10

Przegląd wydarzeń

14 grudnia 2012–14 stycznia 2013 nr 23-24 (171-172) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

chełmszczyzna –

euro się skończyło –

współpraca trwa

między imperium a narodami

Przed kilkoma dniami na przejściu granicznym Jagodyn odbyło

się posiedzenie polsko-ukraińskiej roboczej grupy służb celnych.

Wśród innych jubileuszy, w które był tak bogaty mijający rok, należy wspo-

Tematem spotkania było omówienie wyników wprowadzenia

mnieć także niezbyt chwalebną rocznicę kolejnych rusyfikatorskich zabie-

nowacji w kontroli granicznej oraz formalności skierowanych na

gów imperiów carów wobec ziem pogranicza. 23 czerwca (starego stylu)

uproszczenie i skrócenie czasu przekraczania granicy podczas

części finałowej mistrzostw Europy EURO 2012.

1912 r. ukazała się ustawa Dumy Państwowej, zatwierdzona przez cara,

wyodrębniająca z części guberni lubelskiej i siedleckiej osobną gubernię

z centrum w Chełmie, która została bezpośrednio przyłączona do cesar-

stwa. W ten sposób wielkorządcy rosyjscy chcieli definitywnie oddzielić ży-

wioł polski od rosyjskiego.

EURO, uważa, że kontynuacja eks-

AGNIESZKA RATNA

perymentu „wspólna kontrola” jest

tekst i zdjęcie

celowa. „Wspólna kontrola” polskich

i ukraińskich celników, a później

Wspólna kontrola graniczna,

dołączenie się do niej służb granicz-

wydzielone pasy ruchu, komplek-

nych – to wielki sukces, twierdzi pan

sowa informacja – wszystko to są

Michalak. – Naturalnie, że są pewne

instrumenty wspólnej pracy służb

problemy z realizacją tego projektu,

celnych, które przyniosły pozytyw-

ale powiązane są one z Umową z

ne wyniki w czasie EURO 2012. Na

Schengen. Dlatego strona polska

spotkaniu przedstawiciele służb gra-

zwróciła się z propozycją zmiany

nicznych Polski i Ukrainy starali się

niektórych zasad tego dokumentu.

określić które z tych doświadczeń

Takie projekty dobrze jest wykorzy-

mogą przydać się w przyszłości.

stywać na granicy w wypadku po-

„W czasie przygotowań i trwania

wstania sytuacji konfliktowych”. Pan

mistrzostw wypracowaliśmy sze-

Michalak również podziękował za

reg absolutnie nowych elementów

współpracę i wzajemne zrozumie-

naszej wspólnej działalności, któ-

Przed wejściem do cerkwi greckokatolickiej w Lublinie

nie w czasie mistrzostw ze strony

re pozwoliły pomyślnie realizować

kierownictwa Służby Celnej Ukrainy,

nasze zadania – mówi kierownik

kierownikom odcinków jagodyńskie-

do kopii jej obrazu i wzięli udział w

Departamentu infrastruktury celnej

chowe tych ziem. Zgromadzeni z

ANETA TKACZyK tekst

go i lwowskiego. Kierownik jagodyń-

uroczystościach Niepokalanego Po-

oraz współpracy międzynarodowej

Polski, Ukrainy, a także Włoch pre-

Archiwum Centrum

skiego odcinka Roman Mykytiuk

częcia NMP. W ostatnim dniu forum

Służby Celnej Ukrainy Igor Tymo-

legenci starali się przybliżyć bogatą i

UCRAINICUm

został nagrodzony pamiątkowym

odbyto pielgrzymkę do oryginału

fiejew. – Teraz można stwierdzić,

malowniczą, a zarazem i dramatycz-

zdjęcie

medalem – EURO 2012. Jest to już

ikony, znajdującego się w Muzeum

że podczas EURO nie było żadnych

ną historię tych ziem. Mówiło się o

nie pierwsze odznaczenie szefa wo-

Rocznicę ową przypominano w

w Łucku na Ukrainie. Nawiedzono

skarg na pracę służb celnych obu

kształtowaniu się pogranicza polsko-

łyńskich celników.

