23

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 15–28 czerwca 2012 nr 11 (159)

Czasy się zmieniają

Zamierzyłem napisać Historyę

pisy Ludwika Kubali stały się częścią

Lwowie fundusz dla wdów i sierót

siedmioletniej Wojny Północnej. Tak

zbiorów ossolińskich.

po pisarzach i artystach. W 1894

nazwałem wojnę, która się zaczęła

roku Ludwik Kubala zorganizował

Jak było w czasie mojej młodości (1930–1950)

z początkiem roku 1654, a skoń-

Krytyka rzecz jasna dosięgła

Zjazd Literatów i Dziennikarzy we

czyła pokojem w Oliwie zawartym w

i jego dzieła. Czas mijał, zmieniał

Lwowie. Został pierwszym przewod-

Jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?)

roku 1660 – pisze Kubala. Kolejny

się sposób prowadzenia badań

niczącym Towarzystwa Miłośników

Teraz wolno palić tylko w miej-

historycznych i stawiane im wyma-

Przeszłości Lwowa, stowarzyszenie

tom szkiców zatytułowany „Wojna

bOHDAn łYP

scach wyznaczonych. Widzę pala-

gania. Kubala pozostawał jednak

powstało w 1906 roku i zasłynęło

moskiewska 1654–1655” wydano

czy jak stoją na balkonach własnych

Kwiaty

klasykiem polskiej historiografii. To

wydawnictwem znakomitej Bibliote-

w 1910 roku. W latach 1914–18 w

mieszkań i nie zważając na siarczysty

Latem kwiaty z własnego ogród-

przecież jego były te barwne opo-

ki Lwowskiej.

druku wyszły „Wojna brandenbur-

mróz, tkwią do czasu aż papieros się

ka wędrowały do wazonów w na-

wieści o XVII wieku, świetne w stylu

Przyjaźnił się z Władysławem

ska i najazd Rakoczego 1656-1657”

wypali. Papierosy drożeją, a na ich

szym domu i w domach przyjaciół. Im

i układzie kompozycyjnym, wysnute

Łozińskim, Tadeuszem Wojciechow-

oraz „Wojny duńskie i pokój oliwski

pudełkach są coraz większe napisy,

więcej obrodziły, tym więcej było do

niczym z wyobraźni najlepszego

skim, Józefem Supińskim, Adamem

1657–1660”.

w rodzaju: „Palenie zabija. Minister

rozdania. Kiedyś mieliśmy mnóstwo

prozaika.

Asnykiem, uczestniczył w spotka-

Osiemdziesiąte urodziny Ludwi-

Zdrowia ostrzega, że…”. Nie sposób

peoni, a że zbierałem pieniądze na

Kto inny jednak napisał „Trylogię”

niach literatów i historyków u Ksawe-

ka Kubali Uniwersytet Lwowski uczcił

takimi napisami pokonać nałóg pa-

opony do roweru, rodzice wyjątkowo

i zasiadał na katedrach uniwersytec-

lenia tytoniu. W roku 2009 minister

pozwolili mi sprzedać je na targu. W

kich. Czy opisywana przez wielu

Zdrowia prof. Zbigniew Religa, w

domu paprotki i kaktusy stały na pa-

skromność Kubali pozwoliła mu na

rozmowie w TV przyznał, że znalazł

rapetach okien. W kwiaciarniach kró-

zadawanie pytania „dlaczego nie

się w obliczu śmierci z powodu pa-

lowały: goździki i róże, fiołki, stokrot-

ja”? Zawsze pogodny, zadowolony,

lenia tytoniu. Zmarł w dwa tygodnie

ki, a z doniczkowych – alpejskie fiołki

nigdy się nie skarżył na swój los.

później na raka płuc. Łatwo zaczyna

kwitnące zimą, przez co uchodziły

Uchodził za przystojnego mężczy-

się od próby w szczenięcym wieku, a

za cud natury. W tamtych czasach

znę, opisy przedstawiają średniego

potem już trudno jest się wycofać. W

uznawano, że kwiaty doniczkowe nie

wzrostu szatyna o żywych oczach.

ulotce reklamującej pobliskie liceum,

mogą stanowić prezentu, zaś kwiaty

Nosił krótką, okrągłą brodę. W star-

przeczytałem „...mamy też palarnię”.

cięte wręczano tylko kobietom. By-

szym wieku siwa broda stanowiła

Rozumiem, że dzięki temu ucznio-

łem świadkiem rozterki mężczyzny

kontrast z czerstwą młodzieńczą

wie nie muszą już palić w toalecie.

obdarowanego w biurze kwiatami z

twarzą Kubali. Mówił cicho z wy-

Szkoda, że nie znaleziono prostego

okazji imienin. W domu zastanawiał

raźnym akcentem, który we Lwowie

i skutecznego sposobu, zapobiegania

się: „Jak to możliwe, że mnie, męż-

nazwano „mazurskim”. Odznaczał

paleniu papierosów przez młodzież,

czyźnie dano kwiaty? Co się za tym

się oryginalnymi sądami, w wypo-

ale mam nadzieję, iż takiego wyna-

kryje? Czy to jakaś aluzja, że znie-

wiedziach był dość powściągliwy,

lazku, wkrótce ktoś dokona.

wieściałem? Czy dobrze zrobiłem, że

sprawiał wrażenie człowieka nie-

przyjąłem? Bo kwiat kojarzono tylko

śmiałego. Znajomi wiedzieli jednak,

z kobietą.

