. I dlatego

międzynarodowe z Ukrainą jako śro-

- Jeśli tak przejmuje się

które skupiłaby się na zniesieniu wiz

W ogóle nie powinniśmy koncen-

ten punkt o wartościach się w naszej

dek dla osiągnięcia innego celu. Nie

pan europejskimi wartościa-

dla Ukraińców.

trować się na sprawie Bandery - to tyl-

rezolucji pojawił.

zapominajcie proszę, że byłem tą

mi, to czy planuje pan zaini-

My, wiadomo, rozumiemy, że to

ko jeden z punktów rezolucji. Chciał-

osobą, i a propos młodą osobą, któ-

cjować rezolucję z dezapro-

- to zrozumiale, ale jak

zobowiązanie Unii Europejskiej – po-

bym, aby Ukraińcy i ukraiński rząd

ra po uzyskaniu przez Ukrainę nie-

batą dla zachowań stalina,

kontaktowałam się z niektó-

przeć Ukrainę i tę jej decyzję, czy

koncentrowali się na reformach. My

podległości zainicjowała powołanie

na przykład? Czy na uroczy-

rymi członkami Parlamentu

pozostać na tej drodze. I jeśli wasz

właściwie oczekiwaliśmy tych reform

polsko-ukraińsko grupy w polskim

stościach z okazji 65. rocz-

Europejskiego, w szczegól-

kraj zdecyduje się dalej poruszać w

od poprzedniego rządu, ale to się nie-

Sejmie. To była największa grupa w

nicy zakończenia ii wojny

ności z Niemiec, to oni przy-

tym kierunku, to obie strony powinny

stety nie stało. W kontekście reform

polskim parlamencie, która pracowała

światowej będziemy obser-

znawali, że absolutnie nic

przestrzegać pewnych zobowiązań.

gospodarczych, ostatnie pięć lat były

nad tym, by wzmocnić niepodległość

wowali obraz, jak europejscy

nie wiedzieli o Banderze i

Te zobowiązania ze strony Ukrainy

dla Ukrainy stracone. A więc głównym

Ukrainy i pomóc jej stać się skutecz-

politycy będą siadali pod po-

zmuszeni byli przed samiut-

oznaczają nie tylko to, że powinny

sygnałem rezolucji było to, by zachę-

nym krajem. To była także idea, którą

dobiznami stalina na Placu

kim głosowaniem szukać in-

trwać reformy, ale także to, że po-

cić pana Janukowycza do współpracy

kierowałem się przez wiele, wiele lat.

Czerwonym w Moskwie?

formacji o nim w Wikipedii.

winna ona przestrzegać europejskich

- Mogę powiedzieć, że napraw-

z UE i realizacji potrzebnych reform.

I jeśli wnoszę tego typu rezolucje do

Ale nawet i informacja, którą

wartości. Jako przykład, zwróciliśmy

dę głęboko przejmuję się przekształ-

Parlamentu Europejskiego, to robię

- zgadzam się z panem, że

znaleźli, nie przekonała ich

uwagę na nadanie tytułu Bohatera

caniem Stalina w bohatera, przecież

to przede wszystkim po to, by wes-

musimy koncentrować się na

do tego, że kwestia Bandery

Ukrainy Banderze, politykowi, który

wiemy, że to persona, którą można

przeć Ukrainę, nie pozwolić na roz-

reformach, ale jakiekolwiek

ma coś wspólnego ze sprawą

nie tylko praktykował nacjonalizm jako

porównać z Adolfem Hitlerem w kwe-

powszechnianie się nacjonalizmu i

poważne reformy potrzebują

wartości europejskich. oni

ideologię, ale także terror jako metodę

stii ucisku swojego i innych narodów.

ksenofobii, a nie po to by uczynić coś

konsolidacji społeczeństwa i

jednocześnie nie mogli się z

polityczną. To jest nie do przyjęcia i to

I rozumiem, że II wojna światowa była

przeciw niej.