dniach 6-9 grudnia w Lublinie, Cheł-

również cerkiew greckokatolicką

państw. Te instrumenty należało by

ruskiego, dramacie unitów diecezji

Uczestnicyspotkaniaprzedstawili

mie i Łucku. Wówczas z inicjatywy

w Lublinie, gdzie słowami akatystu

wdrożyć w przyszłości, bo są naszą

chełmskiej, bezpośrednich czynno-

dokładną analizę praktyki organizacji

Centrum Ucrainicum KUL została

oddano cześć bł. Męczennikom Uni-

perspektywą”. Pozytywne doświad-

ściach związanych z powstaniem

kontroli celnej na tym odcinku polsko-

zorganizowana  międzynarodowa

tom, którzy zginęli za wiarę. Przykro,

czenia współpracy z ukraińskimi cel-

i funkcjonowaniem guberni chełm-

ukraińskiej granicy, a również rozpa-

konferencja naukowa „Chełmsz-

że miejscowy hierarcha prawosław-

nikami w czasie turnieju podkreślają

skiej, zmianach spowodowanych

trzyli szereg kwestii, dotyczących

czyzna – między imperium a na-

ny nie zechciał przyjąć uczestników

i polscy koledzy.

I wojną światową. Starano się nie

współpracy i harmonizacji formalno-

rodami”, poświęconą 100-leciu gu-

konferencji w cerkwi katedralnej.

Tomasz Michalak, dyrektor de-

pominąć żadnych dramatycznych

ści celnych i ustalili również plany

berni chełmskiej. Pomysł spotkania

Spotkanie naukowe złączyło

partamentu polityki celnej Minister-

wydarzeń z historii Chełmszczyzny.

dalszych działań praktycznych.

został poparty poprzez Państwową

środowiska akademickie różnych

stwa Finansów RP, pełnomocnik ds.

Znamiennym był fakt, że ksiądz ka-

Wyższą Szkołę Zawodową w Cheł-

uczelni polskich i ukraińskich. Pro-

tolicki prof. Krzysztof Grzesiak z KUL

mie oraz Wschodnioeuropejski Uni-

rektor KUL prof. Agnieszka Lekka-

przedstawił sytuację prawosławia na

Przepisy na kutię

wersytet Narodowy im. Łesi Ukrain-

Kowalik witała naukowców w pierw-

Chełmszczyźnie w okresie między-

ki w Łucku.

szym dniu konferencji; następnego

wojennym i z ubolewaniem opisał

Jak powiedział na wstępie Dy-

dnia Rektor PWSZ w Chełmie prof.

bezmyślną akcję burzenia cerkwi.

polska kresowa

huculska

rektor Centrum Ucrainicum prof.

Józef Zając, senator RP otworzył

Nie mniej dramatyczne wydarzenia

Włodzimierz Osadczy na otwarciu

obrady w Chełmie, a w niedzielę

były związane z okresem II wojny

forum na KUL-u, intencją organiza-

zamknięcia sesji dokonał Rektor

światowej. Po wojnie, jak wynikało z

Składniki

Składniki:

torów było skonfrontowanie imperial-

Uczelni w Łucku prof. Ihor Kocan.

referatu doc. Andrzeja Wawryniuka,

20 dag obłuszczonej pszenicy,

0,5 l obłuszczonej pszenicy,

nych dążeń Rosji oraz wielowiekowej

Oprócz tego świat akademicki obu

imperializm sowiecki kontynuował

20 dag maku,

20 dag maku, 20 dag cukru,

tradycji współżycia na pogranicznej

krajów reprezentowali: Tadej Ja-

zaborczą politykę wobec Chełmsz-

5 dag rodzynków,

10 dag orzechów włoskich,

Ziemi Chełmskiej różnych tradycji

ceniuk z Czerniowiec i prof. Jurij

czyzny. Konkretne kroki w ramach

5 dag orzechów laskowych,

30 dag miodu naturalnego.

religijnych i narodów. Przypomnienie

Makar, prof. Iryna Biskub z Łucka,

współpracy transgranicznej, przede

5 dag migdałów,

tych wydarzeń, zdaniem profesora,

prof. Andrzej Wrzyszcz, prof. Ry-

wszystkim w projekcie Euroregionu

15 dag miodu naturalnego.

