5

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 16–29 października 2012 nr 19 (167)

Paweł Zalewski: NA UKRAINIE

kierunek, albo, jak sądzą niektórzy,

Białorusią i Kazachstanem. Jeżeli

wybierze trzecią drogę.

zostanie ona przekroczona, to jest

to koniec historii. Ponieważ są to

działania z punktu widzenia struktur

POLITYKA TO BIZNES

Punkt czwarty –

gospodarczych nieodwracalne.

co teraz?

Otóż, jesteśmy na rozstaju dróg.

Druga czerwona linia – to jest stan

Wybory 28 października są decydu-

demokracji i praw człowieka. Bo nawet,

„Ani Polska, ani UE nie powinny się godzić na to, aby na Ukrainie funk-

jące w europejskim wyborze Ukrainy.

gdybyśmy chcieli na to przymknąć oko,

cjonowały wyłącznie standardy rosyjskie, które prowadzą do tego, że jest

Druga szansa, jeżeli przywódcy opo-

to ze względów pryncypialnych nam,

zycji się nie porozumieją i nie zrozu-

w Unii tego powiedzieć nie wolno, a po

jedna partia, jeden car, nie ma mowy o wolnych mediach – krótko

mieją historycznego momentu i utrwa-

drugie bez tego nie pozyskamy więk-

lą większość konstytucyjną w Radzie

szości dla Ukrainy w UE. Błędne są

mówiąc, system autorytarny. To jest dzisiaj stawką w grze i od tego jak

Najwyższej, która utrwali pozycję

mniemania elit politycznych Ukrainy,

my się zachowamy będzie bardzo wiele zależało, ale oczywiście najwię-

cara dla obecnego prezydenta, który

że można mieć dobre stosunki go-

jest całkowicie niewiarygodny dla UE

spodarcze bez rządów prawa, praw

cej będzie zależało od samych Ukraińców”.

i traktowany wyłącznie w kategoriach

człowieka, standardów demokratycz-

werbalnych zapewnień, prędko się

nych, wolnych mediów etc.

Dziękuję naszemu przyjacielowi,

nie wydarzy. Jeżeli wygrają Regiony

Scenariusze nie są specjalnie

panu Saryusz-Wolskiemu za poka-

będzie to klęska Ukrainy na lata.

optymistyczne, ale wyznaję w poli-

zanie tej olbrzymiej frustracji, która

tyce zasadę, że należy pracować na

występuje w Brukseli, jeżeli chodzi o

najgorszych scenariuszach, żeby ich

i pytanie do przyjaciół

relacje z Ukrainą. Jest dokładnie tak,

uniknąć, żeby się zrealizowały te lep-

z ukrainy – to jest właściwie

jak pan poseł Wolski przedstawił. My-

sze czy najlepsze.

punkt piąty –

ślę, że dzisiaj ważnym jest, abyśmy

czy dacie nam szansę wam

zastanowili się jakie są tego przy-

pomóc?

konkluzje

czyny. I w związku z tym, co można

Na długą metę powiedziałbym,

zrobić, aby to zmienić?

że jest szansa i nadzieja. Na krótką

Punkt szósty –

Ponieważ zostałem poproszony

– rzecz wygląda raczej mało obie-

jakie są możliwe

tutaj jako osoba, która jest równocze-

cująco. W międzyczasie trzeba ro-

scenariusze? co przed nami?

śnie sprawozdawcą parlamentarnym

Jeżeli nie będzie konkretnych

bić wszystko, my w Unii i ci, którzy

PE w zakresie umowy o wolnym

kroków to zostanie zawieszona trans-

jeszcze wierzą w europeizację Ukra-

handlu, to może dwa słowa na ten

formacja i zawieszony układ stowa-

iny. Namówić Ukraińców, żeby nie

temat. Chcę również odnieść się do

rzyszeniowy. Czy w tym układzie

rozumowali w kategoriach kosztów

tych kwestii, o których mówił pan po-

będzie szansa na drugie podejście?

