przegląd wydarzeń

8

17– 29 marca 2010 * Kurier Galicyjski

Wizyta arcyksięcia Karola von Habsburga we Lwowie

jurij andruchoWycz

prezesem fundacji habsburG W

JURiJ sMiRNoW

tekst i zdjęcia

Jużtytułniniejszegoartykułuwiesz-

czy coś niezwykłego, jak gdyby nie ze

współczesnych czasów, jak gdyby z

przeszłości, przypomina tytuły czaso-

pism lwowskich z XIX w. i początku XX

w. W jednym momencie wspominamy

sędziwego cesarza Franciszka Józefa

i jego piękną żonę, królową Elżbietę.

Wspominamy czasy „starej dobrej

Austrii” i ostatniego „naszego” cesarza

Cesarz Karol i

Karola I, który 16 października 1918

Cesarz franciszek Józef

roku wydał rozpaczliwy manifest „Do

sokość”. Inna zaś sprawa polegała na

moich ludów”, również do Galicjan, do

tym, że w Austrii nie skasowano po

Karol von Habsburg (od lewej) oraz Jurij Andruchowycz

kowej. Co do udziału w konkretnych

naszych dziadków i babć, do miesz-

dzień dzisiejszy ograniczenia dla dzia-

projektach restauracji i ratowania dzie-

kańców dziś prawie zapomnianego

łalności politycznej nie tylko Habsbur-

Miejskiej. Dostojnego gościa zaprosił

dzictwa kulturowego, to organizatorzy

„Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z

gów, ale i innych przedstawicieli rodów

znany ukraiński pisarz i działacz spo-

powiedzieli, że są liczne organizacje,

wielkim księstwem Krakowskim, księ-

arystokratycznych. Mój kuzyn chciał

łeczny Jurij Andruchowycz. Razem

które się tym zajmują i Fundacja nie

stwem Oświęcimskim i Zatorskim”.

kandydować na prezydenta Austrii,

postanowili założyć nową organizację

będzie wydawała pieniędzy na ten cel.

Wspominamy tamte czasy, kiedy przez

lecz było mu to zabronione. Rodzinę

charytatywną pod nazwą „Fundacja

Zadeklarowano natomiast sprzyjanie

30 lat nie zmieniały się ceny, zaś war-

Habsburgów bardzo interesuje historia

Habsburgów”. Kto by co nie myślał z

rozwoju potrzeb duchowych Galicjan,

tość austriackiej krony pozostawała

Galicji. Moja babcia, cesarzowa Zyta,

tego powodu, lecz już sama nazwa zo-

wydanie nowego pisma „Potiah-76”,

prawie stała. Wspominamy legendę

z ogromnym sentymentem zawsze

bowiązuje i przywołuje aluzję, również

promocję aktualnych nowości literac-

o dobrym i sprawiedliwym cesarzu, w

wspominała swój pobyt w Kołomyi. Mój

bardzo intryguje, co za tym wszystkim

kich, aktywną współpracę z innymi re-

którą lud galicyjski mocno wierzył.

dziadek, cesarz Karol I, w Watykanie

stoi. Może dostojny gość wygłosi we

gionami i krajami dawnych Austro-Wę-

Urodzony w Galicji Austriak Jo-

był ogłoszony świętym. To wyjątkowy,

Lwowie utrzymaną w nowoczesnym

gier, w pierwszej kolejności z Bukowiną

seph Roth w „Marszu Radetzkiego”

unikatowy przypadek, że świętym był

stylu i w duchu epoki deklarację „do

i Zakarpaciem. Współczesna Europa,

napisał: „Cesarz był dobry i wielki,

ogłoszony generał, jeden z dowódców

moich ukochanych ludów”?

podkreślił Karol von Habsburg, jest Eu-

wzniosły i sprawiedliwy, nieskończe-

wojskowych w czasie I wojny światowej.

Dla informacji czytelników „Kuriera

ropą regionów, każdy z nich ma swoją

nie daleki i bardzo bliski”. Polski pi-

Ale właśnie tak się stało. Proces kano-

Galicyjskiego” podany też krótki oficjalny

Wiktor Kimakowycz

indywidualność i identyczność. Bardzo

sarz, też Galicjanin ze Lwowa, Józef

nizacji trwał 50 lat. Najważniejszym dla

życiorys arcyksięcia. Karol von Habs-

ważne jest pytanie językowe. Każdy

Wittlin zauważył, że „wiara w cesarza

Kościoła było co innego, mianowicie

miejsce w prezydium obok Jurija An-

burg urodził się 11 stycznia 1961 roku.

naród, każda mniejszość narodowa

Franciszka Józefa jednoczyła na tych

jego zasady chrześcijańskie, pragnienie

druchowycza i Wiktora Kimakowycza.

