14

Przegląd wydarzeń

14 grudnia 2012–14 stycznia 2013 nr 23-24 (171-172) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

lubelskie obchody 600-lecia 145. rocznica urodzin

Józefa Piłsudskiego

archidiecezji lwowskiej

5 grudnia minęła 145. rocznica urodzin jednej

Ośrodek Badań Wschodnioeuropejskich Centrum UCRAINICUM Katolickiego

z najwybitniejszych postaci w historii Polski – Józefa

Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II zorganizował w Lublinie międzynarodo-

Piłsudskiego. To postać w historii absolutnie wyjąt-

wy panel naukowy pt. „600 lat archidiecezji we Lwowie”. Jego gościem honorowym

kowa. Jeden z historyków określił go w taki sposób:

był łaciński metropolita lwowski arcybiskup Mieczysław Mokrzycki. Odbyło się też

„Tacy ludzie pojawiają się raz na stulecie”. Zarówno

spotkanie hierarchy z rektorem KUL ks. prof. dr. hab. Antoniem Dębińskim. Obecny

wielbiciele, jak i krytycy jego działalności porównują

był również Iwan Hrycak, który ponownie został mianowany konsulem generalnym

go często do Napoleona.

Ukrainy w Lublinie. Konferencji patronował metropolita lubelski abp Stanisław

Budzik. Panel otworzył prof. dr hab. Włodzimierz Osadczy, dyrektor Centrum

Józef Klemens Piłsudski przy-

szedł na świat w okresie dla Polski

UCRAINICUM KUL. Uczestników sympozjum z Polski i Ukrainy przywitał też rektor

najbardziej tragicznym – w okre-

KUL ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński. Został odczytany list gratulacyjny marszałka

sie nasilenia represji po Powstaniu

Styczniowym, w okresie Wielkiej Ża-

województwa lubelskiego.

łoby Narodowej.

Małżeństwo jego rodziców, mło-

dego Józefa Wincentego Piłsudskie-

go i Marii Billewiczówny, było małżeń-

stwem powstańczym, powiązanych

nie tylko porywem serca i umysłu,

ale i wolą stawiania oporu najeźdźcy.

Józef Wincenty był komisarzem po-

wstania na Żmudzi, jedynego wolne-

go skrawka Litwy. W kaplicy dworskiej

Billewiczów w Teneniach odbywa się

ceremonia ślubna, a wesele odby-

teru, co potem potwierdził w latach

ło się w pobliskim Adamowie. Para

dojrzałych. Pisał o tym nie raz, że nie-

młoda szła do ślubu pod szpalerem

które tematy tak długo drąży dopóki

powstańczych kos. Powstanie po raz

nie pojawi mu się pełne rozwiązanie.

ostatni podkreśla równość społeczną.

Najlepszym przykładem tego jest

Ta równość to symbol socjalizmu –

Bitwa Warszawska, gdzie wszystko

uspołecznienie wszystkich warstw

spoczywało na jego barkach. A on

ludności – szlachty i chłopów. Szlach-

natchniony duchem przywódców Po-

ta nie musi się zniżać do chłopów,

wstania Listopadowego, przemyślał

a chłopi walczą z bronią w ręku na

całą strategię. Podobna sytuacja była

równi ze szlachtą. Proszę nie mylić

w czasie powstania, gdy Paskiewicz z

tego z późniejszym socjalizmem

pomocą Prus przeprawił się przez Wi-

w wydaniu bolszewickim. Tamten

słę i zamknął Warszawę od zachodu.

„powstańczy” socjalizm to socja-

Wtedy istniał plan Chrzanowskiego

lizm szacunku i równości. W domu

– uderzenie na wojska Paskiewicza

Piłsudskich służba jadała razem z

i „przecięcie” ich na pół. Niestety sy-

gospodarzami za jednym stołem.

tuacja militarna i polityczna nie sprzy-

Po powstaniu ponad 20 tys. lu-

jała temu planowi. Manewr udał się

Wręczenie „Złotego Dyplomu Wydziału Teologii KUL” abp. Mieczysławowi Mokrzyckiemu

dzi ginie na szubienicach, giną roz-

dopiero w 1920 roku, gdy oddziały

strzelani i pędzeni na Sybir. Wraca

polskie uderzyły w podbrzusze armii

Po podpisaniu umowy, dyrektor

kapłani i osoby świeckie mogli zdobyć

co dziesiąty. Piłsudscy walczą z

sowieckiej, absolutnie tego się nie

KoNSTANTy CZAWAGA

Instytutu Teologicznego im. św. Jó-

caratem demograficznie – rodząc

jak najlepszą wiedzę”.

spodziewającej.

tekst i zdjęcie

12 dzieci. Dają Polsce nowych oby-

Kolejne rodzeństwo też nie przy-

zefa Bilczewskiego we Lwowie ks.

