17

Kurier Galicyjski * 14 – 27 maja 2010

kocham Ludzi i GLinę

niemożliwa blokada informacyjna.

Władza próbuje starego sposóbu –

Z ELŻBIETą STANHOPE, ar-

szukają „wiernych Polaków”, którzy

tystką ceramikiem, rozmawia

nie umieją nawet mówić po polsku,

MARTA SZTOKfISZ

i chcą postawić ich na czele Związ-

ku Polaków, zniszczyć organizacje

- 20 maja otwarcie Twojej

polskie od wewnątrz. W totalitarnym

wystawy w pięknym dworze

państwie władze nie mogą dopuścić,

w Pęcicach. „Jam dwór pol-

żeby działał wolny, demokratyczny

ski, co walczy mężnie i strze-

Związek Polaków. Proszę też pa-

że wiernie” – głosi napis na

ryzalicie frontowym elewacji.

miętać, że na Białorusi mieszka 200

Wokół rozciąga się park kra-

tys. Ukraińców i oni mają też swoje

jobrazowy z 9-hektarowym

problemy, o których nikt na razie nie

stawem. To była rodowa po-

pisze i nie mówi.

siadłość Marylskich – Two-

- Jak Pan widzi problemy

ich dziadków, rodziców – pa-

i miejsce Kościoła rzymsko-

triotów obdarzonych wielo-

katolickiego na Białorusi?

ma talentami. Dlaczego więc

- Dla mnie kardynał Kondrusie-

i kiedy wyemigrowałaś?

wicz to wielki autorytet moralny i dzia-

- Doceniasz napis? Wyrył go mój

łalność Kościoła rzymskokatolickiego

dziadek, Antoni Marylski, po pierw-

to również wielki autorytet moralny.

szej wojnie światowej, kiedy odbudo-

wał Pęcice zrujnowane przez wojska

Natomiast, nie jestem zadowolony po-

rosyjskie i niemieckie. Nasza rodzina

zycji Cerkwi prawosławnej, która jest

i cała wieś ocalały dzięki głębokim,

podporządkowana Patriarchatowi Mo-

obszernym piwnicom. W czasie dru-

skiewskiemu. Prawosławny egzarcha

giej wojny również były bezpiecznym

Białorusi jeździ razem z Łukaszenką

schronieniem.

przed wyborami i agituje, że „wszelka

Wyjechałam z Polski w latach

władza jest od Boga”. To profanacja!

sześćdziesiątych, zmęczona tamtym

To oznacza, że na Białorusi religia nie

ustrojem, przesłuchaniami w Pałacu

jest oddzielona od państwa.

Mostowskich, brakiem wolności.

- Jak Pan ocenia działal-

- Działałaś w opozycji?

ność mniejszości białoruskiej

Trudno uwierzyć, bo wydajesz

się być kobietą zabawy, a nie

w Polsce?

walki.

- Byłem w Białymstoku i jestem za-

- Wszystko przez moje upodoba-

Elżbieta Stanhope

dowolony z warunków, w jakich działają

nie do dobrego towarzystwa, do zaba-

organizacje Białorusinów w Polsce. Ale

wy. Bywałam gościem na przyjęciach

na mnie natura. To widać po ornamen-

stryjek Antoni Marylski z Matką Elżbie-

czy w Anglii miało znaczenie,

część Białorusinów w Polsce jest nadal

w ambasadach brytyjskiej i francuskiej.

tach na wazach, talerzach. W moim

tą Czacką. Nigdy się nie ożenił. Z re-

w czymś pomogło, przetarło

pod wpływem oficjalnej propagandy

I za to mnie ciągano. Nie wtajemnicza-

ogrodzie zobaczysz polskie kwiaty.

wolucyjnej Rosji przedostał się do Polski

emigracyjną ścieżkę?

z Mińska i dlatego mamy wśród Białoru-

- Jest atutem, nie ma co się oszu-

jąc rodziców w plany, skorzystałam z

Właśnie rozkwitły. Są fantastyczne,

i działał przez lata na rzecz niewidomych.

sinów w Polsce dużo łukaszystów (czyli

kiwać. Znajomości w Polsce m.in. list

możliwości wyjazdu do Anglii, gdzie

podobnie upaja mnie zapach ściętej

Szukał Boga, znalazł go w Laskach. Tuż

stronników prezydenta Łukaszenki). Są

polecający od sir Eric Berthoud – byłe-

poczułam się doskonale. W owych

trawy. Maluję ją.

przed śmiercią dostał święcenia kapłań-

to ludzie dezinformowani prze białoru-

go ambasadora Wielkiej Brytanii w Pol-

latach Londyn bawił się i cieszył, a ja

skie. Pamięć o nim jest wciąż żywa

- Z równą pasją tworzysz

sce, pomogły mi wejść w dobre kręgi.

ską propagandę państwową. Miałem

wraz z jego mieszkańcami.

w tym wyjątkowym miejscu.

swoje dzieła, jak żyjesz?

