25

Kurier Galicyjski * 17 grudnia 2010 – 13 stycznia 2011

W LubLinie obchodzono

300. rocznicę ukraińskiej

Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej

konsTyTucji FiLipa orLika

Warszawa, 10 grudnia 2010 roku

Uczestnicy i Organizatorzy

Międzynarodowej Konferencji Naukowej

MARCiN ROMER tekst

Pacia et constitutiones hetmana Filipa Orlika.

KAROL FURMANEK zdjęcie

Historia, tradycja i współczesność w Lublinie

W dniach 10-11 grudnia,

Panie Dyrektorze! Szanowni Państwo!

z inicjatywy Centrum UCRA-

Serdecznie pozdrawiam wszystkich zgromadzonych na obradach zorgani-

iNiCUM w Lublinie, odbyła

się Międzynarodowa Konfe-

zowanej przez Centrum Kultury Ukraińskiej UCRAINICUM Katolickiego Uni-

rencja Naukowa, poświęcona

wersytetu Lubelskiego Jana Pawia II Międzynarodowej Konferencji Nauko-

300. rocznicy konstytucjona-

wej, poświęconej 300. rocznicy konstytucjonalizmu ukraińskiego „Pacta et

lizmu ukraińskiego „PACTA

constitutiones hetmana Filipa Orlika. Historia, tradycja i współczesność”.

ET CONSTiTUTiONES hetma-

Dzieje Rzeczypospolitej od XIV do XVIII stulecia to historia budowania wielo-

na Filipa Orlika. Historia, tra-

narodowego i wielowyznaniowego państwa, a także skomplikowanych i często

dycja i współczesność”.

burzliwych relacji polsko-ruskich. W okresie tym powstawały narody, two-

To kolejna inicjatywa lubelskiego

rzące to unikalne w dziejach Europy państwo – polski, ukraiński, litewski czy

Centrum UCRAINICUM na drodze

białoruski. Ich elity znajdowały wówczas swoje miejsce w Europie, tworząc

Przy mikrofonie Konsul Generalny Ukrainy w Lublinie Oleh

animowania akademickich kontaktów

podstawy do zaistnienia nowoczesnych wspólnot narodowych. Wśród waż-

Horbenko, obok dyrektor Centrum UCRAiNiCUM Włodzimierz

polsko-ukraińskich. Do organizatorów

nych postaci, kształtujących koncepcję państwa ukraińskiego był hetman

Osadczy

dołączyła redakcja „Kuriera Galicyj-

Filip Orlik. W jego biografii ogniskują się najważniejsze dla losów Europy

skiego”, Narodowy Uniwersytet Pań-

1991 r. Dlatego konstytucja powstała

Środkowo-Wschodniej wydarzenia i zjawiska przełomu XVII i XVIII wieku.

stwowej Służby Podatkowej Ukrainy,

w przełomowej chwili historii Ukrainy,

Jego historia rodzinna i osobista jest jakże charakterystyczna dla fenomenu

Instytut Bankowości Narodowego

ma tak fundamentalne znaczenie dla

I Rzeczypospolitej: pochodzący z rodu o korzeniach czeskich, urodzony

Banku Ukrainy, Instytut Polski Naro-

poszukiwań źródeł politycznej toż-

niedaleko od Wilna z ojca katolika i prawosławnej matki szlachcic Rzeczy-

dowego Uniwersytetu Wołyńskiego

samości ukraińskiej i w odróżnieniu

pospolitej, hetman kozacki, obrońca wolności wojska zaporoskiego. Twórca

im. Łesi Ukrainki, Wydział Prawa Na-

od innych epizodów dziejowych, nie

dokumentu „Pacta et constitutiones”, uważanego za projekt pierwszej ukra-

rodowego Uniwersytetu Wołyńskiego

budzi kontrowersji w społeczeństwie

ińskiej konstytucji. Sercu polskiemu bliski także dlatego, że akt ten tworzył

im. Łesi Ukrainki oraz Stowarzysze-

tak zróżnicowanym pod względem

na emigracji, podobnie jak pokolenia polskich patriotów, którzy na wygnaniu

nie „Wspólne Korzenie” i Fundacja

orientacji historycznych. Z perspekty-

– od końca XVIII do początku XX wieku – marzyli o niepodległości Polski

„Otwarty Dialog”.

wy dnia dzisiejszego przypomnienie

i starali się budować podwaliny pod przyszłe wolne państwo.

