37

Kurier Galicyjski * 17 grudnia 2010 – 13 stycznia 2011

r że WykuTe

z którego gniazda

ten ptak?

W Tkaninie

styczne dla naszych okolic. Na samym

HALiNA PŁUGATOR

Przykarpaciu jest około 200 rodzajów

tekst i zdjęcia

ptaków. Nie mogliśmy wykorzystać

np. gniazd bocianich, ponieważ ptaki

Jarosław Sztyrkało, dyrek-

te wykorzystują je kilkakrotnie, a poza

tor iwano-frankowskiego ob-

tym są dość duże (do 2 m).

wodowego Muzeum Etnogra-

Kolekcjonowanie gniazd nie jest

ficznego oraz ornitolog, zebrał

sprawą łatwą, trzeba bardzo uważać,

tam nie ma. Większość z nich i tak już

oryginalną kolekcję ptasich

by niczego nie zniszczyć i nie zaszko-

nie powraca do starych domów, budu-

gniazd i jaj. Po raz pierwszy

dzić ptakom.

jąc każdego roku nowe. Bardzo cięż-

na Zachodniej Ukrainie odby-

Gniazda dla kolekcji muzealnych,

ko jest odnaleźć gniazda znajdujące

wa się taka wystawa.

Czarne, niebieskie i bure, małe

są zbierane w końcu lata lub na je-

się albo bardzo wysoko na drzewach,

i wielkie, z gałęzi, mchu, trawy i drutu.

sieni, kiedy ani ptaków, ani piskląt już

albo na ziemi.

- Te gniazda są świetnie za-

maskowane przed wrogami, którzy

niszczą je, zjadają jaja i pisklęta – tłu-

maczy Sztyrkało – Tak więc te ptaki,

które budują gniazda w najbardziej

dostępnych miejscach, paradoksalnie

Anna Diduch podczas pracy

nie zdradzają się. Przedstawione na

wystawie gniazda, można podzielić

AGNiESZKA RATNA

według konstrukcji budowy, materiału

tekst i zdjęcia

i miejsca rozmieszczenia. Niesamo-

wicie interesujące są tzw. zmoderni-

Znani wołyńscy projek-

zowane gniazda, które przeważnie

tanci Diduchowie, ozdabiają

należą do srok. W jednej z dzielnic

wnętrza za pomocą imitacji

Iwano-Frankowska znalazłem takie

artystycznego kucia w tka-

gniazdo – miało pół metra w średnicy,

ninie.

80 cm wysokości i zrobione z alumi-

Pnącza winogronu oplotły ko-

niowych drutów i sieci rybackich.

lumny, pozłacane róże rozlazły się

Podczas budowy gniazd, ptaki

po ścianie i zasłonach, niesamowity-

zużywają mnóstwo energii.

mi wizerunkami sztucznych kwiatów

Jarosław Sztyrkało

Oprócz gniazd, iwano-frankowski

zostały ozdobione stoły i lustra. Wła-

Tak wyglądają ptasie gniazda. O nich

ornitolog ma całą kolekcję ptasich

śnie tak, wręcz po królewsku, wyglą-

i ich mieszkańcach Sztyrkało może

jaj. Są one wyznacznikami naszego

da jedna z kawiarni w Łucku. Nad

opowiadać godzinami.

środowiska. Kiedy jajo formuje się,

przygotowaniem, tak modnych teraz,

- Ponad 50 wystawionych gniazd,

wchłania w siebie to wszystko, czym

ozdób natrudził się artysta – kowal –

zostało zebranych przede wszystkim

ptak oddychał lub co jadł. Można to

to pierwsza myśl, która przychodzi

- Technologia przygotowania

na terytorium Iwano-Frankowska oraz

zbadać, poprzez analizę skorupki.

do głowy, kiedy widzi się te cudeńka.

ozdób jest właściwie bardzo prosta

wsi rejonów tyśmienickiego i halickie-

Wystawa już się cieszy sporą po-

Tak naprawdę, jak się okazuje,

– farbą pokrywa się każdy z kwia-

go – mówi ornitolog – Oczywiście, to

pularnością.

sala jest ozdobiona kwiatami i wi-

tów – opowiada córka Zinadiji, Anna

kG

Ptasie gniazda

nie wszystkie gniazda, charaktery-

nogronem z farbowanych tkanin.

