23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 listopada–13 grudnia 2012 nr 22 (170)

GÓŁOWEJ REWIZJI I ODBIERA-

wielokrotnie większe od powierzchni

jącym się kolorem leśnych liści. Firma

od 6 do 8 metrów żelazobetonu!! Na

W kilku największych, zdruzgo-

NO MU BROŃ! Każdy mógł udać się

użytkowej. W tym grobowcu żył on,

sprowadziła specjalny rodzaj mchu

stropach bunkrów ciężkich umiesz-

tanych wybuchami bunkrach zna-

tylko do tej strefy, do której miał prze-

pracował i spał”.

porastającego skały w Alpach, który

czono stanowiska artylerii przeciw-

lazłem coś, co mogło być szybem

pustkę. Granice stref wciąż były pod

lotniczej. Bunkry średnie, również

Prawie wszyscy wypowiadający

dobrze się przyjął na betonowych

windy. Od razu w bok z korytarza,

obserwacją pieszych patroli z psami.

się na temat kwatery, mówili to samo.

bunkrach kwatery i utrzymuje się na

bez okien, miały ściany i stropy gru-

w betonie bunkra widać idący w dół

Ochroną Adolfa Hitlera zajmował

Wolfsschanze to było ponure miej-

nich do dzisiaj.

bości od pół do 4 metrów. Bunkry

prawie kwadratowy szyb, zasypany

się jego zmotoryzowany batalion

sce. Na dworze szalały komary, a

lekkie miały okna, które można było

OT skierowało do budowy kwate-

niestety gruzem i wielkimi odłamkami

przyboczny wyposażony dodatko-

wewnątrz bunkrów wciąż było zimno

osłaniać stalowymi okiennicami o

ry około 3000 robotników, wymienia-

betonu. Dokąd on prowadził?

wo w działa przeciwlotnicze i innego

i wilgotno. Szczególnie źle się tam

grubości 20 mm. Najczęściej były to

nych sukcesywnie, aby nie mogli się

Kwatera podzielona była na

rodzaju broń ciężką. Kwatera miała

spało. Kładło się do lepkiej, wilgotnej

stołówki, warsztaty, garaże i obiekty

zorientować w całości wykonywanych

trzy koncentrycznie położone strefy

też swoją stację nasłuchu lotniczego

pościeli, a przez całą noc przeszka-

mieszkalne. Było też dużo baraków

prac. Robotnicy zostali skoszarowani

bezpieczeństwa. Każda strefa ogro-

mogącą wykrywać samoloty lecące

dzał i drażnił dziamgający dźwięk in-

drewnianych. W sumie na terenie

w barakach, jakie wybudowano w

dzona była własnym płotem z siatki

nawet w odległości 100 kilometrów

stalacji nawiewającej powietrze. Nie

kwatery zbudowano około 200 róż-

Kętrzynie. Codziennie dowożono

i drutu kolczastego, posiadała swoja

od kwatery!

sposób było tego wyłączyć, bo czło-

nych budowli.

ich stamtąd na teren budowy koleją.

własną bramę i wartownię, przejście

Teren kwatery otoczony był za-

wiek od razu zaczynał się dusić!

Służył do tego specjalny pociąg. Bu-

której wymagało odrębnej, jednora-

porami z drutu kolczastego i wyjątko-

Każdy starał się mieszkać w

dowę prowadzono po obu stronach

zowej przepustki. Na północ od drogi

Budowli tej nie dałaby rady

wo gęstymi polami minowymi. Pole

lekkich bunkrach z cegły i betonu, z

drogi i linii kolejowej Kętrzyn – Wę-

przechodzącej przez kwaterę zbudo-

nawet bomba atomowa

minowe osłaniające kwaterę miało

Największym obiektem był bun-

normalnymi oknami, a bunkry ciężkie

gorzewo. Teren budowy zajmował w

wano strefę pierwszą. Były to bunkry

10 kilometrów długości, a szerokości

kier Hitlera. Na początku był tylko

traktowano jako bunkry przeciwlotni-

sumie 250 hektarów.