i korzyści. Ukraina powinna zadać

seł Saryusz Wolski, może bardziej z

Biorąc pod uwagę to, w jakim złym

sobie pytanie, które jest standardem

ukraińskiej, a mniej brukselskiej per-

stanie jest obecnie UE, trapiona kry-

w rozumowaniu ekonomicznym czy

spektywy. Także dlatego, że jestem

zysem, szczerze wątpię. Pytany na

geostrategicznym: jaki będzie koszt

częstym gościem na Ukrainie i mam

Majdanie w 2004 roku, podawałem

utraconych możliwości?

tam wielu przyjaciół i znajomych. My-

datę 2021. Sądzę, że nie jest to dziś

Wiara w to, że umowa stowarzy-

ślę również, że kontakty z różnymi

perspektywa realna, nawet gdyby to

szeniowa dopchnięta kolanem przez

środowiskami dały mi pewien tytuł

wszystko, co byśmy chcieli, wydarzyło

UE może być substytutem woli poli-

do tego, aby myśleć, że trochę rozu-

się na Ukrainie. Przed Ukrainą w bar-

tycznej po stronie ukraińskiej, chcia-

miem Ukrainę.

dziej optymistycznym wariancie, jest

łoby się, żeby była prawdziwa. Ale

strategia długiego marszu. Tu trzeba

jest złudna.

O ukrainie…

sobie odpowiedzieć, co to oznacza

Motor zmian musi być wewnątrz.

Ukraina to jest wielki kraj. Ukraina

dla demokratycznej opozycji? Co to

My Polacy wiemy, że gdyby nie było

jest znacznie liczniejsza od Polski, licz-

oznacza dla Unii i nas w Unii, przyja-

tego motoru w nas, gdyby nie było

niejsza od Hiszpanii, terytorialnie jest

ciół Ukrainy? Prawdopodobnie to, co

naszych aspiracji, nic by się nie uda-

prof. bogdan Hud (od lewej) i Paweł Zalewski, poseł do

krajem większym od Francji. My w Pol-

myśmy praktykowali w Unii, a jest to

ło. W przypadku Ukrainy też się nie

Parlamentu Europejskiego

sce, trochę paternalistycznie patrzymy

tam nazywane metodą małych kro-

uda.

na Ukrainę, ale to jest kraj, który, jeżeli

ków, czyli działań, które są możliwe

Perspektywa ukraińska może wró-

miętam negocjacje, które się toczyły.

Natomiast, oczywiście, jest pro-

będzie w UE, może być ważniejszy

– działalność Podkarpacia, współpra-

cić za jakiś czas. Chciałbym, żeby to

Pan Saryusz Wolski wie to lepiej ode

ces polityczny, związany z tym, że UE

niż Polska. Kiedyś, nasze plany inte-

ca transgraniczna, wspieranie społe-

się wydarzyło w czasie tych wyborów,

mnie, bo z UE jest tak, że gdy coś

na skutek aresztowania Julii Tymo-

gracyjne się udadzą i jeżeli, dajmy na

czeństwa obywatelskiego, współpraca

które dają drugą szansę Ukrainie.

się już kładzie na stół, to możliwości

szenko i jej skazania, powiedziała, że

to za 50 lat, UE będzie nadal istniała,

na poziomie małych i średnich przed-

Zakończę polskim akcentem, że

negocjacyjne są minimalne – od 5 do

zamraża podpisanie umowy stowa-

to pewnie będzie wyglądała inaczej, bo

siębiorstw, czyli takie małe zastrzyki

jest też i dla Polski taka czerwona linia:

10%. Taka jest natura tych negocjacji,

rzyszeniowej, której główną częścią

świat się zmienia na naszych oczach.

europeizacyjne bez wielkiego kadru,

jeżeli poziom autorytaryzmu władzy

bo aby stworzyć mandat negocja-

jest umowa o wolnym handlu i nie

Niemniej, jednak musimy pamię-

którego może zabraknąć.

