17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14 grudnia 2012–14 stycznia 2013 nr 23-24 (171-172)

List do redakcji

ciepłe, owcze, nabijane

Dzień patrona w krasnymstawie

Na jeden huculski keptar (kamizelkę)

trzeba przez kilka tygodni wyprawiać

skórę, kroić, ozdabiać, nabijać kilka tysięcy „Podarowali Ojczyźnie to co najcenniejsze”. Pod tym hasłem

upłynęła uroczystość jubileuszowej, X rocznicy nadania szkole

metalowych ozdób – kapsli.

w Krasnymstawie (Polska) zaszczytnego imienia Orląt Lwowskich.

SABINA RÓŻYCKA

Akademii Medycznej w Lublinie oraz

„Historia sztandaru i patrona Szkoły”,

MARZENA KRZYSZTOFIAK,

Białe, brązowe, bordowe, ze

dr Leszek Janeczek – lekarz i jed-

przygotowanego pod kierunkiem pani

BOŻENA CHMIELEWSKA

wstawkami, obszyte metalowymi ce-

nocześnie wielki pasjonat historii. To

Teresy Miszczak przez uczniów kl.

tekst i zdjęcie

kinami, ozdobne w hafty, a do tego

właśnie dr Janeczek w swoim wy-

IIAG. Podsumowano i wręczono na-

ciepłe, miękkie i przyjemne w dotyku,

stąpieniu przybliżył nam okoliczności,

grody laureatom konkursu plastyczne-

22 listopada to niezwykłe święto

bardzo twarzowe skórzane kamizel-

w jakich narodziła się inicjatywa nada-

go pod hasłem „Jak czcimy pamięć

rozpoczęła uroczysta msza w ko-

ki, mieszkańcy gór nazywają kepta-

nia naszej szkole tego zaszczytnego

o Orlętach Lwowskich?”, a także

ściele św. Franciszka Ksawerego,

rami. Grzeją w chłodną porę roku i są

imienia. Obchody Dnia Patrona stały

międzyszkolnego konkursu wiedzy

sprawowana przez księdza prałata

ozdobą stroju, dodają powagi, sta-

się również okazją do wspomnień o

historycznej „Orlęta Lwowskie –

Piotra Kimaka oraz księdza Michała

teczności, wiążą z tradycją, ziemią

Tych, którzy starali się, by pamięć o

wiecznie żywa legenda”. W tym kon-

Karbowniczka.

ojczystą, a jednocześnie są modnym

Orlętach wciąż była żywa. Dziś wśród

kursie I miejsce zdobyli uczniowie

Dalsza część uroczystości miała

etnododatkiem. Akurat jest sezon na

nas już ich nie ma: Eugeniusza Cy-

Gimnazjum nr 5, II miejsce zdobyli

już miejsce w murach szkoły. Swą

keptary. Przyjeżdżają po nie do kar-

dzika i Jerzego Patryna.Taką osobą

uczniowie Gimnazjum nr 4, a III miej-

obecnością uświetnili ją zaproszeni

packich wiosek turyści z całej Ukra-

była także mieszkająca i pracująca w

sce uczniowie Gimnazjum nr 1.

goście: Edward Kawęcki, przewod-

iny i zza granicy. Tylko, że niedługo

Krasnymstawie lekarka, doktor Irena

Kolejnym punktem programu

niczący Rady Miasta, doktor Leszek

już nie będzie miał kto ich robić. Arty-

si się rzadkie żytnio-pszeniczne cia-

Czernecka, której sylwetkę przedsta-

było złożenie kwiatów i zapalenie

Janeczek, dyrektorzy miejskich szkół

stów, którzy znają tajniki huculskiego

sto, osolone, jak na chleb. To znów

wił nauczyciel historii Tomasz Mar-

zniczy przy urnie z prochami jedne-

i przedszkoli oraz delegacja Towa-

kuśnierstwa, już prawie nie ma.

sie zwija, związuje, a dalej znów

czewski.

go z poległych za Lwów chłopców –

rzystwa Miłośników Lwowa i Kre-

„Szyć keptary uczyłem się u zna-

beczki, moczenie w cieple i miesza-

nych mistrzów Daniła Polaka i Mykoły

nie niby barszczu w garnku.