Hitlera, Göringa, Bormanna, Keitla

od 150 do 180 metrów. Składało się

schronem przeciwlotniczym o stropie

cze. Chociaż kwatera nigdy nie była

Od września 1940 roku ogłoszo-

i schron dla gości. Poza tym budyn-

ono z różnego rodzaju min, w skom-

grubości dwóch metrów z przybu-

bombardowana, Hitler zawsze spał w

no okolicznej ludności, że ze wzglę-

ki dla ochrony, adiutantury i centrala

plikowany sposób przemieszanych

dówką posiadającą okna, gdzie była

tym swoim bunkrze-grobowcu. Dziw-

dów na budowę fabryki chemicznej

łączności, a także kasyno, kino i her-

miedzy sobą. Na zewnątrz pola znaj-

sypialnia, jadalnia i gabinet. Po poja-

ny to był człowiek. Spędził tu prawie

zamyka się wstęp do lasu. Budowa

baciarnia. Strefa druga, na południe

dowała się wysoka i silna zapora z

wieniu się u Aliantów ciężkich, wielo-

równo 800 dni, a razem z nim, chcąc

trwała nawet w zimę. Plac budowy od

od drogi – to budynki komendantury

drutu kolczastego. Dalej na zewnątrz

nie chcąc, spędzało tu czas ponad

tonowych bomb lotniczych, Hitler za-

razu był maskowany siatkami imitują-

kwatery, dowództwa Wehrmachtu,

znajdował się wysoki płot z siatki, na

2000 ludzi. Nikt nie chwalił sobie tego

rządził przebudowę bunkra. Rozebra-

cymi liście lasu, lub zimą, lasu pokry-

ministerstwa zaopatrzenia i minister-

której wisiały miny alarmowe. Zada-

czasu.

no przybudówkę, a schron otoczono

tego śniegiem. Widziałem tę siatkę.

stwa spraw zagranicznych. Była tu

Tak naprawdę nie ma pewności,

czy największe bunkry miały jakieś

kondygnacje umieszczone poniżej

poziomu gruntu, czy ich nie miały. Są

ludzie, którzy z przekonaniem twier-

dzą, że pod bunkrami nic nie było,

że są to budowle jednopoziomowe.

Inni dowodzą, że takie bunkry, jakie

widzimy, nie miałyby sensu. Grubość

ścian i stropów zdaje się wypełniać

sobą całą pojemność bunkra, nie zo-

stawiając miejsca dla ludzi. Napraw-

dę tak jest! Budzi to wątpliwości, czy

mamy do czynienia ze skończoną

całością bunkra, czy też może jest to

tylko osłona wejścia do dalszej jego,

mieszkalnej części. Powoływano się

Sztuczne drzewa

na opisy kwatery podawane przez

niem tego płotu było niedopuszczanie

dzikich zwierząt do pola minowego, a

Bez siatek na głowach nie dało się żyć

jednocześnie wywoływanie alarmu,

Była to sieć z niezwykle mocnego,

dodatkową, grubą warstwą żelbeto-

gdyby ktoś zaczął dobierać się do

chociaż cienkiego stalowego drutu.

nu. Ściany miały teraz grubość 7 me-

siatki. Od strony kwatery podejście

Oka sieci miału kształt sześciokątów.

trów, a strop 8 metrów grubości. Tego

do pola minowego zabezpieczone

W drut siatki wplecione były kolorowe

nie mogła rozbić żadna bomba, jakie

było potrójną zaporą typu „concertina”

paski z cienkiego plastiku imitujące li-

istniały wtedy na świecie. Eksperci

czyli szerokich walców uplecionych z

ście. Na zielono malowano też deski

twierdzą, że takiej budowli nie dałaby

kolczastego drutu. Dwa walce leżące

szalunkowe. Inaczej wielkie połacie

rady nawet bomba atomowa. Jak się

na ziemi z dodatkowym trzecim uło-

szalunków mogłyby zostać zauwa-

mieszkało w czymś takim? – Okrop-

żonym na dwóch poprzednich dawa-

żone z powietrza. Prusy były wtedy

nie! Zachowała się relacja architekta

ło przeszkodę o wysokości zbliżonej

krajem typowo rolniczym, bez jakie-

Adolfa Hitlera Alberta Speera, który

gokolwiek zaplecza technicznego,

Każdego przyby-

dlatego prawie wszystkie materiały

wającego do kwa-

Ściany kwatery

budowlane musiały być sprowadza-

ne z centralnych Niemiec.

