po katastrofie pod smoleńskiem

10

14 – 27 maja 2010 * Kurier Galicyjski

byŁem bLisko tej śmierci

ARTUR GóRSKI

Poseł na Sejm RP

Jakże byłem blisko tej śmierci.

Katyń leży 18 kilometrów od Smoleń-

ska. Gdy pociąg specjalny Warszawa-

Smoleńsk dotarł do stacji przezna-

czenia, był chłodny, sobotni poranek.

Wszyscy byliśmy podekscytowani.

Wielu posłów, a w dwóch wagonach

jechało nas około 60, po raz pierwszy

udawało się do Katynia. Ja także nie

widziałem jeszcze tego miejsca kaź-

ni polskich oficerów z 1940 r. Bardzo

przeżywaliśmy tę pielgrzymkę. Nie

wiedzieliśmy, że emocje, których do-

świadczymy, będą przez resztę życia

kojarzyły nam się z inną śmiercią, z

katastrofą samolotu pod Smoleń-

skiem, w której zginął Prezydent RP

To była naprawdę żałobna Msza św.

O krzesełko, na którym miał siedzieć prezydent, oparto flagę

Lech Kaczyński z małżonką i wszyst-

biało-czerwoną, a po chwili jeszcze wieniec przywieziony

mi krzesłami stały krzesła, na których

kimi członkami delegacji.

Oczywiście w pierwszej kolej-

przez posłów

mieli siedzieć uczestnicy delegacji.

ności wypadek kojarzono z mordem

Na każdym leżała kartka z imieniem

być przywożeni polscy oficerowie na

rzy pan, ale spadł samolot z prezy-

katyńskim. „Polacy nie mają szczę-

Pierwszy Katyń

i nazwiskiem, na krześle w pierw-

stację Gniezdowo, kilka kilometrów

dentem”. Nie uwierzyłem. Nie dotarło

Gdy dotarliśmy do katyńskie-

ścia do tej ziemi, przed siedemdzie-

szym szeregu z nazwiskiem Lecha

od Katynia. Ale byłem szczególnie

to do mnie, choć zdjęcia, które wła-

go cmentarza wojennego, już wiele

sięciu laty i teraz zginęła tu elita na-

Kaczyńskiego. Postanowiliśmy, że

przejęty, gdy czytałem nazwiska po-

śnie miałem zrobić, już nie zrobiłem.

osób czekało na wejście. Wszystkich,

rodu polskiego” – mówiono. Od razu

podczas Mszy św. pozostaną pu-

mordowanych żołnierzy. Wśród nich

Nie tylko ja nie uwierzyłem. Ludzie nie

którzy wchodzili, dokładnie spraw-

przyszły na myśl także dwie podobne

ste. Posłowie na każdym z krzeseł

znalazłem aż trzech o moim nazwi-

chcieli uwierzyć, nie mieściło im się to

dzał BOR. Wszak miał z nami być

tragedie: zabójstwo pierwszego pre-

położyli chorągiewki w barwach na-

sku, ale żaden nie pochodził z mo-

w głowie. Jakaś kobieta nakrzyczała

Prezydent RP, przez swą obecność

zydenta Polski Gabriela Narutowicza

rodowych. O krzesełko, na którym

ich stron rodzinnych. Wiedziałem

na mężczyznę, że rozpowiada takie

podnosząc rangę uroczystości. Przed

i zamach w Giblartarze na samolot,

miał siedzieć prezydent, oparto flagę

zresztą, że dziadek, który w 1939 r.

głupie, nie potwierdzone informacje.

wejściem każdy poseł dostał małą

którym leciał gen. Władysław Sikor-

biało-czerwoną, a po chwili jeszcze

walczył z armią niemiecką jako ułan,

Następna informacja była taka, że

chorągiewkę w barwach narodowych.

ski. Według oficjalnych ustaleń, kata-

wieniec przywieziony przez posłów.

całą wojnę przesiedział w niemieckim

owszem, był wypadek, ale tylko trzy

Pamiętam, że po drugiej stronie ulicy

strofa samolotu Sikorskiego nastąpiła

To był przygnębiający widok, którego

oflagu. Przeżył.

osoby zginęły. Wśród ludzi rosło za-

stały samochody OMON-u. Zastana-

z przyczyn technicznych, lecz część

nie sposób zapomnieć. Niektórzy po-

Tym razem w lesie katyńskim wy-

mieszanie i niepewność. Odzywały się

wiałem się, czy rosyjska specsłużba

okoliczności zdarzenia do dziś nie

słowie zabrali później z tych krzeseł

patrywałem żywych świadków tamtej

kolejne telefony z Polski. Podobno w

ma nas strzec czy pilnować, abyśmy

została wyjaśniona. Ale ta smoleńska

kartki z nazwiskami swoich zmarłych

śmierci, drzew, które miały siedem-

mediach już pojawiła się enigmatycz-

nigdzie się nie oddalali niezgodnie z

tragedia była znacznie większa, niż

tragicznie przyjaciół.

