img
ku europie! razem! razem!
8
29 października – 15 listopada 2010 * Kurier Galicyjski
Wsp LNe dziedzicTWo kuLTuroWe –
odNaWiamy Wsp LNym WysiŁkiem!
W 2011 roku dostaniemy praw-
dopodobnie finansowanie w kwocie
400.000 złotych. Obecnie złożono nam
10 ofert – wśród nich wybierzemy kilka
najważniejszych nagrobków – tyle, na
ile pozwolą środki finansowe. Współ-
praca polskich i ukraińskich konserwa-
torów układa się bardzo dobrze, zespół
jest bardzo zgrany. Na cmentarzu zale-
głości są ogromne, a ich uzupełnienie
JURiJ SMiRNOW
potrzebuje wieloletniej pracy i bardzo
tekst i zdjęcia
znacznego finansowania”.
Dr Janusz Smaza podziękował
„Kurier Galicyjski” stale informuje
swoim konserwatorom za sumienną
swych czytelników o pracach reno-
pracę, następnie powiedział: „Celem
wacyjnych polskich i ukraińskich kon-
prof. Jerzy Petrus
naszego projektu jest renowacja nie tyl-
serwatorów na terenie Lwowa. Jest
ko polskich nagrobków na Cmentarzu
to jeden z najbardziej widocznych
Łyczakowskim. Wybieramy nagrobki
przykładów współpracy polsko-ukra-
Polsko-ukraińska komisja na Cmentarzu Łyczakowskim
ze względu na stan ich zachowania
ińskiej, tak potrzebnej we wszystkich
(często awaryjny), wartość artystyczną
dziedzinach życia naszego miasta.
i naukową oraz to, kim była pocho-
Tego rodzaju przedsięwzięcia pod-
wana osoba. Mamy ciężką sytuację
kreślają świadomość wspólnej historii
finansową. Projekt jest wspólny, lecz
i dziedzictwa kulturowego obojga na-
wsparcie finansowe otrzymujemy jedy-
rodów, budują nowe mosty współpra-
nie od strony polskiej. O pomoc finan-
cy i przyjaźni. Te wspólne prace po-
sową prosimy też stronę ukraińską.
równać możemy do troski rodziców o
Prawie wszystkie nagrobki, za które
dziecko. Tym dzieckiem jest wspólne
się bierzemy, są w katastrofalnym sta-
dziedzictwo, jego zachowanie i utrzy-
nie. Przykro patrzeć na ich niszczenie.
manie w odpowiednim stanie.
Obecnie nie mamy na wszystko pie-
Jesień jest właściwą porą do
niędzy, a za 5-10 lat części nagrobków
podsumowania wyników sezonu prac
już nie będzie”.
konserwatorskich 2010 r. W tym celu
Dyrektor Igor Hawryszkiewicz
Odrestaurowany pomnik na
zebrała się we Lwowie polsko-ukraiń-
podziękował wszystkim, kto brał i bie-
grobie rodziny Wittwerów
ska komisja. Zadaniem jej było prze-
prowadzenie oceny poziomu prac już
wykonanych i określenie perspektywy
działań na 2011 r. Podstawowe wspól-
ne prace konserwatorskie na terenie
miasta prowadzono na Cmentarzu
Łyczakowskim, w Katedrze Ormiań-
skiej i w Katedrze rzymskokatolickiej.
Pracom komisji przewodniczył Ja-
Dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Minister-
cek Miler, dyrektor Departamentu
stwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Jacek Miler (od
Dziedzictwa Kulturowego Ministerstwa
lewej)
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
(MKiDN) RP. W skład komisji weszli:
pracownik Departamentu Dziedzictwa
Ochrony Dóbr Kultury Obwodowej
Kulturowego MKiDN RP Jakub Ber,
Administracji we Lwowie oraz władz
z-ca dyrektora Zamku Królewskiego
miejskich Lwowa, a ze strony polskiej
na Wawelu prof. Jerzy Petrus,
przez przedstawiciela MKiDN RP.
dyrektor Zarządu Ochrony Środowiska
Prace na Cmentarzu Łyczakow-
Historycznego Lwowskiej Rady Miej-
skim finansowane były w latach 2008-
skiej i główny konserwator Lwowa
2010 z funduszy programów Ministra
p. Lila Onyszczenko, prezes
Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP
Stowarzyszenia Ochrony Zabytków
„Dziedzictwo Kulturowe” i „Ochrona
Kultury Lwowa Andrij Saluk i Kon-
dziedzictwa kulturowego za granicą”.
