20

Wesołych świąt

17 grudnia 2010 – 13 stycznia 2011 * Kurier Galicyjski

boże narodzenie na znaczkach poczty polskiej

ANDRZEJ ŻARCZyńSKi

Koło PZF nr 1

„Łódź – Miasto”

Od 1991 r. Poczta Polska

regularnie wydaje oddzielne

serie znaczków, poświęcone

uroczystościom i zwyczajom

Świąt Bożego Narodzenia.

Motywy powyższe były spo-

radycznie obecne na polskich

znaczkach, emitowanych tak-

że wcześniej, a dotyczących

sztuki sakralnej.

2009 r.

Ucieczka do Egiptu

2003 r. – pierwsza koperta FDC

Ołtarz Wita Stwosza – Boże

Narodzenie

2010 r.

(55 gr) i pokłon Trzech Króli (65 gr),

1992 r. – drewniany kościół

jako sceny z Ołtarza Grudziądzkiego,

w czasie Pasterki w scenerii

znajdującego się w zbiorach Muzeum

zimowej

Narodowego w Warszawie;

1999 – cztery znaczki, na któ-

rych pokazano sylwetki aniołów oraz

pierwsze słowa popularnych kolęd:

„Wśród nocnej ciszy...” (60 gr), „Lu-

lajże Jezuniu...” (70 gr), „Pójdźmy

2003 r. – druga koperta FDC

wszyscy do stajenki...” (1 zł) i „Bóg

Ołtarz Wita Stwosza – Pokłon

się rodzi...” (1,40 zł).

Trzech Króli

2000 – cztery znaczki prezentu-

1995 r.

jące sceny z życia Jezusa Chrystusa

w konwencji średniowiecznego wi-

trażu o motywach: Boże Narodzenie

(70 gr), Kana Galilejska (80 gr), Eu-

charystia (1,10 zł) i Wniebowstąpie-

nie (1,55 zł);

2001 – na dwóch znaczkach pięk-

ne szopki dolnośląskie z kolekcji Hen-

ryka Tomaszewskiego, twórcy Panto-

mimy Wrocławskiej (1 zł) i (1,9 zł);

2002 – bombki choinkowe (1,10 zł)

i (2 zł);

2003 – cztery znaczki przedsta-

2008 r.

2009 r.

wiające: stajenkę betlejemską (1,20

zł), Kacpra, Melchiora i Baltazara jadą-

2008 r.

cych na wielbłądach w świetle Gwiazdy

Szopka Krakowska

Boże Narodzenie to również czas,

Betlejemskiej (1,80 zł), Zwiastowanie

kiedy w sposób szczególny pragniemy

Boże Narodzenie po staropolsku

anioła Najświętszej Maryi Pannie (2,10

wyrazić uczucia miłości i przyjaźni, łą-

nazywane Godami, to jedno z naj-

zł) oraz ucieczkę Świętej Rodziny do

czące nas z rodziną oraz znajomymi.

ważniejszych świąt chrześcijańskich,

Egiptu (2,60 zł);

Stąd pochodzi zwyczaj wysyłania tra-

ustanowione w kościele już w IV wieku.

2004 – dwa znaczki przedsta-

dycyjnych kartek i listów z życzeniami,

Później wprowadzono do liturgii obcho-

wiające kaplicę w górach, do której

do których opłacania służą znaczki

dy wigilijne, z obowiązującym postem,

spieszą wierni na Pasterkę (1,25 zł),

pocztowe.

modlitwami, czuwaniem i Pasterką.

a także świąteczny stroik na oknie z

Pierwszymi znaczkami o tematyce

Święta te zajmują w polskiej tradycji

gwiazdą betlejemską (2,10 zł);

bożonarodzeniowej, wydanymi w Pol-

miejsce szczególne, bowiem z ich

2005 – dwa znaczki ukazujące

sce były walory z 1960 r., ukazujące

obchodami, związanych jest wiele

aniołka przynoszącego choinkę (1,30

fragmenty ołtarza dłuta Wita Stwo-

zwyczajów. Konieczne jest ubranie

zł) i (2,20 zł) na tle scenerii zimowej;

sza, znajdującego się w kościele

choinki, która do Polski przybyła z

2006 – dwa znaczki pocztowe,

Koperta, 2008 r.