Patronat honorowy nad konfe-

jubileuszu konstytucjonalizmu ukraiń-

Pragnę wyrazić uznanie Centrum Kultury Ukraińskiej UCRAINICUM Kato-

rencją objął Ambasador Ukrainy w

skiego jest doskonałym punktem wyj-

Polsce – prof. Markijan Malskij. On

ścia dla prowadzenia dialogu ukraiń-

lickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II za wkład w badanie dzie-

też wystosował list do uczestników

sko-ukraińskiego oraz przypominania

jów Ukrainy i stosunków polsko-ukraińskich oraz za inicjowanie i realizację

konferencji, który odczytał Konsul

dawnej tradycji europejskich wartości

wspólnych, polsko-ukraińskich przedsięwzięć naukowych. Przede wszyst-

Generalny Ukrainy w Lublinie Ołeh

politycznych, z których wyrosła myśl

kim zaś za zorganizowanie Konferencji poświęconej tej niezwykłej postaci,

Horbenko.

konstytucyjna na Ukrainie.”

tak znaczącej w dziejach Ukrainy i Polski.

Odczytano też list Prezydenta RP

Życzę uczestnikom sympozjum wiele satysfakcji z konferencyjnych referatów

tem, który nigdy nie był wprowadzony

Bronisława Komorowskiego (tekst za-

Listy do uczestników konferencji

i dyskusji, pozwalających na nowo spojrzeć na życie i dzieło Filipa Orli-

w życie. Pozostał on jednak aż do XX

mieszczamy obok).

wystosowali – deputowany Parlamentu

ka. Jestem przekonany, że Konferencja w sposób znaczący przyczyni się

wieku symbolem łączności ukraińskiej

Obrady odbywały się w siedzibie In-

Ukraińskiego prof. Petro Melnyk, rektor

do pogłębienia wiedzy o dziejach Ukrainy przełomu XVII i XVIII wieku.

państwowości z tradycją europejską.

stytutu Europy Środkowo-Wschodniej

Narodowego Uniwersytetu Państwo-

Życzę owocnej dyskusji, satysfakcjonującej refleksji nad Europą Środko-

Po zrywie mazepińskim nastąpiła na

w Lublinie.

wej Służby Podatkowej Ukrainy, były

wo-Wschodnią i miłego pobytu w Lublinie – mieście, gdzie w 1569 roku

ziemiach ukraińskich ponad dwuwie-

Główny organizator prof. W. Osad-

Rzecznik Praw Obywatelskich prof.

narodziła się ostatecznie Rzeczpospolita Wielu Narodów, stąd szczególnie

kowa epoka unifikacji i narzucania ru-

czy, dyrektor Centrum UCRAINICUM

Andrzej Zoll, Marszałek Województwa

predestynowanym do goszczenia badaczy okresu, w którym żył i działał

syfikatorskich wzorców. Myśl o życiu

zaznaczył:

Lubelskiego – Krzysztof Hetman. Kon-

Filip Orlik.

niepodległym mogła urzeczywistnić

„Wiemy, że Orlik tak i pozostał na

ferencja miała charakter interdyscypli-

się po kolejnych zrywach oznajmia-

zawsze hetmanem na wygnaniu i nigdy

narny i zgromadziła historyków, prawni-

jących upadek imperiów: carów – w

już nie wrócił na Ukrainę jako jej wład-

ków, ekonomistów, politologów z Polski

1917 r., imperium sowieckiego – w

ca. Jego konstytucja była dokumen-

i z Ukrainy.

