25

Kurier Galicyjski * 15 – 28 października 2010

kuLa ziemska zNa papkiNa

JuLiA łOKieTKO

tekst i zdjęcia

Zapytaliśmy Wiesława Hołdysa,

Wszyscy znamy „Zemstę”

dlaczego wybrał właśnie Papkina.

Aleksandra fredry. Wielu z

„Józef Papkin jest postacią uniwersal-

nas czytało tę komedię, wielu

ną, którą każdy zrozumie. W każdej

oglądało ją na scenie teatral-

kulturze jest przecież postać żołnierza

nej lub w kinach, mamy oczy-

samochwała – trochę błazna, trochę

wiście na myśli świetną jej

szulera, trochę gracza, a w istocie

interpretację Andrzeja Wajdy.

tragicznego człowieka, którego nawet

Tak więc, co w tej sztuce jest

pogrzeb jest wzruszającą farsą” – wy-

tak atrakcyjnego dla widza?

jaśnia reżyser.

Z pewnością plastyka języka

Podsumowanie całości projektu

sprzyja lekturze, dowcipne na-

jest pozytywne. Tego zdania są jak

wiązania do klasycznej trady-

uczestnicy, tak i organizatorzy. „Zro-

cji kształtują obrazowość, jed-

biliśmy dobrą pracę. Widać tu dosyć

nak jest coś poza tym. A może

wyraźną kooperację polsko-ukraiń-

ktoś? Nie wiem, jak Państwa,

ską. Zawsze przy takich projektach

ale moją ulubioną postacią w

zawiązują się kontakty interpersonal-

„Zemście” jest właśnie Józef

ne miedzy ludźmi, co jest korzystne w

Papkin. Ten drobny oszust,

trakcie współpracy miedzy naszymi

poeta, niezgrabny kochanek

narodami. Ze swej strony podkreślę,

romantyczny, gracz, obieży-

że nasz teatr już jakiś czas zajmuje

świat i nieszczęśnik „otruty

się realizacja projektów międzynaro-

w lampce wina”, jest przyczy-

dowych i jest zawsze otwarty na nowe

ną naszych łez w drgawkach

propozycje” – podsumowuje Wiesław

śmiechu lub we wzruszonym

Hołdys.

zamyśleniu. Stał się on też

głównym i jedynym bohaterem

plenerowego  polsko-ukraiń-

skiego spektaklu „Ludzie Go-

ścińca – Papkin i inni”.

Aleksander fredro,

a ukraina

Autor „Zemsty” jest związany z

ziemią współczesnej Ukrainy w spo-

sób szczególny. Tu się urodził u stóp

Karpat, tu mieszkał w Beńkowej Wisz-

ni i we Lwowie, tu pozostawił po sobie

wiele pamiątek. Należący niegdyś do

rodziny Fredrów dworek w Beńkowej

Wiszni, jest obecnie rewitalizowany

nie tylko architektonicznie. Na jego

odrodzeniu w sensie kulturalnym i hi-

storycznym zależy tak osadzonemu

tam Wiszniańskiemu Kolegium, jak

i Willi Decjusza, która opiekuje się

kompleksem pałacowym i przepro-

wadza jego inwentaryzacje w ramach

nak pokazać wielość osobowości na-

Dla ciekawskich, postanowiliśmy

swego programu konserwatorskiego.

Zemsty i nie tylko. Rezygnując z ca-

spektaklu „Ludzie Gościńca – Papkin

szego bohatera” – wyjaśnia Wiesław

podać kilka dodatkowych informacji,

Właśnie krakowskie Stowarzyszenie

łej fabuły dramatu, postanowiliśmy

i inni”. Drugą część warsztatów prze-

Hołdys.

