19

Kurier Galicyjski * 13 – 26 września 2011

Sieniński, Tyszkiewicz i Ujazdowski,

odprzęgnięte od taboru i uciekać w kie-

szone, w takim stanie, w jakim były

Wtedy hetman Koniecpolski wydał ta-

Walka z odwetowym

przeprawiając się przez Prut. Więk-

runku rzeki. Zapewne spowodowane

za życia. Znajdowały się tam zarówno

borowi rozkaz cofnięcia się, ale były

najazdem tatarskim

szość z nich potonęła, zginęła z rąk

to było tym, że w sytuacji względnego

rzeczy osobiste, jak i zbroja, broń czy

Po klęsce cecorskiej Podole stało

problemy z jego wykonaniem i tabor

wołoskich lub dostała się do niewoli

spokoju i zabezpieczenia tyłów oba-

buława ofiarowana mu przez papieża.

otworem dla inwazji tatarskich. Bezpo-

się pomieszał. Bitwa trwała około 6

tatarskiej. Książę Korecki wrócił do

wiali się kary. Ktoś z czerni powiadomił

Umieszczono tam także skrwawione

średnio po rozgromieniu wojsk polskich

godzin i zakończyła się wycofaniem

obozu, gdzie zarzucił hetmanowi chęć

o tym Kantymira, którego Tatarzy po-

szaty, w które ubrany był w chwili

pod Mohylowem duży czambuł tatarski

wojsk polskich do obozu.

ucieczki, na co usłyszał słynną odpo-

zostawili, aby pilnował polskiego tabo-

śmierci. Nad łożem Żółkiewskiego wi-

przeprawił się przez Dniestr i ruszył w

Część piechoty prawego taboru

wiedź „Jam tutaj i woda Prutu ze mnie

ru. W obozie polskim powstał tumult,

siała kopia obrazu Matki Boskiej Czę-

kierunku Lwowa, do którego dotarł 15

wróciła z resztą wojska do obozu, a

nie ciecze”.

bo niektórzy z ciurów zaczęli uciekać,

stochowskiej. Do chwili wykupienia

października. Tatarzy zablokowali w

część, nie mogąc się przebić przez

Tymczasem wojsko zaczęło podej-

a ci, którzy pozostali, też poddali się

ciała z rąk tureckich, z polecenia wdo-

tym mieście dowództwo polskie, które

bezładnie ustawione wozy, zginęła lub

rzewać dowódców o to, że chcą pozo-

panice i zaczęli uciekać pod naporem

wy, przed obrazem nieustannie paliła

utraciło kontakt z wojskiem w polu. Na-

została wzięta do niewoli przez ata-

stawić ich na pastwę wroga. Wybuchł

Tatarów. Wojsko polskie, pozbawione

się lampa. W rodzinie przez wiele lat

stępnie po założeniu kosza w okolicach

kujących go Tatarów. Uratowano kilka

bunt. W ogólnym tumulcie ograbiono

osłony, uległo pogromowi.

podtrzymywano w ten sposób kult

Halicza dotarli w rejony Jarosławia, Wi-

wozów z trzema hakownicami i dwoma

hetmana Koniecpolskiego. Żółkiewski

Żółkiewski zginął, walcząc do końca.

wielkiego przodka jako wzorowego

śniowca, Dubna, Ostroga i Zasławia.

działami. W walce poległo około 800

nie ukarał winnych, ale było to zapew-

Jego głowę, nadzianą na pikę, Iskender

żołnierza i obywatela. W atmosferze

Ważnym czynnikiem ograniczają-

żołnierzy polskich i 3 500 tureckich.

ne pochodną ogólnej sytuacji w woj-

Pasza wysłał do Stambułu sułtanowi,

tej wzrastał także jego prawnuk, Jan

cym penetrację Tatarów w głąb kraju

Obie chorągwie hetmańskie dostały

sku. Żołnierze byli strwożeni i niepewni

który na ponad dwa lata powiesił ją nad

Sobieski.

było kilka tysięcy Kozaków zaporo-

się w ręce tureckie. Bitwa była więc

dowództwa. Należało przede wszyst-

wejściem do swego pałacu. Do niewoli

Do niewoli dostali się: hetman po-

skich rozlokowanych w rejonie Winnicy

nierozegrana, jak pisał do króla hetman

kim zapobiec panice i unicestwieniu

dostał się też syn hetmana – Jan, wraz

lny Stanisław Koniecpolski, syn het-

i Krasnego, których obecność uchro-

24 września, choć dowódcy polscy nie

armii. Całą noc hetman poświęcił na

z bezgłowym ciałem ojca wykupiony

mana Żółkiewskiego Jan, bratanek

niła te tereny przed spustoszeniem.

zrealizowali swoich zamierzeń i stracili

uspokajanie wojska i osiągnął zamie-

później przez matkę Reginę z Herbur-

Łukasz Żółkiewski i siostrzeniec Alek-

Ponadto oddział kozacki zaatakował

nieco wozów, ludzi i sprzętu.

rzony skutek. Następnie wysłał list do

tów. Został pochowany w żółkiewskiej

sander Bałaban. Ponadto rotmistrze:

Krym, niszcząc 15 osad tatarskich.

