przegląd wydarzeń

6

15 – 28 czerwca 2010 * Kurier Galicyjski

poLska dypLomacja na Wschodzie –

konferencja W charkoWie

opracował

bez wątpienia sprzyjało nawiązaniu

KONSTANTY CzAWAGA

kontaktów pomiędzy uczestnikami

TERESA DUTKIEWICz

obrad, przybyłymi z różnych państw,

zdjęcia

i co w wielkiej mierze było zasługą

organizatorów. Perfekcyjnie przy-

W dniach 4-6 czerwca szereg

gotowana konferencja, stojąca na

ważnych imprez w Charkowie uświet-

wysokim poziomie merytorycznym,

niło obchody 85-lecia ustanowienia

stała się jednym z najważniejszych

Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej

wydarzeń naukowych bieżącego

w tym mieście, w okresie II Rzeczy-

roku.

pospolitej (1924 r.) i 15-lecia funkcjo-

Posiedzeniom towarzyszyło sze-

nowania obecnej placówki. Przybyło

reg ważnych wydarzeń. W murach

wielu dyplomatów polskich, wśród

Uniwersytetu im. W. N. Karazina

nich Ambasador RP w Kijowie – Jacek

otwarto wystawę „Historia polskiej

Kluczkowski, Konsul Generalny RP w

Uczestnicy konferencji i dyplomaci

służby dyplomatyczno-konsularnej”

Brześciu – Jarosław Książek, Kierow-

oraz prezentującą polskie książki,

nik Wydziału Konsularnego Ambasady

znajdujące się w zbiorach uniwersy-

RP w Kijowie – Edward Dobrowolski,

teckiej biblioteki, uroczyście otwarto

tylko zaistniała ona w powszechnej

Konsul Generalny RP we Lwowie –

siedzibę Centrum Polskiego oraz

świadomości, ale i by miała jak naj-

Grzegorz Opaliński, Konsul Generalny

odsłonięto tablicę pamiątkową, po-

wyższą pozycję na arenie międzyna-

RP w Łucku – Tomasz Janik, Radca-

świeconą Sewerynowi Potockiemu,

rodowej.

Minister w Ministerstwie Spraw Zagra-

jednemu z założycieli uczelni.

Wektor wschodni polskiej po-

nicznych RP – Aleksander Wasilewski.

Uroczystości uświetniło wielkie

lityki zagranicznej jest bez wątpie-

W obchodach uczestniczyli: prezes Fe-

wydarzenie kulturalne, które ścią-

nia tym, jakiemu należy poświęcać

deracji Organizacji Polskich na Ukrainie

gnęło wielu melomanów, mieszkań-

wiele uwagi. O problemach dwu-

– Emilia Chmielowa, prezes Uczonych

ców Charkowa, jakim był 5 czerwca,

dziestolecia wojennego wciąż nie

Polskich Ukrainy – prof. Henryk Stroń-

w Teatrze im. Tarasa Szewczen-

wiemy wiele, nadal analizowane

ski, przedstawiciele polskich stowarzy-

ki uroczysty koncert, z udziałem

są kolejne dokumenty, odkrywane

szeń z Ukrainy i Białorusi (ZPB) oraz

Krzysztofa Pendereckiego, który zo-

fakty z przeszłości, głośno można

duchowieństwo rzymskokatolickie na

Tablicą na budynku NKWD, upamiętniającą zamordowanych

stał zorganizowany przez Konsulat

mówić o tym, co długie lata prze-

czele z biskupem charkowsko-zapo-

w jego murach oficerów Wojska Polskiego

Generalny RP w Charkowie wraz z

milczano. O działaniach dyploma-

roskim Marianem Buczkiem. Imprezę

Akademicką Orkiestrą Symfoniczną

tów w powojennej rzeczywistości,

zaszczycili swoją obecnością: prze-

Charkowskiej Filharmonii i Akade-

zdeterminowanej przez zależność

wodniczący Charkowskiej Obwodowej

mickim Kameralnym Chórem im.

od Moskwy, podczas charkowskich

Administracji Państwowej Michaił Do-

Wiaczesława Pałkina.

obrad, niejednokrotnie można było

bkin, inni przedstawiciele administra-

cji miejskiej i obwodowej.