tery, nie patrząc

Hitlera miały gru-

Pierwszy etap budowy zakończo-

bość 7 metrów,

na jego stopień

no 23 czerwca 1941 roku. W tym dniu

a strop 8 metrów

i znaczenie, pod-

do kwatery przyjechał Adolf Hitler. W

tym też dniu Hitler nadał kwaterze

grubości. Tego

dawano SZCZE-

nazwę – Wolfsschanze (wolfsszan-

nie mogła rozbić

GÓŁOWEJ REWI-

ce). W Polsce tłumaczy się to jako

żadna bomba, ja-

Wilczy Szaniec. Nie jest to tłumacze-

ZJI I ODBIERANO

nie precyzyjne. Wolfsschanze powin-

kie istniały wtedy

MU BROŃ! Każdy

no się tłumaczyć raczej jako Szaniec

na świecie. Eks-

mógł udać się

Wilka. W tej nazwie nie chodzi o wilka,

perci twierdzą, że

o zwierzę. Wilk, to był partyjny pseu-

tylko do tej stre-

donim Adolfa Hitlera z czasów, kiedy

takiej budowli nie

Gierłoż 15 lipca 1944. Pierwsza wizyta Stauffenberga w

fy, do której miał

narodowi socjaliści jeszcze musieli

Wilczym Szańcu. Pierwszy od lewej, w pięknej postawie

dałaby rady nawet

ukrywać się przed policją. Hitler uży-

przepustkę.

zasadniczej, pułkownik Stauffenberg

bomba atomowa.

wał wtedy nazwiska Wolf. To właśnie

odwiedzających ją oficerów. Mówili

do 2 metrów, której nikt bez narzędzi

również bocznica kolejowa. Trzecia

był ten Wilk, któremu teraz wybudo-

oni o dużych, przestronnych salach,

nie mógł pokonać. Wjazd do kwatery

strefa leżała najbardziej na zewnątrz.

wano szaniec.

tak mówi o Hitlerze i jego bunkrze:

do których zaraz od wejścia, zjeż-

możliwy był tylko poprzez trzy bra-

Były to koszary ochrony, składy, ma-

Kwatera przez cały czas swego

„Jeżeli coś, jako symbol ówczesnych

dżało się windą… Nie sposób tego

my. Zachodnią od strony Kętrzyna,

gazyny i tym podobne.

istnienia była rozbudowywana i mo-

czasów może być wyrażone w for-

sprawdzić, bo pomimo, że z ze-

wschodnią od strony Węgorzewa

dernizowana. Wciąż wzmacniano

mie budowli, to właśnie ów schron; z

wnątrz bunkry wydają się być całe,

i południową od strony lotniska. Kwa-

grubość betonu chroniącego po-

zewnątrz podobny do staroegipskie-

Szczegółowa

lub nieznacznie tylko naruszone, to

tera miała bowiem swoje własne lotni-

mieszczenia wewnętrzne. 7 najwięk-

go grobowca, był właściwie wielkim

kontrola gości

po gigantycznych eksplozjach jakie

sko. Właściwie były dwa lotniska, ale

Każdego przybywającego do

szych bunkrów ciężkich, pozbawio-

klocem betonowym, bez okien, bez

nastąpiły w ich wnętrzu, wszystko

to drugie, było lotniskiem awaryjnym,

kwatery, nie patrząc na jego stopień

nych okien, miało ściany o grubości

bezpośredniego dopływu powietrza,

jest tam zdemolowane i zawalone.

trawiastym i położonym wewnątrz

i znaczenie, poddawano SZCZE-

od 4 do 6 metrów i stropy grubości

budowlą, której ściany betonowe były