11

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16–29 marca 2012 nr 5 (153)

Krzysztof zanussi: Polityczna

poprawność – to tragedia zachodu

O różnicy pomiędzy Zachodem i Wschodem, pojednaniu w sprawach dotyczą-

cych ukraińsko-polskiej przeszłości i niechęci do dziennikarzy z KRZYSZTOFEM

ZANUSSIM rozmawiał student dziennikarstwa Ukraińskiego Katolickiego Uniwer-

sytetu we Lwowie WALENTY DIGTIARENKO.

Nie akceptuje kultury masowej,

sługą tylko Zachodu. Świat nigdy nie

określając ją jako niską. Jego filmy,

był taki jak teraz i wszystko to jest

wśród których są m.in. „Persona non

zasługą cywilizacji zachodniej. Tu

grata”, „Serce na dłoni”, „Zycie, jako

możemy być dumni. Ale widzimy u

choroba śmiertelna przekazywana

siebie elementy rozpadu i tym jeste-

drogą płciową”, rzadko goszczą na

śmy zmartwieni. Mówi się, że Eu-

szerokim ekranie. Swoje zdanie lubi

ropa wyczerpała się i jest zmęczo-

przeciwstawiać ogólnie panującej

na. Dlatego czekam na renesans

opinii, prowokować dyskusję i w taki

Wschodu, jakiego tam jeszcze nie

sposób zmuszać ludzi do myślenia.

było.

Polski reżyser Krzysztof Zanussi –

na Zachodzie, gdzie spo-

to człowiek-„planeta”.

łeczeństwo jest bardziej roz-

Wspólnie z żoną Elżbietą, wy-

winięte, ludzie po prostu nie

wodzącą się z winnickich magnatów

dopuszczają oszukaństwa.

Grocholskich, 72-letni Zanussi pro-

Myślę, że poziom moralności

wadzi zadziwiająco aktywne życie.

społeczeństwa wzrasta. Większość

Festiwale filmowe, lekcje, odczyty,

prostych ludzi pracuje teraz w ban-

spotkania, zdjęcia – od USA po Da-

kach, czy wielkich korporacjach, ich

leki Wschód. Jego harmonogram za-

dzieci są dobrze edukowane, jeżdżą

planowany jest na miesiące naprzód,

na wakacje. Ludzie bogaci mniej

ale reżyser znajduje czas by podzielić

kradną i kłamią.

się doświadczeniem z młodymi arty-

Chciałbym, żeby zachod-

stami, dziennikarzami, ludźmi nauki.

nie cywilizacja zwyciężyła.

Studentów magisterskiego progra-

Nie wierzę w iluzje postmoderni-

mu dziennikarstwa UKU we Lwowie

stów, że wszystkie kultury i cywiliza-

Krzysztof Zanussi zaprosił do swego

jest powiedziane, że własność jest

W pewnym wieku wielką radość wy-

dzie wzięli władzę w swoje ręce, a

cje są różne, ale równe. To głupstwo.

domu pod Warszawą.

święta i nietykalna. Historię z Cho-

wołuje to, co robi się po raz pierw-

nie komuniści ją oddali. Sowieci,

Kiedy tak twierdzą w Europie, to boje

dorkowskim przyjęto w Europie jak

szy. Ponieważ czuję się młodo, robię

w ogóle, brali nas za coś cudzego.

się, że ta polityczna poprawność –

barbarzyństwo. Gdy Putin to zrobił,

to czego jeszcze nie robiłem i czego

Dzieciom, którzy mieli partyjnych

to nieszczęście dla Zachodu, które

Dla mnie kino i telewizja

był to sygnał, że żadnej modernizacji

mogę się nauczyć. Jest to dziwne,

rodziców, w szkole było wstyd. Na

ostatecznie zdusi myślenie. Jak ktoś

– to jedna unikalna prze-

Rosji nie będzie.

ale jestem nienajgorszym konferan-

Ukrainie czegoś takiego nie było,

jest kompletnym idiotą, to teraz mó-

strzeń.

Jeżeli aktor gra tylko w filmach,

sjerem koncertów symfonicznych.

ale to nie wasza wina.

wimy, że jest „inteligentny inaczej”…

Historia pokazała, że men-

ale nie gra w teatrze, to jaki z nie-

Nie śpię w nocy przed wyjściem na

talność Wschodu nie poma-

Ukraina jest i Wschodem

go aktor? Nie odczuwam podziału

scenę, denerwuję się bardzo, ale

Ukraińska wersja artykułu uka-

ga rozwojowi ludzkości.

i Zachodem jednocześnie.

zawodu. Często bywam w telewizji

To, że w Indiach i Chinach ludzie

potem, gdy publiczność bije brawo,

zała się na portalu zaxid.net

Trzeba to zrozumieć.

i jeżeli mogę poprowadzić program,

prawie nie umierają z głodu, jest za-

cieszę się niezmiernie. Sam nie

Cała prawosławna tradycja –

robię to z radością. Zdarzało się, że

wiem, po co to robię – to nie mój za-

Wschodnia, bierze swój początek od

robiłem film, który potem długo poka-

wód, ale to mi się podoba.

Platona. Zachdnia, natomiast – od

Kącik liryczny

zywała telewizja i na odwrót. Natural-

Arystotelesa. Według Platona napię-

Określenie historycznych

nie jest różnica formatów i podejścia

cia pomiędzy ideałem i realiami są

grzechów przychodzi z tru-

do widza. W telewizji nieraz trzeba po

tak napięte, że ta więź często rwie

dem.