– Na początku wybiera się materiał,

Autorami takich innowacji są znani

potem pokrywa się go klejem. Gdy

pozostałości wina sprzed 1,5 tys. lat

projektanci Diduchowie z Łucka.

już wyschnie, należy pokryć go

- Bardzo często wykonujemy

raz jeszcze. Następnie farbujemy

odkryto na ukrainie

swoją pracę na zamówienie. Oprócz

materiał na brązowy kolor i wyci-

tego cały czas pracujemy nad nowymi

namy liście lub kiście winogron.

kolekcjami ubioru – opowiada Zinadi-

Wykorzystując specjalną technikę

Ogromną beczkę, zawie-

ja Diduch – Stąd mieliśmy mnóstwo

dla sztucznych kwiatów, składamy

rającą najprawdopodobniej

ścinków z materiałów. Już od dawna

gotowe części. Pokrywamy złotą

resztki starożytnego wina

planowaliśmy je jakoś wykorzystać, a

farbą, a na górę nakładamy perlistą.

odkrył polsko-ukraiński ze-

zaczęliśmy projekt przez przypadek.

Po tym, jak już wyschną możemy

spół archeologów, prowa-

Przyjaciele narzekali, że po drogim

zamontować.

dzący wykopaliska w ruinach

euro remoncie mieszkanie jest jakieś

W Łucku zjawiło się tak wielu

miasta Tyritake, w pobliżu

bez wyrazu, na dodatek cały widok

chętnych na takie ozdoby, że matka,

Kerczu na Ukrainie.

psuła szczelina, która zjawiła się na

ojciec i córka Diduchowie nie nadą-

- Trzeci sezon wykopalisk w Ty-

ścianie.

żają z ich wykonaniem. Na kwiato-

ritake, zakończony latem tego roku,

Diduchowie obiecali pomóc.

wych motywach nie zatrzymali się,

zaowocował odkryciem starożytnych

Szczelinę w ścianie przykryli bukietem

ostatnio ozdobili kolejną kawiarnię

budynków mieszkalnych, murów obron-

z kwiatów. Meble wykończono pozła-

„pod gips”. Jak twierdzą Diduchowie,

nych, które chroniły mieszkających

caną dekoracją. Właściciele mieszka-

tkanina to świetny materiał, dzięki

tam Greków przed najazdami Scytów,

nia byli zachwyceni rezultatem. Po-

któremu można zmieniać wyroby

oraz wielu przedmiotów, których dawni

tem zamówienia posypały się jak

nie tylko z metalu, ale i z drewna,

mieszkańcy miasta używali: monet, na-

z otwartego worka.

i ze szkła.

czyń i metalowych narzędzi – mówi Al-

fred Twardecki, kustosz Zbiorów Sztuki

Starożytnej Muzeum Narodowego w

- Tyritake leży na Półwyspie Ker-

czona w czasie II wojny światowej.

Warszawie. Jednym ze znalezisk, z

czeńskim. Jest to najbardziej wschodnia

Strategiczny dla starożytnych punkt był

których archeolodzy szczególnie się

część Półwyspu Krymskiego, położona

również ważny dla dwudziestowiecz-

ucieszyli, jest pitos – gliniana beczka, w

nad cieśniną, która łączy Morze Czarne

nych armii, a w okolicy przez pewien

której starożytni Grecy przechowywali

z Morzem Azowskim. Takie położenie

czas przebiegała linia frontu. Na terenie,

np. wino lub oliwę. Pitos jest rozbity, ale

sprawiło, że ów obszar miał ogromnie

gdzie znajdują się ruiny, stacjonowało

większa jego część się zachowała. Wia-

znaczenie gospodarcze i strategiczne

wojsko sowieckie. Wbudowano baraki

domo więc, że beczka miała ok. 150 cm

w starożytności. Miasto zajmowało

i schrony, co spowodowało zniszczenie

wysokości. Jest pusta, ale na ściankach

obszar ok. 10 – 12 hektarów. Wyko-

pozostałości starożytnych zabudowań.

badacze znaleźli skrystalizowany osad

paliska trwają dopiero trzy lata, więc

Prace wykopaliskowe w Tyritake

– pozostałość przechowywanego we-

odkryliśmy na razie tylko jego część –

będą kontynuowane, a muzeum w

wnątrz płynu, którym najprawdopodob-

opowiadał Twardecki.

Kerczu planuje urządzenie tam parku

niej było wino. Obecnie jego próbki są

Niestety, jak mówił, części miasta

archeologicznego.

badane w laboratorium.

nie da się zbadać, gdyż została znisz-

źródło: Gazeta Wyborcza