dziesiąt i więcej lat. Pamiętałem, że

na wzmianka o katastrofie samolotu

planem uroczystości. (Po drodze do

tamte. Uświadomiłem sobie, że w tej

To była naprawdę żałobna Msza św.

jeden kolega opowiadał o starym

pod Smoleńskiem z Prezydentem RP

Katynia chcieliśmy odwiedzić stację

katastrofie straciliśmy nie tylko głowę

Rozpoczął ją odgłos katyńskiego dzwo-

drzewie, które akurat miało rosnąć

na pokładzie. Potem kolejna informa-

Gniezdowo, gdzie z bydlęcych wa-

państwa, ale również więcej genera-

nu. Po Mszy nie było oficjalnych delega-

pomiędzy dwoma dołami. Jego ko-

cja. Potwierdzenie katastrofy, ale że

gonów wyładowywano polskich ofi-

łów, niż zamordowano w Katyniu.

cji z wieńcami. Wszystkie zostały zło-

rzenie na pewno czerpały soki z pol-

trzy osoby przeżyły. Czy wśród nich

cerów, ale był z tym pewien problem,

Nie widziałem jeszcze tylu wy-

żone całkiem „prywatnie”, w cichości.

skiej krwi. Miało się wrażenie, że cała

jest Lech Kaczyński? Bardzo szyb-

bo milicjanci długo nie chcieli się na to

szlochanych łez i takiego smutku na

Pamiętam, że gdy opuszczaliśmy

ziemia jest nią nasiąknięta. Dlatego

ko rozwiano moje nadzieje i innych

zgodzić.) Zauważyłem, że w pewnej

twarzach. Jakbyśmy utracili kogoś

Katyń, zza chmur wyszło piękne słoń-

nie zdziwił mnie widok ludzi, którzy na

uczestników uroczystości. Oficjalnie

chwili te samochody jeden po drugim

z najbliższych. Jadąc do Warszawy

ce. Wcześniej mówili, że może padać

obrzeżach cmentarza rozdzierali darń

potwierdzono fakt katastrofy i że nikt

zaczęły odjeżdżać w stronę Smoleń-

nie zdawaliśmy sobie sprawy, że na-

i każdy miał dostać pamiątkowy pa-

i wygrzebywali ziemię do torebek czy

nie przeżył.

ska. Nie wiedziałem wtedy, że pano-

sza rozpacz coraz szybciej i coraz

rasol katyński. Nie miałem głowy, by

pojemników. Chcieli przywieźć do Pol-

Niektórzy płakali jak dzieci, ktoś

wie milicjanci pojechali zabezpieczać

szerzej rozlewa się na cały kraj, po-

mój zabrać do pociągu.

ski okruchy świętej ziemi z Katynia.

dostał drgawek, inna osoba siadła w

miejsce katastrofy.

grążając go w żałobie. Naród utracił

odrętwieniu na zimnej ziemi. Niektórzy

Na teren katyńskiego cmenta-

swego ojca. Podobnie jak po śmierci

posłowie chcieli natychmiast jechać na

rza wojennego wpuszczono nas ok.

Ojca Świętego Jana Pawła II Polacy

Inna Polska

Drugi „Katyń”

Pociąg specjalny relacji Smoleńsk

Jeszcze jakieś 30 min. dzieliło

lotnisko pod Smoleńskiem lub wracać

godziny przed planowaną Mszą św.

przebudzili się na chwilę w swojej

– Warszawa wyruszył kilka godzin

nas od godziny, na którą planowano

do Warszawy. Ostatecznie zdecydo-

Czas, który dzielił nas od modlitwy,

religijności, tak teraz mieli szansę

wcześniej, niż początkowo planowa-

rozpoczęcie uroczystej Mszy św. Po

waliśmy się pozostać na Mszy św.,

postanowiłem przeznaczyć na do-

przebudzić się w swoim patriotyzmie.

no. Wszyscy jego pasażerowie ko-

zwiedzeniu polskiej części cmentarza

którą rozpoczynaliśmy z półgodzin-

kładne poznanie miejsca. Robiłem

Śmierć naszego papieża rozpoczęła

mentowali smoleńską tragedię. Zbie-

poszedłem zwiedzić część radziec-

nym opóźnieniem. Byliśmy w szoku

sporo zdjęć, by po powrocie poka-

dzieło odmienienia polskiego Naro-

raliśmy strzępy informacji, które do

ką. Tam spotkałem posła Antoniego

i podwójnej żałobie. Mieliśmy modlić

zać bliskim to święte dla Polaków

du. Czy śmierć naszego prezydenta

nas docierały i staraliśmy się złożyć

Macierewicza, który szedł w wielkiej

się za ofiary sprzed 70 lat i te sprzed

miejsce. Szczególnie przygnębiające

dokończy to dzieło? Czy Polacy obu-

z tego jakiś sensowny obraz wyda-

zadumie. Przez chwilę mu towarzy-

kilkudziesięciu minut. Wiedzieliśmy, że

wrażenie wywołują płyty metalu uło-

dzą się z tego snu, otrząsną z odrę-

rzeń. Nie było jednego scenariusza.

