27

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16–29 marca 2012 nr 5 (153)

Humor

Czasy się zmieniają

żydowski

BOHDAN łYP tekst

www.garnek.pl,

jak było w czasie mojej młodości (1930–1950)

www.intel.com/content

zdjęcia

Papieros

jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?)

Pan Aszer służy w wojsku, oczy-

wiście austriackim. Oczywiście, w

oceny

randze szeregowca. Któregoś dnia,

Oceny wystawiane na świadec-

Musiałem pojechać osiem kilome-

będąc na przepustce, stoi na ulicy

twie szkolnym, zawsze wywoływały

trów, aby wyrzucić go do specjalnego

z zapalonym papierosem w ustach.

emocje w trójkącie: nauczyciel –

pojemnika na taki sprzęt, a potem

Nadchodzi porucznik, szeregowy

uczeń – rodzice. Gdy w PRL koń-

kupić nowy za dwa tysiące złotych.

Aszer oczywiście nie salutuje. Po-

czyłem Szkołę Ogólnokształcącą

Prawda, że jest mniejszy i lepszy, ale

rucznik zatrzymuje się i przygląda

Stopnia Licealnego, obowiązywała

tamten mógłby jeszcze służyć, gdy-

mu się uważnie. Szeregowy, oczy-

czterostopniowa skala ocen: bardzo

by naprawili. Zastanawiam się, czy to

wiście, nadal nie salutuje. Zdener-

dobry, dobry, dostateczny, niedosta-

przejaw ekonomi, czy rozkoszowanie

wowany porucznik krzyczy:

teczny. Była ona kontynuacją skali

się marnotrawstwem?

- Dlaczego, durniu, nie salutu-

stosowanej pod zaborem austriac-

jesz!?

kim, a więc pół wieku wcześniej.

Piec

- Dlaczego? Dlaczego? Prze-

Odkryłem to niedawno na świadec-

Nad ranem, gdy masywny piec

cież mnie uczono, że nie wolno sa-

twie mego taty. Prawie wszystkie

kaflowy już ostygł, każdy w swoim

lutować z papierosem w zębach.

przedmioty nazywano tak samo jak

łóżku dokładnie otulał się kołdrą.

w PRL, z wyjątkiem wychowania fi-

W domu akademickim dodatkowo

Żeby nie było na niego

zycznego. Na moich świadectwach z

okrywałem głowę dużym ręcznikiem

Młodego pana Szmila wzięto do

czasów okupacji niemieckiej figuruje

aby nie zmarzła. W jednych poko-

wojska, dano mu umundurowanie,

ono jako „ćwiczenia cielesne”, a pod

jach rano było zimno, bo nie było

menażkę, bagnet, karabin. Temu

austriackim zaborem nazywało się

węgla, a w innych bo nie chciało się

ostatniemu pan Szmil przygląda się

nader uważnie. Zauważywszy otwór

„gimnastyką”. Jednak 100 lat temu

napalić. Z paleniem zawsze miałem

lufy, zwraca się do kaprala:

nauczycielowi gimnastyki widocznie

sporo roboty i kłopotu. Musiałem

- Panie kapral, uprzedzam, że tu

nie pasowała skala czterostopniowa

oczyścić ruszt i wynieść popiół, a z

jest dziura, żeby potem nie było na

bo dopisał memu tacie: „Z nadzwy-

piwnicy przynieść węgiel i drewno.

mnie...

czajnem zamiłowaniem oddawał się

Potem odszczepić drzazgi smolne

gimnastyce i sportowi”. Wniosek z

do rozpalenia. Na płomyki w odpo-

Dolary

tego, że już wtedy przydałaby się

wiednim momencie położyć kilka

Pan Abraham „urzęduje”, jak

skala pięciostopniowa.

węgielków by się rozżarzyły, a jak nie

zwykle, w modnej kawiarni „De la

Ostatnio w mojej rodzinie, trójkąt

było ciągu, to powtarzać aż do skut-

Paix”. Do jego stolika przysiada się

emocjonalny zamienił się na czworo-

ku. Następnie trzeba było nasypać

dawny znajomy, mieszkający od kilku

kąt: nauczyciel – uczeń – rodzice –

szufelkę węgla, czekać aż się rozpali,

lat na prowincji.

