15

Kurier Galicyjski * 15 – 28 czerwca 2010

miasta. Są dziurawe jezdnie, dziura-

dobrze, zostały podpisane porozu-

sce panowała wtedy „małyszomania”

wicz jest tu chyba w sześciu różnych

tom wiedzę o polskim Lwowie. To, co

we chodniki. Konieczna jest naprawa

mienia. Okres euforii… Wszyscy na

i Maciek zrobił stronę internetową,

miejscach, popiersia, figury. Chopin,

na swojej stronie umieszczę, może

tych dróg. Unosi się zapach, który

„hura” zapisywali się do Solidarności

poświęconą Adamowi Małyszowi. Po-

Słowacki… Warto to utrwalić i poka-

czytać każdy, gdziekolwiek jest, jeśli

świadczy o tym, że wody w mieście

i ja tak samo. Ale prócz słusznych po-

myślałem, że to wstyd, że są strony

zać, że coś takiego jest, bo pewnego

tylko ma dostęp no Internetu. Kosz

jest za mało. Ogromna ilość samo-

stulatów w działalności związkowców

o Małyszu, a Lwów ma takie „byle co”

dnia może zginąć...

takiej publikacji jest bardzo niewielki,

chodów na wąskich ulicach, czyli

było widać również niestety, wiele

w Internecie. Zacząłem więc stopnio-

głównym problemem jest czas, a nie

- Jakie ma Pan hobby?

niedostosowany transport, konieczne

prywaty .

wo, siermiężnie swoją „lwowską inter-

- Główne hobby – to de facto –

finanse. Bardzo sobie cenię Internet.

moim zdaniem jest więc ograniczenie

netową dłubaninę”.

Lwów. Wypełnia mi ono prawie cały

- Jak Pan postrzegał wte-

- Czy Pan bezpłatnie udo-

wjazdu samochodów do centrum. Ar-

Na początku zrobiłem materiał

wolny czas. Mam mnóstwo książek

dy Lecha Wałęsę?

stępnia materiały ze swojej

chitektura piękna, ale sypiąca się. Są

- Mówiąc szczerze, wtedy impo-

o zamordowanych profesorach, bo

o Lwowie, lecz ciągle szukam tego,

strony?

niektóre obiekty wyremontowane po-

nowali mi inni przywódcy: Andrzej

ta sprawa nie była wówczas po-

co się pojawia na rynku czy w anty-

- Oczywiście bezpłatnie, nawet

rządnie, inne – powierzchownie.

Gwiazda, Bogdan Lis i Anna Wa-

wszechnie w Polsce znana. Później

kwariatach, nieustanie uzupełniam

jeżeli kupuję jakieś archiwalne publi-

Bardzo mnie drażnią liczne nowe

lentynowicz. Oni mówili logicznie,

przyszła kolej na materiały o histo-

wiedzę. Czasami czytam to samo ileś

kacje, które publikuję na stronie inter-

tablice „przyklejone” na budynkach,

konsekwentnie. Gwiazda był człowie-

rii Lwowa, zamieściłem też trochę

tam razy. Cierpię, bo do Lwowa nie

netowej. Niech jak najwięcej ludzi wie

gdzie „głowa” wystaje z muru i pod

kiem wykształconym, inżynierem, był

zdjęć z mego bogatego archiwum fo-

mogę pojechać zbyt często, jest to dla

o Lwowie! Młodzież, która przyjeżdża

nimi tekst, że np. w tym domu w la-

zahartowany w różnych dyskusjach.

tograficznego z lat studenckich. I tak

tach 1905-1906 mieszkał przez trzy

Lech Wałęsa wypadł wtedy w moich

stopniowo skanowałem co ciekaw-

miesiące jakiś działacz ukraiński. Jest

oczach gorzej od tamtych, ale on z

sze materiały, dokładałem… Były ta-

to pewien dowód na bytność ukra-

kolei porywał tłumy. Role mieli bar-

kie lata, że codziennie, po pracy, trzy

ińską tutaj, ale gdyby zechcieć upa-

dzo różne. Wałęsa był takim „zapal-

lub cztery godziny spędzałem przy

miętnić również słynnych Polaków,

nikiem”.

uzupełnianiu tej strony.

