oczami młodzieży

26

14 – 27 maja 2010 * Kurier Galicyjski

„pomyleniec Lwowski” danuta skaLska (część i)

1983-1984 Uniwersytet Jagielloń-

MAłGORZATA BERNACKA

Scenariusze kabaretowe

ski – Kraków /Wydział Filozoficzno-

MARTYNA CIEŚLIK tekst

i estradowe

Historyczny

zdjęcia MARIAN PYREK

o tematyce lwowskiej:

Instytut Socjologii – Studium Po-

2006 „KRESY – PAMIĘĆ – TĘSK-

oraz archiwum rodzinne

dyplomowe

NOTA”; 2005 „Ta – joj, Europo!”; 2004

DANUTY SKALSKIEJ

1986-1986 Kijowski Państwowy

„Big brother – contra „Pacałycha”;

Jesteśmy dwiema zwykłymi dziew-

Lingwistyczny Uniwersytet /Instytut

2002 „Ta – joj, Ameryko!”; 1998 „Tylko

czynami ze Śląska, a dokładnie z Ka-

Językoznawstwa i Literatury, Studium

w Mrągowie”; 1996 „Serce batiara”;

towic. Jedna z nas, Martyna ma 14

Podyplomowe/

1993 „Bal u cioci Bańdziuchowej”;

lat i uczęszcza do Gimnazjum nr 2 w

W 1968 r. została nauczycielką

1989 „Ni ma jak Lwów”.

Katowicach, natomiast Małgosia ma

j. rosyjskiego i muzyki i szybko zdo-

Były też scenariusze i produkcja

lat 15 i uczy się w Gimnazjum nr 2 w

była sobie wielkie zaufanie i sympa-

filmowa i telewizyjna.

Chorzowie. Jak wszystkie dziewczyny

tię uczniów. W tamtych latach, kiedy

Dlaczego mówią o niej z wielką ser-

w naszym wieku, lubimy śmiać się i żar-

pewne tematy stanowiły tabu – na

decznością: „POMYLENIEC LWOW-

tować, a naszą pasją jest śpiew, taniec

lekcjach i spotkaniach we własnym

SKI”? Bo jest osobą pozytywnie zakrę-

i step. Obie od wielu lat należymy do

domu opowiadała o trudnych kartach

coną na tym właśnie punkcie i człowie-

zespołu wokalno-tanecznego „Ychtis”,

naszej historii: o Katyniu, wypędzeniu,

kiem, działającym z ogromną pasją.

który w swoim repertuarze wśród wielu

Sybirze i prawdziwym obliczu „przy-

Ta pasja rodzi w niej wiele inicja-

innych utworów, ma również piosenki

jaźni polsko-radzieckiej”. W tamtych

tyw. I tak: stała się współzałożycielem

lwowskie, które poznałyśmy dzięki

czasach był to akt odwagi, ale ufała

„Światowego Kongresu Kresowian”,

pani Danucie Skalskiej. To ona na-

swoim uczniom, a oni to doceniali.

w którym pełni funkcję rzecznika i pre-

uczyła nas lwowskiego „Bałaku” i za-

Nikt jej nigdy nie zakapował. Wy-

zesem założonego przez siebie w

szczepiła w nas fascynację jedynym

chowankowie pani Danusi do dzisiaj

1988 r. „Towarzystwa Miłośników Lwo-

w swoim rodzaju miastem – Lwowem,

cenią ją za wspaniałą postawę, kiedy

wa”, zrzeszającego blisko 3 tysiące

zaraziła lwowskimi piosenkami, ale

narażając się na przykre konsekwen-

członków. Nieustannie bierze udział

także związaną z nimi historią, zapro-

cje, nawet utratę pracy, pozwoliła ca-

w różnych akcjach, takich, jak: ratowa-

wadziła na Cmentarz Łyczakowski

łej klasie opuścić lekcje, aby w dzień

nie Cmentarza Orląt Lwowskich, stała

i Orląt Lwowskich i nauczyła – że trze-

pierwszej wizyty Papieża Jana Pawła

pomoc charytatywna Polakom na Kre-

ba być ciekawym świata i swojej ojczy-

II w Polsce mogli oddać się modlitwie

sach i dzieciom śląskim we współpra-

stej historii, dlatego w naszej ocenie

i uczestniczyć w spotkaniu z Wielkim

cy ze Związkiem Ślązaków w Ameryce

jest najlepszą kandydatką do konkursu

Rodakiem.

