26

Wyjęte z karty pamięci

16–29 października 2012 nr 19 (167) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Ulubione zwierzę żołnierza

Analizując pamiętniki żołnierzy z różnych epok, opowieści dziadków, ojców i starszych kuzynów pamiętających czasy

zwyczajnej służby w wojsku można dojść do wniosku, iż jedynym stałym odczuciem towarzyszącym żołnierzom był głód.

Braki w zaopatrzeniu połączone z dużym wysiłkiem fizycznym sprawiały iż chęć najedzenia się znakomicie rozwijała wśród

żołnierzy przedsiębiorczość i zaradność. O ile za czasów fali możliwość podwędzenia deficytowych kiełbas czy słynnej

małpiny przysługiwała jedynie starszym, to w dawniejszych epokach różnie z tym bywało. Zwłaszcza na wojnie.

Dziewczyna zaklęła, wsadziła do

wyrobu wędlin – było tak w I pułku

aDaM kacZYŃski

miski z wodą mój prezent, jedną ręką

ułanów. Rzeczywiście opinia o

płucze, lecz głowę odwraca ze wstrę-

wszechstronnych zdolnościach pod-

świnie w legionach

tem. W tym momencie wraca kapitan

władnych Beliny nie była bezpod-

Ulubione  zwierzę  żołnierza

i widząc mnie wrzeszczy:

stawna, gdyż skombinowanie mięsa

swoją karierę w I brygadzie Legio-

- Zabroniłem ci przecież tu przy-

w warunkach wojny nie należało do

nów Polskich rozpoczęło wczesną

chodzić.!

rzeczy prostych. Jednak tym razem

jesienią 1915 r. Po wkroczeniu na

Strugam głupka i celowo odpo-

owa wyjątkowa „przedsiębiorczość”

Wołyń oddziały legionowe znala-

wiadam mu po polsku, bowiem wie-

żołnierzy obróciła się przeciw wła-

zły się w bardzo trudnej sytuacji

dział doskonale, że znam rosyjski

snemu pułkowi:

zaopatrzeniowej. Brak dróg oraz

i irytowało go kiedy nie chciałem z

„Właśnie zbliżały się święta Wiel-

zniszczenie przez wycofujących się

nim rozmawiać w tym języku:

kanocne, więc intendentura pułko-

Rosjan jedynej linii kolejowej spra-

- Przy świniobiciu prosił pan ka-

wa zdobyła wieprzka i przygotowała

wiły, iż przez kilka tygodni żołnierze

pitan o „pieczonkę”, to przyniosłem.

smakowite wędliny na świąteczny

żywili się jedynie dzięki smykałce

Tu włączyła się dziewczyna:

stół oficerski. Aż tu katastrofa –

swoich szefów kompanii oraz wła-

- Przyniósł to świństwo do sma-

większość kiełbas tajemniczo znik-

snej przedsiębiorczości. Szczegól-

żenia i jeszcze mówił, że pan lubi

nęła. W trakcie wszczętego – bez

nym powodzeniem wśród legioni-

nawet na surowo.

rezultatów – śledztwa że może to

stów cieszyły się na wpół zdziczałe

Kapitan zajrzał do miski i na chwi-

być sprawka Jamroza, znanego z

i wychudzone świnie, zwane przez

lę go zatkało:

Trudno było bądź co bądź, do-

nierz AK z Wołynia, w 1944 r. wcielo-

„lepkich rąk”. Ale wściekły Belina

miejscowych „kabańczykami”. Jak

- To przecież nie wątróbka, a

wódcy kompanii pogodzić się z tym,

ny do Berlingowców:

odsunął podejrzenia przypomnie-

wspomina Wacław Lipiński, żołnie-

pyta świńska – wrzasnął.

ale na pewno czuł żal i chciałby

„[…] Nie wypaliły nam amory, ale

niem, że Jamroz siedzi w areszcie.

rze bardzo szybko nabrali wprawy

- Po naszemu pieczonka. Za-

zmienić to zwyczajowe prawo.

za to wypatrzyliśmy błąkająca się w

Tego dnia obowiązki inspekcyjne-

w łapaniu tych zwierząt, wysyłając

wsze upominał się pan kapitan o nią,

Teraz przezornie odniosłem tę

pobliżu zabudowań świnkę. Dawno

go pełnił Kazio Jurgilewicz, więc

zaraz po wkroczeniu do wsi spe-

w końcu przyniosłem. Kapitan onie-

niekoszerną wątrobę Joskowi do

już nie widzieliśmy tego ulubionego

skontrolował i areszt. Jamroz za-

cjalne patrole, których zadaniem

miał. Wykorzystując to zaskoczenie,

smażenia i gapiłem się dalej. Na-

przez wojsko stworzenia. Zapolo-

meldował się przepisowo, ale Kazia

było tropienie i łapanie bezdomnych

dyplomatycznie skróciłem front. Na

nizałem wycięte genitalia na sznu-

waliśmy na nań z małą nagonką,

uderzyło, że ma twarz powaloną

świń. Nie zawsze jednak wszystko

schodach doleciał mnie poirytowany

rek i kręcąc nim zastanawiałem

świnka uciekała jak dzik, aż w końcu

sadzami, a w areszcie znajdował

szło zgodnie z planem i czasami sy-

głos kapitana: co za język, smaczną

się co zrobić dalej. Najchętniej dla

poległa od celnego strzału Miecia.

się piec chlebowy. Zarządził więc

tuacja wymykała się spod kontroli.

wątróbkę nazywać tak samo jak to

wyrównania zaległych porachun-

[…] Uroczystość swoją obecnością

rewizję i faktycznie pod kocem

Zdarzało się bowiem, że przerażo-

gówno…!