mieszkających we Lwowie, to na wie-

W Stoczni strajkowałem przez

Są tam też rzeczy unikatowe, nie

lu kamienicach byłoby tych „polskich

dwa pierwsze dni, po ogłoszeniu sta-

publikowane nigdzie indziej: na przy-

głów” kilkanaście albo kilkadziesiąt.

nu wojennego, w grudniu 1981 roku,

kład wspomnienia koleżanki prof. Szy-

Pewnie by to w ogóle wyglądało tra-

dopóki siłą nie usunęło nas stamtąd

balskiego – pani Wandy Niemczyckiej,

gicznie. Ale jak się czyta jakiekolwiek

ZOMO. Przez pewien czas zakład

córki byłego rektora Akademii Wete-

przewodniki, w których jest opisane

był zamknięty, po kilku tygodniach

rynaryjnej, która posiadała dar pięk-

kto mieszkał w jakim domu, prawie

nastąpiła weryfikacja przepustek i po-

nego pisania. Pisała krótkie wspo-

każdy dom w centrum jest domem

wrót do pracy. Potem szarzyzna lat

mnienia na temat Lwowa z czasów

osób zasłużonych, przede wszystkim

osiemdziesiątych. Nic się nie działo,

jej dzieciństwa i młodości, związane

Polaków, bo to oni stanowili przez kil-

jedna wielka „beznadzieja”. Świat

z jej życiem. Takiego Lwowa, miasta

kaset lat, zanim ich stąd nie wygna-

szedł do przodu, a my byliśmy po-

dynamicznego, światowego, weso-

no, ponad 50% mieszkańców Lwowa

zbawieni dostępu do informacji, do

łego, życzliwego, jakże polskiego,

(poza tym Żydzi – około 30% i Rusini

różnych programów telewizyjnych,

ale jednocześnie wielokulturowego

około 16%). Jest to zacieranie, likwi-

do wolnej prasy, brak było poczucia

– z egzotyką żydowskich, rusińskich,

dowanie na siłę polskich śladów – to

wolności, brak kontaktu z nowocze-

ormiańskich mieszkańców ja już nie

mnie też denerwuje. „Wsadzanie” na

sną zachodnią techniką komputero-

miałem okazji poznać. Więc, przed-

Cmentarzu Łyczakowskim (mającego

wą. Tkwiliśmy w siermiężnym komu-

wojenne i wojenne wspomnienia

na dodatek status muzeum) ukra-

nistycznym skansenie.

pani Wandy dają okazję wyobrazić

ińskich „lokatorów” do zabytkowych

Ale mimo wszystko, nie był to dla

sobie to miasto sprzed powojennej

polskich grobowców. Zbudowanie

mnie beznadziejnie stracony czas.

masowej wymiany ludności polskiej

panteonu Strzelców Siczowych przy

Wtedy właśnie się ożeniłem, urodziły

na ukraińską, sprzed wymordowania

wejściu na Cmentarz Orląt – to mnie

się dzieci, więc zajmowałem się ro-

przez hitlerowskich oprawców jednej

też denerwuje. Jest przecież piękna

dziną. W latach 90. trochę to wszyst-

trzeciej jego populacji – stu tysięcy

ich kwatera na Cmentarzu Janow-

ko ruszyło, bo już była wolność. Z ko-

lwowskich Żydów.

skim, zbudowana w 1934 roku, jesz-

lei, mój zakład zaczął coraz gorzej

- Czy Pan pisze również

cze za czasów polskich. Co przeszka-

finansowo funkcjonować. Większość

teksty, które są umieszczane

dzało, żeby tam zrobić panteon? Tam

naszej produkcji – statki pełnomor-

na tej stronie internetowej?