Inny uczestnik walk, Stefan Chmie-

Kozaków z prośbą o pomoc, zajął się

farze.

książę Samuel Korecki, Michał Struś,

lecki, napisał co prawda 26 września

organizacją obrony i próbował roko-

Marcin Kazanowski, Maliński, Strzy-

w liście do Tomasza Zamojskiego, że

Ciekawostki

wań z Iskenderem. Dało to czas na

szewski i Lencikowski. Uratowali się:

W miejscu bohaterskiej śmierci

bitwa była przegrana i zarzucał husa-

Podsumowanie wyprawy

przygotowanie taboru do wyruszenia

Po śmierci komnaty hetmana w

pułkownik lisowczyków Rogawski,

hetmana Żółkiewskiego (obecnie wieś

rzom z prawego skrzydła, że uciekli z

w kierunku granic Polski, który ruszył

pałacu w Żółkwi pozostały nienaru-

rotmistrze kozaccy Kaliński i Faleński,

Berezovca w Mołdawii, dawniej polska

pola bitwy nie skruszywszy nawet ko-

29 września.

porucznicy Zbigniew Złotopolski oraz

wieś Laszki) jego syn Jan w 1621 roku

pii, ale następnie sam potwierdza, że

Teofil Szemberg (autor pamiętnika

wzniósł pomnik ozdobiony tablicą ze

wrogów zginęło więcej niż Polaków.

wyprawy) z garstką żołnierzy – z wy-

znanym cytatem z „Ody „Horacego:

Odwrót

Po dniach pełnych ciągłych walk

prawy cecorskiej wróciło około 1 500

„Quam dulce et decorum est pro pa-

Narady po bitwie

wojsko dotarło do rzeki Deliji, gdzie

niezdolnych do walki ludzi.

tria mori („Jakże słodko i zaszczytnie

Nazajutrz po bitwie hetman zwołał

na przeprawie stracono wiele wozów,

Trzeba podkreślić, że Żółkiew-

jest umrzeć za Ojczyznę”). Pomnik

naradę i zaproponował ponowne wy-

koni i ludzi. Na początku październi-

ski wykazał się w czasie całej kam-

przetrwał aż do 1868 roku. Dzięki sta-

danie bitwy przeciwnikowi. Sprzeciwi-

ka polski obóz posuwał się w stronę

panii wyjątkową, jak na człowieka

raniom Polaków został odbudowany w

li się temu zamysłowi: książę Samuel

Dniestru. Turcy atakowali obóz prze-

73-letniego, siłą fizyczną i duchową.

1912, a w roku 2003 poddany grun-

Korecki, starosta halicki Mikołaj Struś

ważającymi siłami, ale musieli odstą-

Zapobiegł unicestwieniu armii 20 wrze-

townej konserwacji. Obecnie odbywa-

oraz starosta kamieniecki Aleksander

pić, a polski tabor posuwał się dalej.

śnia i gdyby nie swawola żołnierska,

ją się tutaj uroczystości patriotyczne

Kalinowski. Na naradzie postanowio-

W końcu, 7 października, wojsko

udałoby mu się uratować wszystkich,

Polaków mieszkających w Mołdawii.

no przebijać się taborem do granic

znalazło się półtorej mili od Dniestru.

których miał pod komendą. Gdyby

Prawdopodobnie przy kurhanie

Polski, do Mohylowa. Jednak jeszcze

Wtedy zaczęli burzyć się ci wszyscy,

dotarł do Mohylowa i okopał się, byłby

na miejscu śmierci hetmana – Fran-

tego samego dnia, po zapadnięciu

którzy 20 września wzniecili tumult

uratowany, bowiem po polskiej stronie

ciszek Ksawery Pułaski pochował w

zmroku z obozu uciekli z trzema ty-

i rabowali towarzyszy. Choć było to

Dniestru szykowano się do udzielenia

kwietniu 1769 ojca Józefa, Marszałka

siącami wojska książę Korecki, staro-

Pomnik na miejscu śmierci

zabronione, zaczęli wsiadać na konie

mu pomocy.