Wystąpienie ministra spraw zagranicznych

Wiceszef msz ostro o Litwie:

radosława sikorskiego na konferencji

oczekujemy

„europa – kontynent pojednania? 40 lat

rozwiązania problemów

po wizycie W. brandta w Warszawie”

naszej mniejszości

cjonizmu. (…) Dlatego uważamy, że

Szef MSZ Radosław Sikorski

na nadchodzącym posiedzeniu Rady

zamknął we wtorek 7 grudnia swym

Europejskiej nie powinny być podej-

przemówieniem konferencję „Euro-

kwestii sytuacji polskiej mniejszości

Litwini mają rację, że wy-

mowane przedwczesne decyzje do-

pa – kontynent pojednania? 40 lat po

na Litwie.

bory prezydenckie w Polsce

tyczące nowych ram finansowych na

wizycie W. Brandta w Warszawie”.

- Myślę, że jest jakiś problem

wiele zmieniły. Łamanie praw

lata 2014-2020”.

Konferencję na Zamku Królewskim

władz litewskich, jakiś rodzaj kom-

polskiej  mniejszości  budzi

Minister Sikorski zakończył: „Jesz-

zorganizowały cenione instytucje ba-

pleksu, który powoduje, że jest po-

coraz większą irytację wśród

cze nigdy w historii Polacy i Niemcy nie

dawcze: polskie Centrum Stosunków

wszechna niemożność pozytywnego

władz RP. Zdaniem wiceszefa

byli tak sobie bliscy jak dzisiaj. (…) Na

Międzynarodowych i niemiecka Fun-

rozpatrzenia wszystkich spraw, które

MSZ Jana Borkowskiego, Pol-

fundamencie poszanowania wzajem-

dacja im. F. Eberta.

mają jakikolwiek aspekt polski – po-

ska w relacjach z Litwą będzie

nych racji, wspólnych interesów i po-

Minister Sikorski mówił m.in., że

scenariusz szerokiej integracji wybra-

wiedział wiceszef MSZ.

się kierowała swoimi interesa-

jednania, pod czym kamień węgielny

„projekt europejski pozostaje nie-

nych sąsiadów z jednolitym rynkiem.

mi, a nie sentymentami.

położył Willy Brandt, powinniśmy dalej

dokończony, tymczasem tzw. stara

Mój niemiecki kolega Guido Wester-

- Polska stanowczo oczekuje od

Ambasador na dywaniku?

budować wspólną przyszłość, nie tylko

Europa wydaje się zmęczona rozsze-

welle mówi o strefie wolnego handlu

władz litewskich rozwiązania proble-

Borkowski poinformował jedno-

Polski i Niemiec, ale całej Europy”.

rzeniem, w kryzysie gospodarczym

między UE, państwami Partnerstwa

mów naszej mniejszości w tym kraju

cześnie, że „w odpowiednim czasie”

W konferencji wzięli także udział

straciła też zainteresowanie państwa-

Wschodniego i Rosją. byłbym gotów

– oświadczył w czwartek wiceszef

ambasador Litwy został zaproszony

m.in. Tadeusz Mazowiecki, Włodzimierz

mi sąsiedzkimi”. Zdaniem Ministra,

pójść o krok dalej, proponując model

Ministerstwa Spraw Zagranicznych

do polskiego MSZ, gdzie wręczono

Cimoszewicz, Hanna Gronkiewicz –

„Polska i Niemcy powinny wspólnie

jednolitego rynku sąsiedztwa” – mówił

Jan Borkowski. Dyplomata odpowia-

mu krytyczną w ocenach notę ws. za-

Waltz, b. minister rządu RFN Egon Bahr

zabiegać o dokończenie procesu jed-

Sikorski. Dodał, że „najgorszą z konse-

dał w Sejmie na pytanie posłów PO

grożeń dla polskiej oświaty na Litwie.

czy wybitny historyk Fritz Stern.

noczenia się Europy”.

kwencji kryzysu gospodarczego byłoby

„W długiej perspektywie Unia

zamknięcie się polityków w okowach

Arkadego Fiedlera i Aldony Młyńczak

Marcin Bosacki

newsweek.pl

Europejska powinna urzeczywistnić

populistycznego nacjonalizmu i protek-

o działania dyplomatyczne MSZ w

Rzecznik MSZ