są pochowani Strzelcy Siczowi, nie

skie – eksportowaliśmy do Związku

- Sam piszę niewiele. Były to

musieli być przenoszeni. Dla mnie to

Radzieckiego. Jak niektórzy mówili,

wspomnienia z podróży do Lwowa,

by było naturalne. Ale i tak Lwów ma

przerabialiśmy zielone na czerwone:

jednak potem się do tego zniechęci-

tyle uroku…

kupowaliśmy za dolary, sprzedawa-

łem. Zamieszczam ciekawe rzeczy,

Życzę Polakom, mieszkającym

liśmy za ruble. Produkcja z dnia na

które gdzieś znajdę. Kupuję przeróż-

mnie, mieszkającego w Gdańsku cała

do Lwowa, jest zafascynowana tym

we Lwowie, aby sukcesem zakończy-

dzień przestawała być opłacalna. W

ne leopolitana na aukcjach interne-

wyprawa. Moim hobby generalnie

miastem. Wiem o tym po moich sy-

ła się ich wieloletnia batalia o zwrot

połowie lat 90. moja stocznia ogłosiła

towych. Korzystam też z ofiarności

jest historia jako taka, powszechna

nach. Mówili, że takiego klimatu jak

parafii rzymskokatolickiej kościoła

upadłość, zacząłem szukać innej

i życzliwości Lwowian. Od syna pro-

i Polski.

we Lwowie, nie ma nigdzie w Polsce.

św. Marii Magdaleny, prawem kaduka

pracy. Zostałem w stoczni jedynie na

fesora fizyki Politechniki Lwowskiej

Z wykształcenia jestem informaty-

Nie chodzi o klimat w sensie mete-

przekształconego w „Budynek muzyki

pół etatu.

Wojciecha Rubinowicza dostałem

kiem, ale z zainteresowania – humani-

orologicznym, chodzi o duch miasta,

organowej i kameralnej”, by pomyśl-

np. niedawno program Politechniki

stą. Oprócz tego – turystyka i ogrod-

o ten „genius loci” Lwowa. Mimo, że

- Na czym polegała Pana

nie rozwijały się polskie inicjatywy

Lwowskiej z 1934 roku. Wymienione

nictwo.

w Gdańsku mieszkam od ponad 30.

praca w stoczni Gdańskiej?

społeczne we Lwowie: teatr, radio,

- Przez pierwsze kilkanaście lat

są w nim nazwiska wykładowców,

lat, dopiero jak przyjeżdżam do Lwo-

- Zawodowo pracuje Pan

harcerstwo, sport, zespoły muzyczne,

była to techniczna obsługa dużych

plan studiów na poszczególnych wy-

wa, to czuję się jak w domu. Średni

jako informatyk?

by Polacy nie czuli się tam jak intruzi,

systemów komputerowych. Ukoń-

działach, wymagania egzaminacyj-

- Tak. Od 1979 roku, przez 30 lat

syn wraz z przyjaciółmi wybrał się na

lecz pełnoprawni obywatele.

czyłem na Politechnice Lwowskiej

ne, wyposażenia laboratoriów. Są to

pracowałem w Stoczni Gdańskiej, tam

studencką eskapadę do Lwowa, na-

Jak najserdeczniej pozdrawiam

kierunek – elektroniczne maszyny

rzeczy ciekawe i unikatowe. Wyszła

gdzie rodziła się „Solidarność”.

stępnie do Budapesztu i na koniec do

wszystkich lwowskich znajomych i przy-

liczące, na wydziale automatyki. Zaj-

co prawda, książka wspomnieniowa

Pragi. I cóż się okazało? Nie „oklepa-

- Jak od środka wyglądały

jaciół, od najwcześniej urodzonych

mowałem się serwisem komputerów,

o Politechnice, wydana w 1993 roku,

na” Praga, nie ogromny Budapeszt,

te strajki?

– wychowanych w przedwojennym

czyli ich konserwacją i naprawianiem.

ale jest to wydanie już nieosiągalne

- Na początku był pewien strach.

a Lwów właśnie zrobił na nich naj-

Lwowie, którzy pozostali tam jako

W latach 90. naprawianie nie było już

ze względu na niski nakład i brak

Nie wiadomo było jak zachowa się

większe wrażenie i tu chcą ponownie

strażnicy dóbr narodowych, poprzez

takie potrzebne, więc zajmowałem

wznowień. Wiele materiałów nade-

władza. Po trzech pierwszych dniach

przyjechać.