Konfederacji Barskiej.

sta kamienieckim, wojewoda podolski

hetmana Żółkiewskiego

Widziane z Warszawy

poWr T na ścieżkĘ WzrosTu

wysoka i w miarę satysfakcjonująca,

siłą sprawczą wzrostu była wysoka

wzrost dostaw w eksporcie i w impor-

że działania takie podejmują obecne

MIKOŁAJ ONISZCZUK

bo, poza Rosją, w imporcie ukraiń-

dynamika popytu wewnętrznego, się-

cie. W roku ubiegłym eksport wzrósł o

władze ukraińskie w formie i w trybie

skim wyprzedają nas Niemcy (udział

gająca 14,7% oraz wzrost inwestycji

29,6%, a import o 33,7%. W okresie 6

ustawowym, a dotyczące właśnie

Rozkręca się, choć powoli

7,9%), Chiny (7,1%) i Białoruś (4,4%),

kapitałowych o 15,9%. Do tego trzeba

miesięcy br. tendencja wzrostu utrwa-

działalności inwestycyjnej, czy prze-

i z mozołem, ukraińska machi-

a w eksporcie ukraińskim – Turcja

by dodać jeszcze wzrost eksportu o

la się, bo w stosunku do I półrocza

ciwdziałania korupcji.

na gospodarcza, po głębokiej

(6,1%) i Włochy (5,4%).

42,5% w skali I półrocza br. i produkcji

ub. roku – eksport ukraiński wzrósł o

Inwestycje zagraniczne lokowane

zapaści w latach 2009-2010.

I wreszcie – po czwarte – to

przemysłowej o 8,7%.

42,5%, a import o 50,8%.

są w takich sektorach, jak sektor fi-

Siłą napędową, jak i w innych

ożywienie w napływie bezpośrednich

Po drugie – z zasadnym, acz

Niestety, ponad dwukrotnie wzro-

nansowy (32,5%), przemysł (31,4%)

gospodarkach europejskich,

inwestycji zagranicznych na Ukrainę.

umiarkowanym optymizmem można

sło ujemne dla Ukrainy saldo obrotów

obrót nieruchomościami (10,5%) oraz

jest głównie popyt i eksport.

To jeden z najważniejszych czynników

przyjąć dane o wspomnianym wzro-

i osiągnęło poziom 5,5 mld USD.

handel i usługi remontowe (10,8%).

Wzrasta produkcja przemy-

decydujących o rozwoju gospodarczym

ście produkcji przemysłowej, po jej

Tym tendencjom w dynamice to-

Struktura polskich inwestycji jest po-

słowa. Ożyło nieco rolnictwo,

Ukrainy w najbliższej i w dalszej per-

spadku w 2009 roku aż o 21,9%, ale

warzyszą niezmiennie dwa zjawiska,

dobna.

aczkolwiek w tej dziedzinie

spektywie, o przeobrażeniach struktu-

już przy wzroście o 11% w roku 2010.

tak w strukturze towarowo-branżowej

Z tego syntetycznego oglądu re-

daleka jeszcze droga do „do-

ralnych i modernizacji potencjału pro-

Owa ostrożność w ocenie wynika m.in.

dostaw, jak i w strukturze geograficz-

aliów gospodarczych wynika, że mimo

brego”. A to dlatego m.in., że

dukcyjnego i eksportowego. Na razie

z tego, że jest on zróżnicowany w po-

nej obrotów. Potwierdzeniem tego jest

kryzysowego klimatu w otoczeniu mię-

ziemia, jedno z największych

poziom skumulowanych BIZ wynosi,

szczególnych branżach oraz z faktu, że

wysoki i dominujący udział surowców

dzynarodowym, Ukraina jest obszarem

bogactw Ukrainy, jest nadal

według stanu na 1 lipca br. 47,2 mld

brak jest odczuwalnych reform struktu-

i półfabrykatów w eksporcie i w im-

dość aktywnych działań wewnętrznych

w „kleszczach” moratorium,

USD. I nie jest to poziom imponujący,

ralnych w tym obszarze. Dobrze, że aż

porcie oraz dominujący udział Rosji

i podatnym na nowe inicjatywy współ-

mrożącego jej urynkowienie.

a raczej skromny, jak na wielkość kraju

o 20,5% wzrosła produkcja przemysłu

w całokształcie obrotów z zagranicą.

pracy gospodarczej, w tym z krajami

Zwiększa się stopniowo stru-

i potrzeb Ukrainy. Głównymi inwesto-

maszynowego czy o 19,1% produkcja

Tylko dla ilustracji – udział w eksporcie

Unii Europejskiej, a zatem i z Polską,

mień napływu bezpośrednich

rami na terenie Ukrainy są takie kraje,

przemysłu chemicznego, ale już wzrost

metali nieszlachetnych i wyrobów sta-

która do tej współpracy podchodzi ak-

inwestycji zagranicznych.

jak Cypr [24,6% wartości globalnej BIZ

o 11,4% produkcji przemysłu hutnicze-

nowił w minionym półroczu br. 34,4%,

tywnie i zachęca.