Mariackim w Krakowie, przedstawia-

Niemiec w XIX wieku, będąc symbo-

przedstawiające na złotym tle szopkę

jące Boże Narodzenie (30 gr) i pokłon

lem niezniszczalności sił przyrody.

(1,30 zł) oraz napis „Boże Narodze-

larnie występowały na znaczkach,

1995 – dwa znaczki w parce, uka-

Trzech Króli (40 gr). Jako późniejsze

Świąteczne przygotowania kończy

nie” w pięciu językach (2,40 zł). Szop-

wydawanych w końcu listopada z

zujące stajenkę betlejemską (35 gr)

przykłady mogą służyć: dwa znaczki

nakrycie stołu do wieczerzy wigilij-

ka w okresie Świąt obecna jest w

myślą o frankowaniu korespondencji

oraz zestawienie obejmujące choinkę,

z serii „Arcydzieła sztuki polskiej”, wy-

nej, do której rodzina zasiada wraz

każdym polskim kościele, natomiast

świątecznej. Ze względu na ich walory

Mędrców ze Wschodu i Gwiazdę Be-

danej w 1974 r. prezentujące „Szopkę

z pojawieniem się pierwszej gwiazdy

napis przypomina globalny wymiar

poznawcze, poniżej krótko przedsta-

tlejemską (45 gr) – emisję niniejszą

krakowską” (1 zł) i reprodukcję obrazu

na niebie. Przy świątecznym stole

uroczystości.

wiłem emisję „Boże Narodzenie”:

wydano także z napisem: „wzór z prze-

z XIV wieku „Ucieczka do Egiptu” (1,5

nie może zabraknąć nakrycia dla

2007 – dwa znaczki, z których na

1991 – reprodukcja obrazu Fran-

znaczeniem dla kolekcjonerów”;

zł), a także emisja z 1979 r. „Polskie

niespodziewanego gościa. Pod ob-

pierwszym (1,35 zł) przedstawiono

cesco Solimena „Pokłon pasterzy” na

1996 – Mikołaj przywożący pre-

malarstwo ludowe na szkle”, przed-

rusem powinno być umieszczone

misia w czapce Mikołaja na tle cho-

znaczku o ówczesnej wartości 1000 zł;

zenty saniami (40 gr) i kolędnicy na

stawiające Świętą Rodzinę (2 zł)

siano, przypominające nam miej-

inki, nawiązując do zwyczaju wigilij-

1992 – drewniany kościół w czasie

wsi (55 gr);

i Boże Narodzenie (6,90 zł).

sce narodzenia Jezusa Chrystusa.

nego obdarowywania najmłodszych

Pasterki w scenerii zimowej (1000 zł);

1997 – cztery znaczki, ukazujące

Zdecydowana zmiana w polityce

Poprzedzająca wieczerzę wigilijną

prezentami. Z kolei na drugim walorze

1993 – uśmiechnięta twarz Świę-

stajenkę betlejemską (50 gr), stół wi-

emisyjnej Poczty Polskiej nastąpiła

ceremonia dzielenia się opłatkiem,

(3,0 zł) ukazano „Pokłon Trzech Króli”

tego Mikołaja (1500 zł);

gilijny (60 gr), Gwiazdę Betlejemską

dwa lata po transformacji ustrojowej

oznacza pojednanie, miłość, przyjaźń

pędzla Mikołaja Haberschracka, dzie-

1994 – symboliczne przedstawie-

(80 gr) i kolędników (1,1 zł);

1989 r., bowiem od 1991 r. różne mo-

i pokój. Po wieczerzy dzieci otrzymują

ło z około 1468 r. Jest to fragment Po-

nie podwórkowej orkiestry świątecz-

1998 – dwa znaczki przedsta-

tywy Świąt Bożego Narodzenia regu-

prezenty od Świętego Mikołaja.

liptyku Augustiańskiego, pochodzący

nej (2500 zł);

wiające narodziny Jezusa Chrystusa