Dla naukowców najważniejszą

częścią charkowskich spotkań były

obrady Międzynarodowej Konferen-

cji Naukowej „Polska dyplomacja na

Wschodzie XX – początku XXI wieku”,

której organizatorem obok Konsulatu

Generalnego RP w Charkowie był rów-

nież Charkowski Narodowy Uniwersy-

tet im. W. N. Karazina, Stowarzyszenie

Uczonych Polskich Ukrainy w Kijowie,

W Teatrze im. Tarasa szewczenki w Charkowie odbył się uro-

Instytut Historii i Stosunków Międzyna-

czysty koncert z udziałem Krzysztofa Pendereckiego

rodowych Uniwersytetu Warmińsko-

dowiedzieć się rzeczy dotąd niezna-

6 czerwca, po Mszy św. w kate-

Mazurskiego w Olsztynie. Swoistą in-

Pomnik ofiar Zbrodni Katyńskiej na Cmentarzu ofiar Totali-

nych. Natomiast tematy, dotyczące

drze charkowskiej, uczestnicy konfe-

auguracją konferencji była prezentacji

taryzmu w Charkowie – Piatichatkach

pracy placówek dyplomatycznych

rencji i szacowni goście złożyli kwia-

przygotowanej wcześniej publikacji

w rzeczywistości geopolitycznej,

ty pod tablicą na budynku NKWD,

„Polska dyplomacja na Wschodzie

większe emocje, choć zainteresowa-

tematyka była rozległa, co wydatnie

jaka nastała po rozpadzie Związku

upamiętniającą zamordowanych w

w XX – początkach XXI wieku” pod

nie w obu przypadkach było ogromne,

wskazuje – jak szerokim pojęciem

Radzieckiego, wskazały zarówno

jego murach oficerów Wojska Pol-

redakcją Henryka Strońskiego i Grze-

co być może wynika z dystansu impli-

jest dyplomacja, będąca orężem po-

na sukcesy, jak i problemy, z jaki-

skiego oraz pod pomnikiem Ofiar

gorza Seroczyńskiego. Autorami refe-

kującego radykalizm ocen, chociażby

lityki zagranicznej państwa i jednym z

mi przychodzi im się borykać oraz

Zbrodni Katyńskiej na Cmentarzu

ratów są przedstawiciele 13 polskich

względem poczynań wywiadu pol-

najistotniejszych instrumentów budo-

na konieczność podejmowania w

Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie –

uniwersytetów, zajmujących się w

skiego II Rzeczypospolitej, o czym w

wania stosunków międzynarodowych.

imieniu Polski działań względem,

Piatichatkach. Była to chyba najbar-

ostatnich latach problematyką, zwią-

sposób niezwykle interesujący mówił

Działalność Konsulatu w Charkowie

boleśnie przez długie dziesięciole-

dziej przejmująca i głęboko reflek-

zana z polską dyplomacją, naukowcy

prof. Henryk Ćwięk, prowokując ogni-

przedstawili: pani konsul Anita Stasz-

cia doświadczanej, mniejszości pol-

syjna część charkowskiego spotka-

ukraińskich ośrodków badawczych w

stą dyskusję. Nie brakło jej wszakże

kiewicz, prof. Andrzej Bonusiak i dr

skiej na Wschodzie. Jak podkreślił

nia, którą zakończyło zwiedzenie

Charkowie, Kijowie, Doniecku i Dnie-

i po wystąpieniach prof. Macieja Mro-

Andrzej Michalski, natomiast do pla-

w przedmowie do publikacji „Polska

muzeum Narodowego Kompleksu

propietrowsku, a także przedstawi-

za, który nakreślił stosunek polskiej

cówek we Lwowie, Odessie, Mińsku,

dyplomacja na Wschodzie XX – po-

Memorialnego „Wzgórze Marszałka

ciele polskiej służby dyplomatyczno

dyplomacji wobec zbliżenia pomię-

Moskwie czy na Litwie odnieśli się

czątku XXI wieku” profesor Stroń-

Koniewa”, gdzie prócz ekspozycji,

– konsularnej.