ków zmusiłbym Czaję do pocało-

zaszczycił kpt. Repin. Postał chwilę,

znalazły się resztki kiełbas! Jam-

ne świnie stawiały opór i atakowały

[…] Na wszelki wypadek upolo-

wania ich, lecz wpadłem na inny

pomedytował, a odchodząc podkre-

roz nie wytrzymał lubego zapachu

swoich oprawców, polujących na nie

waliśmy majora Chalfena. – Panie

pomysł. Widząc, że kapitan gdzieś

ślił, że bardzo lubi wątróbkę. Kapitan

wędzenia, stąd nocą potrafił wyleźć

przy pomocy bagnetów. Sytuacja

majorze, gdyby kapitan pytał pana co

poszedł, wdepnąłem do jego kwa-

nie znał polskiego i powiedział po

kominem i dokonać spustoszenia w

zmieniła się dopiero po przywróce-

znaczy po polsku pieczonka, to odpo-

tery i wręczyłem dziewczynie ten

rosyjsku „pieczonku”. Było to wyraź-

spiżarni. Belina zapowiedział mu

niu regularnych dostaw, jednakże

wiedz mu pan tak a tak – prosiliśmy.

narząd.

nie adresowane do mnie, bo akurat

wyrzucenie z pułku, scholerował od

zamiłowanie do świeżego mięska

- Co wy znowu wywinęliście

- Kapitan kazał usmażyć – mówię

tak się złożyło, że ja też bardzo lubię

ostatnich i dołożył tydzień aresztu,

pozostało.

– spytał major, który lubił nas i nie

poważnie. Dziewczyna ogłupiała.

świeżą wątróbkę, a przy poprzednich

ale kiełbas to nie wróciło”.

Niestety wojenna rzeczywistość

raz cieszył się z naszych wybryków.

- Przecież to fiut, powiedziała z

świniobiciach zdarzało się, że udawa-

W miłości do świń legionistom

sprawiała iż najczęściej spożywano

Opowiedzieliśmy mu z detalami. Nie

obrzydzeniem.

ło mi się sprzątnąć ją jego „fajfusom”

w niczym nie ustępowali żołnierze

podłej jakości konserwy. Wyjątkiem

krył rozbawienia. Włączył się do za-

- Fiut nie fiut, Rosjanie to bardzo

sprzed nosa. Wracali zazwyczaj z

I Armii Wojska Polskiego. Jedną z

były święta. W niektórych oddzia-

bawy i chyba dlatego nie było więk-

lubią, jedzą nawet na surowo – zmy-

pustymi rękami, żaląc się że Olgierd

najwspanialszych opowieści na ten

łach bardziej przedsiębiorczy żoł-

szej draki.

śliłem.

z Mietkiem znowu zabrali.

temat zapisał Olgierd Kowalski – żoł-

nierze wzięli się do samodzielnego

400 lat wsi Pasieczna

List do redakcji

Niedawno wieś Pasieczna w powiecie nadwórniańskim województwa iwano-fran-

kowskiego obchodziła 400-lecie. W uroczystych obchodach jubileuszu licznie wzięli

udział nie tylko najbliżsi sąsiedzi z Iwano-Frankowska, Nadwórnej i stolicy, ale rów-

nież goście z Polski.

Roman sadruk w duecie z nauczycielką Mariją Łeciuk ze

szkoły w Pasiecznej

stawiciele społeczności Wiesława

Goście z Polski byli zaskoczeni

i Edward Piekarczykowie oraz Wan-

wspaniałym przyjęciem, łatwością

da Jakimko.

porozumiewania się i prawdziwie

słowiańską gościnnością naszych

Po oficjalnych przemówieniach

występowały zespoły wokalne ze

sąsiadów. Zawiązały się też nowe

szkoły w Pasiecznej oraz zespół

przyjaźnie między mieszkańcami

taneczny „Horianka” z Nadwórnej.

obu wsi (kilka osób po raz pierwszy

Wielkim powodzeniem cieszyły się

było na Ukrainie). W drodze powrot-

Delegacja z Moszczanki

też występy batiarów z Iwano-Fran-

nej odwiedziliśmy swoje rodziny w

Uroczystości rozpoczęły się 16

kowska i Hucuła-chuligana Wasyla

Pikułowicach (stamtąd pochodzi

ściach wzięli udział: przewodniczący

nej Zinowij Andrijowycz. Na święto

września br., o godz. 11:00 Mszą św.

Melnykowycza. O godzinie 22:00

większość mieszkańców Moszczan-

Narodowej Komisji ds. Moralności

wsi zawitała też delegacja z Polski,

w cerkwi greckokatolickiej pw. św.

niebo rozbłysło pięknym pokazem

ki) oraz zwiedziliśmy piękny Lwów,

prof. nauk prawniczych Wasyl Ko-

z partnerskiej wioski Moszczanka w

Piotra i Pawła w Pasiecznej. Dalsza

sztucznych ogni. Obchody zakoń-

który zrobił na nas ogromne, nieza-

stycki (z Kijowa), z-ca gubernatora

składzie: sołtys Mieczysław Partycz-

część święta odbyła się o godz. 13:00

czyły się współną zabawą do godz.

pomniane wrażenie.

Iwano-Frankowska Wołodymyr Po-

ny, przedstawiciel Ochotniczej Straży

na szkolnym boisku. W uroczysto-

02:00 w nocy.

powycz, władze rejonu i mer Nadwór-

Pożarnej Arkadiusz Wolski, przed-

waNDa jakiMkO