Uczciwość

że każdą wypowiedź waży i mówi

Po wojnie stryjowie moi sprzedali

Kwiatki wręcza się teraz na dzień

nadzwyczaj logicznie. Miał opinię

jakiemuś rolnikowi swoje spadkowe

kobiet, matki, nauczyciela, lekarza,

człowieka niezwykle uczciwego i pra-

gospodarstwo. W hipotece formalno-

a także cioci, wujkowi, na urodziny,

wego, nawet najwięksi plotkarze epo-

ści nie były zakończone, więc polskim

imieniny i bez okazji też. Każdy może

ki pisali, że był czysty jak kryształ,

zwyczajem, gospodarstwo sprzeda-

wręczyć każdemu i jakoś to pasuje.

a najsurowsi krytycy nie znaleźli na

no „na kwit”. Spisywało się umowę

Kwiatów jest dużo i nie są dro-

nim żadnej plamki do opisania.

na kartce i poza urzędami, wszyscy

gie. Bywają też takie, których jedna

**

ją szanowali. Obyczajowo miała

sztuka ma zawrotną cenę. Wręczane

ludwik Kubala został pochowany na Cmentarzu łyczakow-

Pod koniec życia stał się roztar-

moc aktu solennie przestrzeganego

ministrom czy biskupom, w imieniu

skim we Lwowie

gniony i niesystematyczny. W ostat-

przez ludność. Pech chciał, że rok po

społeczności, kupowane są za pie-

transakcji postanowiono zbudować

rego Liskego. Nigdy nie interesowały

nadając mu tytuł doktora honoris

nim okresie życia był bibliotekarzem

niądze nie ze swojej kieszeni. Gdzie

linię kolejową, wiodącą przez śro-

dawnym różom lub innym kwiatom

go stanowiska, zajęty był pracą na-

causa. Trzy tygodnie później 1 paź-

Pawlikowskich. Codziennie przycho-

dek gospodarstwa. Władza ludowa

do obecnie sprzedawanych w kwia-

uczycielską, naukową i społeczną.

dziernika 1918 roku Ludwik Kubala

dził do nieogrzewanych bibliotecz-

wywłaszczyła stryjów w trybie przy-

ciarniach. Teraz kwiaty są dorodne,

W 1901 roku został członkiem zwy-

umiera. Pochowano go na Cmenta-

nych sal na ulicę 3 Maja, otulał się

spieszonym, dając śmiesznie małe

o przepięknych kształtach, barwach

czajnym Akademii Umiejętności w

rzu Łyczakowskim. Został patronem

ciepłym płaszczem i zgrabiałą ręką

odszkodowanie. Biedny nabywca

i na łodygach metrowej długości.

Krakowie. Dopiero po przejściu na

niewielkiej ulicy w centrum Lwowa,

robił notatki. Obojętny na wszystko.

został bez gospodarstwa i bez

Kiedyś takie, nagradzano na wy-

emeryturę powrócił do pisania szki-

obecnie ulica nosi imię przywódcy

Pozostała mu tylko praca. Jedynie

pieniędzy, ale za to z kwitem. Adwo-

stawach międzynarodowych. Egzo-

ców historycznych.

UPA Romana Szuchewycza. Ręko-

ona ma znaczenie.

kat radził stryjom aby powiedzieli, że

tyczne kwiaty mogą stać w wazonie

to ich nic nie obchodzi. Jednak oni

nawet miesiąc. Jakież jest bogac-

Zmarł prof. Jerzy Węgierski –

uważali, że należy pieniądze zwrócić

two ich odmian! Są po przystępnej

nabywcy, co też uczynili. Żadnemu

cenie i podobno aż 60% kwiatów

nie przelewało się, gdyż pracowali na

przylatuje do Europy z tropików. To

historyk lwowskiej AK

skromnych posadach i byli obarczeni

jest niesłychane osiągnięcie naszej

rodzinami. Uznali, że tego wymaga

cywilizacji!

uczciwość, zaś ja tę lekcję zapamię-

tałem na całe życie.