dziadkowie. Leń i nygus woli siedzieć

dołożyć znowu i wreszcie, we właści-

- Panie Abraham! Przyjechałem

latarnie gazowe

przy laptopie zamiast ślęczeć nad

wym czasie zamknąć drzwiczki. W

właśnie z Dobromila żeby się pana

książką. Rodzic mający komputer,

pokoju robiło się ciepło po godzinie,

poradzić, co ja mam właściwie ro-

Ten widok dobrze utrwalił się w mojej

za reperację zegarków i aparatów

może wejść na stronę jego liceum

o ile okna były dobrze opatrzone na

bić z tymi dolarami. Mówią, że dolar

młodej pamięci.

radiowych. Wszystkie wyroby były

ogólnokształcącego i zapoznać się

zimę. Na szklistych kaflach można

spadnie wkrótce jeszcze niżej, a ja

Miasta przez całą noc są wspa-

drogie, a praca tania, więc opłacało

z aktualnymi ocenami. Obowiązuje

było ugrzać ręce. Aż tyle trzeba było

codziennie tracę i tracę...

niale oświetlone. Zachwycający jest

się naprawiać. Mama moja przesie-

sześciostopniowa skala, rozdzielona

zachodu by nie marznąć!

- Boja wiem? Kup pan może ka-

widok z okna samolotu zniżającego

działa wiele wieczorów cerując moje

na dotyczącą zachowania (wzorowe,

Centralne ogrzewanie – to wspa-

mienicę, to całkiem dobra lokata.

się do lądowania. Już z dala na ho-

podarte portki, koszule, skarpety

- Kiedy podatki wszystko zje-

bardzo dobre, poprawne, nieodpo-

niałe urządzenie! Gdy jest w domu,

dzą...

ryzoncie widoczna jest łuna świateł

czy ręczniki. Kto umiał reperować,

wiednie, niedostateczne) oraz na

szybko przyzwyczajamy się do nie-

- To może złoto? Złoto zawsze

wskazująca położenie miasta. Potem

ten mógł oszczędzić trochę grosza

dotyczącą przedmiotów (celujący,

go, zapominając, że przecież mogło

trzyma się w kursie.

ukazują się roje świecących punktów

na inne potrzeby, by w domowym

bardzo dobry, dostateczny, dopusz-

by go nie być. Za oknem trzaskający

- Powiadają, że złoto także

rozsianych na terenach zabudowa-

budżecie nie powstała dziura.

czający, niedostateczny). Przedmio-

mróz, a ja mam w domu ciepło i to

spadnie.

nych. Co rusz, przebiegają sznury

Teraz naprawa nie opłaca się.

tów jest bardzo dużo i obawiam się,

bez najmniejszej fatygi. Dom został

- To może brylanty?

jasno świecących koralików wzdłuż

Pojechałem naprawić zacinający

że uczniowie wszystko poznają zale-

zbudowany z cegły dziurawki, a więc

- Ee, kto wie, co za miesiąc bę-

arterii.

się zatrzask pasa bezpieczeństwa

dwie „po łepkach”, idąc w życie bez

z dobrego materiału termoizolacyj-

dzie z brylantami... Przepraszam

Doszliśmy do stanu pełnej sa-

w moim samochodzie. Mechanik od

ugruntowanych wiadomości. Ciągle

nego. Parę lat temu wszystkie domy

pana, panie Aron, czy mogę pana

tysfakcji oświetleniowej. Gdy leci się

razu uznał, że trzeba założyć nowy

pytam jaką mają lekturę? Niestety,

osiedla dodatkowo ocieplono styro-

zapytać, ile pan masz tych dolarów?

nad Azją, pod samolotem jarzą się

nie widzę aby czytali. Już trzeci wnuk

- Ja? – dziwi się temu pytaniu

światła wsi, miast i miasteczek, jakby

lekceważy licealne lektury, jawnie po-

pan Aron z Dobromila. – Całe dwa-

tam nie było biedy. Gdzie żyją ludzie

sługując się kompendiami, które kie-

naście!

tam są światła. Energia elektryczna

dyś nazywano brykami i surowo ka-

- No, jeśli aż dwanaście, to pan

dotarła do najodleglejszych wsi i uła-

rano za korzystanie z nich. Po takiej

masz rzeczywiście poważny prob-

twia życie w domu i poza nim. Zaim-

szkole to oni nie będą oczytani....

lem, na co je przeznaczyć...

ponowało mi zdjęcie fragmentu kuli

ziemskiej zrobione nocą z satelity.