dotyczących  najbliższych  planów

zaproponowało Teatrowi Mumerus

zbadać gdzie Papkin był przedtem,

niesiono do Pałacu Fredrów w Beńko-

Podczas warsztatów, młodzież

Teatru Mumerus i dworku Fredrów w

objąć to miejsce polsko-ukraińskim

gdzie był potem i gdzie włóczy się

wej Wiszni, na Ukrainie. Była to swego

polska i ukraińska starała się uczyć od

Beńkowej Wiszni. Zacznijmy od teatru.

projektem edukacyjnym w ramach

teraz. Przeczytaliśmy z młodzieżą

rodzaju rewizyta i młodzież ukraińska

siebie nawzajem i poznawać kultury

Tym razem Mumerus przygotowuje

programu UE „Młodzież w działaniu”.

„Zemstę”, nawet mieliśmy ukraińskie

z chęcią wykonywała rolę gospodarzy,

narodowe partnera. Owoce tej pracy,

się do współpracy z Francuzami, więc

Reżyser Wiesław Hołdys tak komentuje

tłumaczenie sztuki. Na warsztatach

pokazując rodzinne miejscowości. Tam

pod czujnym okiem reżysera, zostały

wkrótce odbędą się edukacyjne warsz-

pomysł: „Zastanawiałem się, jaki temat

zajmowaliśmy się jednak wyłącznie

też, 10 września, odbył się drugi pokaz

wcielone w spektakl. Zjawiły się tu hu-

taty teatralne Kraków-Lion. Owocem

lub postać zainteresuje tak Polaków,

postacią Papkina. Zależało nam na

spektaklu. Na podwórko Muzeum Hi-

culskie pieśni, wiele też replik aktorów

ich ma być spektakl „Gry i zabawy”,

jak i Ukraińców. Stwierdziłem, że taką

tym, by każdy aktor stworzył sobie

storycznego we Lwowie Papkin zawitał

przetłumaczono na język ukraiński.

poświęcony roli tych miłych zjawisk

postacią jest hr. Aleksander Fredro, a z

własny wizerunek. Chociaż mieliśmy

12 września i oczywiście nie ominęli-

Echo międzynarodowe i międzykultu-

w kulturze światowej. Z początkiem

jego dorobku najbardziej naszym celom

scenografa, większość kostiumów

śmy okazji by się z nim zapoznać. Z

rowe najwyraźniej uwydatniło się pod-

grudnia natomiast, w krakowskim te-

pasuje „Zemsta”. Pozwolę sobie przy-

wykonali sami młodzi ludzie”. Jak wie-

nim, lub raczej z nimi, gdyż spełniło

czas groteskowego pogrzebu Papkina,

atrze odbędzie się premiera „Drogi do

pomnieć drogim Czytelnikom, iż pierw-

lu z widzów, interesowało nas dlacze-

się najskrytsze marzenie fredrowskie-

kiedy to w korowodzie pogrzebowym

ósmego kwadratu” – spektaklu, opo-

sze wydanie książkowe komedii miało

go reżyser powielił postać Papkina.

go bohatera i włoski dworek muzeum

brzmiała jedna pieśń w dwu językach.

wiadającego o drodze pionka szacho-

miejsce właśnie we Lwowie w 1838 r.

„Jest to postać, która ciągle odbija się

był w tym dniu wprost „zaludniony

Organizatorom zależało na tym,, żeby

wego, który po pewnych perypetiach

w lustrach. W ten sposób chcieliśmy

Papkinami”. Ciężko niektórym wi-

partnerzy z Ukrainy trochę poznali pol-

staje się w końcu królową. Tymczasem

pokazać wewnętrzną dialektykę bo-

dzom było zrozumieć znaczenie i cel

ską kulturę, zwłaszcza twórczość A.

pałac Fredrów w Beńkowej Wiszni

Papkin przekracza granice

Warsztaty teatralne zgromadziły

hatera, jakim jest Papkin i w ten spo-

tego wrzasku, jęku, biegania, śpiewu,

Fredry, związanego przecież z ziemią

przygotowuje się do prezentacji sukni

młodzież polską, zaprzyjaźnioną z

sób wzbogacić jego recepcję przez

tańca, recytacji, korowodów i histerii.