Wszystko wskazuje na to, że

to głownie wtórne inwestycje samych

go czy o 5,9% przemysłu wydobyw-

produktów mineralnych – 14,5%, pod-

Zachętą są też przewidywania

perspektywa obecnego roku

Ukraińców – red.], Niemcy (15,6%),

czego, mimo relatywnie wysokiego

czas gdy maszyn i urządzeń 9,2%, a

i perspektywy rozwoju gospodarczego

20-lecia Niepodległości Ukra-

Holandia (10,1%), Rosja (7,2%), Au-

wskaźnika, jest przejawem utrwalania

produktów chemicznych 9,9%.

samej Ukrainy. Większość analityków

iny, zamknie się pozytywny-

stria (6%), Francja (5,1%) oraz Wielka

czy powielania archaicznej struktury

W imporcie jeszcze bardziej domi-

ukraińskich i zagranicznych przewidu-

mi wynikami.

Brytania (5%). Polska na tej liście zaj-

produkcji surowcowej i wyrobów o

nują surowce energetyczne, z udzia-

je, podobnie jak administracja gospo-

Z danych makroekonomicznych

muje, póki co, skromne, bo 12 miejsce,

niskim stopniu przetworzenia. Trud-

łem na poziomie 37,1%, w których na

darcza Ukrainy, że tegoroczny wzrost

za 7 miesięcy br., a w dziedzinie han-

z udziałem 2,1%.

no mówić o optymizmie w przemyśle

gaz ziemny przypada 20,7% oraz me-

gospodarczy Ukrainy wyniesie około

dlu zagranicznego za 6 miesięcy – wy-

Polscy inwestorzy zbliżają

spożywczym, gdzie produkcja jest niż-

tale nieszlachetne i wyroby z udziałem

4,7–5%. A na rok 2012 – Ministerstwo

nika kilka najbardziej charakterystycz-

się wolno, ale konsekwentnie do grani-

sza niż w okresie 7 miesięcy ub. roku

6,6%. Maszyny i rządzenia stanowią w

Gospodarki i Rozwoju Regionalnego

nych tendencji i zjawisk.

cy 1 mld USD inwestycji, do której bra-

i stanowi 96,8%. Jeszcze gorzej jest w

eksporcie 9,2%, a w imporcie 13,6%.

zakłada wzrost PKB o 6,5%, produkcji

Po pierwsze – po okresie spad-

kuje nam ciągle około 100 mln USD.

przemyśle przetwórstwa ropy naftowej

W strukturze geograficznej ukraińskie-

przemysłowej o 8,3%, inflacji o 7,9%

ku PKB w roku 2009 o 15,1% i wzrostu

Zainteresowanie ze strony polskich in-

(analogiczny wskaźnik – 95,4%), a w

go handlu zagranicznego nadal nie-

a inwestycji o 8,4%. A to, co najbar-

o 4,2% w roku 2010 – pozytywnie trze-

westorów nie gaśnie, więc jest nadzie-

przemyśle celulozowo-papierniczym –

podzielnie przewodzi Rosja, na którą

dziej interesuje samych Ukraińców,

ba ocenić jego wzrost w okresie sty-

ja, że jeszcze w tym roku ta „psycho-

produkcja wzrosła tylko o 1,1%.

przypada 28,2% eksportu i 39,3% im-

to wzrost płac i emerytur. Pierwsze

czeń – lipiec br. o 5%. Ale już w oce-

logiczna” granica zostanie osiągnięta.

Po trzecie – pozytywnie kształ-

portu. Pozycja Polski też jest w miarę

mają wzrosnąć nominalnie o 18%, a

nie czynników tego wzrostu opinie są

Zwłaszcza, że napływ inwestycji za-

tuje się sytuacja w ukraińskim handlu

stabilna.

realnie o 9%, a średnia emerytury o

różne. O ile Narodowy Bank Ukrainy

granicznych w I półroczu osiągnął już

zagranicznym, z wyjątkiem jednego

W eksporcie ukraińskim Polska

11%. Bądźmy dobrej myśli, że im się

uważa, że podstawowym czynnikiem

2,4 mld USD, wobec tylko 495,8 mln

„ale”, tj. salda. Po dramatycznym wręcz

jest czwartym partnerem z udziałem

powiedzie.

stymulowania wzrostu było rolnictwo,

USD w I półroczu roku 2010.

załamaniu się obrotów w roku 2009, tj.

w nim w wysokości 4,3%, a w impor-

o tyle analitycy spółki inwestycyjnej

Klimat inwestycyjny na Ukrainie

spadku eksportu o 40,7% i importu o

cie ukraińskim plasuje się na piątym

„Renesans Capital”, nie negując waż-

Warszawa,

zapewne będzie się poprawiać, jako

46,9% od ubiegłego roku następuje

miejscu, przy udziale 3,7%. To pozycja

nej roli rolnictwa, twierdzą, że główną

24 sierpnia 2011 r.