dzy Watykanem a ZSRR w latach

między innymi: dr Agnieszka Sawicz,

ski: „Sukcesy polskich dyplomatów

poświęconej roli Charkowa w wojnie

Podczas posiedzenia plenarne-

1918 – 26, dra Witalija Rosowskiego,

prof. Tomasz Cisielski, prof. Mikołaj

na Wschodzie (…) będą wyznacz-

lat 1941 – 45 znajdują się ekspona-

go, zaplanowano niezwykle intere-

mówiącego o poczynaniach polskich

Iwanow, prof. Aleksander Smoliński

nikiem regionalnej pozycji Polski,

ty z Muzeum Powstania Warszaw-

sujące wystąpienia rektora charkow-

dyplomatów w obronie Kościoła

czy dr Krzysztof Sidorkiewicz, a pro-

jej miejsca w Unii Europejskiej”.

skiego, przedstawiające Polaków

skiej uczelni, profesora Wila Bakiro-

rzymskokatolickiego czy prof. Jana

blemy bieżące, związane z opieką

Można mieć nadzieję, że do umac-

na frontach II wojny światowej.

wa, profesora Henryka Strońskiego z

Rzońca, który przybliżył zagadnienia

nad mniejszością Polską naświetliła

niania tego miejsca przyczynią się

UWM w Olsztynie i Stowarzyszenia

związane z polsko – radzieckim ukła-

mgr Hanna Paniszewa ze Związku

zarówno spotkanie w Charkowie,

Chyba każdy ma świadomość, iż

Uczonych Polski Ukrainy, rektora

dem o nieagresji z 25 lipca 1932 roku.

Polaków na Białorusi. Żywo analizo-

jak i obszerna książka pod redakcją

bez służby konsularno-dyplomatycz-

Uniwersytetu w Mariupolu Kostan-

Atmosferę na tory swobodniejsze

wano zarówno sytuację najnowszą,

Henryka Strońskiego i Grzegorza

nej niemożliwie jest sprawne funk-

tyna Bałabanowa, radcy – ministra

wprowadziła mgr Barbara Klimczyk,

przedstawioną między innymi przez

Seroczyńskiego. Przybliżą one wie-

cjonowanie państwa. W przypadku

Aleksandra Wasilewskiego oraz kon-

przedstawiając dyskutantom politycz-

młodych naukowców: dr Katarzynę

dzę w kwestii działań polskiej dyplo-

Polski, kierunek wschodni działań

sulów – Grzegorza Opalińskiego ze

ną karykaturę dwudziestolecia mię-

Jędraszczyk czy mgra Zbigniewa

macji na tym newralgicznym dla niej

dyplomatów stał się szczególnie

Lwowa i Jarosława Książka z Brze-

dzywojennego.

Cierpińskiego, jak i procesy, związa-

odcinku, a także zainspirują tak do

ważny już od momentu powrotu

ścia. Prezentowane referaty budziły

Trzeba tu jednak podkreślić, że

ne z pracą dyplomatów w początkach

dyskusji nad tym problemem, jak

Rzeczpospolitej na mapę świata w

gorące dyskusje uczestników spotka-

atmosfera zarówno obrad, jak i spo-

XX wieku.

i do dalszych jego badań.

1918 roku, kiedy to rozpoczęto trwa-

nia i pod względem merytorycznym,

tkań w kuluarach była nie tylko wyjąt-

Stosunek do zagadnień odległych

kG

jące do dziś dzień zabiegi, by nie

prezentowały najwyższy poziom. Ich

kowo twórcza, ale i sympatyczna, co

czasowo wydawał się przy tym budzić