latarnie

ładny interes

Poza morzami i Saharą, wszędzie

Na Ziemiach Odzyskanych, ulice

Dwaj żydowscy kupcy prowadzą

punkciki oświetlonych osiedli i miast.

wspólnie handel, pieniędzy jednak

i nadrzeczne bulwary w miastach

nigdy nie mają. Pewnego poranku

Coś wspaniałego! To chyba nawet

były oświetlone latarniami gazo-

wchodzą do sklepu i widzą w kasie

prorokom się nie śniło!

wymi. Miały żeliwne słupy, na któ-

ogniotrwałej uszkodzenie. Widocz-

rych umieszczono źródło światła w

nie złodziej próbował w nocy dobrać

sześciobocznej oszklonej osłonie.

naprawa

się do tej kasy, nie zdołał jednak do-

Gdy zdawałem sprawność har-

Wieczorem latarnik szedł z kijem

stać się do środka. Jeden ze wspól-

cerską „sobieradek”, musiałem umieć

zakończonym haczykiem i sięgając

ników, pan Mozes powiada:

Siedmioletniego komputera nie naprawia się...

naprawić kilka przedmiotów. Umie-

pod osłonę, zaczepiał o cięgło otwie-

- Wyobraź sobie, Symche, jak

jętność naprawiania była ceniona.

rające zawór gazowy. Płomyk ledwo

ten złodziej musiał się wściekać. Tyle

Kiedyś naprawiano nawet pęknięty

tlący się przez cały dzień, teraz pod

i spędził pół godziny przy telefonie

pianem grubości 13 cm. Na dworze

pracy wykonał i nie udało mu się ot-

garnek gliniany. Specjalizowali się

wpływem dużej ilości gazu, rozpalał

bezskutecznie poszukując pasują-

jest minus 17 st. C, a w moim miesz-

worzyć naszej kasy. Dobry gatunek!

w tym biedni Słowacy, wędrujący po

siateczkę którą był nakryty. Wydzie-

cego. Pomyślałem, a może by wpu-

kaniu przy zamkniętym zaworze na

- Wiesz ty co? – odpowiada na

wsiach. Po-trafili garnek tak omotać

lała ona białe światło, spływające na

ścić tam trochę oliwy maszynowej?

co drugim grzejniku, jest temperatura

to drugi wspólnik. – On by się, ten

drutem, że nadawał się do użytku.

chodnik wokół lampy. Najrumieńsza

I co? Działa świetnie! Zepsuł mi się

+23 st. C. Okna plastikowe są nad-

złodziej, dopiero wściekł, gdyby po

Wszystkie buty nosiło się do repera-

buzia miała blady wygląd, ale było ją

komputer. Wiem, że ta usterka na-

zwyczaj szczelne, więc nie ma kłopotu

takiej pracy udało mu się otworzyć

cji, a podnoszenie oczek w pończo-

widać i to stanowiło cel oświetlenia.

daje się do naprawy, bo kiedyś była

z ich uszczelnianiem. Przez całą dobę

kasę i gdyby on zobaczył, że w niej

chach wykonywano w punktach re-

Słabe, białe światło miało ogromny

usunięta. Zataszczyłem ciężkie pu-

temperatura nie ulega zmianie i moż-

nic nie ma...

pasacji, gęsto rozsianych po mieście.

urok, gdy padało z latarń stojących

dło do zakładu, a tam mówią żebym

na chodzić po mieszkaniu w letnim

źródło:

Ślusarze i stolarze mieli pełne ręce

szeregiem wzdłuż zwilżonej desz-

zaniósł do muzeum. Siedmioletniego

ubiorze. Koszt tego ogrzewania jest

Janusz Wasylkowski,

roboty, zaś naprawa żelazek i grza-

czem, staromiejskiej uliczki. Kamien-

komputera nie naprawia się. Ludzie,

ciągle na przyzwoicie niskim pozio-

Obyś żył w ciekawych

łek elektrycznych była powszech-

ne płyty chodników i kocie łby jezdni,

czy wy nie przesadzacie? Nie, nikt

mie. Jakież to znakomite warunki do

czasach,

Warszawa 1991

nie stosowana. Drogo płaciło się

dawały refleksy nie do powtórzenia.

gdzie indziej też nie chciał naprawić.

bytowania! Gdzie mi byłoby lepiej?