21

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14 grudnia 2012–14 stycznia 2013 nr 23-24 (171-172)

Kolęda

złoczowianin

dla nieobecnych

A nadzieja znów wstąpi w nas.

ks. bp Jan cieński

Nieobecnych pojawią się cienie.

Uwierzymy kolejny raz,

W jeszcze jedno Boże Narodzenie.

I choć przygasł świąteczny gwar,

Wigilijna noc

Bo zabrakło znów czyjegoś głosu,

Podczas świętowania 20-lecia

Przyjdź tu do nas i z nami trwaj,

Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi

Wbrew tak zwanej ironii losu.

Z oczekiwaną wzajemnością

Złoczowskiej nie mogło zabraknąć

w odrobinie opłatka

również wspomnienia o tak zasłużo-

Daj nam wiarę, że to ma sens.

dajesz siebie

nej osobie dla polskiej społeczności

Że nie trzeba żałować przyjaciół.

Złoczowa jak ks. bp Jan Cieński.

Że gdziekolwiek są –

sferyczne dobro i ciepło

Jego sylwetkę przybliżyli zebranym

dobrze im jest,

w spojrzeniu

prezes TKPZZ Maria Niemirowska

Bo są z nami choć w innej postaci.

ponad chłodem

oraz członek zarządu Federacji Or-

I przekonaj, że tak ma być,

pierwsza gwiazdka wigilijna –

Że po głosach tych wciąż

ganizacji Polskich na Ukrainie Sta-

znakiem

drży powietrze.

nisław Durys.

narodzin

Że odeszli po to by żyć,

Rodzinny majątek hrabiów Cień-

zwycięstwa

I tym razem będą żyć wiecznie.

skich znajdywał się we wsi Brody

chwały

i Pieniaki. W czasie powstań 1831,

Przyjdź na świat, by wyrównać

1863-64 tą drogą gnali na Sybir pol-

święta noc

rachunki strat,

skich jeńców. Nieliczni, którym udało

rozświetlonym gościńcem

Żeby zająć wśród nas

się uciec, znaleźli schronienie w ma-

prowadzi do stajenki Pana

puste miejsce przy stole.

jątku Cieńskich. Tak powstała wieś

przy grobie ks. bpa Jana Cieńskiego. Konsul RP we Lwo-

pod tym samym niebem

Jeszcze raz pozwól cieszyć się

Huta Pieniacka, spalona i wymordo-

wie Marian Orlikowski (w centrum) oraz członek zarządu

od tysięcy

dzieckiem w nas,

wana 28 lutego 1944 r.

Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie Stanisław Durys

lat

I zapomnieć, że są puste miejsca

Jan Cieński był bardzo skrom-

z małżonką

przy stole.

ny. Nie chciał by ktoś wspominał o

hENRyKA DEDERKo

już o obchodach świąt kościelnych.

tym, że z pochodzenia jest hrabią.

dopiero teraz, w aktywnej społecznie

A nadzieja znów wstąpi w nas.

grudzień 2012

Dzięki wrodzonemu sprytowi, ks.

Skromności żądał też od młodego

polskiej młodzieży Złoczowa.

Nieobecnych pojawią się cienie.

Cieński umiał znaleźć wyjście z

kleru. Stanisław Durys wspomina, że

Wierni Złoczowa są przekonani

Uwierzymy kolejny raz,

każdej sytuacji. Pewnego razu, na

kiedyś, gdy miał dość przechwalania

o świętości ks. bpa Cieńskiego. Na

W jeszcze jedno Boże Narodzenie.

greckokatolicką Palmową Niedzielę,

się młodych i by ich nieco ochłodzić,

jego grobie, na przestrzeni prawie 20

I choć przygasł świąteczny gwar,

przychodzi do kościoła pani z baźka-

powiedział z żalem: „Urodziłem się

lat po jego śmierci, ciągle widać żywe

Bo zabrakło znów czyjegoś głosu,

mi i prosi o poświęcenie. A proboszcz

w pałacu, a umrę w chałupie. Wy

kwiaty, płonące znicze i świece. Pa-

Przyjdź tu do nas i z nami trwaj,

wziął kropidło z wodą święconą, za-

urodziliście się w chałupach, a chce-

rafianki przyznały się nam, iż dostą-

Wbrew tak zwanej ironii losu.

machnął się i mówi: „A ty babo, a no

cie mieszkać w pałacach”.