Północnej, a od 1997 r. działając jako

„Szukamy bohatera”.

Postawa życiowa pani Danuty jest

pełnomocnik w Komitecie Pomocy

Nasza bohaterka, pani Danuta

nacechowana patriotyzmem i rzad-

Niepełnosprawnym Dzieciom w Polsce

Skalska urodziła się 25.06.1945 roku

ko dziś spotykanym poszanowaniem

z siedzibą na Florydzie, którego jest

Danuta Skalska jako nastolatka

we Lwowie, ale wkrótce będąc jesz-

własnych korzeni. Była jednym z zało-

współzałożycielem wraz z Czesławem

cze małym dzieckiem wraz z rodziną

Kowalewskim z Florydy. Organizuje

musiała opuścić swoje miasto. Zgod-

wyjazdy niepełnosprawnych dzieci

nie z postanowieniami Konferencji jał-

na bezpłatne leczenie operacyjne w

tańskiej (4-11 luty 1945), miasto Lwów

Shriners Hospital (USA), akcje huma-

zostało włączone do ZSRR (Ukraiń-

nitarne na rzecz pomocy Polakom na

ska SRR), a jego polską ludność wy-

Kresach, koncerty charytatywne, kolo-

siedlono. Odtąd Lwów dorastał wraz

nie letnie dla najbiedniejszych polskich

z nią i stawał się marzeniem, aby

dzieci z Kresów i ze Śląska, na które

kiedyś tam powrócić. Rodzice stale

miałyśmy okazje również pojechać.

opowiadali o Lwowie i im była starsza,

Jest także radną RM Bytomia i dzien-

tym chciała więcej o nim wiedzieć, ale

nikarzem, redaktorem „Lwowskiej Fali”

sporo lat musiało jeszcze upłynąć za-

w Polskim Radiu w Katowicach.

nim mogła zobaczyć Królewskie Sto-

Pokonywane w okresie PRL-u

łeczne Miasto Lwów, które od 1991 r.

przeszkody i trudności były nie lada

weszło w skład niepodległej Ukrainy.

wyczynem, chociaż dzisiaj nam trud-

Po latach pani Danuta wspomina w

no to sobie uświadomić słuchając

krótkim opowiadaniu „Mój Bytom –

opowieści pani Danuty o szarej rze-

mój Lwów”: Nasz był kufer. Najważ-

czywistości tamtych lat. A wszystko,

niejszy mebel w domu. Najważniejszy

co robiła i nadal czyni dla swojego ko-

– bo ze Lwowa.

chanego rodzinnego miasta i dla ludzi

– Niedługo będziemy wracali. –

oczekujących pomocy ma też trwały

Wyjaśniał tato, kiedy pytałam, dlacze-

ślad w życiu zawodowym i twórczości

go nie rozpakowuje go do końca. Sta-

publicystycznej.

wiał mnie na tym kufrze i tłumaczył,

że jeszcze trochę, że wpierw muszę

Publikacje, scenariusze,

ciut urosnąć i, że dopiero wtedy wró-

wydawnictwa, odczyty

Rok 1950..., a może 1952? Danusia Skalska – ta wyższa. I śląska babcia Maryjka, i siostra

cimy z powrotem do Lwowa.

2006 – do nadal – redagowanie

Danusi, Krista – jej „lipling”. I Pyjter, ten z kopertą

– Cóż to za miasto, ten Lwów? –

„Lwowskiej Fali” w Polskim Radiu Ka-

życieli nauczycielskiej „Solidarności”

Gdzie są te uszy na ścianach i dla-

lat później od 1992-1997 pracowała jako

Myślałam po dziecinnemu. – Pewnie

towice

i działaczem Komitetów Obywatel-

czego o tym bajecznym Lwowie nie

dyrektor w tym samym Domu Kultury, w

musi być niezwyczajne, takie jak z baj-

2006 – Scenariusz spektaklu mul-

skich. W czasie stanu wojennego or-

wolno głośno śpiewać?

