7

Kurier Galicyjski * 30 marca – 15 kwietnia 2010

rówieńszczyzna bawi się

przedstawieniach, ale też o środko-

już nie ma groźnych straży na grani-

był obecny konsul RP we Lwowie

wo-europejskim konkursie na nową

cach, przez co, paradoksalnie, trud-

Jerzy Herma, który w owym czasie

na „weekendzie z Polską”

sztukę. Cztery, pięć najlepszych

niej sprzedać bilety, zaciągnąć ludzi

był dyrektorem ośrodka kultury „Dom

sztuk przysłanych na konkurs bę-

do teatru. Piwny magnes funkcjonuje

Narodowy” i szefowa analogicznego

dziemy czytać ze sceny dla widzów,

na innych zasadach. Lecz nadal trwa

ośrodka zza Olzy, Gertruda Chowa-

Andrzej Konko. W tym programie

mariUSz PatryK

a zwycięska zostanie wystawiona w

granica w ludziach, w ludzkiej pamię-

niokova. „Dom Narodowy” był bar-

udostępniamy obywatelom naszego

z równego

Bielsku-Białej w kolejnym sezonie

ci, w uprzedzeniach wobec sąsiada,

dzo ważnym punktem organizacyj-

kraju dostęp do polskiego słowa i pol-

teatralnym.

dlatego festiwal nadal jest bardzo

nym. I Festiwal organizowaliśmy w

Niedawno na antenie lokalnego

skiej muzyki. Oprócz tego podjęliśmy

ważny.

1990 roku. Po partyzancku – prawie

- Czy współpraca polsko-

Radia Trek w Równem(www.radio-

się zadania, jako pierwsi na terenie

Z tym festiwalem związany je-

bez pieniędzy. Udało się nam jednak

czeska prowadzi do lepszego

trek.rv.ua) wyemitowano 30. audycję

obwodu równieńskiego informować

programu radiowego „Weekend z

społeczeństwo o życiu wspólnot Po-

stem od samego początku. Byłem

nie tylko wynegocjować sale teatral-

zrozumienia przez sąsiadów

Polską”. Program emitowany jest w

laków, zamieszkujących na Wołyniu

szefem biura organizacyjnego, juro-

ne w cenie prądu, lecz także osią-

potrzeb mniejszości narodo-

każdą niedzielę od godziny 16 do 17

i Polesiu, a także o Polonii z innych

rem, redaktorem programów itp. Mu-

gnąć zgodę władz na taki precedens,

wych, mianowicie polskiej w

według czasu kijowskiego.

krajów. Ostatnio nawiązaliśmy współ-

szę się pochwalić, że nazwa nagro-

że bilet na przedstawienie festiwalo-

Cieszynie Czeskim?

„Na dzień dzisiejszy udało nam

pracę z polska redakcja programu

- Mamy taką nadzieję. Ludzie

dy – złamany szlaban – jest mojego

we był na granicy traktowany jak za-

się uzyskać dobrą opinie wśród słu-

„Polskofalówka” z radio „Alise Plus” w

zaczynają rozumieć, że różnorod-

autorstwa. Rzucona przed laty, pół

proszenie, niezbędne wtedy do prze-

chaczy – mówi redaktor programu

łotewskim Dyneburgu”.

ność wzbogaca. Festiwal temu służył

żartem, na jakimś spotkaniu organi-

kroczenia granicy polsko-czechosło-

i służy. Staramy się szukać sym-

zacyjnym, przetrwała do dzisiaj. W

wackiej. Niestety, nie każdy, kto kupił

proGram o poLsce z r WneGo

biozy kultur. Lecz myślę też, że we

tym roku zostałem dyrektorem XXI

bilet, trafił do teatru – niektórzy pre-

współczesnej Europie grozi nam nie

edycji Festiwalu. Szukając odświe-

ferowali czeskie piwo. W pierwszej

zosTaŁ Wyr żniony

asymilacja mniejszości narodowych,

żenia jego formuły, postanowiliśmy

edycji Festiwalu uczestniczyło 6-8

na międzynarodoWym fesTiWaLu

lecz globalizacja. Młode pokolenie

zaprosić Ukrainę, teatr ukraiński. Sto

zespołów teatralnych. I każdy z nich

jest bardziej kosmopolityczne, niż

lat temu byliśmy w jednej monarchii

wystawił sztukę Václava Havla. Był

proGram W radioWych

ludzie urodzeni przed II wojną świa-

Austro-Węgierskiej, mamy wspólną

tylko Havel! Jak się spodziewaliśmy,

tową, czy też w latach 40. i 50. XX

historię, Jesteśmy różni, ale w tej

dla teatrów, artystów, krytyków taki

i TeLeWizyjnych

wieku. Niektórzy młodzi ludzie uwa-

żają siebie najpierw za Europejczy-

Trek. I chociaż pierwszą nagrodę jury

aNDrzeJ KoNKo

przyznało Polskiemu Radiu Białystok,

ków, dopiero na drugim planie są

jednak program rówieńskich Polaków

Program „Weekend z Polska ”