Przez Lwów do nIeBA

dwa, a czasem i trzy razy powtarzać

Ostatnimi laty żyliśmy różnie.

się. Jest to taki „duchowny ekstre-

te same rzeczy, bo widz w tym czasie

Ukraina trafiła do Związku Radziec-

mizm”: ideał jest tak wysoko, że jest

może rozmawiać przez telefon, lub

kiego, a my – nie. W Polsce nie

niedostępny. Na Zachodzie ideały

Ile lat Panie trzeba było,

i dziwiąc, aż się postarzeli

pójść zrobić sobie herbatę. W kinie

było takich prześladowań, nie było

są całkiem realne, nie ma pomiędzy

ile łez, nocy nie przespanych,

i polubili nowe śmieci.

tego nie ma, bo tam panuje ciemność

krwawych lat międzywojennych,

nimi dystansu. Dlatego stale odbywa

ażeby jasne się zrobiło,

i cisza. Dlatego w swoim domu mam

jak u was. Żyliśmy wtedy w wolnym

się proces dążenia do ideału, cho-

to, że zostaną tu na AMEN!

Najstarszym serce troszkę krwawi,

salę kinową i bardzo ją lubię.

kraju i nie za dobrze odnosiliśmy

ciaż politycy czasem kręcą.

gdy wspomną czasy

się do Ukraińców. Jak również i do

Wszystko co można po-

Na Zachodzie odbyła się

Tata i babcia tak mówili

tam spędzone.

Żydów. Nacjonalizmowi, który wte-

wiedzieć w wywiadzie, nie da

desakralizacja władzy. Na

i modły nieśli aż do Nieba,

Czemuś tak Panie świat ustawił?

dy u nas się pojawił, towarzyszyło

się przekazać w dialogach

Wschodzie – nie.

taj my tu tylko są na chwili

Czemu to wszystko nam sądzone?

błędna chęć paraliżowania wszel-

W tym jest to wielka różnica

filmu.

i chlib na drogę piec potrzeba…

A jest to bardzo ważne. W

kich mniejszości narodowych. Pola-

pomiędzy Wschodem i Zachodem.

Teraz ratują choć wspomnienia,

wywiadzie jest możliwość wypo-

kom lżej uznać siebie za ofiary, ale

Miałem wypadek. W telewizji rosyj-

Ni na co zbytki tu spotkane,

sierp , jak relikwię przechowują

wiedzenia się. Często udzielam

uświadomić sobie, że po nas pozo-

skiej zapytano mnie o ocenę Putina.

luksusy ichnie? Na co komu?

i choć świat pędzi, świat się

wywiadów. Zdarza się udzielać ich

stawały ofiary – to wstyd. Ale wol-

Odpowiedziałem: to wy płacicie mu

My są dukładnie spakowane,

zmienia,

także nie za bardzo rozgarniętym

ne państwo uznaje swoje pomyłki.

pensję i wy powinniście go oceniać

jak co – wracamy si du domu!

historię stamtąd przywołują.

dziennikarzom. Ale dbam o swoje

Tam, gdzie jest wolność, tam jest

jak wykonuje swe funkcje. Moja od-

interesy i nie chcę w tym wywiadzie

możliwość uznania swych błędów

powiedź zadziwiła: jak to – naród

Tak lat dwadzieścia, więcej może,

Chcą żeby wnuki pamiętały,

wyglądać jak on sam. Dlatego sam

by nie powtarzać je w przyszłości.

płaci pensję? Władza to rzecz świę-

czekali, aż ktoś wracać każe,

co słowa znaczą te zza Buga,

opowiadam to co jest ważne, żeby

ta, a Putin – bizantyjski prezydent…

Do  Ukrainy  niepodle-

w zapasie było na chlib zboże

żeby się trochę osłuchały,

wywiad był w porządku. Ile zebrało

tego w eter nie puszczono.

głość przyszła „z góry”,

i tuż, pud ręką inwentarze.

co dziadziu prawi, czemu mruga?

się we mnie nienawiści i agresji do

Jeszcze jeden aspekt – stosu-

Polacy wywalczyli ja sami.

dziennikarzy? Jak bym miał moż-

Między nami jest wielka różni-

nek do własności. Tu z moralnego

Gdy kiedyś wreszcie to dotarło,

I jeszcze, żeby Panie Boże,

liwość dał bym im wszystkim w łeb

ca, jest to całkiem inne odczucie.

punktu widzenia Zachód stoi znacz-

że tutaj żyć i umrzeć trzeba,

gdy przyjdzi zejść już z tegu świata,

(śmieje się). Ale nie mogę.

Nikt nie podarował nam wolności.

nie niżej niż Wschód, a z praktycz-

to coś kawałek w nich umarło,

niechaj ta chmurka ze mną może,

Nie mieliśmy Gorbaczowa, i „pierie-

nego – znacznie wyżej. Na Zacho-

Mam nadzieję, że mój naj-

jak skarga wzniosło się do Nieba.

choć czasem ponad Lwowem...

strojki” nam nie proponowano. Mieli

dzie własność jest absolutem. My

lepszy film jeszcze nakręcę.

lata…

Szkoda mi czasu na siedzenie

to nasi sąsiedzi. Polska szykowała

uważamy, że własność jest rzeczą

Tak po niewczasie zrozumieli,

na emeryturze i pisanie wspomnień.

się do wolności długie lata. To lu-

świętą, chociaż w Biblii nigdzie nie

że tutaj wzrosną wnuki, dzieci

JANUSZ RZEPKOWSKI