ukraińskiej przekroczy pewną granicę,

cyjny w UE muszą się na to zgodzić

godzi się na to, żeby te kwestie roz-

tać, że Ukraina jest krajem większym

Obawiam się, że wariant – „roz-

to Ukraina straci swego ostatniego

wszystkie kraje członkowskie, a jest

dzielić. Dzisiaj czekamy na wybory.

niż Polska, chociaż widać wyraź-

wój gospodarki osobno, a na politykę

przyjaciela i orędownika w UE.

ich 27. Istotna zmiana tego mandatu

Dzisiaj stanowisko UE jest następują-

nie, że to co się działo w Polsce w

przymykamy oko”, chyba nie będzie

Jeżeli miałbym coś na koniec ra-

wymaga bardzo wielu politycznych

ce: jeżeli nie będzie fałszerstw i wybo-

ostatnich 23 latach, a na Ukrainie 21,

możliwy. Chociaż chciałoby się. Przy-

dzić naszym przyjaciołom z Ukrainy,

czynności i jest praktycznie nierealna.

ry zostaną przeprowadzone zgodnie

zwiększyło różnicę, ale w drugą stro-

puszczenie, że to wyzwoli długofalo-

to po pierwsze, żeby nie zachowy-

Ukraińcy myśleli, że tak naprawdę oni

ze standardami OBWE, wówczas

nę. Wyliczenia wskazywały na to, że

we trendy transformacyjne, jest lepiej

wali się jak panna na wydaniu; po

mówią jedno, my drugie, spotkamy się

możemy wrócić do rozważania tego,

w latach 1989-90, kiedy Polska odzy-

widoczne z pozycji komisji handlu

drugie – żeby czyny towarzyszyły

po drodze. I to powodowało również,

czy umowa zostanie podpisana czy

skiwała niepodległość, a Ukraina też

międzynarodowego.

słowom, a nie rozbiegały się i ko-

że te negocjacje nie szły. Dopiero ja-

też nie.

powoli stawała się krajem suweren-

W tym długim marszu nadzieją

lejne – żeby ta panna młoda nie

sne polecenie Wiktora Janukowycza,

Co to jest za umowa? Jest to

nym, bo Związek Sowiecki chylił się

jest młoda generacja, czyli wykształce-

przeceniała swojej urody i żeby zro-

żeby doprowadzić do sukcesu, rze-

pierwsza tak kompleksowa umowa,

ku upadkowi, poziom PKB na głowę

nie nowej generacji, bo ze starą nic nie

zumiała, że polityki i gospodarki, w

czywiście doprowadziło do tego, że

którą podpisała UE. Jest to umowa,

mieszkańca był podobny. Dzisiaj

da się zrobić. Co możemy tu zrobić?

rozumieniu europejskich kanonów,

w pewnych, istotnych kwestiach dla

która obejmuje właściwie wszystkie

w Polsce jest cztery razy większy.

Otworzyć granice dla młodych, dla stu-

rozdzielić się nie da.

Ukrainy UE posunęła się o te od 5 do

elementy funkcjonowania gospo-

To pokazuje tą drogę, którą myśmy

dentów, dla ruchu bezwizowego.Ale są

10%, a w innych Ukraina zaakcepto-

darki i relacji pomiędzy UE a Ukra-

przeszli i pokazuje drogę, którą nie

dwie czerwone linie, które, jeżeli zosta-

Zapis wystąpienia JACKA SA-

wała twarde stanowisko UE i umowę

iną w kwestiach gospodarczych.

przeszła Ukraina, bo wybrała całkiem

ną przekroczone to z tego marszu i

RYUSZA-WOLSKIEGO, polskiego

mamy dzisiaj na stole.