szyłem. Nagle ktoś do niego zadzwo-

jesteśmy tak blisko katastrofy, a nic nie

żone w kształcie dołów, w których

twienia i otworzą oczy? Wiem, że po

Emocje wciąż były na najwyższym

nił. Pan Antoni przystanął. Myślałem,

możemy zrobić, że wszystko jest już

leżały ciała pomordowanych ofice-

tej śmierci Polska nie będzie już taka

poziomie. Jakoś nie chciało się wie-

że to jakaś tajna rozmowa i nie chce,

tylko w rękach Boga.

rów. Także skłania do refleksji ory-

sama, jak wcześniej.

rzyć w wypadek, w błąd pilota, czy

bym słyszał jej treść. Po chwili pod-

Posłowie mieli zarezerwowane

ginalny radziecki wagon kolejowy z

www.artur-gorski.waw.pl

niską mgłę.

szedł do mnie i powiedział: „Nie uwie-

miejsca blisko ołtarza. Przed naszy-

czasów wojny; takimi wagonami mieli

papieski order św. sylwestra dla lwowskiego prawnika

na Ukrainie. Także dzięki niemu pań-

nauki i sztuki. Członkostwo w Zako-

Order Rycerski św. Syl-

KONSTANTY CZAWAGA

westra (Equester Ordo Sancti Si-

stwo ukraińskie zwróciło archidiecezji

nie Rycerzy św. Sylwestra łączy się

tekst i zdjęcie

lvestri Papae) – właściwie Rycerski

lwowskiej słynną kaplicę seminaryjną

z automatycznym przyznaniem oso-

Zakon Świętego Papieża Sylwestra

we Lwowie z freskami Rosena oraz

bistego szlachectwa i tytułu rycerza.

Lwowski prawnik Ihor Czop-

– ustanowiony przez Grzegorza XVI

kościół parafialny w Chyrowie koło

Order ma postać złotego emaliowa-

ko otrzymał papieski Order św.

w 1841 r. dla uczczenia papieża Syl-

Sambora.

nego krzyża maltańskiego, na awer-

Sylwestra. Uroczystość pod

westra I. W 1905 r. został połączony

Dyrektor kompanii prawniczej

sie widnieje wizerunek św. Sylwestra,

przewodnictwem arcybiskupa

z Zakonem Rycerstwa Złotej Ostrogi

„Sekvestr i Zakon” Ihor Czopko

a na rewersie napis: „1841 Gregorius

Mieczysława Mokrzyckiego

(Militia Aurata). Przyznanie orderu

w wywiadzie dla „Kuriera” powie-

XVI restituit”.

odbyła się 25 kwietnia po Mszy

jest równoznaczne z przystąpieniem

dział, że jest to tylko początek jego

Jednym z kawalerów tego odzna-

św. w bazylice metropolitalnej.

wać. Moim zdaniem, każda osoba

do Zakonu św. Sylwestra.

współpracy z metropolitą lwowskim

czenia jest Minister Kultury RP Bog-

Benedykt XVI wyróżnił Ihora

świecka, która wielbi Boga może

Członkostwo jest przyznawane

Mieczysławem Mokrzyckim. Przy-

dan Zdrojewski, któremu order nadał

Czopko za zasługi dla Kościoła

wiele zrobić według swoich sił i moż-

osobom świeckim, niekoniecznie ka-

pomniał, że do dziś nie zwrócono

papież Jan Paweł II, prof. Tadeusz

katolickiego na Ukrainie.

liwości. Zostałem tak wychowany po

tolikom (także protestantom i prawo-

Metropolita lwowski wręczając

jeszcze wielu świątyń i innych dóbr

Luty, rektor Politechniki Wrocławskiej,

chrześcijańsku przez mojego dziad-

sławnym, czasem niechrześcijanom

order powiedział, że dzięki pomocy

kościelnych katolikom i to nie tylko w

któremu order nadał papież Benedykt

ka, aby pomagać Kościołowi” – za-

za wybitne zasługi na rzecz ponty-

Ihora Czopko został m.in. załatwio-

archidiecezji lwowskiej, ale zwłasz-

XVI oraz Stefan Jurga, były Rektor

znaczył rycerz Orderu św. Sylwestra

cza na terenach wschodniej Ukrainy.

fikatu). Przyznawany jest także za

ny problem wiz dla księży i sióstr

UAM i podsekretarz stanu w Minister-

Ihor Czopko.

„Dlatego musimy nieustannie praco-

wybitne osiągnięcia w dziedzinach

zakonnych z zagranicy, pracujących

stwie Edukacji Narodowej.