Arcyksiążę, wnuk ostatniego cesarza

dalekich ziemiach (czyli w Galicji)

W krótkich też słowach Karol von

Austro-Węgier Karola I, najstarszy syn

Lwów nie jest symbolem nacjonalizmu ukra-

katolików rzymskich i katolików grec-

Habsburg poinformował obecnych o

dr. Otto von Habsburga. 1 stycznia 2007

ińskiego, zaś odwrotnie – wielonarodowym,

kich, Ormian i Żydów”. Znany ze swe-

celach i zadaniach powstałej Fundacji,

roku przyjął od ojca obowiązki, Przewod-

wielokulturowym miastem i właśnie dlatego jest

go humoru polski intelektualista Ju-

powiedział, że Fundację powołano dla

niczącego Domu Habsburgów. Kapitan

lian Stryjkowski napisał w „Austerii”:

zachowania samoidentyfikacji Central-

lotnictwa wojskowego Austrii. Prezes Pa-

miastem europejskim.

„Nie ma Żyda, który by nie życzył mu

no-Wschodniej Europy, zachowania

neuropejskiego Ruchu Austrii i członek

Jurij Andruchowycz

(Franciszkowi Józefowi) długiego ży-

dziedzictwa kulturowego i powiększe-

zarządu głównego Unii Paneuropejskiej,

cia i zdrowia. A rabini modlą się, żeby

nia osiągnięć, zdobytych przez wieki

ma prawo do swojej kultury, języka etc.

uniknięcia konfliktu, miłosierdzie. Proce-

prezes ANCBS (Asocjacji narodowych

jego interesy dobrze szły i żeby dłu-

na tych terenach. Fundacja będzie

Naszym zadaniem jest pojednać róż-

sowi kanonizacji towarzyszyły też cuda

komitetów Tarczy Błękitnej, która zaj-

go żyli wszyscy, jego rodzina, biedna

realizować własne programy przez

ne kultury, różne narody, różne trady-

uzdrowienia chorych podczas modlitwy

muje się ratowaniem pamiątek kultury).

cesarzowa (nie ma cesarzowej!), jego

nadanie stypendia i grantów, udział w

cje, różne religie w jednej przestrzeni.

do świętego cesarza Karola. Habsbur-

Karol von Habsburg pełni też funkcję

wojsko, jego policjanci, jego ministro-

projektach kulturalnych. W przyszło-

Jest to bardzo trudne zadanie – nie

gów nadal chowają w rodzinnej kaplicy

oficera ochrony pamiątek kulturalnych w

wie, wszyscy, co mu służą. Szkoda

ści w planach powołanie „Premii Gali-

ma tu miejsca dla nacjonalizmów re-

kościoła ojców Kapucynów w Wiedniu”.

austriackim wojsku federacyjnym. Były

tylko, że nie jest Żydem”.

gionalnych. Wybór Europy – to wybór

Dziennikarze niektórych ukraiń-

Cesarz Franciszek Józef wielo-

integracji, a nie konfrontacji. Według

skich mediów chcieli wciągnąć arcy-

krotnie odwiedzał Galicję i stołeczne

Jurija Andruchowycza, Lwów nie jest

księcia w wypowiedzi polityczne, ale

królewskie miasto Lwów. Historycy są

symbolem nacjonalizmu ukraińskie-

im się to całkowicie nie udało. Na

zgodni ze sobą, że najbardziej udaną

go, zaś odwrotnie – wielonarodowym,

przykład, na pytanie, jak on ocenia

była podróż w 1880 roku. Sam cesarz

wielokulturowym miastem i właśnie

rezolucję Europarlamentu o cofnięciu

był zaskoczony serdecznością przyję-

dlatego jest miastem europejskim.

Stepanowi Banderze odznaczenia

cia. Jak wspominał jeden ze świadków

Wybitni przedstawiciele literatury gali-

„Bohatera Ukrainy”, arcyksiążę po-

tego wydarzenia „cesarz wjechał jako

cyjskiej – Polacy, Ukraińcy, Żydzi, Au-

wiedział, że „nie słyszał nic i nie czy-

ukochany ojciec między kochające

striacy – Leopold von Mazoch, Joseph

tał takiej rezolucji, dlatego nie może

dzieci. Nie było ani jednego bagnetu na

Roth,Bruno Schulz i wielu innych – to

jej komentować”. Na tym konferencja

strzeżenie jego osoby, a otaczało go 50

osoby wywodzące się z tamtego au-

prasowa dobiegła końca.

tysięcy kochających serc”. Wizycie to-

striackiego świata. Nazwiska ich i wielu

Na zakończenie arcyksiążę pożegnał

Nie mogło zabraknąć dziennikarzy

warzyszył nastrój wielkiego, radosnego

innych były praktycznie zapomniane w

wszystkich, podał rękę dziennikarzom,

festynu biły dzwony kościelne, strzelano

deputowany Europarlamentu. Suweren

cyjskiej” w różnych nominacjach (ale,

czasach radzieckich. Proces poznania

był bardzo demokratyczny i sympa-

z armat, przed cesarzem stawały depu-

orderu Złotego Runa.

jak powiedział W. Kimakowycz, jest to

ich twórczości stał się możliwy tylko w

tyczny. Nie było okrzyków typu „Wiwat

tacje szlachty, delegacje włościan, rady

Arcyksiążę zaprosił dziennikarzy na

zadanie na bardziej odległy czas). Ar-

niepodległej Ukrainie.