sul RP we Lwowie Jacek Żur. Na
Prowadzi się je we współpracy z Za-
Cmentarzu Łyczakowskim do składu
rządem Ochrony Środowiska Histo-
komisji powołano dyrektora Muzeum
rycznego Lwowskiej Rady Miejskiej,
„Cmentarz Łyczakowski” igora Haw-
Dyrekcją „Muzeum – Cmentarz Łycza-
ryszkiewicza, a w Katedrze Ormiań-
kowski” oraz z polskim Towarzystwem
skiej – Ewę Abgarowicz, prezes
Opieki nad Zabytkami. Konserwacja
Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian
nagrobków realizowana jest przez mię-
Odnowiony pomnik history-
Polskich (Warszawa). Za prace wy-
dzynarodowe zespoły konserwatorów
ka Dionizego Zubrzyckiego
konawcze odpowiadał zespół konser-
dzieł sztuki, specjalizujące się w kon-
watorów na czele z dr. Januszem
serwacji kamienia – ze strony polskiej,
Smazą z Warszawy i dr. Jurijem
– rodziny Wittwerów, wybitnych
a ze strony ukraińskiej przez plastyków
Ostrowskim ze Lwowa. W Kate-
rzeźbiarzy lwowskich;
o wieloletnim stażu konserwatorskim.
drze Ormiańskiej wyniki konserwacji
– Franciszka Smolki, przewod-
O wyborze zabytków decyduje mię-
Odnowiony pomnik na grobie Franciszka Smolki
malowideł J. H. Rosena przedstawi-
niczącego parlamentu Austro-Wę-
dzynarodowa komisja specjalistów.
li komisji konserwatorzy Joanna
gier i inicjatora usypania Kopca Unii
W latach 2008-2009 dokonano
Czernichowska i Paweł Bara-
Lubelskiej we Lwowie;
renowacji 11 nagrobków wybitnych
nej Spuścizny Lwowa” oraz polskie
rze udział w pracach renowacyjnych
nowski z Warszawy, a w Katedrze
– Dionizego Zubrzyckiego, histo-
lwowian narodowości polskiej, ukraiń-
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami
oraz ich finansowaniu. „Wybieramy
Łacińskiej – konserwator dzieł sztuki
ryka Lwowa i Ziemi Lwowskiej;
skiej i ormiańskiej. W roku 2010 ogól-
z Warszawy. Nad naukową stro-
do konserwacji pomniki wybitne – na
Jan Wiłkojć z Krakowa.
W 2009 r. zakończono prace
na kwota prac konserwatorskich sta-
ną prac czuwał Międzyuczelniany
przykład, nagrobek rodziny Wittwe-
Na Cmentarzu Łyczakowskim dy-
przy pomniku Jana Kilińskiego w
nowiła ponad 440.000 zł. Renowacji
Instytut Konserwacji z Polski oraz
rów lub pomnik na grobie Markiana
rektor J. Miler poinformował dziennika-
Parku Stryjskim (autor: Julian Mar-
poddano następujące 6 nagrobków:
Centrum Konserwacji i Renowacji
Szaszkewycza. Dla Muzeum ma
rzy, że: „prace konserwatorskie, związa-
kowski, 1894). Inicjatorem ich był
– Ołeksija Palucha;
z Kijowa. Prace wykonane zostały
duże znaczenie, żeby w pierwszej
ne z ratowaniem wspólnego dziedzictwa
Konsulat Generalny RP we Lwowie
– Karola Mikulego, pochodzącego
przez międzynarodowy zespół spe-
kolejności odnowione zostały po-
kulturalnego Ukrainy i Polski, podejmo-
oraz Towarzystwo Gospodarcze
z rodziny Ormian polskich, kompozy-
cjalistów, a sfinansowała je strona
mniki w centralnej części cmentarza,
wane są od 2008 roku na podstawie
Polska-Ukraina ze Lwowa, a orga-
tora i ucznia Fryderyka Chopina;
polska w ramach Programu Ministra
gdzie chodzą turyści. Zasadniczo
protokołów podpisanych ze strony ukra-
nizatorami – ukraińska Fundacja
– sióstr Herminy i Doroty Obło-
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
ważnym jest dla nas odnowienie gro-
ińskiej przez przedstawicieli Zarządu
„Ochrona Historyczno-Architektonicz-
czyńskich;
RP „Dziedzictwo Kulturowe”.
bowca biskupów greckokatolickich.