W hołdzie Nauczycielce

28

14 grudnia 2012–14 stycznia 2013 nr 23-24 (171-172) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Pedagodzy z głuchołaz.

lwowianie

Materiały z nagrań, artyku-

łów, prywatnych zbiorów

oraz rozmowy z Ireną Szcze-

pańską opracowała Elżbieta

Lewak.

„Pamięć nie kończy się

W te święta magiczne życzenia ślę liczne:

z ostatnim rytmem

pachnących jodełek z ogromem światełek,

bicia serca.

pod obrusem sianka, a za oknem bałwanka,

Pamięć – to misja”

Bycie nauczycielem to powołanie.

prezentów pod choinką

Nauczycieli pamiętamy do końca ży-

od Mikołaja z wesołą minką,

cia, są to przewodnicy, stali kompani

i często przyjaciele. Najlepsi z nich to

ciepła rodzinnego

ci, którzy nie tylko są znawcami swej

w Dzień Narodzenia Pańskiego,

dziedziny, ale i mają ogromne kocha-

jące serce. Dzisiejsza historia jest po-

dużo jedzenia na stole,

święcona właśnie takiej nauczycielce

NIECH TE ŚWIĘTA BĘDĄ WESOŁE!!!

– Nauczycielce o Wielkim Sercu.

Chcę już teraz zaznaczyć, że

pomysł o napisaniu tego artykułu

tych, którzy wymordowali tyle setek

czami, także dzieci repatriantów,

należy do pani Ireny Szczepańskiej,

tysięcy niewinnych ludzi. Muszę się

osiedlonych na wsi, które większość

uczennicy profesor Bilwin. Pani Irena

modlić, aby Bóg im wybaczył”. Ona

czasu poświęcały pracy w gospo-

nie tylko udostępniła mi zdjęcia, ma-

nie złorzeczyła, nie wykrzykiwała

darstwie, a nie nauce.

teriały, wycinki z gazet, prezentację

„mordercy! zdrajcy!” – ona się mo-

Kulturą, delikatnością i niespo-

multimedialną (którą sama przygoto-

dliła. Taka ona była.

tykaną dobrocią zyskała ogromny

wała) ale i opowiadała z wielką pasją

W swoich wspomnieniach powra-

szacunek uczniów, stając się dla nich

i miłością o swojej nauczycielce.

cała często do swojej działalności w

wielkim autorytetem. Stawiając oce-

Pozwólcie zatem, Drodzy Czytel-

szeregach AK, do swojego miasta

nę niedostateczną, nie karciła ucznia,

nicy, że opowiem Wam historię pew-

maria Bilwin

Lwowa. Pani profesor Bilwin pozosta-

mówiła, że sprawił jej wielką przy-

nej Kresowianki. Oto Maria Bilwin,

wiła zadedykowane swoim uczniom

krość i ma nadzieję, że następnym

magister filozofii Uniwersytetu Jana

opracowanie pt. „W dziesiątą rocz-

„Bądźcie wy całe miłością, a

akcjach, ukrywając w szpitalu za-

razem będzie już przygotowany.

Kazimierza we Lwowie, Wydziału

nicę Powstania Warszawskiego”.

zapalicie wszystkich, co się z wami

grożonych konspiratorów. W latach

Humanistycznego w zakresie filozofii

Wspomina w nim swoje uczennice,

zetkną. Drugim w sercu po uczuciu

1940–41 pomaga rodzinie zesłanej

polskiej, przez 21 lat nauczycielka ję-

Przyjaciół poznaje się

obie łączniczki, które zginęły, pełniąc

religijnym ma być uczucie patrio-

na Sybir. Zachowane listy szesnasto-

zyka polskiego Liceum Ogólnokształ-

w biedzie

służbę. Szukając odpowiedzi na py-

tyczne: duch wiary, duch miłości

letniego Witolda Sybiraka to podzię-

Kiedy w jednej maturalnej klasie

cącego w Głuchołazach.

tanie, jaki jest sens ich śmierci, pani

ojczyzny i duch rodziny – to trzy

kowania za każdą przesłaną paczkę,

miało miejsce skandaliczne wyda-

Maria Bilwin urodziła się 4 kwiet-

profesor przytacza w swojej pracy

potęgi, na których oparty rozwój

żywność, opłatek, książki.

rzenie: usunięcie ze szkoły uczenni-

nia 1909 roku w miasteczku Mielnicy

sentencję umieszczoną na łuku

dziecka dostarczy krajowi pokoleń

Gdy Niemcy zwolnili ją z kliniki

cy, będącej w ciąży, jedyną osobą,

nad Dniestrem na Kresach Wschod-

triumfalnym na Cmentarzu Orląt we

silnych na przyszłe bogactwo jego”.

uniwersyteckiej (1942 rok), podjęła

która pomogła jej i jej partnerowi,

nich (Podole). Pochodziła z bogatej

Lwowie: Mortui sunt ut liberi viva-

pracę fizyczną, brała też udział w

była pani profesor Bilwin. Załatwiła

rodziny ziemiańskiej. Ojciec jej był le-

mus – Umarli, abyśmy byli wolni.

tajnym nauczaniu. Pół roku po za-

ona obojgu przeniesienie do szkoły

karzem – niestety, zmarł młodo pod-

kończeniu wojny NKWD aresztowa-

czas epidemii tyfusu, pozostawiając

ło jej matkę. Maria nigdy już jej nie

trójkę dzieci. Maria miała wtedy 6 lat.

zobaczy.

