10

list do redakcji

Kurier Galicyjski * 15–28 czerwca 2012 nr 11 (159) * www.kuriergalicyjski.com

Marsz, marsz Polonia! –

z przewodnikiem Antoniuka w ręku

Prawie co tydzień konsulat generalny RP w Winnicy zadziwia miejscowych Polaków nowymi ciekawymi

imprezami і projektami. Niewątpliwie te wszystkie imprezy są realnym impulsem do dalszej działalności

licznych polonijnych organizacji naszego okręgu konsularnego.

stoi bez okien i drzwi (oderwane

19 marca 2012 roku odbyła się

płyty marmurowe, zerwany parkiet,

prezentacja książki Dmytra Antoniu­

obszarpana podłoga i sufity), ale po­

ka „Polskie zamki i pałace Ukrainy”,

mimo tego czuje się tutaj niezłomny

zorganizowana przez konsulat RP w

duch wielkiego społecznego działa­

Winnicy, na której mieliśmy możliwość

cza i fundatora Liceum Krzemieniec­

nabyć książki wybitnego krajoznaw­

kiego, gimnazjów Winnickiego i Ki­

cy. Nasze Stowarzyszenie i przedtem

jowskiego – Tadeusza Czackiego. W

prowadziłohistoryczno-krajoznawcze

jednym skrzydle pałacu, znajduje się

wycieczki po Ukrainie (Łuck, Klewań,

miejscowa biblioteka, ale mieliśmy

Ołyka, Dubno, fort Dubno, Ostróg;

takie wrażenie, że lokalna władza nie

Lwów, Podhorce, Żółkiew, Olesko,

specjalnie chroni tą budowlę, bowiem

Złoczów, Tarnopol, Zbaraż, Krze­

poprzedni właściciele byli Polakami.

mieniec, Wiśniowiec, Brzeżany, Bu­

Gruzy zamku w Ożaryńcach na­

czacz, Stanisławów, Halicz, Biała

wiewały smutne wspomnienia losu

Cerkiew, Mazepińce) i w Winnickim

współtwórcy Konstytucji 3 Maja Ta­

obwodzie (Kalnyk, Daszów, Illińcie,

deusza Dzieduszyckiego, który całe

Żmerynka, Czerniatyn, Brahiłów,

życie „przedzierał się” między poczu­

Kalinówka, Janów, Niemirów, Tul­

ciem obowiązku i porywem serca.

czyn, Peczera, Sokilec).

W wsi Niemyja kolo Mohylowa

Ostatnia nasza podróż wła­

mieliśmy możliwość zobaczyć naj­

śnie i rozpoczęła się po lekturze tej

bardziej południowy z zachowanych

cudownej książki, bowiem wiemy jak

pałaców o niezwykłej formie kwa­

czasem jest ciężko odnaleźć polskie

dratu, który należał do Stanisława

zabytki na terenach Ukrainy i nasze­

Potockiego. Teraz ulokowana jest

go obwodu. Badając materiały, posta­

Kukawka

tam miejscowa szkoła. Ciekawie

nowiliśmy zorganizować na zakoń­

czenie roku szkolnego wycieczkę na

pobycie we wsi Werchiwka, gdzie

południowo-zachodnią część obwodu

napisał poemat „Bieniowski”. Warto

winnickiego, byłej Bracławszczyzny

było posłuchać oklasków widzów

żeby poznać polskie zabytki, biogra­

żeby zrozumieć, jak wspaniale minął

fię i twórczość wybitnych Polaków,

koncert (szkoda tylko, że wiele lat po

których czas połączył z tą ziemią.

pożarze nie został odnowiony stary

Wycieczka trasą: Winnica, Bar,

budynek Michalskich).

Jałtuszków, Bieliczyn, Michałowce,

Byliśmy we wsi Michałowce,

Werchiwka, Kotiużany, Murowane

gdzie kiedyś odbyło się podpisa­

Kuryłowce, Kukawka, Serebryńce,

nie Konfederacji Barskiej. To tutaj

Ożarynci, Nemija, Mohylów-Podol­

przyjeżdżał ksiądz Marek, którego

ski stała niezapomnianym wydarze­

uwiecznił Juliusz Słowacki w swoim

niem dla naszego Stowarzyszenia

poemacie „Bieniowski”, a hasło jed­

(chociaż trwała 14 godzin).

nego z rozdziałów poematu „nigdy

Werchiwka. Koncert w szkole

Każda uczestnicząca w podróży

z królami” stało hymnem powstań­

rodzina przed wyjazdem otrzymała

kawka – już nie można dojść, kto

chiwom historycznym, ale i dziełom

jest wyobrazić sobie jak podróżował

czym. Ta pieśń brzmiała wraz z „Oj­

zadanie, opierając się o książkę An­

pierwszy założył siedzibę, zbudował

sztuki. I dla tego z wielkim zadowo­

ten magnat po swoich ziemiach – od

czyzna ma” w czasie Mszy świętej

toniuka, opracować i opowiedzieć

młyn, cukrownię, kościół lub cerkiew.

leniem posłuchałyśmy koncertu f-mol

bystrego Dniestru do rezydencji w

którą odprawiał błogosławiony Jerzy

nie tylko o historii polskich pałaców

Bo na skutek wydarzeń 1830 i 1863

op 21, preludia A-dur op.28 N7, wal­

Tulczynie, Niemirowie, Humaniu.