Jego Wysokość, arcyksiążę Karol”. Nie

miejskiej, dziatwa szkolna deklamowała

konferencję prasową do ratusza lwow-

cyksiążę w przemówieniu wykazał się

Karol von Habsburg podzielił się

było też manifestujących zwolenników

i śpiewała, wojsko defilowało. Było uro-

skiego. Razem z nim przybyli prezes

jako dojrzały polityk, który podtrzymu-

z dziennikarzami informacją o swo-

Habsburgów pod Ratuszem jak i pikie-

czyście i bardzo lojalnie. Dzienniki lwow-

honorowy Zarządu Fundacji Jurij An-

je integrację europejską w ramach UE

jej rodzinie, krewnych: „Rodzina liczy

tujących przeciwników eurointegracji

skie pisały w samych superlatywach o

druchowycz, dyrektor Fundacji Wiktor

i widzi Ukrainę jako część przestrzeni

ok. 600 osób. Są oni porozrzucani po

Ukrainy, komunistów lub członków na-

cesarzu, śledzili każdy krok, każdy jego

Kimakowycz, prezes Rady Nadzorczej

europejskiej. Mówił, że jedyny słusz-

całym świecie. Większość mieszka w

cjonalistycznej partii „Swoboda”.

gest i słowo. Inni władcy ówczesnej Eu-

Fundacji Andrij Romaniuk. Ma się rozu-

ny wybór dla naszego kraju, to wybór

Austrii, lecz wielu z nich także w Niem-

Nie wiadomo, czy Jurij Andrucho-

ropy mogli jedynie pozazdrościć Fran-

mieć, że to właśnie wyżej wymienieni

europejski. Ukraina jest pełnowarto-

czech, Szwecji, Hiszpanii, a nawet w

wycz wydał dla szanownego gościa

ciszkowi Józefowi takiego przyjęcia.

panowie będą kierować działalnością

ściową częścią Europy i winna brać

Azji. Wszystkich nas łączy współcze-

obiad w „Georg u”, czy zaprosił do

Wizyta arcyksięcia Karola von

nowej Fundacji i kształtować kierunki

aktywny udział w kulturowych proce-

sny europejski wybór. Ojciec Karola

cesarsko-królewskiej kawiarni na Wa-

Habsburga we Lwowie 5 marca 2010

jej rozwoju. Zebrało się około dzie-

sach europejskich. W przeszłości Ga-

von Habsburga był posłem Europarla-

łowej. Z chęcią opisałbym to wydarze-

roku upłynęła w bardziej spokojnej at-

sięciu dziennikarzy, przybyła telewizja

licja wniosła znaczny wkład kulturowy

mentu z Austrii, brat - z Węgier, siostra

nie, lecz udział dziennikarzy w dalszej

mosferze. Nie było tłumów ludzi, nie

lwowska i iwanofrankowska. Sytu-

w rozwój Centralno-Wschodniej Euro-

- ze Szwecji. Jedna z przedstawicielek

części wizyty nie był przewidziany.

salutowały działa (nawet to maleń-

acja była bardzo „demokratyczna”.

py. Dziś jest najwyższa pora odnowić

domu Habsburgów pełni funkcję amba-

Nie były ujawnione też żadne plany

kie z ratusza). Mało kto wiedział, że

Wyglądało na wizytę polityka euro-

ten proces. Fundacja będzie pracowa-

sadora Gruzji w Niemczech. Wszystkich

budowy we Lwowie lub w Stanisła-

Lwów odwiedził tak niezwykły gość.

pejskiego średniego poziomu. Nikt z

ła nad promocją Galicji we wspólnocie

członków rodziny cechuje realizm, a nie

wowie pomnika cesarza Franciszka

Nie była to też wizyta oficjalna, lub

dziennikarzy nawet nie wstał, kiedy

narodów europejskich i w organizacji

nostalgia za przeszłością. Teraz już nie

Józefa, tak jak to niedawno stało się

na poziomie choćby lwowskiej Rady

do sali wszedł arcyksiążę i zajął swoje

współpracy narodów Europy Środ-

trzeba zwracać się do nas „Wasza Wy-

w Czerniowcach.