Pieniężną pomoc rodzinie Bilwinów

W 1946 roku przyjeżdża do

okazywali wówczas stryjowie Marii,

Krakowa, gdzie przyjmuje propozy-

którzy byli w tym czasie oficerami

cję dyrektora Zygmunta Gerstmana

armii austriackiej. Galicja, znajdu-

podjęcia pracy w głuchołaskim gim-

jąca się wówczas pod zaborem au-

Moja Wenus

nazjum i liceum. Otrzymuje mieszka-

striackim, uzyskała bowiem szeroką

nie krąży wokół słońca

nie: jeden malutki pokoik z kuchen-

autonomię, dzięki czemu stała się

zawieszona wśród wzruszeń

nym aneksem, na poddaszu, przy ul.

ośrodkiem polskiego ruchu wolno-

roztańczonej bieli

Wyspiańskiego 7. Warunki prawie

ściowego.

każe kochać do końca

spartańskie. Mogła jednak liczyć na

Od najmłodszych lat Maria była

nie mniej, nie więcej

swoich uczniów. Przychodzili do niej,

wychowywana w atmosferze miłości

po prostu

aby przygotować drzewo na opał i

do Polski i tęsknoty za Ojczyzną wol-

do końca

przynieść węgiel. W mieszkaniu tym

ną i niepodległą.

kochać

spędziła 32 lata swojego życia.

Gdy wreszcie nadszedł rok 1918,

dziewięcioletnia Maria została odda-

Niezapominajki

na do zakładu wychowawczego z

Indywidualne podejście

Jej Lwów. Nasz Lwów

dla pracujących, gdzie zdali maturę

Na tym samym Cmentarzu po-

Początek pracy w głuchołaskim

W roku 1923 Maria wraz z ro-

internatem, prowadzonego przez sio-

i pozostali przez długie lata szczęśli-

chowano 1460 żołnierzy, którzy nie

liceum to ścisła współpraca z dy-

dziną wyjechała do Lwowa, tam

stry Niepokalanego Poczęcia NMP

wą rodziną. Taka ona była.

ukończyli 18 lat życia. Orlęta Lwow-

rektorem Zygmuntem Gerstmanem.

ukończyła gimnazjum oraz Wydział

w Jazłowcu. Była to szkoła elitarna,

Była również ceniona jako huma-

skie. O nich pani profesor nigdy nie

Był wybitnym pedagogiem i wspa-

Humanistyczny Uniwersytetu Jana

znana w całej Polsce, przeznaczona

nistka o ogromnej wiedzy. Współpra-

zapomniała.

niałym organizatorem. Przed 1939

Kazimierza. Przez cztery lata pra-

dla dziewcząt pochodzących z rodzin

cowała okresowo z Uniwersytetem

rokiem piastował stanowisko wizyta-

cowała w gimnazjum żeńskim im.

ziemiańskich, wychowywanych w

„Niezapominajki to nie kwiatki

we Wrocławiu i Uniwersytetem Ja-

tora okręgowego Kuratorium Okręgu

Królowej Korony Polskiej Sióstr Nie-

głębokiej wierze katolickiej i w duchu

z bajki

giellońskim w Krakowie. W 1974 roku

Szkolnego Lwowskiego. W głucho-

pokalanek w Nowym Sączu, wykła-

patriotycznym. W przyszłości dziew-

to błękit spokoju ścieli się

została odznaczona Złotą Odznaką

łaskim liceum wprowadził indywidual-

dając język polski, historię i wycho-

częta te miały się stać wzorowymi

nad ziemią,

Nauczycielstwa Polskiego. Poczucie

ne metody wychowania i nauczania.

wawstwo.

matkami i żonami.

to pamięć o tych, którzy bliscy

obowiązku było dla niej najwyższą

Dla pani profesor było to wielkie

Okres II wojny światowej, który

Założycielka tej szkoły bł. s. Mar-

sercu,

wartością.

wyzwanie. Systematyczna obserwa-

spędziła we Lwowie, stał się dla niej

celina Darowska, w otrzymanym w

to tkliwe wspomnienie o tych,

cja ucznia, jego postępów w nauce,

szeregiem tragicznych wydarzeń. W

1863 roku od Błażowskich pałacu

co odeszli,

ale również wzmożona praca nad

pierwszych miesiącach wojny ginie

Jazłowieckim, mogła zrealizować

Ona się modliła

to dotyk dłoni, czuły i bez słowa,

Zmorzona długotrwałą chorobą,

nim, poświęcenie wiele prywatne-

jej brat Jerzy, 28-letni oficer. Maria

swoją ideę odrodzenia kobiety. „Jaką

pozostał do teraz,

pani profesor spędzała wiele godzin

go czasu. Pierwsze klasy w latach

zatrudnia się jako siostra medyczna

jest bowiem kobieta – taką będzie ro-

zapomnieć nie zdołam”.

na modlitwie. Kiedyś na pytanie

powojennych to młodzież zróżnico-

w szpitalu polowym, a później w kli-

dzina i takim będzie społeczeństwo”.

swojej opiekunki, dlaczego się tak

wana pod względem wieku, pozio-

nice uniwersyteckiej. Jest zarazem

Wychowanie to dzieło miłości. Trze-

długo modli, odpowiedziała: „Muszę

Minęło ponad 20 lat (1989) od

mu wiedzy, często nie posiadająca

żołnierzem-łączniczką Armii Krajo-

ba wielkiego poświęcenia i zapo-

się modlić, muszę się modlić, za

śmierci pani profesor Bilwin. Jej wy-

świadectw, mówiąca różnymi narze-

wej. Bierze udział w brawurowych

mnienia o sobie… Do sióstr pisała: