20

kurier kulturalny

kurier galicyjski * 16–29 marca 2012 nr 5 (153) * www.kuriergalicyjski.com

jAn tySSon – Aktor I koLegA

Pan Janusz – bo tak nazywany jest przez kolegów w teatrze – z Polskim Teatrem Ludowym związany jest od

zarania jego powstania w 1958 roku. Dlatego, z okazji jubileuszu jego 80-lecia, koledzy, z reżyserem Zbignie-

wem Chrzanowskim na czele, urządzili 22 stycznia br. w siedzibie Teatru – Domu Nauczyciela przy ul. Koper-

nika benefis, na który złożyły się fragmenty spektakli, w których pan Janusz grał swoje role. O wydarzeniu tym

pisaliśmy w Kurierze Galicyjskim (nr 3 /151 za rok 2012).

Jest to przeważnie w czasie wyjaz-

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

dów teatru, gdy jest trochę wolnego

tekst

czasu. A pan Janusz lubi opowia-

DANUTA GRESZCZUK

dać. Jego opowieści, są ciekawe,

zdjęcie

barwne, może je ciągnąć godzinami,

przytaczając fakty, nazwiska, na-

Zadebiutował Jan Tysson w 1958

zwy miejscowości. I nie dotyczy to

roku rolą Kanclerza w „Balladynie”.

tylko działalności teatralnej. Mogą

Był to okres powstawania Teatru – pi-

to byś wspomnienia z dzieciństwa,

sanego przez wielką literę „T”. Po de-

czy jakichś wydarzeń historycznych,

biucie na deskach sceny w szkole nr

wypadków dziejowych. Dosłownie

10, założyciel teatru nauczyciel Piotr

fascynuje swoją opowieścią. Drugą

Hausvater, przy pomocy Tadeusza

obok teatru miłością pana Janusza

Garlińskiego, prezesa koła rodziciel-

jest historia. Ogromną swą wiedzę

skiego szkoły i innych życzliwych

czerpie z książek, broszur i zgroma-

osób, postanowił stworzyć prawdzi-

dzonych wycinków prasowych. Tych

wą polską scenę dramatyczną. Po

dotyczących Teatru i nie tylko. Te wia-

licznych perypetiach udało się umiej-

domości pozwalają się orientować w

scowić teatr w Domu Nauczyciela. To

biegu wydarzeń.

właśnie Balladyna była przedstawie-

Zdarza się, że nieraz role grane

niem, które zostało przedstawione

na scenie przychodzi nam odgrywać

szerokiej publiczności lwowskiej. Te-

w życiu. Tak też było i w przypadku

atr wyszedł z murów szkolnych i za-

Jana Tyssona. Po śmierci wielolet-

grał gościnnie dramat Słowackiego

niego kierownika teatru Walerego

na scenie Domu Twórczości Ludowej

Bortiakowa przyszło naszemu ju-

(obecnie Teatr im. Łesia Kurbasa, a

bilatowi objąć tą posadę. Wypełnia

przed wojną – teatr Bagatela).

wszystkie funkcje z tym związane,

Pan Jan związał się z Teatrem

Podczas uroczystości jubileuszowych. Od lewej: Jan Tysson, konsul generalny RP Ja-

pomimo nawału spoczywających na

pod koniec studiów, po zakończeniu

rosław Drozd i konsul Marcin Zieniewicz, w głębi: Bogusław Kleban, Wiktor Lafarowicz,

nim obowiązków. Działalność spo-

których, już jako inżynier – technolog,

Irena Asmołowa

łeczna pana Jana Tyssona nie ogra-

obok licznych obowiązków, oddał się

nicza się do teatru. Od pierwszych dni

pasji scenicznej. Koledzy wspominają

jest członkiem Zarządu Towarzystwa

tatki. Można tylko podziwiać pana Ja-

roku na swoje 30-lecie. Publiczność

postaci, którą przychodzi mu grać.

role odegrane przez Janusza Tysso-

Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej.

nusza, że nie pogubi tych zapisków.

Rzeszowa i Łańcuta mogła oklaski-

Dotyczy to wszystkiego: stroju, cha-

na w czasie ponad półwiecznego ist-

Działa też aktywnie w Uniwersytecie

A nie gubi, bo z okazji kolejnych

wać polskich artystów ze Lwowa. W

rakteryzacji, drobnych akcesoriów.

nienia Polskiego Teatru Ludowego. W

Trzeciego Wieku.

jubileuszy zdaje dokładne sprawoz-

chwili obecnej teatr stale gości na

Jako rekwizyty wykorzystuje w

ciągu tych lat widzowie oklaskiwali go

Jak na swój jubileuszowy wiek

danie z ilości przedstawień, premier,

wielu scenach polskich, jest stałym

spektaklach wiele rzeczy własnych,

w rolach Kapelana w „Damach i Hu-

pan Janusz jest ruchliwy i energicz-

wznowień, miejscowości gdzie gościł

uczestnikiem festiwali w Wilnie, go-

po prostu przyniesionych z domu.

zarach”, Albina w „Ślubach Panień-

ny, pełen pomysłów. W ciągu 54 lat

Teatr, i wielu innych ciekawych infor-

ścił też wśród Polonii Anglii, Szwe-

To pomaga mu stworzyć na scenie

skich” Fredry, Ciekockiego w „Uciekła

na polskiej scenie lwowskiej i ponad

macji, które innym aktorom po prostu

cji, Węgier. Prawie we wszystkich

bardzo realistyczne postacie, które

mi przepióreczka” Żeromskiego. Po-

1000 przedstawień, wkład Janusza

umykają. To dzięki pietyzmowi Jana

wyjazdach niezmordowanie bierze

zapamiętują widzowie i przyjmują

dziwiali go jako Dziennikarza w „We-

Tyssona w dzieło Polskiego Teatru

Tyssona ukazują się kolejne publika-

udział pan Janusz. To właśnie z

rzęsistymi brawami. Nie tylko we

selu” Wyspiańskiego i Dyndalskiego

Ludowego we Lwowie, trudno prze-

cji o teatrze, o jego historii, o ludziach

Wilna, zupełnie jak mickiewiczowski

Lwowie.

w „Zemście” Fredry, a ostatnio w nie-

cenić. W związku z jubileuszem

z nim związanych. W ostatnim czasie

Budrys, przywiózł do Lwowa żonę,

Teatr wiele podróżuje. Na gościn-

zapomnianej roli Dyrektora teatru w

koledzy z Teatru życzą panu Janu-

ukazała się książka Janusza Wasyl-

panią Elżbietę.

ne występy wyjeżdża od roku 1962,

„Dwóch panach B” Hemara, Nauczy-

szowi dużo zdrowia, nowych wspa-

kowskiego „Teatr z ulicy Kopernika”,

Chyba od pierwszego spektaklu,

kiedy to zostały nawiązane kontakty

ciela w „Kartotece” Różewicza, czy

niałych kreacji i kolejnych sukcesów

oparta na notatkach i dokumentacji,

od Balladyny wziął na siebie funkcję

z Wilnem z zespołem „Wilia”. Na-

Paralityka w „Polowaniu” Mrożka.

scenicznych.

zgromadzonej przez pana Jana.

kronikarza. Z każdego przedstawie-

stępnie teatr gościł w Rydze, Kijowie,

Każda rola była dopracowana

Do życzeń dołączamy się i my –

Mogę tu powiedzieć, że mają

nia, czy to we Lwowie, na Ukrainie,

Moskwie, Mościskach, Samborze.

w najdrobniejszych detalach i przy-

cała redakcja Kuriera Galicyjskiego.

szczęście Ci, którzy mają okazję po-

czy za granicą skrzętnie gromadzi

Po raz pierwszy zespół Teatru do

gotowana perfekcyjnie. Jan Tysson

słuchać wspomnień Jana Tyssona.

plakaty, zaproszenia, informacje, no-

Polski wyjechał dopiero w 1988

zawsze stara się wczuć się w epokę

KG

SztUkA w BUtACH

roboty z koralików dzieci z centrum

„Zadziwiające dłonie”, prowadzonego

OLEG STECIUK

przez Caritas w Drohobyczu, gdzie

tekst i zdjęcie

dzieci specjalnej trocki z bogatą fan-

re w swej kolejności „obuto” w różne

tazją tworzą swe wspaniałe dzieła.

W Drohobyczu, w dawnym

obuwie. Ciekawy był też i wystrój sali,

Rysunki maluchów przedstawił Pałac

Domu Sokoła odbył się

gdzie nad zwiedzającymi zawisła pa-

Twórczości Dzieci i Młodzieży z Dro-

nietradycyjny happening

jęczyna, z której, jak „pająki” zwisały

hobycza. Prezentowano prace wy-

pod tytułem „Sztuka w bu-

fotogramy uczestników wystawy. W

chowanków malarzy Fediwa i Sikory

tach”. Akcję zorganizowała

centrum sali umieszczono pięcio-

z drohobyckiej szkoły plastycznej, z

grupa młodzieży twórczej

metrowe „drzewo twórcze”, korzenie

której wyszło wielu utalentowanych

„Youngsoul”. Ideę organi-

którego symbolicznie rozchodziły się

artystów.

zatorzy, jak zaznaczył

do krzeseł. Symbolizowało to łącz-

Jako element całości włączono

kierownik artystyczny Wa-

ność sztuki i artystów. Nietradycyjne

też „Teatr mody”, który działa pod

syl Jaworski, zaczerpnęli

podejście do tematu ocenili widzowie.

kierownictwem Tatiany Bulbach przy

z koncepcji „sztuka butów”

Oryginalnie wyglądała też „arka zako-

drohobyckim Pałacu Kultury i przed-

wrocławskiego artysty An-

chanych”, ułożona z 50 krzeseł biuro-

stawił oryginalne modele wykonane

drzeja Dudka-Durera.

wych i bukiet z papierosów, z liśćmi w

z nietradycyjnych materiałów – wo-

Nietradycyjne połączenie „sztuki

itp. Ogółem przedstawiono prace 26

kształcie ust. Napis pod bukietem gło-

reczków foliowych.

obuwia” organizatorzy przetworzyli

tu autorzy w wieku od 2 do 25 lat z

autorów z czterech centrów sztuki.

sił: „Ludzie chrońcie swoją przyrodę!”

Gdy sztukę tworzą młodzi, mo-

na ekspozycję współczesnej sztuki

różnych miast nie tylko ziemi droho-

Novum imprezy było też to, że

Na wystawę złożyło się nie tylko

żemy być pewni przyszłości, która

młodzieżowej, przypominającej „Art.

byckiej, miasta Bruno Schulza i Ka-

każdy ze zwiedzających mógł wziąć

malarstwo, a też i grafika, makietowa-

ma natchnienie do swego rozwoju.

Performance”. Nazwa akcji wyjaśnia

zimierza Wierzyńskiego, ale i z Ode-

do rąk dzieło i przypatrzyć mu się

nie, graffiti, instalacje, wyroby gliniane

Jak widzimy sztukę można tworzyć

zamysł autorów, gdy wszystkie dzieła

ssy, Wielimczego (Wołyń), Kosowa

z bliska. Swe dzieła przedstawili

z Liceum plastycznego z Truskawca,

nawet z… butów.

sztuki rozłożono na 60 krzesłach, któ-

(Przykarpacie), Czerkas, Mikołajowa