Petryciuka. Nie ma już ich na świecie

Po pewnym czasie skórę wycią-

– mówi jeden z niewielu mistrzów szy-

gają, rozwieszają, aby wyschła. Z

cia keptarów Jurij Polak z Kosmacza.

czasem mną, rozciągają, rozbijają,

– Na jeden kosmacki, rozszerzający

aby stała się miękka. Trzeba do tego

się do dołu keptar, trzeba dwie dobrze

nie lada siły. Potem robi się wykrój,

wyprawione skóry owcze. Do dekora-

a to nic trudnego. Najważniejsza

cji trzeba skóry safianowej, wełny, ko-

rzecz – pięknie udekorować keptar.

lorowych nici bawełnianych, czarnej

Wzór wymyśla sam autor i początko-

lub szarej skórki z włosiem”.

wo maluje go na papierze. Wzór jest

Święto patrona corocznie sku-

Janka Kukawskiego oraz przy obeli-

sów Wschodnich. Podczas części

pia grono życzliwych szkole osób.

sku upamiętniającym ofiary Zbrodni

oficjalnej głos zabrali: pani dyrektor

W tym roku zostały one uhonorowa-

Katyńskiej.

Zespołu Szkół nr 5 – Justyna Hała-

ne statuetką SEMPER FIDELIS. To

Oficjalną część uroczystości

dyj, przewodniczący Rady Miasta

zaszczytne wyróżnienie otrzymali:

wzbogaciły występy artystyczne w

pan Edward Kawęcki oraz prof. Jan

burmistrz Krasnegostawu Andrzej

wykonaniu uczniów naszej szkoły,

Buraczyński – prezes lubelskiego

Jakubiec, ksiądz prałat Piotr Kimak,

a tłem do przypomnienia wydarzeń

oddziału Towarzystwa Miłośników

ksiądz dziekan Henryk Kapica, dok-

była prezentacja multimedialna przy-

Lwowa i Kresów Wschodnich, którzy

Na uszycie jednego keptara trze-

przeważnie symetryczny i geome-

tor Leszek Janeczek, prezes Lubel-

gotowana przez Małgorzatę Kaniu-

zgodnie podkreślili fakt, że Orlęta

ba około miesiąca. Co dnia pracuje

tryczny, jak i lokalne huculskie hafty,

skiego Oddziału Towarzystwa Miło-

kę-Paradowską.

Lwowskie to bohaterowie narodowi.

artysta po pięć godzin. W chacie kil-

układa się rzędami. Szwy keptara

sników Lwowa i Kresów Wschodnich

Dziesiąta rocznica nadania szko-

Oddając swe życie za Ojczyznę są

ka rozpoczętych wyrobów. W ciągu

zakrywa się kolorowymi skórkami:

Jan Buraczyński, honorowy prezes

le imienia zapoczątkowała tradycję

niewątpliwie wzorem do naśladowa-

roku pan Jurij może stworzyć około

czerwonymi, zielonymi, brązowymi,

Towarzystwa Miłosników Lwowa

połączenia tego święta z uroczy-

nia dla całej młodzieży uczęszczają-

sześciu kamizelek, bo wszystko

wycinanymi po brzegach w ząbki,

i Kresów Wschodnich profesor Wła-

stym ślubowaniem uczniów. Pod-

cej do Zespołu Szkół nr 5.

trzeba robić po kolei. A zaczyna się

lub bez ząbków. Na każdym z ząb-

dysław Stążka oraz Andrzej Kudlic-

czas uroczystych „imienin” nasza

X rocznica nadania naszej szkole

pracę od modlitwy. Kosztuje gotowa,

ków mocuje się guziki-kutasiki. Cała

ki-właściciel biura podróży „Qand”

szkoła otrzymała prezent w postaci

ich imienia była okazją do wspomnień

ozdobna kamizelka od czterech do

ta drobna robota wykonana jest

w Zamościu, który jest sponsorem

29 uczniów klasy pierwszej, którzy

okoliczności, które przyczyniły się do

sześciu tysięcy hrywien. Nieraz sami

wprawnymi rękami mistrza.

wyjazdów naszej młodzieży do

w obecności dostojnych gości złożyli

wyboru patrona. Zespół Szkół nr 5 w

zamawiający, aby zapłacić mniej,

Ząbki można też dekorować na-

Lwowa na Święto Niepodległości.

uroczyste ślubowanie i zostali przez

Krasnymstawie otrzymał imię Orląt

przynoszą skórę i dodatki. Jednak

bijanymi kapslami, maleńkimi blasz-

Przyjęcie imienia Orląt Lwowskich

panią dyrektor pasowani na uczniów.

Lwowskich dnia 21 listopada 2002

większość ma zaufanie do mistrza,

kami różnego kształtu. Te artysta

jest pomostem między przeszłością a

Wcześniej jednak musieli wykazać

roku. Uroczystość ta była podsumo-

bo on wie jak wybrać skórę, jak wy-

dostaje aż z Kanady. Komplet trzech

przyszłością. Uczniowie z dumą wy-

się wiedzą na temat Ojczyzny, szkoły

waniem działań edukacyjno-wycho-

prawić, skroić i uszyć keptar.

rodzajów kapsli kosztuje ponad ty-

pełniają testament Małych Bohaterów,

i jej patrona, oraz praw i obowiązków

wawczych, w które zaangażowani

„Ściągniętą z owcy skórę trzeba

siąc hrywien. Na jeden keptar takich

którzy oddali swe życie w obronie pol-

ucznia. Uroczystość uświetniło przy-

byli uczniowie, nauczyciele i rodzice.

dobrze naciągnąć i posypać solą,

blaszek trzeba kilka tysięcy(!) i każdą

skości. Święto to jest lekcją patrioty-

gotowane przez rodziców przyjęcie

Zależało nam wszystkim, aby szko-

którą trzeba dokładnie wetrzeć –

trzeba nabić na skórę. Od przodu

zmu i okazją do wyróżnień laureatów

oraz upominki w postaci „rogów ob-

ła uzyskała tożsamość. Posiadanie

kontynuuje Hucuł – zwinąć w rulon,

keptaryk ma niewielkie kieszonki,

konkursów związanych z patronem.

fitości”, które mają być zapowiedzią

patrona i własnego sztandaru to po-

a za dobę znów rozwinąć. Przesolo-

również dekorowane ząbkami. Kep-

Odbył się szkolny konkurs poetycki.

sukcesów edukacyjnych nowo przy-

wód do dumy, ale i zobowiązanie. To

ną skórę trzeba rozwiesić na żerdce

tar zapina się na guziki lub zawią-

Inspiracją do napisania wierszy były

jętych uczniów.

ważny atrybut szkolnej tradycji, która

i wystawić na przeciągu. Potem skó-

zuje się na tasiemki z pomponami,

bohaterskie czyny Orląt. Laureatki:

Uroczystość przygotowali na-

pomaga w kształtowaniu serc i umy-

rę przez dobę moczyć w dębowej

które tu nazywają „darmozwisy”. Te

Magdalena Żurek, Paulina Demczuk,

uczyciele: Dorota Szpakowska-Mat-

słów młodzieży. Przyjmując imię Orląt

beczce i przepłukać w strumieniu.

pompony często przerzuca się przez

Agata Kawa i Klaudia Dzik zapre-

czuk, Bożena Chmielewska, Teresa

Lwowskich znaleźliśmy się w gronie

Potem na specjalnym urządzeniu

ramię i zawiązuje od przodu. Męska

zentowały swe wiersze widzom

Miszczak, Małgorzata Dzik, Joan-

34 szkół noszących to zaszczytne

dokładnie oczyścić skórę z resztek

i damska kamizelka mało czym się

zgromadzonym na uroczystości.

na Wojtaszek, Tomasz Marczewski

imię. Inicjatorami nadania Zespołowi

tłuszczu i błon”. To dopiero pierwszy

różnią, ale na damskiej więcej bla-

Odbyło się również podsumowa-

oraz Małgorzata Kaniuka-Para-

Szkół nr 5 imienia Orląt Lwowskich

etap prac. Następnie na skórę nano-

szek i ozdób.

nie projektu edukacyjnego na temat

dowska.

byli Tadeusz Radomański – profesor