Abp Mieczysław Mokrzycki w swo-

wateli Litwy i Polski. Dwoje najmłod-

nosi ujmy rodzinie. Piłsudski zresztą

dr. Jacek Uliasz w rozmowie z kore-

im przemówieniu przybliżył sytuację w

„Złoty Dyplom” KUL

szych, Piotr i Teodora, a także ich

nigdy nie ułatwiał im życia, a wręcz

spondentem Kuriera powiedział, że

archidiecezji lwowskiej oraz Kościoła

dla arcybiskupa

matka Maria Billewiczowa-Piłsud-

przeciwnie zawsze musieli być wzo-

stosunkowo szybko, bo już po ponad

rzymskokatolickiego na Ukrainie.

Mieczysława Mokrzyckiego

ska umierają w wyniku epidemii w

rem dla innych.

dwóch latach starań Instytut otrzymał

W panelu naukowym wzięli udział

Dla upamiętnienia 25-lecia ka-

1882 roku. Dziesiątka przeżywa. Naj-

Postacie Napoleona i Piłsud-

dokumenty, nadające mu osobowość

ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski,

płaństwa, 5-lecia sakry biskupiej i „w

starsza siostra Helenka była ułomna

skiego są porównywalne, są funda-

prawną na Ukrainie i uznanie przez

ks. prof. dr hab. Włodzimierz Bielak

dowód uznania za niestrudzoną pracę

i zmarła w 1915 roku. Kolejna – Zula,

mentalnymi postaciami dla swoich

państwo. Dzięki temu mógł podjąć

(Lublin), ks. prof. Roman Dzwonkow-

na rzecz odrodzenia życia religijnego

czyli Zofia Piłsudska, opiekowała

narodów. Podobieństwo ich jest też w

zabiegi o afiliację do Katolickiego

ski (Lublin), o. prof. dr hab. Andrzej

w archidiecezji lwowskiej” arcybiskup

się matką aż do śmierci. Wychodzi

tym, że obydwaj pochodzą w krajów,

Uniwersytetu Lubelskiego. Zazna-

Napiórkowski OSPPE (Lublin) oraz

Mieczysław Mokrzycki został odzna-

potem za mąż za Czesława Kade-

leżących poza centrum ich państw.

czył, że w placówce tej studiują sio-

ks. dr Jacek Uliasz (Lwów).

czony „Złotym Dyplomem Wydziału

nacego, lekarza opiekującego się

Napoleon z Korsyki, a Piłsudski z

stry zakonne i osoby świeckie.

Teologii KUL”. To jedno z najbardziej

Marią Billewiczówną, a późniejszego

najbardziej litewskiej części Litwy –

Zdaniem  dziekana  Wydziału

prestiżowych wyróżnień przyznawa-

Umowa między

znanego wileńskiego lekarza. Kolej-

Żmudzi. Piłsudski chciał budować

Teologicznego KUL-u ks. prof. dr. Mi-

nych przez Katolicki Uniwersytet Lu-

dwoma uczelniami

ny brat Bronisław znany jest z tego,

państwo polskie dla wielu narodów,

rosława Kalinowskiego, podpisanie

Lwowski metropolita wyraził za-

belski. Nadawano je niezwykle rzadko

że zapisywał dzieje i zachowanie

tak jak Napoleon zbudował Francję

umowy o współpracy z Instytutem im.

dowolenie z podpisania w tym dniu

i tylko tym, którzy odgrywają dużą rolę

młodszego brata Józefa. Zawsze

dla wielu narodów. Oboje zapobiegli

św. Józefa Bilczewskiego jest aktem

umowy o współpracy pomiędzy In-

w rozwoju Kościoła katolickiego. Od-

zazdrościł mu jego zdolności: „Józek

czy położyli kres rewolucjom w swoich

czysto formalnym, gdyż współpraca

stytutem Teologicznym im. św. Józe-

znaczenie uroczyście wręczył rektor

tylko zerknie w podręcznik i zawsze

państwach. Obydwaj też dokonali za-

nieformalna między Wydziałem Teolo-

fa Bilczewskiego we Lwowie a KUL.