Z językiem nie miałam problemu, po-

- Oczywiście, cieszę się wszyst-

Przetrwały moje serdeczne związki

- Prosto z Pęcic trafiłaś do

spotkanie z tymi ludźmi i oni byli zdzi-

nieważ skończyłam filologię angielską

kim szaleńczo. Reaguję spontanicz-

z koleżankami z warszawskiego gim-

rozbawionego Londynu?

wieni, że faktycznie sytuacja na Biało-

na Uniwersytecie Warszawskim.

- Niezupełnie. Po wojnie wygnała

nie. Jestem optymistką, a ludzi i tę

nazjum żeńskiego. Niedawno spotka-

rusi nie jest taka, jaką ukazuje oficjalny

nas z Pęcic reforma rolna. Zamieszka-

moją glinę wręcz kocham. To bardzo

łam Bessie Karską-Radziwiłł. Pamięta

- Co Cię kształtowało jako

Mińsk. Podkreślę jeszcze, że prawosła-

liśmy z rodzicami i dwiema siostrami

szlachetne medium. Kiedy odkryłam

mnie z balu u Czetwertyńskich w Aninie

artystkę, co teraz Cię inspi-

wie w Polsce jest absolutnie nie takie,

na Saskiej Kępie – w dwóch kawaler-

ceramikę, z podziwem spostrzegłam,

– w jednej łazience zrzuciłyśmy grube

ruje?

jak prawosławie na Białorusi. Tam jest

- Dom, rodzice. Obydwoje byli ar-

kach, które papa – malarz portrecista

jakie daje pole do rozwoju wyobraźni.

swetry i majtki, włożyłyśmy sukienki.

prawosławie moskiewskie.

tystami i pięknymi ludźmi, co też miało

– dostał od tworzącego się Związku

To był pierwszy bal w maturalnej klasie

- Wracasz do Pęcic jako

znaczenie, ponieważ jestem estetką.

Artystów. Było biednie, ale wesoło,

na zaproszenie rodziców Czetwertyń-

artystka. Co czujesz?

Niespotykany (a dla nas

Do niczego mnie nie zmuszali, byli to-

serdecznie. Radziliśmy sobie, jak kto

- Zatoczyłam krąg. Na chwilę

skich, a przedtem składkowe prywatki.

niezmiernie miły) był aspekt ję-

lerancyjni, obdarzeni polotem. Mama,

umiał. Podczas studiów pracowałam

wracam tutaj, do tego magicznego

Skromne, ale bawiliśmy się wesoło.

zdolniejsza od papy, po ślubie zajęła

u Metodystów, uczyłam angielskiego

miejsca, gdzie spędziłam szczęśliwe

zykowy spotkania z S. Szusz-

- Dlaczego zajęłaś się ce-

się domem i córkami. Po wojnie papa

i tak się usamodzielniłam.

dzieciństwo. Do wspomnień rodzi-

ramiką artystyczną, a nie na

kiewiczem. Cały swój wykład

z trudem utrzymywał rodzinę ze sprze-

ców, zapachów, kolorów, nastrojów.

- Nauczycielką zostałaś z

przykład malarstwem – sztu-

profesor wygłosił w języku

daży obrazów, ale dawał mi poczucie

Niezapomnianych.

konieczności, bo w Wielkiej

ką bardziej pasującą do damy

polskim, choć z wyczuwalnym

wolność, akceptacji, rozumiał brak ta-

Brytanii trudno się utrzymać

- Jakie prace pokażesz?

z takim rodowodem?

akcentem. Prawdopodobnie

lentu do matematyki, rozbudzał wraż-

- Pan Marek Jutkiewicz, właściciel

- Najpierw malowałam ikony, stu-

z malarstwa, garncarstwa?

nie chciał przed ukraińskim

liwość na sztukę.

- Wylądowałam w Wielkiej Bryta-

dworu, zaprosił mnie do Polski i zorga-

diując najlepszy podręcznik z tej dzie-

audytorium mówić po rosyj-

nii z dwudziestoma dolarami w kie-

nizował wystawę oraz wydał towarzy-

dziny, ale znużyła mnie hieratyczność,

- Twoja ceramika jest ra-

sku. Tylko na kilka pytań od-

szeni, a ponieważ z czegoś trzeba

szący jej katalog. Jestem wzruszona i

powtarzalność motywów: dzieciątko

dosna. Wazy, talerze są w

powiadał w tym języku. Kilku

żyć, uczyłam języka polskiego dy-

wdzięczna mu za ten gest. Zapraszam

zawsze po prawej, kolory według ka-

żywych, mocnych kolorach.

odpowiedzi udzielił również w

plomatów i handlowców, szykujących

wszystkich 20 maja. Pokażę kilkadzie-

nonu, małe pole do inwencji. Kupiłam

Czyje wnętrza zdobią, kto się

języku białoruskim.

się do pracy w naszych placówkach.

siąt waz, przygotowanych na tę okazję.

piec do wypalania ceramiki i poszybo-

nimi cieszy?