W dniu 4 czerwca br. odszedł w wieku 97 lat profesor Jerzy Julian Węgierski – polski

Papierosy

Zdarzyło się, że złodziejaszek

Usiąść, założywszy nogę na

uczony, pisarz i wojskowy, emerytowany profesor Wydziału Budownictwa Lądowego

ukradł dwie złote monety pięciorublo-

nogę i zgrabnie trzymając papieros,

Politechniki Krakowskiej, wykładowca Politechniki Śląskiej i Politechniki Warszaw-

we, a policja odzyskała je, znajdując

zaciągać się, puszczając dym jakby

w lombardzie. Sprawa prosta: jest

od niechcenia – to był styl godny

skiej. Żołnierz ZWZ i AK, uczestnik powstania lwowskiego w ramach Akcji Burza.

złodziej, są monety, sprawa w pro-

dżentelmena lub damy. Przed woj-

kuraturze. Tymczasem zaszły uza-

ną, palenie papierosów stało się

Wdrapał się na górne nary, od-

bardzo trudna, ponieważ z każdym

Od kwietnia 1944 roku organi-

sadnione powody do umorzenia po-

powszechne. Były jednak przyję-

wrócił się do ściany – i nie wstał.

dniem ubywało strajkujących. Z wal-

zował 2 pluton oddziału leśnego 14

stępowania, więc należało odebrać

te ograniczenia jak: zakaz palenia

Myśmy w nocy poszli jeść - a ten

ki o swoje prawa rezygnowali ko-

Pułku Ułanów Armii Krajowej na te-

monety z policji. Okazało się jednak,

przez młodzież i brak akceptacji dla

nie wstał! Nie dostawał paczek, był

lejno mieszkańcy baraku. W końcu

renie podlwowskiego przysiółka Dru-

że zniknęły z depozytu policyjnego.

palenia na ulicy przez kobiety i ofi-

zupełnie sam, nigdy nie bywał syty –

jedynym człowiekiem zdecydowa-

ga Wólka. Na czele tego oddziału,

Po prostu, złoto od tysiącleci ma taką

cerów. Moda palenia szerzyła się w

nie wstał. Para unosząca się nad go-

nym na kontynuację głodówki był

rozbudowanego do szwadronu, brał

moc, że nie oparł się jej też policjant

społeczeństwie, odbierając niektó-

rącą kaszą nie mogła mu przesłonić

Węgierski. Sołżenicyn napisał:

udział w akcji Burza w dniach 22–27

i ukradł je. Poszkodowani zażąda-

rym poczucie rozsądku. Przykładem

obrazu bezcielesnej Wolności.

„I tu zrozumiałem, co to jest pol-

lipca 1944 r., osłaniając walczące

li zwrotu równowartości w złotych.

może być prezent, który otrzymałem

Gdybyśmy wszyscy byli tak dum-

ska duma – i na czym polega sekret

we Lwowie oddziały sowieckie i AK

Na to komendant rejonowy odpisał

w dniu chrztu. Była to srebrna ka-

ni i nieustępliwi – to jaki tyran by się

polskich powstań, tak pełnych zapa-

przed znajdującymi się na przedpolu

im: „…zmuszony jestem odmówić

setka, wyłożona drewnem, z wygra-

ostał?”

miętania [...]. Polak, inżynier Jerzy

Lwowa oddziałami niemieckimi.

zrealizowania żądanych świadczeń

werowanym moim monogramem, a

Wieloletni więzień syberyjskich

Węgierski [...] odsiadywał ostatni,

pieniężnych, które mogą zostać roz-

przeznaczona do papierosów, gdy

dziesiąty rok swojej kary. Nawet

Wieczny odpoczynek racz mu

łagrów.

patrzone po wykazaniu, że przed-

będę dorosłym. Ofiarodawca był

gdy był kierownikiem robót, nikt nie

dać Panie, a Światłość wiekuista nie-

Autor dziewięciu książek i wielu

miotowe monety wykonane zostały

człowiekiem obytym i obracającym

słyszał od niego złego słowa. Był za-

chaj mu świeci. Niech odpoczywa w

artykułów naukowych oraz wspo-

ze złota, a ich wartość stanowi sumy,

się od lat w świecie. Można więc było

wsze cichy, uprzejmy i wyrozumiały.

Pokoju wiecznym, wychwalając Two-

mnień z dziejów Lwowa w II wojnie

których Panowie dochodzicie”. Ot,

spodziewać się lepszego wyboru,

A teraz – twarz mu się zmieniła. Z

je Miłosierdzie!

światowej i historii ZWZ-AK-NIE Ob-

mamy przykład braku uczciwości na-

ale wtedy amok tytoniowy był total-

gniewem, pogardą i męką odwrócił

Śliczna Gwiazdo Miasta Lwowa,

szaru nr 3 (Lwów).

wet policji. Konia z rzędem temu, kto

ny. Gdy byłem w Ludowym Wojsku

oczy od tego żebraczego orszaku,

prowadź jego duszę do Pana!

Znajdziemy o nim wspomnienie

monety których nie ma, zaniesie do

Polskim, każdy żołnierz dostawał

wyprostował się i krzyknął ze złością,

Amen.

łagiernika Aleksadra Sołżenicyna,

urzędu probierczego aby wykonano

machorkę i bibułkę do robienia skrę-

donośnie: „Brygadzisto! Mnie proszę

który wymienia go, opisując strajk

Opublikowano w blogu

ich wiarygodne badanie!

tów. Była to szkoła nałogu palenia

głodowy więźniów. Sytuacja była

na kolację nie budzić! Ja nie pójdę!”

na portalu salon24.pl

tytoniu.

(cdn.)