którym uczyła się sztuki aktorskiej jako

ki. Nie mogło być inaczej, skoro dzień

timedialnego: „Mózg na ścierce – czy-

ganizowała akcje pomocy dla interno-

Z Ryszardem Mosingiewiczem póź-

dziecko. Chciała skończyć studia aktor-

w dzień rodzice o nim mówili. A kiedy

li dwa łyki Ameryki” (premiera 20. XII.

wanych i ich rodzin m.in. dla Zenona

niejszym „Szczepciem”, w pamiętnym

skie, jednak życie pokierowało ją inną

przychodziła niedziela i zjeżdżała z

2006 Opera Śl. – Bytom)

Pigonia, późniejszego posła na Sejm

1989 roku, współzałożycielem kabaretu

drogą. Pamiętając słowa swojego taty,

Gliwic rodzina na czele z moją mamą

2005 – do nadal. Szkoły średnie

I kadencji.

„Pacałycha ”, poznali się w pierwszej

który powtarzał – patrz na moje spraco-

chrzestną, dla swej krągłości zwa-

w Katowicach, Myszkowie, Będzinie

Pani Danuta Skalska od kilkudzie-

klasie szkoły podstawowej i rychło zna-

wane ręce – robiła wszystko żeby zdo-

nej ciocią Bańdziuchową – no to był

i Bytomiu

sięciu lat działa na rzecz społeczeństwa

leźli wspólną pasję: odkrywanie historii

być gruntowne wykształcenie:

Lwów, Lwów i tylko Lwów. Z ogniem

Cykl odczytów: „Polska na Kre-

i przyświeca jej ważny cel, aby uchro-

i piosenek o ukochanym rodzinnym

1963-1964 Uniwersytet Jagielloń-

w oczach wszyscy opowiadali o nie-

sach

mieście, skąd pochodzili. Mała Danusia

ski – Kraków /Wydział Filozoficzno-

zwykłych miejscach w tym niezwykłym

2004 – Wydanie polskie książki

nić od zapomnienia tradycje

w wieku dziesięciu lat rozpoczęła swoją

Historyczny

mieście… Słuchałam tego z zapartym

„Mózg na ścierce, czyli dwa łyki Ame-

i kulturę Kresów Wschodnich

przygodę z teatrem w Teatralnym Studiu

1964-1965 Polskie Towarzystwo

tchem i w wyobraźni wędrowałam

ryki”

i jednocześnie pielęgnować

Młodzieżowego Domu Kultury w Byto-

Ekonomiczne /Studium Ekonomiki

wraz z nimi. Były łzy… i niezmienne:

2003 – Wydanie amerykańskie

różnorodność kulturową re-

gionu. Prowadzi akcje edukacyjne

miu. Ogromnym przeżyciem pani Danusi

Przemysłu

Daj Boże, na następny rok będziemy

w/w publikacji

wśród młodzieży, ale żeby trafić do serc

w wieku nastolatki były występy na sce-

1966-1968 Studium Nauczyciel-

z powrotem w DOMU... ..A potem za-

2006-2002 – Panorama Polska –

nie tylko Kresowian uczy i bawi publicz-

nie Opery i to doświadczenie miało duże

skie – Cieszyn /Wydz. Wychowania

czynali śpiewać...

Edmonton; Gazeta Lwowska – Lwów;

ność poprzez Kabaret „Pacałycha”, dla

znaczenie w jej dalszym dorosłym życiu.

Muzycznego

Ciiiiii.... – uciszał ojciec, kiedy ktoś

Polonian Echo – Floryda Cykl repor-

którego również sama pisze scena-

Danuta Skalska, tak jak my, dorastała

1975-1979 Uniwersytet Śląski –

z rodziny rozochocił się i śpiewał zbyt

taży z życia Polaków na Kresach

riusze i występuje jako aktorka w roli

w zespole, śpiewając i tańcząc, jednym

Katowice /Wydział Filologiczny Filolo-

głośno – i dodawał zaraz: – Ściany

1996 – Kongres Polonii Amery-

„Cioci Bandziuchowej”.

słowem wychowywała się w nim. Wiele

gia Rosyjska

uszy mają. Nie mogłam tego pojąć.

kańskiej – Okręg Floryda, Instytut im.