piły wielu łask modląc się do niego o

idź mi stąd! Czy chcesz by mi kościół

Z życiem duszpasterskim bisku-

wstawiennictwo. W celu rozpoczęcia

Przyjdź na świat, by wyrównać

zamknęli?”. KGB nie miało się do

pa związane jest wiele wzruszających

procesu beatyfikacyjnego na szcze-

rachunki strat,

czego doczepić, a baźka została po-

anegdot. Jedną z nich opowiada nam

blu diecezjalnym parafia podjęła się

Żeby zająć wśród nas

święcona. Bp Cieński połączył Pola-

Stanisław Durys: „Za czasów ZSRS

zgromadzenia świadectw wiernych.

puste miejsce przy stole.

ków w kościele złoczowskim i to dzię-

nawet jedno słowo wypowiedziane

Zatem gorąco i serdecznie zachę-

Jeszcze raz pozwól cieszyć się

ki niemu język polski zachował się na

po ukraińsku podczas Mszy św. w

camy wszystkich żyjących świadków

dzieckiem w nas

złoczowszczyźnie. „Sadził róże przy-

kościele mogło stać się przyczyną

życia i posługi ks. bpa Jana Cieńskie-

I zapomnieć, że są puste miejsca

szłemu światu”, które zaowocowały

przy stole.

zamknięcia świątyni. Nie wspomnę

go do ich złożenia.

nr 3. Udało się nam obalić ten pomysł.

terów. Kaplica została poświęcona

mi działo się tak wiele strasznych

tro zajmuje mauzoleum, a na drugim

Pamiętamy…

Napisaliśmy do marszałka senatu RP

Wśród dobroczyńców Towarzy-

21 września 1921 r. Na uroczystości

rzeczy, że można było zwątpić. Ale

znajduje się kaplica, jednak wciąż nie

prof. dr hab. Alicji Grześkowiak oraz

stwa chciałabym przybliżyć czytel-

zgromadziło się ok. 40 tysięcy osób,

duch polski tu przetrwał i dziękuję

jest odpowiednio wyposażona.

prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota

nikom Kuriera sylwetkę profesora

w tym senatorowie USA i Wielkiej

wszystkim tym, którzy przyczynili

Pamiętamy również o mogiłach

Polska” Andrzeja Stelmachowskiego.

Politechniki Wrocławskiej Bolesława

Brytanii. Za czasów ZSRS mauzo-

się do jego zachowania. Ten rejon

Polakówpomordowanychnanaszych

W obronie polskiej szkoły wystąpili

Idzi-Martynowicza. Urodził się w

leum Orląt Złoczowskich należało

świata jest siedliskiem polskiej trady-

ziemiach w latach `43-44. Szczegól-

również prezes ZG TKPZL Emil Lego-

do wydziału komunalnego, w kaplicy

Złoczowie, w rodzinie słynnego chi-

cji. W Polsce czasami nie ma miejsc,

ne miejsce w historii TKPZZ zajmuje

wicz oraz kierownik wydziału oświaty

znajdywał się skład śmieci i różnego

rurga i dyrektora szpitala. W 1946 r.

w których zachowałoby się tak dużo

ustanowienie pomnika na cmenta-

Złoczowskiej Rejonowej Administracji

rodzaju sprzętu na potrzeby cmen-

rodzina przeniosła się do Polski, nie

polskiej tradycji, jak tutaj. Tym się na-

rzu w Pomorzanach, na zbiorowej

Państwowej Zuzanna Syniawska. W

tarza. Tam, gdzie spoczywała zaka-

zapomniała jednak o ojczystej ziemi.

leży szczycić, być z tego dumnym.

mogile Polaków wymordowanych

wyposażeniu szkoły bardzo pomogły

Jednym z elementów tej tradycji jest

w polskiej wiosce Zagórze i kolonii

panie: naczelnik Wydziału Współpra-

związek z wiarą, rozumianą w róż-

Śliwińce 2 kwietnia 1944 r. Było to

cy z Polonią MEN Elżbieta Bober,

ny sposób i w różnych aspektach.

możliwe dzięki pozwoleniu przewod-

ekspert MEN Irena Staroń oraz wi-

Również w aspekcie stricte ducho-

niczącego Złoczowskiej Rejonowej

ceprezes Stowarzyszenia „Wspólne

wym, ponieważ poczucie ducha – to

Administracji Państwowej Wasyla

Korzenie” w Lublinie Anna Litkowiec.

jest poczucie wiary. Im silniejszy jest

Fenczaka oraz wsparciu finanso-

Szkoła jest wspomagana finansowo

duch, który nas konstytuuje, którego

wemu Fundacji Pomoc Polakom na

przez Stowarzyszenie „Wspólnota

nie możemy zobaczyć, tylko odczuć,

Wschodzie. Poświęcenie pomnika

Polska”.