ukraińską. Wiesław Hołdys ze swą

Zofii Fredro, żony hr. Aleksandra.

krakowskim teatrem Mumerus oraz

widzów. Wiadomo, że jeśli w jedną

Papkinami byli starsi i młodsi, Polacy

jego ekipą postarał się osadzić twór-

studentów weterynarii Wiszniańskie-

postać wciela się kilku aktorów naraz,

i Ukraińcy, kobiety i mężczyźni. Na

czość autora „Zemsty” w Rudkach,

Projekt został zrealizowany w

go Kolegium Lwowskiej Narodowej

to każdy pokazuje ją w innym świe-

pytanie, dlaczego właśnie tak potrak-

Beńkowej Wiszni, Lwowie – tam, gdzie

ramach programu Unii Europejskiej

Akademii Rolniczej. Pierwszą ich

tle, przez co ta postać zyskuje. Każdy

towano należącą już do klasyki ko-

od wieków zamieszkuje obok siebie

„Młodzież w działaniu”, a patronat nad

część przeprowadzono w Krakowie, a

Papkin w naszym spektaklu jest inny,

medię A. Fredry, odpowiada reżyser

ludność polska i ukraińska. Duże wra-

nim na terenie Ukrainy, objął Konsul

29 sierpnia w Ogrodach Willi Decju-

unikalny. Z założenia wiemy, że niby

Wiesław Hołdys: „To jest teatralna gra

żenie zrobiło na uczestnikach też mia-

Generalny Rzeczypospolitej Polskiej

sza odbyła się premiera plenerowego

jest to jeden człowiek. Chciałem jed-

z Papkinem, wykonujemy tu teksty z

sto Brunona Schulza – Drohobycz.

we Lwowie.

Genius loci

Bruno Schulza z tej okazji zawitali

literacką Iwana Franki – mówi Adam

JOANNA DeMciO

Dorota Janiszewska z Ministerstwa

Chłopek,  dyrektor  drohobyckiego

tekst i zdjęcie

Kultury i Dziedzictwa Narodowego,

Centrum.

Przemyskiej pod-

dr Jan Musiał, dr Jan Wolski z Uni-

Tym razem wspólnie omawia-

czas otwarcia se-

- Kresy – to słowo zrobiło

wersytetu Rzeszowskiego, dr Marta

no szczegóły naszego kresowego

minarium droho-

zawrotną karierę. Państwo,

Trojanowska, dr Halina Szulgan.

dziedzictwa. A omawiać jest co. W

byckiego.

mieszkający tutaj, uczący ję-

„Dziedzictwo kul-

Ogólnoukraińskie Koordynacyjno-Me-

końcu ten specyficzny język i nie-

zyka, literatury polskiej, po-

tury polskiej pograni-

todyczne Centrum Nauczania Języka

zwykłe pejzaże ukształtowały takich

winniście być szczególnie

cza polsko – ukraiń-

i Kultury Polskiej w Drohobyczu oraz

mistrzów jak Mikołaj Rej, Andrzej

dumni, ponieważ jesteście

skiego” to temat sesji

przemyskie Muzeum współpracują

Chciuk, Stanisław Vincenz czy Iwan

dziedzicami kultury polskiej,

naukowej, która od-

już od ponad 10 lat.

Franko. Bo przecież kultura kresowa

która to właśnie tu miała

była się w Przemyślu

- Razem ufundowaliśmy tablicę

to i polska, i ukraińska, i żydowska,

swoje początki – mówił Ma-

i Drohobyczu 24-26

pamiątkową Rajmunda Jarosza, te-

i łemkowska. Właśnie ta różnorod-

riusz  Olbromski,  dyrektor

września. Do miasta

raz pracujemy nad polską spuścizną

ność stanowi jej siłę.

Muzeum Narodowego Ziemi