24

Kurier kulturalny

Kurier galicyjski * 29 czerwca–16 lipca 2012 nr 12 (160) * www.kuriergalicyjski.com

NOWE WITRAżE

W KAPLICy ORLąT LWOWSKICH

Kaplica Orląt na Cmentarzu Obrońców Lwowa wzbogaciła się o nowe cenne dzieło artystyczne. Są to

witraże wmontowane w wielkie prostokątne okna. Jeden z nich przedstawia panoramę Cmentarza, drugi –

to „Matka Boska – opiekunka miasta Lwowa”. Obydwa witraże wykonano w Krakowie w pracowni witraży

prof. Józefa Furdyny. Fundatorem i pomysłodawcą wykonania witraży był Andrzej Biedroń, dyrektor

krakowskiej firmy P.H.P.U. Allmed.

„Na początku 2009 roku, – mówi

kaplicy na Cmentarzu Orląt Lwow-

JUriJ smirnow

dyrektor P.H.P.U. Allmed – Andrzej

skich.

tekst

Biedroń, – rozpocząłem działania,

Pierwszym etapem realizacji

anDrzeJ BieDroń

mające na celu zrealizowanie pro-

projektu były poszukiwania odpo-

zdjęcia

jektu ufundowania dwóch witraży do

wiedniego wykonawcy, który przygo-

Warto przypomnieć, że kaplica

okien kaplicy na Cmentarzu Orląt

towałby projekt wstępny, wykonał

została zbudowana w latach 1922-24

Lwowskich. Pomysł przedsięwzię-

witraże i dokonał ich montażu. Wy-

według projektu Rudolfa Indrucha,

cia zrodził się z mojego wielkiego

bór padł na krakowską firmę z trady-

pomysłodawcy i autora koncepcji

sentymentu do Ziemi Lwowskiej

cjami – Pracownię Witraży Furdyna.

architektonicznej Cmentarza Obroń-

oraz chęci oddania hołdu obrońcom

W kwietniu 2009 powstają wstępne

ców Lwowa. 28 września 1924 roku

Lwowa i Małopolski Wschodniej po-

projekty witraży, które konsultowane

kaplicę poświęcił abp Bolesław Twar-

ległych w latach 1918-1920, lub póź-

są z Janem Franczukiem oraz nie-

dowski. W uroczystościach wzięli

niej, których mogiły znajdują się na

żyjącym już Andrzejem Przewoź-

udział, jak pisze Stanisław Niecieja

Cmentarzu Obrońców Lwowa.

nikiem – ówczesnym Sekretarzem

„...weterani powstania styczniowego,

W marcu 2009 roku, podczas

Rady Ochrony Pamięci Walk i Mę-

legioniści, obrońcy Lwowa, generali-

spotkania z p. Janem Franczukiem,

czeństwa.

cja polska z Władysławem Sikorskim

prezesem Zarządu Polskiego Towa-

Po uzgodnieniu projektów, w

– ówczesnym ministrem spraw woj-

rzystwa Opieki nad Grobami Wojsko-

sierpniu 2009 zostaje uruchomiona

skowych na czele, duchowieństwo

wymi we Lwowie, wyraziłem chęć do

przez Sekretarza Rady Ochrony Pa-

i niezliczone rzesze mieszkańców

mięci Walk i Męczeństwa procedura,

sponsorowania i montażu witraży w

Lwowa, głównie młodzieży”.

W latach następnych trwało ozda-

bianie kaplicy, która wzbogaciła się

m.in. o cenny ołtarz, autorstwa zna-

nej lwowskiej artystki-rzeźbiarki Luny

Drexlerówny. Wtedy już dyskutowano

kwestię wstawienia witraży w okna

kaplicy. W latach 30. XX wieku pro-

wadzono pertraktacje na ten temat z

artystą-malarzem Janem Henrykiem

Rosenem. Było jednak nie mało prze-

ciwników ozdobienia kaplicy witraża-

mi. Nie przewidywał witraży i projek-

tant kaplicy Rudolf Indruch. Dlatego

nigdy nie doszło do powstania kon-

kretnych projektów lub określenia

bodaj tematyki przyszłych witraży.

Nie było też możliwości wykonania

witraży i w czasie odbudowy Cmen-

tarza. Pomysł powstał niespodzianie

w 2009 roku, podczas wizyty we Lwo-

wie dyrektora firmy P.H.P.U. Allmed

z Krakowa Andrzeja Biedronia. Nie

tylko postanowił on sfinansować całe

przedsięwzięcie, ale też znalazł w

Krakowie bardzo dobrego wykonaw-

cę prof. Józefa Furdynę – założyciela

pracowni witraży. Pracownia, powsta-

ła w 1992 roku, jest obecnie zakła-

dem witrażowym, znanym nie tylko w

Krakowie, ale też w całej Polsce. W

z panoramą Cmentarza Orląt krzy-

obrona Lwowa) autorstwa Stani-

ciągu 20. lat pracownia zrealizowała

że na grobach obrońców dążą ku

sława Kaczor-Batowskiego. Postać

ponad 150 projektów witraży w obiek-

niebiosom, zmieniając się w dalekie

Matki Boskiej modelowano precyzyj-

tach sakralnych i świeckich, również

gwiazdy. Tak w wieczność odlatują

nie i lekko stylizowano. Jej smukła

poza granicami kraju. Obydwa wi-

dusze chłopców poległych w walkach

postać budzi pewność, że wszystkie

traże lwowskie zostały wykonane w

o nasze miasto.

dusze poległych znajdują się pod jej

bogatych, ale nie kontrastowych kolo-

Na drugim witrażu, nad panora-

niebiańską opieką.

rach. Jest w nich dużo niebieskiego,

mą średniowiecznego Lwowa, autor

Z inicjatorem i fundatorem witra-

granatowego i zielonego w różnych

umieścił postać Matki Boskiej, patron-

ży Andrzejem Biedroniem spotka-

odcieniach. Tło urozmaicają nieliczne

ki i obrończyni, „ślicznej gwiazdy mia-

liśmy się we Lwowie. Pan Andrzej

czerwienie i brązy.

sta Lwowa”. Obronne mury i baszty

ma zawsze do załatwienia bardzo

Nowe witraże stworzyły w kapli-

podkreślają znaczenie Lwowa jako

dużo spraw swojej firmy, organizacji

cy Orląt atmosferę bardzo nastrojo-

przedmurza chrześcijaństwa, twier-

współpracy lwowskich i krakowskich

wą i dodały jej sakralności, czego

dzy, która oparła się wielu atakom

pracowników medycznych i naukow-

tak naprawdę, brakowało jej przez

nieprzyjaciół i pozostała na zawsze

ców. Ale dla Kuriera Galicyjskiego

znaczny ruch turystyczny, bardziej

„Semper Fidelis” – zawsze wierna.

znalazł czas i dokładnie opowiedział

w celu poznania historii Cmentarza,

Ten witraż budzi skojarzenia ze zna-

o wszystkich perypetiach, związa-

niż potrzeb religijnych. Rysunek

nym witrażem z katedrze lwowskiej

nych z pięknym pomysłem wypełnie-

dwóch witraży w miarę stylizowany,

„Leopolis opressa 1648” (Cudowna

nia okien kaplicy Orląt witrażami.

a treść jest symboliczna. W witrażu