elit. Jednak takie rzeczy, jak

panem nie zgodzić, ze wzglę-

w żadnym wypadku nie koresponduje

niezwykle dramatyczna dla mieszkań-

Pragniemy, żeby Ukraina była go-

punkt o Banderze w pańskiej

du na niemiecki kontekst hi-

z europejskimi wartościami. I, pewnie,

ców Europy Wschodniej. I nie tylko

towa na to, aby zostać członkiem Unii

rezolucji i – jako jej skutek –

storyczny... Więc, widocznie,

że to zależy od prezydenta Ukrainy,

Polaków, ale także Ukraińców, których

Europejskiej. Najważniejszą dla nas

decyzja Janukowycza o anu-

sprawa wartości w kontek-

co robić z tym naszym przekazem.

mordowano i których wielka liczba

rzeczą było to, by Ukraina wzmocniła

lowaniu dekretu Juszczenki

ście postaci Bandery nie już

Ale na ile zrozumiałem, pan Januko-

zmarła w czasie tych wydarzeń.

swoją państwowość. Wydaje mi się, że

mogą tylko pogłębić rozłam

taka oczywista dla wszyst-

wycz zgodził się z nami, jeśli sądzić z

Jednocześnie warto podkreślić, że

Ukraina jest zbyt duża, zbyt silna i zbyt

w  ukraińskim  społeczeń-

kich w Unii Europejskiej?

jego wizyty w Brukseli, a także z tego

w poprzednich latach było wiele prób

- Moim zdaniem, kiedy mówimy

ambitna, aby stać się przedmiotem

stwie. Czy będzie pan czuł

co powiedział w Moskwie.

przeprowadzenia pewnego porówna-

o Ukrainie, trzeba być kompetentnym.

czyjegokolwiek panowania. Prawda

się częściowo odpowiedzial-

- z pewnością, jesteśmy

nia między nazizmem i stalinizmem,

Świetnie rozumiem, że poszczególni

polega na tym, że Ukraina chce współ-

ny, jeśli do tego dojdzie?

panu bardzo wdzięczni za

ale takie próby pokazywały, że we

- W moim przekonaniu, na Ukra-

eurodeputowani są o wiele bardziej

pracować zarówno z Rosją, jak i z Unią

uznanie europejskich dążeń

współczesnej Europie ten okres histo-

inie świetnie wiedzą, o wiele lepiej

kompetentni w sprawach Afryki Pół-

Europejską, włączając Polskę. Ukraina

Ukrainy, ale czy uświadamia

rii jest jeszcze za mało zrozumiany.

niż ja, że w sprawach historycznych

nocnej, niż Europy Wschodniej. W

dla nas – to podmiot, a nie przedmiot

pan sobie, że włączywszy

I uwierzcie mi, my dobrze pamiętamy

Ukraińcy są podzieleni między sobą,

Parlamencie  Europejskim  pracuje

międzynarodowej polityki.

do rezolucji punkt o Bande-

historię Ukrainy, w szczególności takie

a nie przez kogoś. Nie ja i nie cały

więcej niż siedmiuset europarlamen-

rze, częściowo zdewaluował

okropne jej strony, jak Wielki Głód. Ra-

Parlament Europejski dzielą Ukrainę.

tarzystów, dlatego nie jestem zanad-

Rozmawiala

pan treść innych ważnych

zem z polskim Instytutem Pamięci Na-

Wszystko co Parlament Europejski po-

to zdziwiony, że niektórzy z ich nie

olena Hetmańczuk

zapisów tego dokumentu dla

rodowej, na przykład, urządzamy wy-

wiedział z powodu Bandery świadczy

wiedzieli, co oznacza nadanie panu

(instytut Polityki Światowej)

Ukrainy? Czy nie było by wła-

stawę o tym wydarzeniu i pokażemy ją

o tym, że problem nie w tej postaci.

Banderze tytuł Bohatera Ukrainy. Są,

źródło: Dzerkało tyżnia

ściwsze omówić temat Ban-

naszym europejskim kolegom. Rosja

On jest tylko symbolem - tak dla nas,

wiadomo, deputowani Parlamentu Eu-

tłumaczenie: tomasz Rola

dery na ukraińsko-polskim

ze Stalinem na sztandarach nie może

jak i dla was. Przy uznawaniu terro-

ropejskiego, którzy nie wiedzą o jego

(kresy.pl)

poziomie, a nie wynosić go

się mierzyć z członkostwem w UE.

ru jako metody politycznej nikt może

działalności w latach II wojny świato-