Polakami czy Czechami. Budzi to

zdobył dyplom za udział w Festiwalu

wziął udział w pierwszej edycji między-

niepokój starszego pokolenia. Kilka

oraz zaproszenie na kolejne edycje

narodowego festiwalu „Kalinowa Wy-

lat temu urodzona w Czeskim Cie-

„Kalinowej Wyspy – Polska”.

spa – Polska”. Uczestnicy Festiwalu to

szynie piosenkarka, z rodziny zaan-

Wyróżnienie wśród produkcji te-

około 40. dziennikarzy z Polski, Ukra-

gażowanej w działalność polskich

lewizyjnych otrzymali przedstawiciele

iny, Białorusi i krajów bałtyckich. Wśród

organizacji, występująca w Polsce,

rówieńszczyzny – Petro Midrichan

programów, które wzięły udział w kon-

w bardzo popularnym wówczas ze-

z ukraińskiej Telewizji Równe. Zaś

kursie „Kalinowa Wyspa – Polska” był

spole, w wywiadzie dla prasy powie-

wśród audycji radiowych – Sławomir

również program „Weekend z Polska”

działa, że jest jej właściwie obojętnie

Sawczuk z Polskiego Radia Białystok

Towarzystwa Kultury Polskiej w Rów-

czy jest Polką czy Czeszką, ważne,

za audycje ukraińskie.

nym im. Reymonta, na antenie Radio

kim jest jako indywidualność, jako

osoba. Może to wypowiedź skrajna,

Jakub matl (pierwszy od prawej) i Jerzy Kronhold (drugi od

lecz wskazuje, że dla młodych ważne

prawej) w trakcie festiwalu obcănského fóra i Solidarności

jest, żeby mniejszość narodowa nie

Polsko-Czechosłowackiej, Czeski Cieszyn, 1990 r.

zamykała się w sobie, w etnograficz-

nych ramkach, nie tworzyła czegoś

w rodzaju rezerwatu. Naszym celem

różnicy można znaleźć coś bardzo

monograficzny festiwal to był cieka-

jest doprowadzenie do takiej sytuacji,

wartościowego, można zmienić ste-

wy eksperyment, dla widzów jednak

żeby każdy zrozumiał, że żyje we

reotypy, zrozumieć sąsiada. Dlacze-

okazał się dość męczący. Dlatego w

współczesnej zjednoczonej Europie.

go wypadło na Lwów? Może dlate-

drugiej edycji zmieniliśmy założenie.

Jesteśmy tolerancyjni, wzbogacamy

go, że moje miasto Bielsko-Biała to

Festiwal miał stać się oknem wysta-

się nawzajem. Wielkość naszych

„zachodnie kresy” dawnej Galicji?

wowym na sąsiednią kulturę – sta-

polskich najwybitniejszych pisarzy

Ważniejsze było podobieństwo sytu-

raliśmy się zaangażować najlepsze

brała się również z tego, że wyrośli

acji: wielonarodowe tradycje, historia

polskie teatry, Czesi zaś – czeskie

oni w wielokulturowym otoczeniu, ro-

pełna konfliktów, uprzedzeń, ale też

i słowackie. I tak jest z pewnym

zumieli i doceniali kulturę sąsiadów,

niekiedy wzajemnych fascynacji…

modyfikacjami do dzisiaj. Staramy

Ukraińców, Białorusinów, Litwinów,

To bogactwo, a nie przekleństwo.

się pokazywać przedstawienia róż-

Żydów itd.