Umowa, która ma być modelową.

inny model rozwoju.

strategii małych kroków nic nie będzie.

europarlamentarzysty i głównego ne-

Jeżeli chodzi o kwestię, co się z

Dzisiaj takie umowy również nego-

Pierwsza czerwona linia – to wej-

gocjatora przy wstąpieniu Polski do

tą umową dzieje. To są dwa proce-

cjujemy z innymi krajami Partner-

O umowie

ście Ukrainy do unii celnej z Rosją,

struktur UE.

sy. Pierwszy to dość skomplikowany

stwa Wschodniego: z Mołdawią, z

stowarzyszeniowej…

proces techniczny. Ostateczna wer-

Armenią, z Gruzją, a także w przy-

Otóż na początek kilka słów,

jacek Emil saryusz-wolski (ur. 19 września 1948 w Łodzi) – pol-

sja tej umowy została zatwierdzona

padku innych partnerów z południa

konkretów, faktów, odnośnie wynego-

ski polityk, od 2004 deputowany do Parlamentu Europejskiego, doktor nauk

w lipcu. Nawet nie w marcu, kiedy for-

Europy, chociaż tam, w wielu przy-

cjowanej umowy o wolnym handlu z

ekonomicznych.

malnie publicznie parafowano zgod-

padkach, umowy o wolnym handlu

Ukrainą. To jest pogłębiona i wszech-

W 1991 został pierwszym pełnomocnikiem Polski ds. integracji europej-

ność dwóch dokumentów w wersji UE

są już podpisane. Teraz myśli się o

stronna umowa – pierwsza tego typu

skiej i pomocy zagranicznej po stworzeniu tego urzędu przez premiera Jana

i wersji ukraińskiej. A tak naprawdę

ich rozszerzeniu. Jest to umowa, któ-

w UE. Zresztą muszę powiedzieć, że

Krzysztofa Bieleckiego. Funkcję tę pełnił do 1996 mimo częstych zmian rzą-

ostateczne decyzje nastąpiły w lipcu,

rej konsekwencją, po jej całkowitym

ta umowa była negocjowana wiele,

dów i większości parlamentarnych. Do pracy rządowej powrócił w 2000, kiedy

Dzisiaj umowa jest w tłumaczeniach,

wprowadzeniu i implementacji, bę-

wiele lat i stanowi główna treść umo-

premier Jerzy Buzek mianował go sekretarzem Komitetu Integracji Europej-

bo musi to być z jednej strony wersja

dzie całkowita integracja gospodarki

wy stowarzyszeniowej, jej główną

skiej. Pełniąc tę funkcję, brał udział w negocjacjach podczas szczytu w Nicei

ukraińska, a z drugiej 22 wersje w

Ukrainy z gospodarką UE. Ale jest to

substancję. Była to umowa negocjo-

w grudniu 2000.

językach UE. Technicznie potrzebny

praca, która wymaga wielkiego wy-

wana przez wiele lat. Także z rządem

13 czerwca 2004 został wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego.

jest na to długi czas i ta umowa bę-

siłku, przede wszystkim po stronie

pani Julii Tymoszenko bez żadnego

W 2006 został wybrany na wiceprzewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej.

dzie gotowa do podpisania dopiero w

ukraińskiej. Tutaj za Ukraińców tego

efektu.

W 2007 objął stanowisko przewodniczącego komisji spraw zagranicznych Par-

grudniu tego roku bądź na początku

nic i nikt nie zrobi.

Negocjacje ruszyły po wyborach

lamentu Europejskiego. W wyborach w 2009 skutecznie ubiegał się o reelekcję.

roku przyszłego. A więc, z punktu wi-

To jest kwestia dostosowania

w 2010 roku, kiedy prezydentem zo-

Jest dyrektorem Instytutu Unii Europejskiej w Collegium Civitas, członkiem Sto-

dzenia technicznego, jeszcze się nic

standardów, harmonizacji bardzo wie-

stał Wiktor Janukowycz i po prostu

warzyszenia Euro-Atlantyckiego, wykładowcą Collegium Civitas w Warszawie.

nie wydarzyło. Ten proces toczy się

lu obszarów gospodarki: standardów

dał polecenie swoim ministrom, aby ta

Wchodzi w skład Rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

i idzie do przodu.

fitosanitarnych, kwestii rolnych,

umowa została wynegocjowana. Pa-