Przygotowanie

nie jest tylko refleksją historyczną,

szard Szczygieł, prof. Jan Hudzik,

Bug, służą zbliżeniu ludów i tworze-

Przebraną, oczyszczoną pszeni-

ale i poważnym memento w sytuacji

prof. Jan Lewandowski z UMCS z

niu nowej wspólnoty suwerennych

Przygotowanie

cę, przepłukać parę razy wodą. Zalać

coraz bardziej dostrzegalnej tenden-

Lublina i in.

państw.

wrzątkiem i gotować 2–3 godziny na

cji odradzania się tendencji impe-

Uświetniły konferencję prezen-

Spotkanie nosiło nie tylko wy-

Pszenicę  umyć,  namoczyć,

małym ogniu. Nie solić. Jeśli woda

rialnych na Wschodzie. Obliguje to

tacje książek badaczy ukraińskich

miar naukowy, ale i duchowy. Przy-

ugotować na małym ogniu, często

wyparowuje, dolewać wrzątku. Mak

narody pogranicza do solidarnej po-

i polskich. W jej ramach dokonano

pominano bowiem tolerancję religij-

mieszając, odcedzić. Mak opłukać,

zaparzyć (zalać wrzątkiem i zostawić

stawy zakorzenionej w odwiecznej

prezentacji książek dr Ołeha Saw-

ną w której dochodzili do zgody pra-

zalać wodą, podgrzewać do chwili aż

pod przykryciem na godzinę). Potem

wielokulturowości i tolerancji. Nowo-

czuka (Łuck) i doc. Andrzeja Waw-

wosławni i katolicy, nawiązywano do

będzie miękki, odcedzić, utrzeć (moż-

odcedzić, utrzeć w makutrze, bez

czesne nacjonalizmy i obustronne

ryniuka (Chełm). Międzynarodowe

bogatej tradycji Kościoła unickiego.

na zastąpić ucieranie trzykrotnym

cukru, do białego mleczka. Orzechy

krzywdy naniosły poważne wypa-

forum nabrało istotnej wymowy po-

Patronką narodów tych ziem była

przepuszczeniem przez maszynkę z

drobno posiekać. Pszenicę wymie-

czenia w harmonijną koegzystencję

litycznej, gdyż zostało objęte patro-

Matka Boska Chełmska czczona

drobnym sitkiem), połączyć z pszeni-

szać z makiem, miodem i orzechami.

religii i języków, jednak pamięć i

natem honorowym m.in. Marszałka

w cudownym obrazie na Górce

cą, opłukanymi rodzynkami, orzecha-

Dodać cukru. Następnie rozrzedzić

dobra wola są w stanie uleczyć za-

Senatu RP Bogdana Borusewicza,

Chełmskiej. Do niej modlili się za-

zimną, przegotowaną wodą (w niektó-

mi, sparzonymi i obranymi ze skórki

szłości historyczne i przypomnieć

Marszałka Województwa Lubelskie-

równo prawosławni, jak i katolicy

rych rejonach zamiast wody dolewają

migdałami oraz miodem, oziębić. Do

fundament kulturalny, na którym

go Krzysztofa Hetmana.

dwóch obrządków. Uczestnicy kon-

kompotu z suszonych owoców). Poda-

kutii można dodać jeszcze figi i dak-

powstawała potęga i bogactwo du-

ferencji również przyszli do świątyni

tyle. Gotowe!

wać w makutrze z drewnianą łyżką.

kg