tym silniejsza jest wiara. Ten duch

odbyło się 27 czerwca 2010 r. W

Obecnie w naszej szkole, według

został zapisany przez ludzi w kamie-

związku z tym mieliśmy dużo nie-

programu sześcioklasowego, uczy się

niach, budynkach, detalach. Musimy

przyjemności ze strony partii Swobo-

ponad 100. uczniów. Prowadzimy też

o to zadbać. Jest kilka rzeczy, które w

da. Niestety, do tej pory nie została

kurs dla dorosłych. Staramy się za-

ciągu tych 20 lat nie zostały zrobione

ustanowiona tablica upamiętniająca

praszać do nas do pracy nauczycieli

jak należy. Powinniśmy zrobić spis

Polaków wymordowanych na zamku

z Polski. Pochwalę się, że część arty-

posiadania i potrzeb – pełną inwen-

w Złoczowie w latach 1939-41 r. Nie

styczną obchodów 20-lecia przygoto-

taryzację obiektów sakralnych, nekro-

ma też pomnika Polakom pomordo-

Zespół dziecięcy „Bijące Serduszka”

wała Bożena Majewska, która przed-

polii, budynków, obiektów związanych

wanym przez NKWD, którzy spoczy-

Bolesław Idzi-Martynowicz często

towana lwowska inteligencja, stały

tem pracowała jako dyrektor szkoły w

z tym duchem. Nie chodzi o to, by od-

wają na cmentarzu we wsi Sasów,

przyjeżdżał do Złoczowa na wakacje

miotły i walały się śmiecie! W 1992

Hrubieszowie. Co roku nasi uczniowie

bierać, tylko o to, by wiedzieć – że są,

koło Złoczowa.

z młodzieżą. Bardzo przyczynili się

r. Towarzystwo wystąpiło o przeka-

mają okazję spędzać wakacje w Pol-

gdzie są i mieć wizję co z tym robić.

do uporządkowania kaplicy-mauzo-

zanie zabytku na własność kościoła.

sce. W ciągu 10 lat Stowarzyszenie

Nie możemy dopuścić też do tego,

Obchody jubileuszowe Towarzy-

leum Orląt Złoczowskich na miejskim

Kaplica była w opłakanym stanie,

Gmin i Powiatów Małopolski zapra-

żeby stąd wyjechali Polacy. Musimy

stwa Kultury Polskiej Ziemi Złoczow-

cmentarzu, w której zostały pochowa-

dach był zawalony, przeciekał, rosły

szało je do Krakowa, a w tym roku

stworzyć młodemu pokoleniu miejsca

skiej im. ks. bpa Jana Cieńskiego

ne 22 ofiary wojny polsko-ukraińskiej

na nim drzewa. Podczas porządko-

zwiedziły Wrocław. Dobrze układa się

do rozwoju. Właśnie stąd powinni się

najlepiej podsumowują słowa kon-

– Polacy bestialsko zamordowani w

wania wywieźliśmy dwie ciężarówki

współpraca również ze Szkołą Pod-

wywodzić konserwatorzy zabytków,

sula RP we Lwowie Mariana Orli-

marcu i kwietniu 1919 r. Początkowo

śmieci. Dzięki wsparciu finansowemu

stawową nr 105 w Świdnicy. Smuci

nauczyciele. Tak wiele mamy cen-

kowskiego: Polska jest tam, gdzie są

pogrzebano ich w zbiorowej mogile

Fundacji Pomoc Polakom na Wscho-

nas jednak to, że partnerzy miasta z

nych rzeczy, na których można zaro-

Polacy. O tym mówi nam hymn naro-

na terenie cmentarza. 27 maja 1919

dzie udało się nam dokonać dwukrot-

Polski nie utrzymują z nami żadnych

bić i tu się utrzymać. Musimy razem

dowy. Cokolwiek by się działo, gdzie-

r. Złoczów został zdobyty przez ar-

nego remontu kaplicy-mauzoleum

kontaktów. Dziwi nas to ponieważ ni-

wypracować taką formułę, żeby było

kolwiek by nas los rzucił – Polska jest

mię Hallera, odbyła się ekshumacja

Orląt Złoczowskich. Obecnie zabytek

gdy nikogo o nic nie prosiliśmy, a chęt-

jak najlepiej tu! Gdzie indziej może

tam, gdzie jest polska dusza, gdzie

i ponowny pochówek polskich boha-

jest w dobrym stanie. Pierwsze pię-

nie podjęlibyśmy z nimi współpracę.

być lepiej, ale tu ma być lepiej!

jest Polak. Na tej nieszczęśliwej zie-