KUL ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński.

spytają go z tego co przeczytał, gdy

machów w imię obrony swych państw

gicznym uczelni lubelskiej a środowi-

Jego zdaniem podniesie to rangę

„Przyjąłem to wyróżnienie ze

mnie pytają z tego co opuściłem” –

wobec wewnętrznych i zewnętrznych

skiem naukowym we Lwowie trwa już

lokalnego Kościoła i Instytutu, gdyż

wzruszeniem, a jednocześnie z

zapisze. Trzymał finanse rodziny –

wrogów i obrony demokracji.

dobrych 20 lat. „W tym okresie rozpo-

„KUL cieszy się nie tylko w Polsce

odpowiedzialnością bo wyróżnienie

wynajmował dorożkę, kursującą po

Piłsudski dokończył to, co było

częła się nasza obecność i kształcenie

wielkim prestiżem i popularnością”.

zawsze zobowiązuje – powiedział

Wilnie i utrzymywał w ten sposób

klęską Napoleona – nie poszedł ani

w archidiecezji lwowskiej studentów,

Arcybiskup Mokrzycki zaznaczył, że

arcybiskup Mieczysław Mokrzycki. –

wiele rodzinnych wydatków. Wspierał

na Moskwę, ani na Smoleńsk, a ar-

również eksternistycznie, w dziedzinie

był to zawsze uniwersytet o głębokich

Jestem absolwentem tego Uniwersy-

w ten sposób niezaradność finanso-

mię sowiecką powstrzymał na swoich

teologii, później zaś także w zakre-

tradycjach, wysokim prestiżu, a przy

tetu. Archidiecezja lwowska ma duży

wą ojca, który przeżył spalenie dworu

terenach w kilku kolejnych bitwach.

sie nauk o rodzinie” – powiedział ks.

tym znany jest na całej Ukrainie. „My-

związek z uniwersytetem. Wielu pro-

i krach finansowy rodziny. Józef Win-

Niestety te osiągnięcia wojenne zo-

dziekan. Dodał, że należało podpisać

ślę, że ta współpraca będzie owocna

fesorów lwowskich było tutaj wykła-

centy nie miał głowy do interesów

stały później w traktatach cofnięte

tę umowę, potwierdzającą wzajemne

nie tylko dla naszych studentów, ale

dowcami. Ta więź, ta tradycja w KUL

i zawsze źle na tym wychodził.

i wielu Polaków pozostało poza gra-

kontakty, w związku z nową ustawą o

także dla naszych wiernych. Doda im

była zawsze mocna. Trwała przez

Jako czwarte dziecko w rodzinie

nicami Rzeczypospolitej, aby później

szkolnictwie wyższym w Polsce i uak-

większej otuchy oraz podniesie pre-

cały czas, również po wojnie, chociaż

przyszedł na świat Józef. Jeszcze

w latach 30. zginąć w akcji Jeżowa w

tualnieniem dotychczasowych przepi-

stiż naszego Kościoła u władz pań-

może nieoficjalnie. Tutaj studiowali

matka zauważyła jego spokój i roz-

Kuropatach pod Mińskiem.

sów w tym zakresie na Ukrainie.

stwowych i u innych wyznań chrze-

i studiują osoby świeckie i nasi kapła-

wagę podejmowania decyzji i kon-

Wieczorem tego dnia w koście-

ścijańskich. Mamy nadzieję, że nasz

ni. Wielu profesorów zawsze przy-

sekwentną jej realizację. Podejmo-

Fragmenty audycji KRZYSZTO-

le pobrygidkowskim p.w. Wniebo-

Kościół będzie się cieszył wysokim

jeżdżało na wykłady i konferencje do

wał decyzje dopiero po rozpatrzeniu

FA JABŁONKI o Józefie Piłsudskim

wzięcia Najświętszej Maryi Panny

uznaniem w wielkim morzu prawo-

wszystkich aspektów sprawy, jak

nadanej w Radiu Wnet 4 grudnia

naszego seminarium. Jestem bardzo

miało to miejsce w czasie przygo-

Zwycięskiej arcybiskup Mieczysław

2012 roku. Pełnego zapisu audycji

sławnym, bo przecież 40 mln miesz-

wdzięczny i pragnę podziękować ks.

towań do Bitwy Warszawskiej. Józef

można wysłuchać na portalu: www.

Mokrzycki przewodniczył Mszy św.

kańców Ukrainy to prawosławni” –

dziekanowi Kalinowskiemu oraz prof.

wiele zawdzięczał wychowaniu matki.

kuriergalicyjski.com w rubryce audy-

zamykającej obchody w Lublinie

kontynuował arcybiskup Mieczysław

Osadczemu za tę stałą współpracę,

On sam przejął wiele cech jej charak-

cja dnia.

600-lecia archidiecezji lwowskiej.

Mokrzycki.

za bliskość, za troskę o to, aby nasi