średnie pokolenie, które mimo so-

się mikrokomputerami od początku

słali mi: pan Marian Kłapkowski, pani

strajku, spełnione zostały pierwsze

Nie jestem rewizjonistą, nie jestem

wieckich szykan potrafiło zachować

ich istnienia w Polsce, a także siecia-

Danuta Łomaczewska, pani Malina

postulaty, które przedstawił komitet

zwolennikiem odbierania Ukraińcom

czysty język polski, kulturę i tradycję

mi komputerowymi, zaś od kilku lat

Kuczyńska, pan Tadeusz Kardasz.

strajkowy, czyli – poważna podwyż-

Lwowa. Realia jakie są, takie są. Jed-

narodową, po młode pokolenie, które

kierowałem służbą informatyczną w

Pierwszym domyślnym medium

ka płac dla stoczniowców, zwolnienie

nak mamy tutaj swoje ogromne osią-

pomimo masowego exodusu więk-

stoczni, która nota bene, została dwa

informacyjnym dla młodzieży, dla

więźniów politycznych i postawienie

gnięcia – i w architekturze, i w nauce

szości młodzieży do obecnej Polski,

lata temu kupiona przez ukraiński

osób młodszych jest Internet. Szu-

pomnika dla ofiar Grudnia 1970 r.

i w kulturze. Jak się spojrzy na listę

swoją aktywnością na niwie działal-

koncern ISD Donbas.

kając informacji na ten czy inny te-

Wszyscy rozeszli się do domów. Ja

naukowców, artystów czy polityków –

ności patriotycznej we Lwowie daje

Obecnie jestem administratorem

mat, sięgają najpierw tam. Jeżeli coś

pojechałem do rodziców (wtedy jesz-

związane ze Lwowem co drugie, co

nadzieję na przyszłość.

systemu informatycznego w spółce

zainteresuje ich bardziej, szukają

cze byłem kawalerem), zadowolony,

trzecie nazwisko. Nie można powie-

Pozdrawiam też serdecznie cały

polsko-szwajcarskiej. Jest to nowo-

materiałów drukowanych. Internet

że jest podwyżka, że to koniec straj-

dzieć o Lwowie, że jest to ukraińskie

zespół redakcyjny i wydawcę „Kuriera

czesny system zarządzania firmą –

jest to de facto – wielki pojemnik

ku. Część pracowników, pod kierow-

miasto. Mówili mi to nawet Ukraińcy,

Galicyjskiego”, czasopisma bardzo

rejestrujący transakcje materiałowe,

informacyjny, jakby worek, gdzie

nictwem Wałęsy, została w stoczni.

pracujący w Stoczni Gdańskiej. Lwów

wartościowego, aktualnego i ambit-

finansowo-księgowe, kontakty z klien-

się wrzuca różne rzeczy: dobre i złe,

Zablokowali bramę, żeby ludzie nie

zostawił w naszej historii wiele śladów

nego, którego każdy kolejny numer

tami itp. To jest moja rola obecnie, od

wartościowe i powierzchowne. Nie-

mogli wychodzić. Okazało się, że to

i to czuć w tym mieście. Co prawda,

czytam z wielkim zainteresowaniem,

pół roku.

którzy porównują go do śmietnika.

nie wszystko, że trzeba walczyć dalej

stopniowo te ślady polskości są za-

a którego numery widziałem w ofercie

Pośród dostępnych w kioskach i skle-

o inne sprawy. Wtedy dopiero pojawi-

cierane. Są skuwane z fasad kamie-

- Jaki Lwów chciałby Pan

wielu kiosków z prasą we Lwowie.

pach czasopism, książek czy filmów

ło się 21 postulatów i od poniedziałku

nic polskie orły, są coraz liczniejsze

widzieć? Czego życzyłby Pan

również można – i to w przewadze

był kolejny strajk. Przez pewien czas

nowe ukraińskie tablice poświęcone

- Dziękuję za rozmowę. Do

jego mieszkańcom?

- Przede wszystkim życzę miesz-

– znaleźć rzeczy bezwartościowe,

też byłem w stoczni. To były nerwowe

Ukraińcom, którzy tu mieszkali. Nie

zobaczenia po raz kolejny we

kańcom Lwowa porządku. Na każdym

obsceniczne, wulgarne. Pozostaje

czasy, człowiek nie był wolny od lęku.

wiadomo jak długo utrzymają się po-

Lwowie.

kG

kroku widoczna jest dekapitalizacja

kwestia wyboru. Ja oferuję Internau-

Na szczęście wszystko skończyło się

stacie naszych wieszczów? Mickie-