Ta sytuacja może być źródłem

nych gatunków, od klasycznych do

dobrej energii, jeśli na chwilę spoj-

awangardowych, zapraszamy teatry

We Lwowie Pan rozma-

rzymy na samych siebie okiem in-

prestiżowe i studenckie, młodzieżo-

wiał tylko z przedstawicie-

nego. Jeśli uznamy, że on też, tak

we, teatry z różnych obiegów kultury

lami teatru im. ł. Kurbasa,

jak my, ma prawo budować swoją

teatralnej. Szukamy propozycji, które

czy też nawiązał kontakty ze

tożsamość, może błądzić, jak my

przekraczają granice estetyczne, ro-

lwowskim polskim teatrem

błądzimy, może nie rozumieć nas, jak

bią nowy krok w sztuce. Na festiwa-

ludowym?

– Polski teatr ze Lwowa pozna-

my nie rozumiemy jego, może mieć

lach spotkały się dwie tradycje, dwie

łem jeszcze w 1991 roku. Organizo-

do nas pretensje, jak my do niego,

kultury – polska i czeska (oczywiście

waliśmy wtedy w Bielsku-Białej spo-

może… wybaczyć winy, jak my mo-

obecnie są również teatry słowackie

tkania teatrów polskich działających

żemy wybaczyć jemu. Szanując od-

i węgierskie). Te tradycje są bardzo

poza granicami kraju. W ramach

rębność, budujemy wspólnotę: ludzi

bliskie, ale też bardzo różne. Choćby

przygotowań trafiłem po raz pierwszy

doświadczających cierpienia, szuka-

z powodu tego, że Czesi są jednym z

do tego niezwykłego miasta i byłem

jących szczęścia i piękna. Teatr, jako

najbardziej ateistycznych krajów Eu-

przez kilka dni gościem tych wspa-

sztuka wspólnoty, sztuka spotkanie,

ropy, zaś Polska odwrotnie, bardzo

niałych ludzi, artystów z polskiego

nadaje się do takiego budowania

katolickim. I różnicę tę odczuwa się

teatru. Do dzisiaj wspominam tamten

znakomicie.

nawet w koncepcji grania aktorów.

pobyt. Teraz przyjechałem do Teatru

Wzajemne poznanie ludzi, rozbi-

W dyskusjach festiwalowych (pu-

im. Ł. Kurbasa w sprawie ich udzia-

janie narodowościowych uprzedzeń

blicznych i tych całkiem nieoficjal-

poszukujemy pracoWnik W

łu w XXI festiwalu i naradę na temat

jest bardzo ważnym aspektem naszej

nych) tłumaczymy sąsiadom naszą

sposobu szerszej prezentacji ukraiń-

działalności. Jest w tym coś z polity-

polską kulturę, np. dla czego tak są

Agencja pracy, działająca

skiej kultury teatralnej w ramach na-

ki, ale rozumianej głęboko – nie jako

dla nas ważne „Dziady” Adama Mic-

szego festiwalu. Rodzą się ciekawe

przestrzeń rywalizacji egoistów, ale

kiewicza. Analogicznie oni wyjaśnia-

na rynku Unii Europejskiej

pomysły…

jako metoda wspólnego budowania.

ją problemy i tradycję swojego teatru.

poszukuje celem przeszko-

Wybierając Lwów braliśmy też

Ale żeby coś wytłumaczyć obcemu,

- Dziękuję Panu za tak in-

lenia i zatrudnienia na kilku-

mi, wydanymi do 2005 roku.

pod uwagę fakt, że pracuje tu nasz

trzeba na chwilę wejść w jego skórę,

teresującą rozmowę. mamy

letnie kontrakty, pielęgniarki,

Zgłoszenia w formie ankiet na

kolega Jerzy Herma, oficjalnie kon-

zrozumieć jego sposób myślenia. Tak

nadzieję na spotkanie z te-

fizykoterapeutów,  lekarzy,

stronie: www.bcj-konsal-

sul, a prywatnie – „nałogowy” amba-

to działa, tak „łamiemy szlabany”. Dla

atrem z Bielska-Białej w maju.

sador festiwalu.

mnie ten festiwal to takie nieustanne

Występy polskich teatrów

opiekunki.

ting.eu. Kandydaci zostaną

Nie tylko rozszerzamy Festiwal

tłumaczenie.

i zespołów we Lwowie dla

Mile widziana, znajomość

powiadomieni o dalszej proce-

na nowy kraj, Ukrainę, ale również

Historia cieszyńskich festiwali

nas zawsze były i są bardzo

języka polskiego, preferuje-

durze telefonicznie lub pocztą

chcemy rozszerzyć program same-

– to historia liberalizacji i demokra-

ważnym wydarzeniem.

my absolwentów z dyploma-

elektroniczną.

go festiwalu. Myślimy nie tylko o

tyzacji życia w naszych krajach. Teraz