Popiełuszko.

i zamków, ale i o życiu i dorobku ich

roku, powstania Kościuszki ziemie te

czyka D-dur op.64 N1, a także pieśń

A na ziemiach Bracławszczyzny

Ciekawie było się dowiedzieć

właścicieli, o wybitnych gościach tych

wolą rosyjskich imperatorów zmieniły

„Melodia” ze słowami Zygmunta

żyli i pracowali nie jedynie polscy ma­

(nie piszą o tym ukraińskie podręcz­

pałaców, o których dowiadywali się

swych właścicieli, a wzmianka o by­

Krasińskiego, którą Fryderyk Chopin

gnaci, ale i nasi przodkowie – polscy

niki) o tragicznej historii południowo-

nie tylko z Internetu, ale również z

łych właścicielach była zakazana.

zadedykował Delfinie Potockiej.

szlachcice, którzy byli ekonomami,

zachodnich rejonów Winniczyzny w

książki W. Kolesnik „Wybitni Polacy

Ale w Murowanych Kuryłowcach,

Przeczytaliśmy fragment z opo­

księgowymi, inżynierami, nauczycie­

XIX wieku, gdy odbierano Polakom

na Winniczyźnie”.

gdzie w pałacu magnatów rodziny

wieści Józefa Rolle „Beatryce”, gdzie

lami, kapłanami, dzierżawcami ziem.

majątki i oddawano innym, i wydawa­

Teraźniejszy Bar – to nie tylko

Komarów urodziła się przyszła muza

w beletrystycznej formie opisana jej

Swoją codzienną drobiazgową pracą

ło się, że już nigdy nie można będzie

ruiny twierdzy, w rozbudowie której

romantyzmu Delfina Potocka, pamięć

biografia. I pojawiło się pytanie – kim

ci wykształceni i porządni ludzie stwa­

odnaleźć tej historycznej prawdy.

ważną rolę miał legendarny starosta

o której przetrwała nie tylko dzięki ar­

jest ten Józef Rolle, dlaczego on,

rzali moc i chlubę Rzeczypospolitej.

Kotiużany, Wyszczeolczadajów, Ku­

Bernard Pretwicz, ale i kościół św.

znany lekarz i krajoznawca, tak dużo

I smutno i ciekawie zarazem było

Anny, klasztor sióstr benedyktynek,

swych prac poświęcił Ziemi Podol­

nam podczas tej podróży. W autobu­

który został odnowiony już w 90 la­

skiej? To będzie tematem kolejnego

sie podczas przejazdu od siedziby do

tach, były klasztor ojców jezuitów, a

badania i podróży.

siedziby brzmiała muzyka Chopina, a

teraz kościół greckokatolicki, a także

Z niemałym zainteresowaniem,

w czasie przerwy sami śpiewaliśmy

mogiła polskich żołnierzy, który zgi­

przecież Podole historycznie leży

piosenki ludowe. Bowiem jak nie za­

nęli tutaj w 1920 roku. Na tej mogi­

na skrzyżowaniu kultur, wysłucha­

śpiewać „Hej, sokoły” gdy z okna au­

le składane są wieńce nie tylko na

liśmy opowiadania o pańszczyź­

tobusu widzisz „zieloną Ukrainę”, jej

wielkie święta narodowe, ale także

nianym chłopie – malarzu Wasiliju

krajobrazy, które nazwano podolską

co roku czynią to uczestnicy rajdu

Tropininie, który wiele lat mieszkał

Szwajcarią.

Katyńskiego.

we wsi Kukawka i na swoich obra­

We wsi Werchiwka Barskiego

zach zostawił podolskie widoki oraz

Winnickie obwodowe Stowarzy­

rejonu, gdzie znajduje się siedziba

portrety znanych ludzi tej epoki. We

szenie „Świetlica Polska” z całego

Michalskich, z wielkim zadowole­

wsi znajduje się cerkiew św. Dmy­

serca wyraża podziękowanie dla

niem uczestniczyliśmy we wspól­

tra, którą zaprojektował sam Tropi­

pani konsul RP w Winnicy Edyty

nym koncercie z uczniami miejsco­

nin i udekorował swymi freskami

Niedźwiedzkiej za pomoc i inspira­

wej szkoły, poświęconym twórczości

i ikonami.

cję do tej podróży.

Juliusza Słowackiego. Ciepło i przy­

Wieś Serebryńce zadziwiła nas

WAlERIJ ISTOSZYn

jaźnie brzmiały wiersze Juliusza

niezwykłą wielkością i ubóstwem

Prezes Stowarzyszenia

Murowani Kuryliwci

Słowackiego, opowiadało się o jego

pałacu Tadeusza Czackiego. Pałac

„Świetlica Polska”