- Myślisz chyba, że są dekoracją

Za audycje o literaturze w radiu BBC

Wiele motywów ozdobnych to inspira-

wałam ku wolności w sztuce.

w arystokratycznych posiadłościach?

kupiłam pierwszy piec do wypalania

cja podróżami. Przez wiele lat wprost

Na zakończenie spotkania dyrektor

- Wielu artystów, np. Kos-

Kilka tak, ale większość sprzedaję przy

gliny i perły barokowe – nieregularne.

szaleńczo zwiedzaliśmy z mężem cud-

sakowie, to Twoi antenaci.

A. Juzwenko poinformował obecnych,

okazji wystaw. Moje prace kupują rów-

Pracuję w nich całe życie, bo mnie

ne zakątki Europy, Azji, obu Ameryk.

Geny dały o sobie znać.

że od stycznia udało się mu pozyskać

nież znajomi, niektóre rozdaję przyja-

rozświetlają, rozpraszają mrok.

Wystawię też talerze z ornamentami

- Nie święci garnki lepią. Trzeba

dla pracy we Lwowie młodą osobę, ab-

ciołom – także z Polski. Sprawdzę, czy

roślinnymi. A przede wszystkim będzie

tylko rozwinąć zdolności, jakie dostali-

- Dobre pochodzenie do-

solwentkę Uniwersytetu Warszawskie-

są też w Laskach, które zakładał mój

miłe towarzystwo z Polski i ze świata.

śmy przy urodzeniu. Wielki wpływ ma

staje się jak posag. Ciekawe,

go panią Wiktorię Malicką. Ona obec-

nie pełni funkcję przedstawiciela Wro-

Kasza – ChLuba nasza

cławskiego Ossolineum we Lwowie.

„Jest ona łącznikiem, który ma ułatwić

HALINA PłUGATOR

waszą współpracę, nadać rytmiczno-

ści i intensywności spotkaniom Osso-

można było zliczyć chętnych do po-

wami czy mlekiem – według przepisów

się Festiwal Kaszy, otwarto Miastecz-

Niedawno w prastarym

lińskim” – powiedział A. Juzwenko. Na

częstowania się tą starosłowiańską

dawnych i współczesnych. Marzeniem

ko Rzemiosł, zaproszono rzeźbiarzy,

Kamieńcu Podolskim odbył

najbliższe miesiące są zaplanowane

potrawą.

organizatorów jest przekształcenie im-

a nawet zorganizowano wycieczki

się festiwal Kaszy.

kolejne spotkania. 25 maja tematem

W imprezie uczestniczyli kucha-

Festiwal Kaszy stał się swego

prezy w ogólnoukraińską oraz „tournee

ekstremalne w opancerzonym sa-

spotkania będą polsko-niemieckie re-

rze z Kamieńca Podolskiego oraz ich

rodzaju inauguracją nowego sezonu

z kaszą” po zamkach Ukrainy.

mochodzie terenowym – brzegami

koledzy z Lwowskiego Stowarzysze-

lacje. 28 czerwca przyjedzie już nam

turystycznego. W mistrzowskim przy-

Jurij Sawin, krajoznawca oraz pre-

Smotrycza”. Ołeg Demczyk, zastępca

nia Kucharzy, a także ponad dwa ty-

rządzaniu i doprawianiu jednej z ulu-

zes Klubu Fotografików „Spojrzenie”

mera Kamieńca Podolskiego mówi,

znany historyk prof. Andrzej Nowak,

siące gości. W ciągu dnia kasze były

bionych potraw ścigało się ponad dzie-

powiedział „Kurierowi Galicyjskiemu”:

że na ten rok zaplanowano organiza-

znawca Rosji, stosunków polsko-ro-

przyrządzane w ogromnych kotłach.

sięciu kucharzy. Każdy z gości mógł

„Podoba się nam, że ostatnio przed-

cję trzydziestu różnorodnych imprez i

syjskich, autor cenionych publikacji na

Z jednego z nich można było nakarmić

spróbować tej odmiany kaszy, którą

stawiciele władz Kamieńca Podol-

projektów. Festiwal kaszy jest jednym

ten temat. Zaś we wrześniu cofniemy

150 osób. Jednak tego było za mało.

lubi najbardziej: gryczanej, jęczmien-

skiego oraz przedsiębiorcy organizują

z nich. Należy pamiętać, że każdego

się bardziej w głąb wieków – tematem

W jednym kotle kaszę gotowano dwu,

nej, ryżowej, jaglanej. Były podawane

wiele różnorodnych imprez z udziałem

roku do Kamieńca Podolskiego przy-

spotkania będzie kultura starożytnej

a nawet trzykrotnie, ponieważ nie

ze skwarkami, cebulą, serem, warzy-

mieszkańców miasta i turystów. Odbył

jeżdża 220-240 tys. turystów.

Grecji.